تنگی دریچه میترال | علائم، دلایل ابتلا و درمان آن

دریچه میترال

در سمت چپ قلب ما دریچه میترال قرار دارد که بین دهلیز و بطن واقع شده است. دهلیز در بالای قلب و بطن در پایین آن قرار دارد، که خون از طریق دریچه میترال از دهلیز چپ در مسیر بطن چپ، به دریچه آئورت پمپ می شود. وقتی دریچه میترال سالم باشد به خون اجازه می دهد که وارد شود ولی از برگشت آن جلوگیری می کند.

تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال یک نوع بیماری است که به آن تنگی میترال نیز گفته می شود، عامل تنگی دریچه میترال ، باریک شدن دهانه دریچه میترال است. این مسئله باعث می شود که خون به میزان کافی نمی تواند از طریق آن جریان یابد. تنگی دریچه میترال به انگلیسی، Mitral valve stenosis گفته می شود.

تنگی دریچه میترال باعث می شود که فرد مبتلا دچار تنگی نفس و دشواری در نفس کشیدن و خستگی شود که این عوامل باعث به وجود آمدن لخته شدن خون در قلب و در پی آن نارسایی قلب می شود.

علت اصلی به وجود آمدن تنگی دریچه میترال، زخم ناشی از تب روماتیسمی می باشد، تب روماتیسمی در اکثر کشورها از بیماری های رایج محسوب می شود ولی در کشور آمریکا به دلیل شناسایی زود هنگام بیماران و همچنین درمان عفونت های ناشی از باکتری استرپتوکوک، بسیار نادر است.

عوامل به وجود آورنده تنگی دریچه میترال

• اولین عامل به وجود آورنده این بیماری، تب روماتیسمی می باشد، تب روماتیسمی معمولا از بیماری های دوران کودکی به شمار می آید. این تب در اثر پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت باکتریایی استرپتوکوک به وجود می آید. از عوارض رایج این باکتری، ایجاد تب مخملک و عفونت گلو می باشد. این عامل مهمترین دلیل تنگی دریچه میترال است.

اندام هایی که بیشتر تحت تاثیر تب این باکتری قرار می گیرند، مفاصل بدن و قلب هستند. ایجاد التهاب در مفاصل و ناتوانی موقتی و حتی مزمن، در انجام فعالیت ها از عوارض تب روماتیسمی بر روی آنها می باشد.

تاثیر تب روماتیسمی بر روی قلب باعث می شود که مشکلاتی برای این اندام به وجود بیاید که این عوارض عبارتند از:

• تاثیر بر روی پوشش داخلی قلب که به آن اندوکاردیت قلب گفته می شود.
• تاثیر بر روی عضلات قلب که به آن میوکاردیت قلب گفته می شود.
• تاثیر بر وضعیت غشای اطراف قلب که به آن پریکاردیت قلب گفته می شود.

درگیر کردن دریچه میترال قلب یا سایر دریچه ها، باعث ایجاد بیماری قلبی روماتیسمی که یک بیماری مزمن قلبی است به شمار می آید. این بیماری مزمن، دارای نشانه هایی است که ممکن است در طی ۵ تا ۱۰ سال بعد از ایجاد تب روماتیسمی بروز کنند.

با توجه به اینکه تب روماتیسمی، در کشور آمریکا رایج نیست، نتایج مطالعات بالینی نشان می دهد که افراد مبتلا به این بیماری در کشور آمریکا، از مهاجرین کشورهایی با بیماری تب روماتیسمی بوده اند. عوامل شناخته شده ای برای ایجاد بیماری تب روماتیسمی وجود ندارد ولی نتایج مطالعات نشان داده اند که زنان تا سه برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.

• دومین عاملی که باعث ایجاد تنگی دریچه میترال قلب مخصوصا در نوزاد و کودک می شود، نقص مادرزادی قلب است. تولد نوزادانی با تنگی دریچه قلب معمولا منجر به جراحی قلب آنها برای درمان می شود.
• سومین عامل ایجاد تنگی دریچه قلب که ممکن است بسیار نادر باشد، جمع شدن کلسیم و تنگی دریچه است.
• عوامل دیگر ایجاد تنگی دریچه میترال قلب، عبارتند از: تومورهای سرطانی، لخته شدن خون در دریچه های قلب، اشعه درمانی با پرتوهای خطرناک، که یک عامل از آنها به تنهایی می تواند باعث تنگی دریچه میترال شود.

از متخصص قلب و عروق سوال بپرسید

علائم تنگی دریچه میترال قلب

• سرفه کردن های مکرر همراه با خون یا بدون خون
• افراد مبتلا به تنگی دریچه میترال در هنگام ورزش کردن یا دراز کشیدن، به تنگی نفس دچار می شوند.
• درد در ناحیه قفس سینه مخصوصا سمت چپ آن
• به وجود آمدن ورم در پا و بیشتر مچ پا
• خستگی های پی در پی
• صورتی یا بنفش شدن گونه های فرد مبتلا
• عفونت های تنفسی
• تپش قلب یا لرزش شدید در قلب، در افرادی که تنگی دریچه میترال آنها بسیار شدید است.
• کودکانی که مبتلا به تنگی دریچه میترال هستند رشد جسمی و روانی کمی دارند.

از علائم نادری که ممکن است در برخی از افراد اتفاق بیفتد، احساس درد و انقباض در سینه افراد بیمار است، ممکن است این افراد احساس کنند که درد سینه آنها به سمت بیرون هدایت می شود. در بعضی از افراد که به این بیماری مبتلا هستند ممکن است هیچ علائمی را بروز ندهند، یا اینکه بروز علائم فقط در هنگام انجام فعالیت های سنگین باشد. ولی بیشتر در مواقع استرس و عفونت های بارداری علائم به طور مشخص ظاهر می شوند. بنابراین علائم تنگی دریچه میترال در بارداری، در صورت داشتن عفونت مادر باردار، به وضوح ظاهر می شوند.

تمام افرادی که علائم بالا را احساس میکنند باید در اسرع وقت به مطب پزشک متخصص قلب مراجعه نمایند تا معاینه و آزمایش های لازم را انجام دهند و در صورت نیاز، درمان های لازم را با مشاوره پزشک آغاز نمایند.

تشخیص تنگی دریچه میترال

تشخیص تنگی دریچه میترال باید توسط پزشک انجام شود، متخصص قلب و عروق با انجام چند آزمایش، بیماری شما را تشخیص داده و درمان مناسب برای شما را آغاز می کند.
شما عزیزان می‌توانید قبل از مراجعه حضوری به پزشک متخصص قلب و عروق، با پزشک آنلاین متخصص قلب و عروق تلفنی و متنی صحبت کنید و از مشاوره ایشان برای درمان یا پیشگیری از درد تنگی دریچه میترال استفاده کنید.

استفاده از معاینه بدنی: متخصص با دستگاه استتوسکوپ صدای قلب شما را گوش می کند، زیرا شنیدن صدای غیرمعمول از علائم تنگی دریچه میترال به شمار می آید. همچنین وجود آریتمی و مایعات در ریه های فرد مبتلا نیز از علائم این بیماری هستند.

آزمایشات تصویربرداری: برای تایید تشخیص پزشک استفاده از تصویربرداری قلب مهم است. آزمایشات تصویر برداری عبارتند از:

• استفاده از تصویربرداری اکوکاردیوگرام: این آزمایش از امواج اولتراسوند استفاده می کند که تصاویر زنده ای از قلب و عملکرد آن را نشان می دهد و مختص آزمودن تنگی دریچه میترال قلب است.
• استفاده از آزمایش اشعه ایکس برای قفسه سینه: در این روش با تابش مقدار کمی از این اشعه تصاویری از قلب و ریه بر روی مانیتور نمایش داده می شود.
• اکوکاردیوگرام از راه مری: در این نوع آزمایش، متخصص به مری شما یک دستگاه وصل می کند با توجه به اینکه، مری در پشت قلب قرار دارد، تصاویر دقیقی از اکوکاردیوگرام توسط مانیتور نمایش داده می شود.
• آزمایش کاتتریزاسیون قلب: این روش است که در آن پزشک یک لوله باریک را به بازو سپس ران فوقانی یا گردن وصل می کند. با توجه به اینکه این لوله به مانیتور وصل است می تواند از رگ های خونی و قلب تصویربرداری انجام دهد. هرچند این روش از دقیق ترین روش های تشخیص به شمار می آید ولی می تواند پرخطرترین آنها نیز باشد.
• آزمایشاتی برای بی نظمی ریتم قلب: نوار قلب یا EKG ناهنجاری های ریتم قلب را نشان می دهد.
• تست های استرس: این تست های در مواقعی انجام می شود که علائم زیاد در شما مشخص نیست بنابراین پزشک در هنگام انجام فعالیت های ورزشی شما را تحت نظر قرار می دهد که بتواند بیماری را بهتر تشخیص دهد.

مشاوره آنلاین بیماری های قلب و عروق

 چگونه تنگی دریچه میترال درمان می شود؟

درمان تنگی میترال بستگی به شدت آن دارد، در صورتی که این بیماری از نوع خفیف آن باشد ممکن است پزشک هیچ درمانی را برای شما توصیه نکند، به هر حال شما با داشتن کوچکترین علائم باید به پزشک مراجعه کنید و تحت نظر قرار بگیرید. توجه داشته باشید که استفاده خودسرانه از داروها، بیماری را تشدید می کند.

درمان تنگی دریچه میترال ، بسته به علائم و شدت بیماری ، می تواند بسیار متفاوت باشد. اگر علائمی ندارید و فقط تنگی دریچه میترال خفیف است، ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشید. در صورتی که علائم شما مشهود باشد با دارو بیماری قابل درمان است، ولی در صورت شدید بودن تنگی دریچه، برای درمان از جراحی های مخصوص تنگی میترال استفاده می شود.

علائم تنگی میترال

برای کمک به بهبود سریعتر تنگی دریچه میترال پزشک ممکن است توصیه هایی را برای بیماران داشته باشد، از جمله این توصیه ها، رعایت رژیم غذایی مناسب است، که در این رژیم باید بیماران از مصرف الکل و کافئین خودداری کنند. ورزش های سنگین ممکن است باعث شدید تر شدن علائم بیماری شوند، بنابراین پزشک ورزش مناسب برای تنگی دریچه میترال را به بیماران آموزش می دهد که معمولا ورزش های هوازی سطح پایین هستند.

این بیماری باید هر چه سریعتر درمان شود زیرا خطرات نارسایی دریچه میترال منجر به افزایش احتمال سکته های قلبی می شود. هرگونه درمان از جمله درمان گیاهی تنگی دریچه میترال، باید با مشورت پزشک انجام شود، زیرا مصرف سرخود داروهای آزاد، ممکن است بیماری را شدت بخشند.

درمان تنگی دریچه میترال

• استفاده از داروهای رقیق کننده خون یا ضد انعقاد خون که باید توسط پزشک تجویز شده و دوره مصرف آن تعیین شود.
• استفاده از آسپرین
• استفاده از مسدود کننده های کانال کلسیمی یا مسدود کننده های بتا برای کاهش ضربان قلب فرد مبتلا
• استفاده از داروهای ضد آریتمی که برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی یا سایر مشکلات مربوط به دریچه میترال مناسب می باشد.
• تعویض دریچه میترال
• تعویض شیر مکانیکی
• جراحی دریچه میترال

جراحی های موجود برای درمان تنگی دریچه میترال 

• جراحی کامیشروتومی Commissurotomy: این نوع درمان در صورتی که با بالون زدن تنگی میترال برطرف نشود مورد استفاده قرار می گیرد. در این جراحی، عمل قلب باز صورت می گیرد تا تمام رسوبات کلسیم موجود در دریچه قلب پاک شوند. در این روش جراحی فرد مبتلا بر روی یک ماشین بای پس قلب قرار میگیرد و در صورت تنگی مجدد، این روش می تواند تکرار شود.
• جراحی تعویض دریچه میترال: در مواردی جراح قلب ترجیح می دهد که دریچه میترال برداشته شده و با یک دریچه دیگر جایگزین شود. معمولا دریچه های قابل جایگزین شدن فلزی می باشند که احتمال لخته خون در آنها زیاد است و در صورت جراحی و استفاده از دریچه فلزی باید حتما داروهای رقیق کننده خون مصرف شود.
• تعویض دریچه میترال با دریچه های بافتی: در این نوع جراحی دریچه میترال با دریچه فرد فوت شده، گاو یا خوک تعویض می شود.

تمام افرادی که به تنگی دریچه میترال مبتلا هستند و نیاز به جراحی دارند قبل از انجام جراحی باید تمام معایب و مزایای انواع جراحی ها را از زبان دکتر جراح خود بشنوند تا بتوانند به کمک جراح خود، تصمیم درست را در جهت درمان بیماری بگیرند.

میزان خطرناک بودن تنگی دریچه میترال 

زنان باردار در صورتی که دچار تنگی دریچه میترال هستند باید قبل از بارداری با متخصص قلب و عروق مشورت نمایند، زیرا تنگی دریچه میترال در بارداری اگر از نوع شدید باشد، علاوه بر خطراتی برای مادر ممکن است منجر به سقط جنین شود. پس بهترین راهکار مشاوره گرفتن از متخصص قلب و عروق در این رابطه است، قطعا یک پزشک با تجربه می تواند راهکارهای درستی را به شما ارائه دهد.

از خطرات دیگر این بیماری، تنگی دریچه قلب در بزرگسالان است، این افراد باید تحت حمایت بیشتری برای درمان قرار بگیرند مخصوصا اگر درمان آنها با استفاده از جراحی و تعویض دریچه انجام شود. قطعا اگر درمان و جراحی این افراد به وسیله جراح ماهر انجام شود، موفقیت در درمان آنها بسیار رضایت بخش خواهد بود.

بیماری تنگی دریچه میترال ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، افراد با رعایت رژیم غذایی و همچنین کنترل وزن خود با استفاده از ورزش های هوازی سبک می توانند تا حدودی از این بیماری پیشگیری نمایند. در صورت مبتلا به این بیماری، تشخیص به موقع آن توسط پزشک می تواند بهبود بیماری را تسریع نماید ولی اگر درمان را در مراحل شدید بیماری انجام دهیم ممکن است راهی به جز جراحی برای درمان وجود نداشته باشد. به هر حال مراجعه به متخصص قلب با تجربه در این زمینه می تواند برای افراد مبتلا بسیار کمک کننده باشد.

در صورت جراحی و همچنین تعویض دریچه میترال، مراقبت های بعد از جراحی بسیار اهمیت دارد، زیرا در صورت رعایت نکردن توصیه های پزشک ممکن است وضعیت شما بدتر شود و منجر به تکرار جراحی شود. در هر حال تنگی دریچه میترال به راحتی می تواند درمان شود به شرطی که درمان های اختصاصی را انجام داده و مسائل پیشگیری کننده را رعایت کنید. همچنین انتخاب پزشک آنلابن متخصص قلب و عروق از عوامل مهم در تسریع و موفقیت درمان به شمار می آید.

• لطفا اگر این مقاله برای شما کاربردی بود، برای دوستان خود ارسال کنید. تا با کمک یکدیگر جامعه ای سالم تر داشته باشیم.

گفت و گو آنلاین با متخصص قلب و عروق