سنگ کیسه صفرا | علائم، دلایل ابتلا، پیشگیری و درمان

کیسه صفرا در زیر کبد قرار دارد، با ذخیره کردن مایع صفراوی به هضم غذا کمک می‌کند. سنگ کیسه صفرا باعث اختلال در عملکرد آن می‌شود.

 کیسه صفرا چیست؟

در قسمت فوقانی شکم، در زیر کبد، عضو کوچکی به نام کیسه صفرا وجود دارد که وظیفه آن ذخیره کردن مایع صفراوی است. این مایع صفراوی که رنگ زرد مایل به سبزی دارد، وظیفه دارد که به هضم غذا کمک کند. در واقع به دلیل یک سری عوامل مختلف ممکن است که در کیسه صفرا سنگ تشکیل شود که مهمترین دلیل تشکیل سنگ کیسه صفرا، وجود میزان زیادی کلسترول در کیسه صفرا است.

علت تشکیل سنگ کیسه صفرا

بر اساس تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه هاروارد در رابطه با تشکیل سنگ صفرا، به طور معمول ۸۰ درصد سنگ های کیسه صفرا از کلسترول تشکیل شده اند و ۲۰ درصد باقی مانده از ترکیبات بیلی روبین و نمک‌های کلسیمی است. دلیل تجمع این ترکیبات و تشکیل سنگ کیسه صفرا هنوز به طور دقیق مشخص نیست ولی فرضیه‌های مختلفی در این رابطه وجود دارد و در حال بررسی است.

• وجود میزان بیش از حد کلسترول در کیسه صفرا: وجود بیش از حد کلسترول در کیسه صفرا، سنگ‌هایی با رنگ زرد در این عضو ایجاد می‌کند. اگر میزان کلسترول تولید شده توسط کبد، بیش از محلول کیسه صفرا باشد، سنگ‌های سخت در کیسه صفرا تشکیل می‌شوند.
• وجود مقدار بیش از حد بیلی روبین در کیسه صفرا: تولید بیلی روبین در کبد بر اثر حذف گلبول‌های قرمز قدیمی توسط کبد، تشکیل می‌شود. در برخی مواقع از جمله: آسیب‌های کبدی و همچنین اختلالات خونی، باعث می‌شود که میزان بیلی روبین تولید شده بسیار افزایش یابد. اگر مقدار بیلی روبین بیش از حد نیاز باشد، کیسه صفرا نمی‌تواند آن را تجزیه کند و در این صورت، تشکیل سنگ‌های صفراوی رنگدانه ای اتفاق می‌افتد. سنگ‌های سخت با رنگ‌های سیاه و قهوه‌ای نیز در این زمان تشکیل می‌شود.
• تولید صفرای غلیظ در کیسه صفرا: اگر عملکرد کیسه صفرا دچار اختلال شود، کیسه صفرا نمی‌تواند مایع درون خود را تخلیه نماید که در این صورت مایع در کیسه حبس شده و منجر به تشکیل سنگ کیسه صفرا می‌شود.

علائم داشتن سنگ کیسه صفرا در افراد

درد های موجود در قسمت فوقانی شکم، می تواند از علائم سنگ در کیسه صفرا باشد. ایجاد درد در کیسه صفرا در هنگام خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی نیز از عوامل دیگر این بیماری می باشد. درد ناشی از سنگ کیسه صفرا ممکن است فقط چند ساعت طول بکشد.

از عوامل معمول دیگر سنگ صفرا می توان به: حالت تهوع، استفراغ، ادرار با رنگ تیره، دل‌دردهای زیاد، مدفوع به رنگ خاک رس، اسهال، آروغ زدن و همچنین سوء هاضمه اشاره کرد. معمولا از این علائم به عنوان علائم قولنج صفراوی نیز نام می‌برند.

داشتن سنگ صفرا بدون علائم بیماری

وجود سنگ در کیسه صفرا ممکن است درد نداشته باشد ولی دردی که افراد احساس می‌کنند به دلیل جلوگیری از حرکت مایع صفرا، توسط سنگ‌های تشکیل شده در کیسه صفرا می‌باشد.

بر اساس یافته‌های دانشگاه دستگاه گوارش کشور آمریکا، ۸۰ درصد افراد دارای سنگ در کیسه صفرا هیچ گونه علائمی ندارند که به این نوع سنگ صفرای خاموش گفته می‌شود. ممکن است در مواقع جراحی‌های شکم و همچنین آزمایش‌های انجام شده توسط اشعه ایکس، پزشک یا حتی پزشک آنلاین متخصص داخلی متوجه سنگ های کیسه صفرا فرد شود.

سنگ کیسه صفرا و کم خونی

نتایج مطالعات مختلف بر روی بیمارانی با سنگ کیسه صفرا نشان می دهد که ارتباط مستقیمی بین سطح سرم و هموگلوبین خون این افراد وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که کم خونی ناشی از فقر آهن، در پر شدن کیسه صفرا نقش موثری دارد که منجر به تشکیل سنگ در کیسه صفرا می‌شود. همچنین کم خونی همولیتیک برای مدت طولانی باعث تشکیل سنگ در کیسه صفرا می‌شود. که در اثر تخریب گلبول های قرمز خون اتفاق می‌افتد.

بنابراین شانس تشکیل سنگ صفرا در افرادی با سابقه کم خونی، نسبت به افراد عادی بیشتر است.

عوارض و خطرات طولانی مدت داشتن سنگ صفرا

شاید این سوال بسیاری از افراد باشد، که آیا سنگ صفرا خطرناک است؟ باید پاسخ دهیم که در صورت مراجعه به موقع به پزشک و ماندن طولانی مدت سنگ در کیسه صفرا، عوارض خطرناکی فرد را تهدید می کند. که این عوارض رایج عبارتند از:

• کولسیستیت حاد: در صورتی که وجود سنگ در صفرا منجر به مسدود شدن دهانه صفرا شود به صورتی که صفرا نتواند مایع خود را به بیرون هدایت کند، عفونت و التهاب در کیسه صفرا به وجود می آید که به آن کولسیستیت حاد گفته می شود. تقریبا در ۱ تا ۳ درصد از افراد دارای سنگ صفراوی، ممکن است کولسیستیت حاد به وجود بیاید.
• کولسیستیت حاد داری علائمی است که عبارتند از: دردهای شدید در وسط‌های کمر و قسمت‌های فوقانی معده، کاهش اشتها، درد، لرز، تهوع و استفراغ. در صورت داشتن این علائم به مدت ۱ تا ۲ ساعت باید در اسرع وقت برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنید.
• از سایر خطرات سنگ کیسه صفرا می توان به: زردی پوست یا چشم، عفونت کیسه صفرا، عفونت خونی، سپسیس، عفونت مجاری صفراوی، التهاب پانکراس و سرطان کیسه صفرا اشاره کرد. برای جلوگیری از به وجود آمدن این عوارض افراد باید برای درمان بیماری خود، سریعتر اقدام نمایند و نگذارند که سنگ در کیسه صفرا باعث التهاب و تورم شود.

مشاوره آنلاین سنگ کیسه صفرا

عوامل خطر برای تشکیل سنگ کیسه صفرا

عواملی که باعث ایجاد تشکیل سنگ کیسه صفرا می شوند، دو دسته اند، که یک دسته از آنها توسط فرد غیر قابل پیشگیری هستند ولی دسته دیگر از عوامل را، افراد می توانند با رعایت یک سری از مسائل رعایت نمایند.

عوامل غیر قابل کنترل عبارتند از: جنسیت، سن، نژاد و سوابق خانوادگی و فامیلی برای تشکیل سنگ صفرا. که فرد در ایجاد آنها نقشی ندارد، فقط می‌تواند به صورت دوره‌ای بدن خود را چک کند تا به این بیماری مبتلا نشود.

مثلا افرادی که دارای سن ۶۰ سال به بالا هستند و بیماری دیابت شیرین دارند، این افراد از داروهایی استفاده می کنند که استروژن را بالا می‌برد و در ایجاد سنگ صفرا دخیل  است. اگر دارویی ممکن است که شانس مبتلا شدن به سنگ در کیسه صفرا را افزایش دهد، برای جلوگیری از این عمل نباید بدون مشورت پزشک داروهای خود را قطع کنید، اجازه دهید در این خصوص پزشک شما را راهنمایی کند.

عوامل قابل کنترل مانند:

• اضافه وزن داشتن یا چاقی بیش از حد
• رژیم‌های غذایی با چربی و کلسترول بالا و همچنین مواد غذایی با فیبر کم از عوامل مهم ایجاد سنگ کیسه صفرا می‌باشند.
• کاهش وزن زیاد در زمان کوتاه هم منجر به تشکیل سنگ کیسه صفرا می‌شود.

تشخیص سنگ کیسه صفرا

ابتدا پزشک معاینه بدنی را انجام می دهد که در این رابطه رنگ پوست و چشم‌ها را بررسی می‌نماید. مثلا وجود رنگ زرد پوست و چشم ناشی از وجود میزان بیش از حد بیلی روبین در بدن است.

آزمایش های تشخیصی دقیق که ممکن است پزشک برای اطمینان از وجود سنگ کیسه صفرا انجام دهد عبارتند از:

• انجام سونوگرافی: با تولید تصویر از شکم شما توسط سونوگرافی، می‌توان وجود سنگ در کیسه صفرا و همچنین کولسیستیت حاد را تشخیص داد.
• انجام سی تی اسکن شکمی: انجام این تصویر برداری برای عکس برداری از کبد و ناحیه شکم فرد انجام می‌شود.
• اسکن رادیونوکلئید کیسه صفرا: انجام این اسکن در حدود یک ساعت زمان می‌برد. که با تزریق ماده رادیواکتیو به درون ورید افراد انجام می‌شود. که ماده تزریق شده از طریق خون به کبد و کیسه صفرا منتقل می‌شود. عفونت و انسداد مجاری با استفاده از این اسکن به راحتی قابل تشخیص است.
• انجام آزمایش خون: آزمایش خون برای چک کردن میزان بیلی روبین خون انجام می شود. در این آزمایش عملکرد کبد نیز قابل تشخیص است.
• روش ERC: در این روش مشکلات مجاری صفراوی و پانکراس، با استفاده از اشعه ایکس و دوربین بررسی و مشاهده می شود.

توجه داشته باشید که در صورت داشتن علائم مربوط به سنگ کیسه صفرا، حتما به پزشک مراجعه کنید و تا تشخیص قطعی بیماری پیگیری های لازم را انجام دهید تا از عوارض خطرناک این بیماری در امان باشید. نکته ای که باید بسیار مد نظر قرار گیرد این است که به دلیل اینکه سنگ کیسه صفرا در بیشتر افراد بدون علائم است، حتما برای آگاهی از سلامت عملکرد کیسه صفرا، به صورت دوره ای آزمایشات مربوطه را انجام دهید.

درمان سنگ کیسه صفرا

در اکثر موارد ممکن است سنگ صفرا داشته باشید و بدون متوجه شدن آن، خود به خودی حذف شود، ولی اگر علائم و درد داشته باشید حتما باید به پزشک مراجعه کنید که در اکثر موارد سنگ کیسه صفرا با علائم درد باید تحت عمل جراحی، برای درمان قرار بگیرد. در موارد بسیار نادر پزشک برای درمان سنگ صفرا که دارای علائم و درد می باشد دارو تجویز می کند.

عمل کیسه صفرا خطرناک است؟ سوالی است که برای اکثر افراد که دارای سنگ صفرا هستند، پیش می آید، باید توجه شود که عمل کیسه صفرا، اگر برای فردی عوارض داشته باشد، پزشک تا درمان سایر بیماری های فرد، از طریق وصل کردن لوله به کیسه صفرا بیمار، تخلیه کیسه صفرا را انجام می‌دهد تا شرایط برای جراحی فراهم شود.

درمان طبیعی و درمان خانگی سنگ کیسه صفرا نیز ممکن است توسط بسیاری از افراد امتحان شود و از این راه برای درمان استفاده کنند. ولی توصیه می شود که در صورت مشاهده علائم و دردهای شدید، حتما باید برای تشخیص و درمان سنگ صفرا به پزشک مراجعه نمایید. در صورت انجام جراحی و درمان توسط پزشک، باید تا زمان بهبودی کامل، رژیم غذایی خود را رعایت نمایید و مطلقا از غذاهای پرچرب استفاده نکنید.

مشاوره تلفنی با پزشک متخصص داخلی

عمل جراحی سنگ کیسه صفرا

از عمل‌های جراحی رایج برای درمان سنگ کیسه صفرا که همراه با بی‌هوشی کامل است، عمل جراحی لاپاراسکوپی است. در این جراحی ۳ تا ۴ برش در شکم فرد ایجاد می‌شود، سپس دستگاه‌های مختلفی وارد شکم شده و با دقت کیسه صفرا را خارج می‌نمایند. این عمل بسیار راحت است و نهایتا تا یک روز بعد از جراحی فرد از بیمارستان مرخص می‌شود.

عمل سنگ کیسه صفرا با لیزر

در این نوع عمل، کیسه صفرا با دستگاه لیزر یا الکتروکوتر قطع می‌شود. و سپس کیسه صفرا حاوی سنگ‌ها از برش‌های شکمی ایجاد شده خارج می‌شود. تمام ابزارهای استفاده شده از طریق حفره شکمی برش خورده خارج می شوند. با توجه به حساسیت این عمل بهتر است که یک جراح با تجربه آن را انجام دهد که علاوه بر صحیح انجام دادن جراحی، عوارض بعد از جراحی برای فرد پیش نیاید.

 درمان سنگ کیسه صفرا دکتر روا زاده

دکتر روازاده از افرادی است که با استفاده از علم طب سنتی درمان‌هایی را برای برطرف کردن سنگ صفرا پیشنهاد کرده است، از جمله پیشنهادهای ایشان استفاده از گل گیاه نسترن می‌باشد. با توجه به اینکه دکتر روازاده تخصصی در زمینه بیماری‌های داخلی ندارند بهتر است با دقت بیشتر نسبت به مصرف این داروها اقدام نمایید و برای درمان سنگ کیسه صفرا به متخصصین داخلی و جراح‌های متخصص مراجعه کنید.  همچنین کپسول دفع سنگ کیسه صفرا در بازار عرضه می شود که ادعا شده از ترکیبات گیاهی تولید شده است. استفاده از آن حتما باید با مشورت پزشک آنلاین متخصص داخلی باشد.

توصیه می شود افرادی که بیشتر در معرض سنگ کیسه صفرا قرار دارند مانند: زنان، افراد چاق، افراد سالخورده، افرادی با سابقه خانوادگی این بیماری و سایر افراد، سعی کنند که رژیم غذایی خود را رعایت نمایند، مثلا از خوردن غذاهای چرب پرهیز کنند، ورزش‌های مناسب برای کاهش وزن انجام دهند، هیچ وقت از داروهایی که باعث کاهش زیاد وزن در مدت کوتاه می‌شود استفاده نکنند. و افرادی که علائم از نوع درد دارند حتما در کوتاه ترین زمان ممکن جهت تشخیص به دکتر متخصص مراجعه کنند تا از پیشروی بیماری خود مطلع شده و به درمان آن بپردازند.

تمام داروهای که مصرف می نمایید با مشورت پزشک یا دکتر آنلاین داخلی باشد، زیرا ممکن است که دارویی که خودسرانه مصرف میکنید، عوارض بدتری را برای شما به وجود بیاورد.

• لطفا اگر این مقاله برای شما کاربردی بود، برای دوستان خود ارسال کنید. تا با کمک یکدیگر جامعه ای سالم تر داشته باشیم.

مشاوره آنلاین داخلی