اهمیت نحوه صحیح تغذیه کودکان
اصول تغذیه کودکان و انواع غذای سالم برای کودکان
فهرست مطالب
آیا شما به‌عنوان یک پدر و مادر از نیازهای اصلی تغذیه‌ای کودک خود اطلاع دارید؟ آیا او به اندازه کافی کلسیم و آهن دریافت می‌کند؟ اصولا وادار کردن کودکان به خوردن غذاهای سالم تا حد زیادی دشوار است. با این وجود نحوه تغذیه کودکان (Child nutrition) فوق‌العاده مهم است. مثلا اجازه ندهید مدام فست‌فود و شیرینی بخورند زیرا فرزندان شما به مواد مغذی مناسب و سالم نیاز دارند تا از نظر روحی و جسمی سالم بمانند و رشد کنند.
هرگونه علائمی از سوء‌تغذیه در کودکان می‌تواند آن‌ها را مستعد انواع بیماری کند. پس اگر آگاهی کامل در این زمینه ندارید، با متخصصان تغذیه برای مشاوره آنلاین پزشکی تغذیه کودکان و درمان اختلال تغذیه مشورت کنید.
مشاوره پزشکی با متخصص تغذیه در کودکان
کودکان در هر بازه سنی به چه مواد مغذی نیاز دارند؟
در اینجا قصد داریم به صورت جداگانه به بهترین نوع تغذیه کودکان در هر بازه سنی (از نوزادی تا نوجوانی) و غذاهای مقوی برای کودکان اشاره کنیم.
نوزادان (غذای کودک یک ساله)
در این مرحله از زندگی، تغذیه اصلی نوزاد وابسته به شیر است؛ خواه شیر مادر باشد، شیرخشک یا ترکیبی از این دو. اما ازآنجایی‌که در حدود شش تا نه ماهگی، شیر به‌تنهایی نمی‌تواند آهن و روی کافی را برای نوزاد تأمین کند، دادن غذاهای کمکی جامد دارای غلات و گوشت غنی‌شده به کودک ضروری است. در کنار آن قبل از دو سالگی نباید مصرف چربی‌های ضروری را محدود کنید، زیرا برای رشد مغز و اعصاب نوزادان مهم است. به همین دلیل غذاهای چاق‌کننده برای کودک یک ساله اکثرا حاوی چربی زیادی هستند.
کودکان نوپا و پیش‌دبستانی (غذای کودک شش ساله)
اصولاً تغذیه کودکان در این بازه سنی با فراز و فرود همراه است. ممکن است یک روز کامل غذا بخورند و روز دیگر به سختی چیزی بخورند که کاملاً طبیعی است، تا زمانی که خودشان بین غذاهای سالمی که به آن‌ها می‌دهید انتخاب کنند. کلسیم برای رشد و استحکام استخوان‌ها و دندان‌های کودکان لازم است و شیر بهترین منبع آن است. درصورتی‌که کودک شما به دلیل حساسیت و به دستور پزشک باید از شیر بدون لاکتوز استفاده کند، مواد غذایی مثل شیر سویا، توفو، ماهی ساردین، آب‌پرتقال غنی‌شده با کلسیم، غلات و بلغور جو دوسر نیز منابع خوبی از کلسیم هستند. گاهی پزشکان متخصص اطفال ممکن است مصرف مکمل‌های کلسیم را توصیه کنند.
این بازه سنی دقیقاً زمانی است که باید کودک خود را به مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات تشویق کنید چراکه سرشار از فیبر هستند و فیبر نه‌تنها از بروز بیماری‌های قلبی و سایر مشکلات جلوگیری می‌کند، بلکه به هضم غذا و جلوگیری از یبوست نیز کمک می‌کند.
کودکان دبستانی(غذای کودکان بالای ۶ سال)
در بازه سنی ۷ سالگی تا نوجوانی، کودکان باید پروتئین زیادی مصرف کنند. از انواع گوشت قرمز و سفید گرفته تا برنج، لوبیا، تخم‌مرغ، شیر و کره بادام‌زمینی که همگی دارای پروتئین هستند. اما در مصرف قندها، چربی‌ها و سدیم افراط نکنید زیرا مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند منجر به افزایش وزن و سایر مشکلات سلامتی شود. البته با توجه به اینکه کودک در محیط مدرسه به انواع تنقلات مضر و بدون ارزش غذایی و با کالری بالا مانند کیک، آب‌نبات، چیپس و پفک دسترسی دارد باید حواس شما بیشتر جمع باشد. بهتر است خودتان میان‌وعده‌های کودک را از روز قبل تهیه کنید تا کودک با خود به مدرسه ببرد.
مشاوره آنلاین با متخصص تغذیه کودک
غذای کودکان زیر ۱۳ سال
با شروع دوران بلوغ، فرزند شما به کالری بیشتری احتیاج دارد. متأسفانه برخی از بچه‌ها این کالری اضافی را از فست‌فود یا غذاهایی با ارزش غذایی کم تأمین می‌کنند. در مواردی برخی از نوجوانان با تصور حفظ تناسب اندام برعکس عمل می‌کنند و مصرف کالری، چربی یا کربوهیدرات را محدود می‌کنند که می‌تواند منجر به اختلالات خوردن یا سایر رفتارهای ناسالم شود.
بنابراین والدین باید در هر دو مورد از تغییر در الگوی غذایی کودک خود آگاه باشند. نیاز به کلسیم نیز در این بازه سنی بیشتر است. زیرا بیشتر توده استخوانی در این مدت ساخته می‌شود. پس حتماً بچه‌ها را تشویق به خوردن شیر و فرآورده‌های لبنی و دیگر منابع کلسیم کنید. اصولاً دختران نوجوان با آغاز دوره قاعدگی در این سن به آهن بیشتری نیاز دارند و پسران به دلیل اینکه بیشتر ساختار بدن آن‌ها ماهیچه‌ای است به پروتئین بیشتر نیاز دارند.
ضرورت گنجاندن آب در تغذیه کودکان
نوزادان به طورکلی در اولین سال زندگی خود به آب احتیاج ندارند. اما مصرف منظم آب در کودکان و نوجوانان برای عملکرد صحیح تمام ارگانهای بدن ضروری است. پس بهتر است در طول روز به آن‌ها آب بدهید، نه فقط در هنگام تشنگی. میوه‌ها و سبزیجات نیز منابع خوبی برای تأمین آب بدن هستند. کودکان باید در هنگام بیماری، هوای گرم یا فعالیت بدنی آب بیشتری بنوشند. اگر کودک شما طعم آب را دوست ندارد آن را با کمی لیمو یا توت‌فرنگی طعم‌دار کنید.
عوارض تغذیه نامناسب کودکان
مصرف بیش از حد غذاهایی با کالری بالا و بدون ارزش غذایی مانند انواع فست‌فود، غذاهای سرخ‌کردنی و شیرینی، می‌تواند منجر به اضافه‌وزن در کودکان و بروز مشکلاتی مانند انواع بیماری‌های قلبی و حتی سرطان و دیابت شود. همچنین عدم دریافت مواد مغذی کافی مانند انواع ویتامین و مواد معدنی، می‌تواند منجر به تاخیر در فرآیند تکامل و رشد کودک شود. کودکانی با قد و وزن غیراستاندارد که مستعد ابتلا به انواع عفونت و بیماری‌های واگیردار به علت داشتن سیستم ایمنی ضعیف هستند.
نکاتی که به بهبود تغذیه کودکان کمک می‌کنند
مصرف انواع مواد مغذی مهم است، اما به اندازه کافی! به‌جای غذاهای فرآوری و کنسرو‌شده به کودک خود غذاهای تازه بدهید. نیمی از بشقاب کودک شما باید میوه و سبزیجات باشد. نحوه طبخ و تهیه غذاها می‌تواند بر ارزش غذایی آن‌ها تأثیر بگذارد. پس سعی کنید به جای سرخ کردن یا جوشاندن سبزیجات، آن‌ها را کباب یا بخارپز کنید. به جای نوشیدنی‌های شیرین و دارای قند مصنوعی به آن‌ها آب یا شیر کم‌چرب بدهید.
در جدول زیر که توسط وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) تهیه شده است به میزان کالری که هر کودک یا نوجوان باید متناسب با سن خود مصرف کند اشاره شده است. اگر از نظر پزشک نیاز به مصرف داروهای مولتی‌ویتامین و اشتها‌آور است حتما برای تهیه آن‌ها اقدام کنید. حتی می‌توانید با طراحی عروسکی بشقاب غذای کودک، رغبت بیشتری در او برای خوردن ایجاد کنید.
چه زمانی به پزشک تغذیه مراجعه کنیم؟
کودک می‌تواند با داشتن یک تغذیه سالم به یک بزرگسال سالم تبدیل می‌شود و این روند درست، تنها با حمایت پدر و مادر ممکن خواهد شد. در کنار آن حضور مشاورین تغذیه، کمک بزرگی برای پیشگیری از چاقی نگران‌کننده یا سوء‌تغذیه در دوران رشد کودک است. بنابراین، به محض مشاهده علائم مشکلات تغذیه کودکان مانند کم‌خونی، عدم رشدکافی، کوتاه‌قدی، بی‌اشتهایی و لاغری مفرط، بروز دیابت، چاقی غیرقابل کنترل و غیره حتما با پزشک کودکان و نوزادان و متخصصان تغذیه مشورت کنید.ممکن است شما به عنوان والدین مسیر اشتباهی را برای این مساله حیاتی در پیش گرفته باشید و با عدم توجه به مشکل تغذیه ممکن است کودک با مشکلات بسیاری روبه رو شود.
لطفا اگر این مقاله برای شما کاربردی بود، برای دوستان خود ارسال کنید. تا با کمک یکدیگر جامعه ای سالم تر داشته باشیم.
