سندرم آسپرگر چیست؟

سندرم آسپرگر

هنگامی‌که شما با افرادی‌که به سندرم آسپرگر مبتلا هستند ملاقات می‌کنید، احتمالا متوجه دو مورد می‌شوید. اینکه آن‌ها به اندازه افراد دیگر باهوش هستند، اما در مهارت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. همچنین تمایل دارند که روی یک موضوع تمرکز وسواسی داشته باشند یا رفتارهای مشابه را بارها و بارها انجام دهند. تا قبل از سال ۲۰۱۳ پزشکان سندرم آسپرگر را به‌عنوان یک بیماری ذهنی جداگانه در نظر می‌گرفتند. اما با انتشار جدیدترین نسخه کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، نحوه طبقه‌بندی آن تغییر کرد. امروزه سندرم آسپرگر از نظر روانپزشکی دیگر به‌صورت مستقل تشخیص داده نمی‌شود؛ بلکه اکنون بخشی از یک دسته گسترده‌تر به نام اختلال طیف اوتیسم (ASD) است. چراکه از نظر مشکلات مربوط به سلامت روان، علائم مشترکی دارند.

البته قابل ذکر است که شدت علائم در این وضعیت نسبت به انواع دیگر اختلالات طیف اوتیسم کمتر است و مبتلایان آن قدرت عملکرد بالاتر و بهتری دارند. اخیرا در DSM-5 به یک تشخیص جدید به نام «اختلال ارتباط اجتماعی عملگرا» اشاره شده است که از نظر علائم دارای همپوشانی زیادی با سندرم آسپرگر است. پزشکان از آن برای توصیف افرادی‌که در گفتگو و نوشتن مشکل دارند، اما از هوش طبیعی برخوردارند استفاده می‌کنند.

اگرچه سندرم آسپرگر به طور قطعی قابل درمان نیست، اما تشخیص و مداخله به ‌موقع توسط یک روانپزشک می‌تواند به کودک کمک کند تا سریع‌تر ارتباطات اجتماعی برقرار کند، از پتانسیل‌های خود استفاده کند و زندگی مثمر ثمری داشته باشد. در این پست قصد داریم شما را با علائم، علل، نحوه پیشگیری و تشخیص و انواع راه‌های درمان این سندرم آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید!

سندرم آسپرگر چیست؟

سندرم آسپرگر (AS) یکی از اختلالات عصبی است که به‌عنوان بخشی از اختلال طیف اوتیسم (ASD) شناخته می‌شود. از نظر متخصصان روانپزشکی این سندرم به‌ دلیل شدت علائم خفیف‌تر خود، در انتهای طیف در نظر گرفته می‌شود. این سندرم (که به‌عنوان اختلال آسپرگر نیز شناخته می‌شود) اولین بار در دهه ۱۹۴۰ توسط هانس آسپرگر پزشک متخصص اطفال وین مطرح شد. وی رفتارهایی مانند اوتیسم و ​​مشکلات مربوط به مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی را در پسرانی مشاهده کرد که دارای هوش طبیعی و قابلیت تکامل مهارت زبانی بودند.

امروزه مشخص شده که کودکان و بزرگسالان مبتلا به این سندرم معمولا دارای علائمی مانند مشکل در تعامل اجتماعی، رفتارهای تکراری، لجبازی بیش ‌از حد روی آنچه که فکر می‌کنند و تمرکز وسواسی بر روی قوانین و روال عادی هستند. معمولا مبتلایان به سندرم آسپرگر در گروه «افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا» طبقه‌بندی می‌شوند. زیرا برخلاف بسیاری از افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، این دسته از بیماران تاخیری در یادگیری مهارت‌های زبانی و شناختی ندارند. به‌طوری‌که غالباً دارای هوش طبیعی یا فراتر از حد طبیعی هستند و حتی می‌توانند در کلاس‌های عادی مدرسه با بچه‌های نرمال آموزش ببینند و در آینده صاحب شغل شوند.

علائم سندرم آسپرگر در کودکان و بزرگسالان

اصولا با بزرگتر شدن افراد مبتلا به این سندرم و عدم درمان به ‌موقع، علائم آن‌ها تا حدودی پیشرفت می‌کند. در ادامه با بررسی علائم در هر گروه متوجه این مسئله خواهید شد.

علائم سندرم آسپرگر در کودکان

علائم معمولا از کودکی به کودک دیگر تقریبا متفاوت است، اما اکثر کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر به تمرکز وسواسی بر روی یک موضوع خاص علاقه دارند. به عنوان مثال، کودکان مبتلا ممکن است علاقه خاصی به مواردی مانند برنامه حرکت قطار، جمع کردن دایناسور، سنگ یا درب بطری و یا حتی در کسب اطلاعاتی مانند آمار بیس‌بال یا نام گل‌های لاتین تبحر داشته باشند و این علاقه می‌تواند موضوع مکالمات یک‌طرفه آن‌ها با همسالان و بزرگسالان باشد. معمولا کودک مبتلا از تلاش شخص مقابل برای تغییر موضوع مکالمه بی‌اطلاع است و به‌همین‌دلیل در تعاملات اجتماعی خود دچار مشکل می‌شود.

این کودکان قادر به تشخیص حالت‌های چهره و زبان بدن نیستند و معمولا هنگام صحبت با دیگران از تماس چشمی خودداری می‌کنند. کودکان مبتلا به اختلال آسپرگر ممکن است ظرافت‌های زبان مانند کنایه و شوخ‌طبعی را درک نکنند و اصولا با یک تناژ صدا و یک حالت چهره حرف می‌زنند و قدرت کاهش حجم صدا در زمان‌های خاص را ندارند. ممکن است در مهارت‌های حرکتی اصلی مانند دویدن یا راه رفتن مشکل داشته باشند. حتی ممکن است فاقد هماهنگی فیزیکی باشند و نتوانند برخی کارها مانند کوهنوردی یا دوچرخه‌سواری را انجام دهند.

البته باید بدانید که کودکان مبتلا به اوتیسم غالباً گوشه‌گیر و نسبت به دیگران بی‌علاقه هستند. اما در مورد کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر اینگونه نیست و معمولاً می‌خواهند در نقطه توجه دیگران قرار بگیرند و با آن‌ها تعامل داشته باشند، اما اغلب نمی‌دانند که چگونه باید این کار را انجام دهند.

علائم سندرم آسپرگر در بزرگسالان

بیشتر بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر با وجود هوش بالای خود با علائم تأخیر در یادگیری مهارت‌های شناختی یا زبانی همراه هستند که می‌تواند زندگی روزمره آن‌ها را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. به طور کلی علائم سندرم آسپرگر در بزرگسالان را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

علائم عاطفی و رفتاری

• رفتارهای تکراری: انجام رفتارهای تکراری یکی از علائم رایج اختلالات طیف اوتیسم است که ممکن است شامل انجام یک کار مشخص هر روز صبح قبل از شروع کار، چرخاندن چیزی به تعداد مشخص یا باز کردن درب به روشی خاص باشد.
• ناتوانی در درک مسائل عاطفی: ممکن است بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر هنگام تفسیر و درک مسائل اجتماعی یا عاطفی، مانند غم و اندوه یا ناامیدی، مشکلاتی داشته باشند.
• تمرکز اول شخص: بزرگسالان مبتلا به این سندرم معمولا هنگام همدلی یا نگرانی دیگران در برابر رفتارها و گفتارهای خود واکنش سختی نشان می‌دهند. چراکه آن‌ها تمایل دارند دنیا را از دید اول شخص خود ببینند.
• پاسخ احساسی اغراق‌آمیز: اگرچه همیشه عمدی نیست، اما بزرگسالان مبتلا به این سندرم ممکن است برای کنار آمدن با موقعیت‌های عاطفی، احساس ناامیدی یا تغییر الگو، بیش ‌از حد معمول تلاش کنند. این مسئله ممکن است منجر به طغیان‌های احساسی شود.
• پاسخ غیر طبیعی به محرک‌های حسی: از این موارد می‌توان به لمس بیش ‌از حد افراد یا اشیا و ترجیح دادن به ماندن در تاریکی اشاره کرد.

علائم ارتباطی

• مشکلات اجتماعی. افراد مبتلا به این سندرم ممکن است با تعاملات اجتماعی مشکل داشته باشند و به‌همین‌دلیل حتی نتوانند یک گفتگوی کوچک را ادامه دهند.
• مشکلات گفتاری. در بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر خیلی غیر معمول نیست که مثل ربات گفته‌های تکراری از آن‌ها بشنوید. همچنین ممکن است در تعدیل صدای خود متناسب با محیط مشکل داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است صدای خود را در یک کتابخانه پایین نیاورید.
• مهارت‌های کلامی استثنایی. بزرگسالان مبتلا به این سندرم ممکن است قدرت کلامی معمول تا قوی داشته باشند. این مسئله ممکن است در قالب برخورداری از واژگان بیشتر به ویژه در زمینه‌های مورد علاقه، خود را نشان دهد.
• مهارت‌های غیر کلامی ضعیف. این افراد ممکن است نشانه‌های غیر کلامی مانند حرکات دست، حالت‌های چهره یا زبان بدن را تا آخر عمر اصلا به کار نبرند.
• عدم تماس چشمی. هنگام صحبت با شخص دیگر، ممکن است ارتباط چشمی برقرار نکنید.

مشاوره آنلاین متخصص روانپزشکی

علائم مثبت

بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر ممکن است علائمی از خود نشان دهند که می‌توانند مثبت تلقی شوند. به عنوان مثال، این افراد اغلب توانایی قابل توجهی در تمرکز دارند. می‌توانند مدت زمان طولانی روی یک مسئله یا مشکل تمرکز کنند، خصوصاً اگر برایشان جالب باشد. در کنار آن توجه به جزئیات ممکن است آن‌ها را در حل هر مسئله‌ای به طور قابل توجهی موفق کند.

واقعا علل بروز سندرم آسپرگر چیست؟

از نظر محققان، تغییرات در مغز عامل بسیاری از علائم سندرم آسپرگر است. با این حال، پزشکان هنوز نتوانسته‌اند به طور دقیق علت این تغییرات را تعیین کنند. عوامل ژنتیکی و قرار گرفتن مادر در دوران بارداری در معرض سموم محیطی مانند مواد شیمیایی یا ویروس، به عنوان عوامل موثر در ایجاد این اختلال شناخته شده‌اند. امروزه مطرح شده که حدود ۶۲ درصد علل زیست محیطی و همراهی آن با عوامل ژنتیکی، می‌تواند منجر به بروز انواع اختلال طیف اوتیسم شود. طبق آمار پسران بیشتر از دختران به سندرم آسپرگر مبتلا می‌شوند. اصولا علائم اختلال طیف اوتیسم در دو تا سه سال اول زندگی قابل تشخیص هستند.

انواع سندرم آسپرگر

ازآنجایی‌که افراد مبتلا به سندرم آسپرگر به‌عنوان افراد دارای اوتیسم با عملکرد بالا و سطح یک در نظر گرفته می‌شوند، یک نوع از آن بیشتر وجود ندارد. فقط علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

آیا امکان پیشگیری از سندرم آسپرگر وجود دارد؟

بله امکان آن وجود دارد. زیرا اصولا هر راهکاری که برای پیشگیری از اوتیسم مطرح می‌شود، در زمینه پیشگیری از سندرم آسپرگر نیز کارایی دارد. در حال حاضر ۴ راهکار در این زمینه وجود دارد:

1. طبق تحقیقات دانشگاه هاروارد، در معرض قرار گرفتن مادران با آلودگی‌ها و آلاینده‌های هوا خطر ابتلای جنین به اوتیسم را افزایش می‌دهد. پس سعی کنید در دوران بارداری کمتر در محیط‌های آلوده قرار بگیرید. به‌خصوص در روزهایی که میزان آلاینده‎های هوا به حداکثر میزان می‌رسد.
2. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که مصرف اسید فولیک در دوران بارداری بخصوص ۲۸ روز اول، خطر ابتلای نوزاد به اوتیسم را ۷۳ درصد کاهش می‌دهد. پس علاوه بر مصرف مکمل‌های آهن و اسید فولیک یا ویتامین B9 در دوران بارداری و قبل از آن، در مورد نوع تغذیه خود نیز تجدید نظر کنید. به‌خصوص در مورد مصرف غذاهای فرآوری‌شده‌ مثل سوسیس و کالباس!
3. کمبود ماده معدنی ید در دوران بارداری می‌تواند باعث معلولیت ذهنی و جسمی جنین شود. پس برای پیشگیری از اختلالات مغزی مانند اوتیسم در دوران بارداری به میزان کافی ید مصرف کنید.
4. مشخص شده که فراوانی ابتلا به اوتیسم در کودکانی که مادران آن‌ها هنگام بارداری سن کمتر از ۲۰ و بیشتر از ۳۵ داشتند، بیشتر است. از طرفی بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، هرچه فاصله بین بارداری‌ها کوتاه‌تر باشد، می‌تواند شرایط رحم مادر برای پذیرایی مناسب از جنین را به خطر بیاندازد و ریسک ابتلای جنین به اوتیسم را افزایش دهد.

سندرم آسپرگر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اختلالات طیف اوتیسم مانند سندرم آسپرگر معمولاً در اوایل کودکی تشخیص داده می‌شوند. در صورت تشخیص صحیح و درمان مناسب در دوران کودکی تا بزرگسالی، بیمار با حداقل مشکلات به زندگی خود ادامه می‌دهد. هنوز هیچ تست مشخصی وجود ندارد که بتواند به پزشکان در تشخیص سندرم آسپرگر کمک کند. در بسیاری از موارد این اختلال با گزارشات والدین یا معلم مبنی بر تأخیر یا وجود مشکلات در رشد و تکامل شناسایی می‌شود. بنابراین اگر با چنین مشکلاتی در کودک خود برخورد کردید، در اولین فرصت به روانپزشک خود یا یکی از روانپزشکان حاضر در پذیرش ۲۴ اطلاع دهید. آن‌ها می‌توانند وضعیت کودک شما را در زمینه‌های زیر ارزیابی کنند:

• تکامل زبانی
• تعامل اجتماعی
• حالات چهره هنگام صحبت کردن
• علاقه به تعامل با دیگران
• کیفیت نگرش کودک نسبت به تغییر
• هماهنگی و مهارت‌های حرکتی

ازآنجایی‌که افراد مبتلا به سندرم آسپرگر به طور مکرر دچار استرس و اضطراب، افسردگی و بیش فعالی می‌شوند؛ گاهی این وضعیت با سایر مشکلات سلامت روان مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) به اشتباه تشخیص داده می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است لازم باشد کودک شما دوباره ارزیابی شود تا تشخیص صحیح‌تری داده شود. برای گفتگو با پزشکان متخصص روانپزشکی از سرویس مشاوره روانپزشک آنلاین استفاده کنید.

راه‌های درمان سندرم آسپرگر در کودکان و بزرگسالان

متاسفانه هنوز هیچ درمانی برای سندرم آسپرگر وجود ندارد. با این وجود، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد که می‌توانند علائم این اختلال را کاهش داده و به فرد در رسیدن به توانایی‌های واقعی خود کمک کند. درمان اغلب در دوران کودکی آغاز می‌شود و بر اساس علائم خاص کودک است. از داروهای زیر معمولا برای کمک به رفع اختلالات مغزی این بیماران و کنترل علائم آن‌ها استفاده می‌شود.

• داروی آریپیپرازول برای کاهش تحریک‌پذیری
• داروهای گوانفاسین، اولانزاپین و نالترکسون برای کاهش بیش فعالی
• مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) برای کاهش رفتارهای تکراری
• ریسپریدون برای کاهش آشفتگی، اضطراب و بی‌خوابی

معمولا در بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر، از میان این داروها بیشتر داروهایی برای رفع علائم فردی مانند اضطراب یا بیش فعالی تجویز می‌شوند. اگرچه داروها تا حد زیادی موثر هستند، اما برای شکوفایی توانایی‌های کودک باید با روش‌های درمانی دیگری مهارت‌های ارتباطی و عاطفی و تعامل اجتماعی آن‌ها را بهبود بخشید. از این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آموزش مهارت‌های چشمی
• گفتار درمانی و زبان درمانی
• کار درمانی
• فیزیوتراپی
• رفتار درمانی شناختی

  

یک درمانگر می‌تواند به کودک شما کمک کند تا با برخی از تأثیرات عاطفی سندرم آسپرگر مانند انزوای اجتماعی و اضطراب کنار بیایید. همچنین می‌تواند کمک کند تا کودک مهارت‌های جدید اجتماعی را یاد بگیرد و در هنگام تعامل با دیگران احساس راحتی و ناامیدی کمتری کند. گفتار درمان می‌تواند برای یادگیری کنترل صدا و تعدیل صدا روی بیمار کار کند. اگرچه بیشتر بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر می‌توانند مشاغل تمام وقت و موفق داشته باشند؛ اما برخی از آن‌ها ممکن است با مشکلات شغلی روبه‎رو شوند. یک متخصص کاردرمانی می‌تواند به این افراد کمک کند تا برای مسائلی که در کار با آن‌ها روبه‌رو هستند راه حل پیدا کنند و بتوانند به موفقیت خود ادامه دهند.

مشاوره آنلاین متخصص روانپزشکی

درمان سندرم آسپرگر با داروهای گیاهی

ازآنجایی‌که مشخص شده مصرف ویتامین‌های B6 و B12، منیزیم و سلنیوم در کنترل علائم این بیماران موثر است، توصیه می‌شود حبوبات و مغزها و منابع غنی از منیزیم مانند اسفناج، بادام، تخمه آفتابگردان، عدس، جو و کلم بروکلی بیشتر به آن‌ها داده شود. مطالعات زیادی اخیرا مطرح کرده‌اند که مصرف گیاه جینگکو با قابلیت تقویت حافظه و کمک به تکامل مغز، برای کمک به تکامل کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار موثر است. برای کودکان بزرگتر از دو سال، می‌توان از چای کوهی و عسل یا دمنوش گل بیدمشک و ترنجبین در شب استفاده کرد تا علائم رفتاری آن‌ها کاهش یابد.

درمان سندرم آسپرگر با طب سنتی

از نظر متخصصان طب سنتی، می‌توان با مصرف سرکه انگبین و کاسنی به کاهش اضطراب یا علائم بیش فعالی افراد مبتلا به سندرم آسپرگر کمک کرد. بهتر است غذاهای حریره بادام، سوپ گندم و ارده و شیره یا بیسکوئیت کنجدی بیشتر به کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر داده شود و مصرف شکلات کاکائویی در آن‌ها به حداقل میزان برسد. امروزه طب سوزنی از روش‌های درمانی توصیه شده و موثر برای بهبود شرایط مختلف بیماران مبتلا به اوتیسم و سندرم آسپرگر است. ورزش، تمرینات فیزیکی و ماساژ نیز به این بیماران کمک می‌کند.

اگرچه هیچ نوع درمان قطعی برای سندرم آسپرگر وجود ندارد، اما امروزه بسیاری از کودکان مبتلا به این اختلال با درمان و مداخلات به‌ موقع می‎توانند به شکلی بهتر تکامل پیدا می‌کنند و در آینده زندگی سالم و پربارتری داشته باشند. اگرچه ممکن است حتی در بزرگسالی نیز اندکی در زمینه تعاملات اجتماعی ضعف داشته باشند، اما در نهایت می‌توانند به طور مستقل زندگی کنند. زیرا خوشبختانه اغلب از توانایی‌های فکری و واژگانی قوی برخوردار هستند و می‌توانند برای مدت زمان طولانی روی یک کار تمرکز کنند.

پس با تشخیص به ‌موقع در دوران کودکی، می‌توانید با وجود عدم درمان کامل این اختلال، آینده فرزند خود را تضمین کنید. اگر شرایط مراجعه حضوری ندارید، از صدها پزشک و روانپزشک آنلاین متخصص پذیرش۲۴، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های ایشان استفاده کنید. یادتان باشد که کیفیت آینده کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر به میزان تلاش ما برای کمک به آن‌ها بستگی دارد. هیچ‌وقت برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دیر نیست!

مشاوره آنلاین متخصص روانپزشکی