گرگرفتگی در بارداری از چه زمانی شروع می شود؟ نحوه درمان آن

گرگرفتگی بارداری چیست و چگونه کنترل می‌شود؟

بارداری را می‌توان زیباترین، شیرین‌ترین و خاص‌ترین دوران در زندگی هر زنی دانست. اما با این وجود نمی‌شود از سختی‌ها و مشکلات دوران بارداری نیز چشم‌پوشی کرد. کنار تمامی این سختی‌ها و دردسرهای بزرگ و کوچک همواره می‌گویند« بهشت را به بها می‌دهند نه به بهانه. همین است که بهشت زیر پای مادران است.» البته باید گفت شناخت دقیق و کامل از شرایط بارداری، آشنایی با هریک از عوارض و مشکلاتی که مادر می‌تواند دچار آن‌ها شود و البته عوامل ایجاد این مشکلات می‌تواند در هرچه سهل‌تر گذراندن این دوران موثر باشد.
وقتی یک مادر آگاه باشد که چه رفتاری در دوران بارداری اشتباه بوده و چه عوارضی را به دنبال دارد، نسبت به آن آگاهانه عمل خواهد کرد. البته کمک گرفتن از پزشکی مجرب و مسلط نیز بی‌تاثیر نخواهد بود. مشاوره کمک گرفتن مداوم از چنین پزشکی، بخصوص اگر امکان دریافت راهنمایی آنلاین و غیرحضوری از او فراهم باشد، می‌تواند به مادر کمک کند تا لذت و شیرینی دوران بارداری را بیش از سختی‌ها و مشکلاتش تجربه کند. اکنون قصد داریم درمورد گرگرفتگی در دوران بارداری صحبت کنیم تا شما را با این عارضه، عوامل و راه‌های پیشگیری و درمانش آشنا نماییم. با ما همراه شوید.

گرگرفتگی بارداری چیست؟

تفاوت تب و گرگرفتگی در بارداری

گرگرفتگی در بارداری از عوارض اولیه این دوران است و احتمال دارد به‌مرور با افزایش سن بارداری کاهش یافته اما در سه‌ماهه سوم مجددا بروز کند. به‌طور کلی گرگرفتگی را به عنوان یکی از علائم اصلی دوران یائسگی می‌شناسیم و اینکه این عارضه در دوران بارداری طبیعی است یا نه ممکن است بسیاری را نگران کند. گرگرفتگی در دوران یائسگی به دلیل تغییرات شدید هورمونی اتفاق می‌افتد و در دوران بارداری نیز همین مساله علت اصلی چنین عارضه‌ای است.
وقتی مادر باردار دچار گرگرفتگی می‌شود ممکن است ناگهان احساس گرمای شدیدی کرده و از لباس‌های خود کم کند. با همین سرعت نیز لرز کرده و احساس سرما بر او مسلط شود. این حالت در ابتدا می‌تواند مادر باردار را نگران کند اما باید گفت که جای هیچ نگرانی‌ای نیست. جالب اینکه گرگرفتگی می‌تواند زمانی در بدن شما شدت پیدا کند که هنوز از باردار بودن خود اطلاع ندارید.

این به آن معنی است که گرگرفتگی تا چه حد تحت تاثیر کوچکترین تغییرات هورمونی است. گرگرفتگی بارداری حتی در فصول سرد سال نیز اتفاق می‌افتد اما معمولا در کمتر از ۱۰ دقیقه برطرف می‌شود. گرگرفتگی معمولا در شب اتفاق می‌افتد. ممکن است روزی یک‌بار یا هفته‌ای یک بار پیش آید. هیچ کدام از این موارد البته همچنان علامتی بر خطرناک بودن گرگرفتگی نیست.

مشاوره آنلاین گرگرفتگی در بارداری

گرگرفتگی بارداری چگونه است و چه علائمی دارد؟

گرگرفتگی بارداری معمولا با احساس گرما و داغی شدید از قسمت سر و صورت آغاز می‌شود. گاهی نیز از پاها شروع می‌شود. این احساس داغی البته به معنای بالارفتن دمای بدن یا تب نیست. در این مواقع اگر از تب‌سنج کمک بگیرید دمای بدن شما نرمال خواهد بود. گرگرفتگی ممکن است از ۳۰ ثانیه تا ۱۰ دقیقه به‌طول انجامد. پس از پایان یافتن احساس گرما و داغی، معمولا روی بدن عرق سرد می‌نشیند که ممکن است با حس لرز و سرما همراه باشد. گرگرفتگی در بارداری علائم مشخصی هم به همراه دارد که آن را با گرگرفتگی‌های یائسگی و دوران بلوغ متفاوت می‌کند. علائم گرگرفتگی بارداری عبارتند از:

•  گرما در تمام بدن و حتی صورت پخش شده و احساس می شود
• این احساس ممکن است چندین بار در روز تکرار شود.
• احساس گرما در گرگرفتگی بارداری در همه افراد و همواره یکسان نیست. این حس ممکن است ملایم یا بسیار شدید باشد.
• گاهی کمی احساس گرما کرد و گاهی احساس داغی و حتی سوزش از حرارت زیاد.
• گرگرفتگی بارداری معمولا ناگهانی و بدون هیچ علامتی رخ می دهد
• ممکن است با افزایش ضربان قلب یا احساس تنگی نفس همراه شود.
• رنگ صورت برافروخته و سرخ می‌شود.
• روی صورت و بدن عرق می‌نشیند. تاحدی که لباس‌ها خیس می شود.

در گرگرفتگی بارداری ممکن است حالت تهوع هم تشدید شود یا حتی استفراغ اتفاق افتد. اما این علامت نادر است. همچنین گرگرفتی مادر باردار گاهی ممکن است ساعت‌ها طول کشیده و شدید و خفیف شود. این حالت بسیار نادر است اما همچنان جای نگرانی نیست و تنها واکنش شدید‌تر بدن نسبت به تغییرات هورمونی را نشان می‌دهد. در این مواقع بهتر است تنها از عدم ابتلای مادر به تب اطمینان پیدا کرد. چرا که تب برخلاف گرگرفتگی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

چرا گرگرفتگی بارداری اتفاق می‌افتد؟

اصلی‌ترین دلیل برای گرگرفتگی در بارداری بالارفتن میزان پروژسترون و کاهش درصد استروژن خون است. همان اتفاقی که در یائسگی نیز این عارضه را ایجاد و تشدید می‌کند. با این وجود، دلایل دیگری نیز برای گرگرفتگی مطرح می‌شود که اطلاع از آن‌ها برای بهبود و کنترل این مشکل مفید است. به‌طور کلی گرگرفتگی را در بارداری به دو دسته تقسیم می‌کنند، که هرکدام دلایل و عوامل متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی این دو نوع می‌پردازیم.

گرگرفتگی اوایل باردارداری

این نوع بیشتر تحت تاثیر تغییرات هورمونی اولیه دوران بارداری است. اما دیگر علائم سه‌ماهه اول نیز خود می‌توانند عاملی برای این عارضه باشند. برای مثال حالت تهوع و بالاآوردن‌های مکرر خود احساس گرما و گرگرفتگی را تشدید می‌کند.

گرگرفتگی اواخر بارداری

این حالت نیز مانند حالت اولیه بیش از هرچیز تحت تاثیر تغییرات هورمونی است. اما مواردی مانند تحرک جنین، بالاتر رفتن جریان خون به منظور تغذیه جنین و البته سخت‌تر شدن تحرک برای مادر از عوامل این نوع گرگرفتگی هستند.

راه‌های مقابله با گرگرفتگی در سنین مختلف بارداری کمی متفاوت هستند. بنابراین برای پیشگیری از این عارضه بهتر است به سن بارداری خود توجه کنید.

گفت و گو آنلاین متخصص زنان و زایمان

عوامل تشدید گرگرفتگی در بارداری

همان‌طور که مطرح شد، مهمترین دلایل گرگرفتگی در بارداری تغییراتی است که در بدن مادر اتفاق می‌افتد. اما بدون شک برخی موارد ممکن است این مشکل را تشدید یا تعدیل کنند. به همین دلیل است که گرگرفتگی در بعضی مادران بسیار آزاردهنده است و برخی دیگر مشکل چندانی با آن احساس نمی‌کنند. عوامل تشدی گرگرفتگی در بارداری عبارتند از:

•  افزایش وزن
• افزایش متابولیسم
• بی‌نظم شدن برنامه خواب و بیداری
• استرس و اضطراب
• تنش و عصبانیت
• پرکاری تیروئید
• کم‌آب شدن بدن
• قرار گرفتن در معرض هوای گرم
• خوردن غذاهای محرک مانند غذاهای تند و پرادویه یا مصرف کافئین
• افت قند خون
• بی‌نظمی در غذا خوردن (عدم رعایت نظم بین وعده‌های غذایی و بیش از حد غذا خوردن در یک وعده)
• دوش آب گرم
• استفاده از سونا یا استخر آب گرم

درمورد پرکاری تیروئید در زمان بارداری باید گفت، این عارضه  افزایش تعریق را در بدن مادر باردار به دنبال دارد که منجر به سندرم هایپرهیدروز خواهد شد. این سندرم تعرق در کشاله ران، کف پا و زیر بغل را افزایش می‌دهد. بنابراین اگر با گرگرفتگی چنین علائمی داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که امکان دسترسی حضوری به پزشک را ندارید می توانید از مشاوره آنلاین پزشک ماماییراهنمایی بگیرید.

دلایل پزشکی گرگرفتگی در بارداری

یکی از مواردی که در دوران بارداری زیاد احساس می‌شود و مادران باردار و حتی اطرافیان‌شان از آن شکایت می‌کنند، افزایش استرس و نگرانی‌های نامعمول در آن‌ها است. این مشکل که معمولا به دلیل افزایش استروژن در بدن ایجاد می‌شود می‌تواند گرگرفتگی را تشدید کند. درواقع تغییرات هورمونی و افزایش استروژن به مغز پیغام می‌دهد تا اپی‌نفرین بیشتری ترشح کند.

افزایش ترشح اپی‌نفرین جریان خون را در سطح پوست بالابرده و باعث احساس گرما و التهاب می‌شود. نکته دیگر مربوط به افزایش دمای بدن در زمانم تخمک‌گذاری می‌شود. احتمالا شنیده باشید که زنان با اندازه‌گیری دمای بدن در طول دوران قاعدگی می‌توانند زمان تخمک‌گذاری را مشخص کرده و با داشتن رابطه جنسی کنترل نشده در چنین زمانی، احتمال بارداری خود را افزایش دهند. گروهی از پزشکان معتقدند تغییراتی که در پروسه تخمک‌گذاری در بدن اتفاق می‌افتد و بالا رفتن دمای بدن را به دنبال دارد، تا ماه پنجم بارداری ثابت می‌ماند. همین حالت گرگرفتگی مادر باردار را تشدید می‌کند.

عوارض گرگرفتگی در بارداری

گرگرفتگی به خودی خود خطرناک نیست. بخصوص اگر دمای بدن مادر بالاتر از ۳۷.۵ نباشد. البته درمورد این دما باید با پزشک مشورت کنید. چرا که برخی منابع علمی بالا رفتن دمای بدن مادر باردار را تا ۳۹.۵ درجه طبیعی می‌دانند. اما از آنجا که این بالارفتن دما ممکن است با تب اشتباه گرفته شود معمولا توصیه می‌گردد که در این خصوص با پزشک مشورت کرده و گزارش‌های لازم را در مواقع مهم به او بدهید. اما به‌طور کلی گرگرفتگی از آزاردهنده‌ترین عوارض بارداری است که مادران را بسیار اذیت می‌کند. برخی از عوارض طبیعی و عادی گرگرفتگی در بارداری عبارتند از:

• ایجاد احساس ضعف، بیحالی و خستگی در دوران بارداری
• احساس سرگیجه و گاهی سردرد
• خشک شدن دهان
• کاهش تمرکز
• ایجاد حس کلافگی و عصبی شدن
• تشدید حالت تهوع و استفراغ

لازم به ذکر است که هیچ‌یک از این عوارض نیز موارد خطرناکی نیستند و نمی‌توانند به عنوان یک هشدار برای مادر محسوب شوند.

پیشگیری و کنترل گرگرفتگی در بارداری

راه های درمان گرگرفتگی در بارداری

در ابتدای این بخش باید به این حقیقت اذعان داشت که گرگرفتگی در بارداری درمان قطعی ندارد و بعضا تا مدتی پس از زایمان نیز باقی می‌ماند. حتی برخی مادران ممکن است در دوران شیردهی نیز این احساس را به‌همراه داشته باشند. اما می‌توان برخی راه‌کارهای را برای تعدیل گرگرفتگی بارداری و تاحدودی پیشگیری از آن پیشنهاد داد. این موارد عبارتند از:

• استفاده از لباس مناسب

شرایط لباس مادر در تمام دوران بارداری اهمیت دارد. پزشکان توصیه می‌کنند که مادر برای راحتی خود و جنین از لباس‌های آزاد استفاده کنند و اجازه جریان هوا زیر لباس را فراهم نماید. پوشیدن لباس‌های تنگ در دوران بارداری می‌تواند مادر را کلافه و عصبی کند و احساس گرگرفتگی را تشدید نماید. پوشیدن لباس‌های سبک و نخی نیز در کاهش این احساس موثر است. اگر در فصل سرما هستید، از چند دست لباس سبک روی هم بهره بگیرید تا درصورت گرگرفتی از حجم لباس‌های خود کم کنید.

• دوری از فضاهای گرم

بهتر است از ماندن در مقابل آفتاب، بودن در محلی گرم و نزدیکی وسایل حرارتی خودداری کنید. در فصل تابستان کمتر در طول روز از خانه بیرون بروید و درصورت لزوم به خارج شدن از خانه در سایه حرکت کنید. در خودرو حتما از کولر کمک بگیرید. در فضاهای دیگر یک پنکه یا بادبزن کوچک همراه داشته باشید. در طول شب محل خواب خود را جایی خنک انتخاب کنید و از رواندازهای گرم استفاده نکنید.

• اصلاح سبک تغذیه

زیاد آب بنوشید. بیرون از خانه همواره یک بطری آب همراه‌تان باشد. پیش از احساس تشنگی آب بنوشید. غذاهای سبک، کم‌ادویه و کم‌نمک بنوشید. از غذاهای آب‌پز و سبزیجات خام بیشتر بهره ببرید. میوه‌هایی که به احساس سبکی و خنک شدن کمک می‌کنند را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. میوه‌هایی مانند هندوانه و سبزیجات برگ پهن مانند اسفناج غافل نشوید. مصرف روغن و چربی، الکل و کافئین را تا حد امکان کاهش دهید.

• خواب کافی و دوری از استرس و تنش

سعی کنید منظم و کافی بخوابید. استراحت خوب و کافی به کاهش همه عوارض بارداری کمک می‌کند. سعی کنید از عوامل استرس‌زا و هرگونه تنشی دور باشید. تنش و استرس در افراد عادی نیز باعث گرگرفتگی خواهد شد.

• دوش آب ولرم و استخر

بیشتر دوش بگیرید. می‌توانید این کار را هرروز تکرار کنید. دوش آب ولرم احساس سبکی روی پوست را بیشتر می‌کند و عوارض تعریق گرگرفتگی را نیز کاهش می‌دهد. استخر نیز با مشورت پزشک می‌تواند موثر باشد. البته از سونا و جکوزی دوری کنید.

• کنترل وزن

بالارفتن وزن و توده بدنی می‌تواند گرگرفتگی را تاحد زیادی تشدید کند. لذا به فعالیت‌های سبک در ساعات خنک روز یا ورزش در فضاهایی با تهویه و هوای مناسب، پیاده‌روی‌های شبانه با لباس سبک و داشتن برنامه غذایی مناسب فکر کنید. این موارد به کنترل گرگرفتگی ناشی از اضافه‌وزن کمک خواهند کرد.

توصیه‌های دیگر در این زمینه کمک گرفتن از نوشیندنی‌های خنک، دوری از جمعیت و ازدحام، عدم استفاده از لباس‌هایی با الیاف پولیستر، کمک گرفتن از پک‌های یخ خشک و استفاده از حوله نخی و نم‌دار هستند.

برخی نکات جانبی درخصوص گرگرفتگی بارداری

درمورد گرگرفتگی بارداری نکات و مسائل زیادی مطرح می‌شود که گاهی علمی و قابل استناد نیستند. بهتر است به برخی از این نکات اشاره شود. برای مثال گرگرفتگی ربطی به جنسیت فرزند ندارد. پیشتر گفته می‌شد وقتی جنین پسر باشد احتمال گرگرفتگی در مادر افزایش خواهد داشت، حال اینکه درصد گرگرفتگی تنها به میزان حساسیت بدن به تغییرات هورمونی مرتبط است. همچنین گرگرفتگی ربط چندانی به فصل بارداری ندارد. برای مثال در فصل زمستان نیز ممکن است مادر به کرات دچار گرگرفتگی شود. این عارضه اما با چاقی نسبت مستقیم دارد و مادرانی با BMI پایین‌ و نرمال کمتر دچار گرگرفتگی می‌شوند. برای درمان گرگرفتگی داروی خاصی وجود ندارد. اما استفاده از مکمل‌های ویتامین دی و تخم کتان که ممکن است تاحدودی موثر باشد توصیه می‌شود. همچنین کمک گرفتن از آرامبخش‌های گیاهی مانند عرقیات گیاهی و برخی دم‌نوش‌های مناسب نیز با مشورت پزشک بلامانع است. درصورت شدت بالای گرگرفتگی، بهره‌بردن از طب سوزنی نیز توصیه می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درنهایت باید گفت، گرگرفتگی تنها درصورت بالارفتن دمای بدن می‌تواند خطرناک باشد. هنگام مواجهه با این عارضه از یک تب‌سنج کمک بگیرید و اگر دمای بدن‌تان بیش از ۳۷.۵ را نشان داد، به پزشک مراجعه کنید. درغیر این صورت از مشاوره پزشک متخصص کمک گرفته و راهکارهای تکمیلی را درپیش بگیرید. فراموش نکنید استفاده از تمام انواع داروهای گیاهی در دوران بارداری بدون مشورت با پزشک متخصص توصیه نمی‌شود. برای پاسخ به سوالات خود در این خصوص می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین متخصصین زنان و زایمانکمک بگیرید. متخصصین مجرب این سایت به شما راه‌کارهایی علمی و بی‌ضرر را معرفی خواهند کرد.

مشاوره آنلاین متخصص زنان و زایمان