سرطان لوزالمعده | علائم تشخیص و راه های درمان

سرطان لوزالمعده (پانکراس)

در گذشته سرطان به عنوان یک بیماری سخت، غیر قابل درمان و کشنده شناخته شده بود. خوشبختانه این روزها با پیشرفت‌های علم پزشکی و فناوری، این بیماری در بسیاری از موارد درمان می‌شود و روش‌هایی نوین، برای توقف رشد یا حذف توده‌های سرطانی به وجود آمده است؛ می‌توانید از طریق مشورت با متخصص درمان سرطان از این روش‌ها مطلع شوید و روند درمان خود را آغاز کنید.

یکی از سرطان‌های شایع بین افراد، سرطان لوزالمعده یا پانکراس (Pancreatic Cancer) است. اگر قصد دارید درباره سرطان پانکراس اطلاعاتی کسب کنید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید. می توانید با متخصص معده و گوارش صحبت کنید .

در ادامه می‌خواهیم با معرفی این سرطان، علائم و دلایل بروز آن بگوییم چطور می‌توانید برای درمان آن اقدام کنید و چه راهکارهای درمانی برای این بیماری وجود دارد. پس تا انتها همراه ما باشید.

بهترین متخصص آنلاین معده و گوارش

پانکراس و نحوه عملکرد آن

پانکراس یا لوزالمعده غده‌ای گلابی شکل ۱۰ الی ۱۵ سانتی متری است که بخشی از دستگاه گوارش محسوب می‌شود. محل قرارگیری این غده در جایی است که دنده‌ها به استخوان سینه می‌رسند. به عبارت دیگر این غده در زیر معده و بالای شکم (بین معده و ستون فقرات) قرار گرفته است و از قسمت انتهایی معده تا طحال امتداد دارد.

پانکراس از نظر آناتومیک به سه بخش سر، تنه و دم تقسیم می‌شود. در اکثر موارد، سلول‌های سرطانی قسمت سر این غده را درگیر می‌کنند.

سلول‌های پانکراس دو نقش مهم را در بدن بر عهده دارند که عبارت هستند از:

• تولید و ترشح آنزیم‌های گوارشی (شیره لوزالمعده) که هضم و جذب غذا را راحت‌تر می‌کنند. لوزالمعده این کار را به منظور کمک به گوارش مواد غذایی و تبدیل آن به انرژی در بدن انجام می‌دهد.
• تولید و ترشح هورمون‌ها که یکی از مهمترین نقش‌ها را در بدن ایفا می‌کنند. لوزالمعده وظیفه تولید انسولین و گلوکاگون (هورمون‌های تنظیم‌کننده قند خون یا گلوکز) را بر عهده دارد.

علل بروز سرطان لوزالمعده

دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند علت بروز سرطان لوزالمعده را به‌طور قطعی تشخیص دهند، بلکه فقط چند گزینه احتمالی را به عنوان علل ابتلا به این سرطان معرفی کرده‌اند.

• چاقی
• دیابت
• سیگار کشیدن
• پانکراتیت مزمن (التهاب مزمن پانکراس)
• سیروز کبدی (آسیب‌دیدگی شدید کبد)
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی
• استفاده از مواد شیمیایی و مضر به‌جای استفاده از میوه‌ها و سبزیجات
• کهولت سن (این بیماری بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال دیده می‌شود)
• سابقه سرطان یا سندرم‌های ژنتیکی در خانواده. اگر در DNA سلول‌های لوزالمعده جهش (تغیر در توالی دی ان ای) اتفاق بیافتد، منجر به بروز سرطان می‌شود.

دی ان ای (هسته مرکزی سلول) در واقع نقش نظارت بر سلول را بر عهده دارد و سلول طبق دستورالعمل‌های دی ان ای فعالیت می‌کند. تغیر دی ان ای به معنی تغیر در دستورالعمل‌ها است.

معمولا هسته جهش‌یافته باعث رشد غیر طبیعی سلول و تجمع آن‌ها می‌شود. تومور، در نتیجه این تجمع به وجود می‌آید. اما تنها حدود ۱۰ درصد از موارد ابتلا به سرطان پانکراس زمینه ژنتیکی دارند.

در بین علل سرطان لوزالمعده سیگار کشیدن، چاقی و دیابت بیشتر از سایر عوامل در بروز این سرطان تاثیرگذار هستند.

در کل می‌توان گفت سبک زندگی افراد در روند افزایش ابتلای آن‌ها به انواع سرطان‌ها و به‌ویژه سرطان لوزالمعده نقش مهمی دارد.

علائم سرطان لوزالمعده

سرطان لوزالمعده یک بیماری نهفته است، به این معنی که در موارد خفیف یا در مراحل اولیه، علامتی از وجود خود بروز نمی‌دهد یا علامتی جزئی و ضعیف از خود نشان می‌دهد. به همین دلیل اکثر بیماران در مراحل پیشرفته‌تر بیماری، به وجود آن پی می‌برند.

تشخیص زود هنگام یا به موقع سرطان پانکراس دشوار است، زیرا افراد معمولا زمانی متوجه نشانه‌ها می‌شوند که سرطان مدتی در بدن مانده و به اندام‌های دیگر گسترش یافته باشد. از طرف دیگر بسیاری از علائم مشابه ممکن است به دلیل شرایط دیگر به وجود آمده باشند.

با این اوصاف نشانه‌هایی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را به عنوان هشداری برای ابتلا به سرطان لوزالمعده تلقی کرد.

• دیابت

اگر افراد مبتلا به دیابت که کنترل بیماریشان را در دست داشتند، به‌طور ناگهانی دچار مشکل یا تغیرات خاصی شوند، لازم است صحت پانکراس را بررسی کنند. همچنین اگر افراد بدون دلیل خاص یا عامل خطرآفرین مانند ژنتیک، چاقی، رژیم غذایی نامناسب و مسائل مشابه به بیماری دیابت مبتلا شوند، ممکن است به دلیل عملکرد نادرست لوزالمعده باشد که باید به دقت بررسی شود.

• لخته خون

اگر در بدن افراد، بدون دلیل خاصی، لخته‌های خون مشاهده شود، می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به سرطان باشد. در حقیقت علت اصلی این مساله مشخص نیست، اما پزشکان بر این باور هستند که سلول‌های سرطانی، تولید پروتئین‌های بازدارنده انعقاد خون را کاهش می‌دهند.

دلایل بروز لخته خون ممکن است ژنتیک، آسیب‌دیدگی در تصادف، انجام عمل جراحی، بی‌تحرکی طولانی مدت و مسائل مشابه باشد. اگر بدون هیچ دلیل موجهی در بدنتان لخته‌های خون مشاهده کردید، حتما برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.

اگر به پزشک دسترسی ندارید توصیه می‌کنیم با مشاوران آنلاین متخصص معده و گوارش پذیرش ۲۴ در هر زمانی که خواستید تماس بگیرید تا بیشتر شما را راهنمایی کنند.

• بی‌اشتهایی و تغیر الگوی غذایی

یکی از علائم سرطان پانکراس، کاهش وزن محسوس ناشی از بی‌اشتهایی یا احساس سیری زودهنگام است. پانکراس در مجاورت قسمت ابتدایی روده کوچک قرار دارد و توده‌های سرطانی حرکت غذا در روده را با مشکل مواجه کنند.

• درد در ناحیه شکم

بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده ممکن است به دلیل مجاورت لوزالمعده با پلکسوس سلیاک (مجموعه‌ای از رگ‌های خونی و عصبی) درد شکمی داشته باشند. عملکرد نادرست پانکراس، موجب تحریک عصبی و بروز درد در قسمت بالای شکم افراد می‌شود.

• اسهال (مدفوع شناور)

اگر متوجه شدید مواد زائدی که از بدن شما دفع می‌شود حالت چرب و آبکی، به همراه بوی بسیار نامطبوع دارند، به دکتر اسهال مراجعه کنید.

پانکراس آنزیم‌های تجزیه‌کننده چربی تولید و ترشح می‌کند. اگر وجود یک تومور سرطانی در پانکراس، راه خروجی آنزیم‌های ترشح شده را مسدود کند، چربی بدن تجزیه نمی‌شود و به‌همراه مواد دفعی، از بدن خارج می‌شود. وجود این چربی مدفوع را از حالت عادی خود خارج می‌کند.

• زردی (یرقان)

اگر در بدنتان با نشانه‌های بیماری زردی مواجه شدید، از کنار آن به‌سادگی عبور نکنید. علائمی مانند زرد شدن سفیدی چشم، خارش پوست بدن، ادرار تیره و مدفوع رنگ روشن بیماری زردی را نشان می‌دهند. این بیماری ممکن است از عملکرد نادرست پانکراس نشات گرفته باشد.

کبد که وظیفه تولید صفرا را بر عهده دارد، در مجاورت پانکراس قرار گرفته است. مجرای ترشحی لوزالمعده با مجرای کیسه صفرا مشترک است.

اگر مجاری صفراوی کبد، توسط تومور مسدود شوند، سطح صفرا و به تبع آن سطح بیلی روبین در بدن افزایش می‌یابد و منجر به زرد شدن پوست (بیماری زردی) می‌شود. همچنین اگر سنگی در کیسه صفرا به وجود آید، مجرای مشترک را مسدود می‌کند.

علائم دیگری مانند خستگی شدید، بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن، نفخ و تهوع نیز می‌توانند دلیلی بر بروز سرطان لوزالمعده باشند.

در کل علائم سرطان پانکراس بسته به محل تومور می‌توانند متفاوت باشند. اگر هر کدام از این علائم را در بدنتان مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید و با آگاهی در این راه قدم بردارید.

عکس زیر تصویر سرطان لوزالمعده را نشان می‌دهد. نقطه تیره‌تر نشان‌دهنده تومور سرطانی است.

کیست لوزالمعده چیست؟

منظور از کیست لوزالمعده یا پانکراس، کیسه‌هایی با محتوای مایع است که روی پانکراس یا داخل آن قرار دارند. بیشتر کیست‌های لوزالمعده سرطانی نیستند (خوش‌خیم) و معمولا به‌طور اتفاقی در تصویربرداری برای سایر بیماری‌ها مشاهده می‌شوند.

بعضی از کیست‌ها ممکن است سرطانی باشند یا به سرطان تبدیل شوند. پزشکان اگر با کیست مواجه شوند، معمولا عملکرد آن را برای مدتی زیر نظر می‌گیرند تا اگر سلول‌های سرطانی در کیست‌ها مشاهده شوند، آن‌ها را به‌سرعت مهار کنند.

تشخیص سرطان لوزالمعده

متخصصان برای اطمینان یافتن از ابتلای افراد به سرطان پانکراس معمولا چند نوع تست را روی شخص انجام می‌دهند که در ادامه نام می‌بریم. در تاپیک سرطان لوزالمعده نی نی سایت نیز به تعدادی از آن‌ها اشاره شده است، گرچه به کاملی توضیحات زیر نیستند.

• بیوپسی

برای این تست نمونه کوچکی از پانکراس برداشته می‌شود تا در آزمایشگاه تحت بررسی دقیق قرار گیرد.

• آزمایش خون

افزایش موادی مانند کارسینوامبریونیک (CEA) و CA 19-9 در بدن بیماران جزو علائم سرطان پانکراس در آزمایش خون هستند.

• تست‌های تصویربرداری

سس تی اسکن، سونوگرافی، ای آر سی پی، پت اسکن و ام آر آی به منظور ثبت تصاویر دقیق از داخل بدن افراد و تشخیص محل رشد تومور احتمالی انجام می‌شود.

انواع سرطان لوزالمعده

سرطان پانکراس ممکن است بر عملکرد غدد برون‌ریز یا غدد درون‌ریز تاثیر منفی بگذارد. با توجه به نوع اثر این عارضه، می‌توان سرطان پانکراس را به دو نوع مختلف تقسیم کرد.

• سرطان لوزالمعده غدد درون‌ریز

سرطان یا تومور سلول‌های درون‌ریز که تومور سلول‌های جزایر نیز نام دارد، نادر و غیر محتمل هستند. سرطان لوزالمعده غدد درون‌ریز، موارد زیر را شامل می‌شوند.

• گاسترینوما (گاسترین)
• انسولینوم (انسولین)
• گلوکاگونون (گلوکاگون)
• سوماتوستاتینوما (سوماتوستاتین)
• VIPomas پپتید وازواکتیو روده یا VIP

• سرطان لوزالمعده غدد برون‌ریز

سرطان سلول‌های برون‌ریز شیوع بیشتری نسبت به سرطان سلول‌های درون‌ریز دارند. سرطان پانکراس یک بیماری بسیار تهاجمی محسوب می‌شود و احتمال متاستاز یا گسترش آن به دیگر اندام‌ها و بافت‌های بدن زیاد است.

به‌عنوان مثال سرطان پانکراس متاستاز به کبد یکی از موارد گسترش این سرطان است. در این مورد، تومور بسته‌های کروی کوچکی به نام اگزوسام (Exosome) ترشح می‌کند که حاوی پروتئین‌های مشتق‌یافته از تومور است. این بسته‌ها محیط مناسبی را در کبد برای رشد تومور فراهم می‌کنند.

درمان سرطان لوزالمعده

اگر سلول‌های سرطانی لوزالمعده به‌موقع درمان نشوند یا جلوی تکثیر آن‌ها گرفته نشود، می‌توانند به رگ‌های خونی، اندام‌های مجاور و دیگر قسمت‌های بدن انتشار یابند.

درمان سرطان لوزالمعده با جراحی

جراحی و درمان سرطان لوزالمعده در مواردی مفید واقع می‌شود که بیماری به‌موقع تشخیص داده شده باشد. برداشتن تومور سرطانی تنها قبل از انتشار و درگیر کردن دیگر اندام‌ها امکان‌پذیر است.

برای درمان سرطان پانکراس می‌توان بسته به موقعیت، شدت و وخامت تومور، از انواع روش‌های جراحی کمک گرفت.

روش ویپل (پانکراتودئودنکتومی)

روش ویپل یک شیوه درمانی پیچیده و دشوار محسوب می‌شود که به معنی برداشتن بخشی از لوزالمعده، به همراه بخشی از روده کوچک و کیسه صفرا است.

این روش بیشتر در درمان بخش سرطان‌هایی کاربرد دارد که قسمت سر (راس) پانکراس را درگیر می‌کنند. علاوه بر این، می‌توان از روش ویپل برای درمان مشکلات دیگر پانکراس، مجاری صفراوی و روده کوچک بهره برد.

جراحان و متخصصان پس از برداشتن تومور و قسمت‌های درگیر، بخش‌های سالم باقی مانده از دستگاه گوارش را به دیگر بخش‌ها پیوند می‌دهند.

پانکراتکتومی دیستال

پانکراتکتومی دیستال یک عمل طولانی وپیچیده است که مخصوص برداشتن تومورهای سرطانی درگیرکننده دم و تنه لوزالمعده است. در این روش ممکن است بسته به میزان گسترش تومور، طحال، روده، بخشی از معده، کلیه سمت چپ، غده آدرنال سمت چپ و دیافراگم سمت چپ نیز برداشته شود.

پانکراتکتومی کامل

این نوع عمل جراحی، بسته به صلاحدید پزشک، در مواردی انجام می‌شود که شرایط تومورو خیم است. در روش پانکراتکتومی کامل بخشی از روده کوچک، بخشی از معده، طحال، کیسه صفرا، مجاری صفراوی و غدد لنفاوی مجاور پانکراس برداشته می‌شوند.

شیمی درمانی

در این روش برای از بین بردن سلول‌های سرطانی، داروهای ضد سرطان لوزالمعده به بیمار تزریق می‌شود. شیمی درمانی خود عوارضی مانند:

• ریزش مو
• تهوع
• کم‌خونی
• عفونت
• کبودی
• مشکلات جنسی و باروری
• مشکلات عصبی و مشکلات مشابه را به همراه دارد.

پرتو درمانی

پرتو درمانی به منظور تخریب سلول‌های سرطانی انجام می‌شود. در این روش برای نابودی سلول‌های سرطانی از پرتوهای پرقدرت اشعه ایکس استفاده می‌کنند.

• درمان نئو ادجوان. گاهی از این روش قبل از عمل جراحی یا همراه با شیمی درمانی استفاده می‌شود.
• درمان ادجوان. گاهی پس از جراحی و درمان سرطان، برای اطمینان از عود نکردن دوباره سلول‌های سرطانی، از این روش کمک می‌گیرند.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یک نوع درمان بیولوژیکی است. این درمان در تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه بهتر بدن با بیماری‌ها کاربرد دارد.

درمان سرطان لوزالمعده با طب سنتی

طب سنتی بیشتر روی پیشگیری از سرطان پانکراس تاکید دارد. مواردی که خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده یا سرطان‌های دیگر را تشدید می‌کنند، باید تا جای ممکن از روند زندگی افراد حذف شوند.

از طرفی مواردی که قدرت ایمنی بدن را افزایش داده و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند، باید در سبک زندگی گنجانده شوند.

به‌عنوان مثال باید به مصرف مواد غذایی حاوی:

• فیبر (سبزیجات)
• کلسیم (لبنیات)
• روی (مغزها)
• ویتامین A (هویج، زردآلو و غیره)
• و ویتامین B (سبوس گندم و جو) در برنامه غذایی توجه کرد.

آیا سرطان لوزالمعده درمان قطعی دارد؟

اگر جایگاه تومورها در قسمت سر پانکراس باشد، از طرق جراحی و غیره، درمان قطعی این بیماری امکان‌پذیر است.

اما اگر تومور تمام لوزالمعهده را درگیر مرده باشد و به اندام‌های دیگر انتشار یافته باشد، بیمار با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

به‌عنوان مثال باید پانکراس به‌طور کامل برداشته شود و بیمار برای تنظیم قند خون خود، از انسولین کمک بگیرد. در چنین مواردی نمی‌توان به درمان قطعی امیدوار بود.

نکاتی که در مورد سرطان لوزالمعده باید بدانیم

• درباره طول عمر بیماران سرطان پانکراس باید بگوییم که متاسفانه حدود ۷۱ درصد از مبتلایان به سرطان لوزالمعده، در سال اول تشخیص جان خود را از دست می‌دهند.
• سرطان لوزالمعده بین مردان و زنان به یک اندازه شایع است و بیشتر بین افراد مسن ۷۵ سال به بالا مشاهده می‌شود.
• کاهش وزن، درد و زردی جزو عوارض اصلی سرطان لوزالمعده محسوب می‌شوند که با توجه به شدت بیماری در افراد مختلف متفاوت است.
• هزینه درمان و مقابله با سرطان لوزالمعده، بسته به میزان گسترش آن، زمان لازم برای درمان و توانایی سیستم ایمنی بیمار کاملا متفاوت است.
• بهتر است بعد از درمان نیز تحت نظر پزشک بمانید تا متخصص بتواند از بازگشت مجدد سلول‌های سرطانی احتمالی اطلاع یافته و سریعا جلوی رشد آن‌ها را بگیرد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر کدام از عوارض این بیماری را مشاهده کردید، قطعا بهترین کار مراجعه به دکتر گوارش و کبد بالغین است. علائم به وجود آمده در بدن ممکن است به دلایل دیگری بروز کرده باشند، پزشکان با بررسی دقیق، شما را از منشا این علائم مطمئن می‌کنند. متخصص آنلاین گوارش یا انکولوژیست‌ها می‌توانند در این موضوع به شما کمک کنند.

با این حال نکته محرز و ساده‌ای که بهتر است همگی رعایت کنیم، پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان، از جمله سرطان لوزالمعده است. رژیم غذایی مناسب و سالم، مصرف نکردن دخانیات، حفظ وزن و در مجموع سبک زندگی بهتر، این بیماری منحوس را تا حدود زیادی از ما دور می‌کند.

اگر به هر دلیلی به این بیماری گرفتار شدید، بعد از مراجعه به پزشک، طبق توصیه‌های او عمل کنید و با روحیه قوی، در مسیر درمان قدم بردارید.

در این مطلب سعی کردیم توضیحات کاملی درباره بیماری سرطان لوزالمعده، علل، علایم و راه‌های درمان آن ارائه دهیم.

با این حال اگر سوالی دارید، علائم مشکوکی را در خود مشاهده می‌کنید یا معده شما درد عجیبی دارد، توصیه می‌کنیم با مشاوران متخصص گوارش و معده آنلاین پذیرش ۲۴ در مورد سرطان لوزالمعده تماس بگیرید که در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانند به شما کمک کنند.

این پل ارتباطی به شکل پیام متنی، صوتی و تماس تلفنی می‌تواند باشد تا خیلی زود جلوی پیشرفت بیماری خود را بگیرید یا برای درمان به‌موقع آن اقدام کنید.

مشاوره آنلاین متخصص معده و گوارش