قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار چیست و چطور درمان می‌شود؟

علل ایجاد قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار و درمان آن

این روزها کوچکترین مشکلی که برای ظاهر افراد اتفاق بیفتد، اعتماد به‌نفس آن‌ها را خدشه‌دار می‌کند. قارچ‌ها می‌توانند تاثیرات منفی زیادی روی پوست افراد داشته باشند، همین مساله افراد را به کسب اطلاعاتی در این زمینه وادار می‌کند.

قارچ‌ها در اصل موجوداتی هستند که نمی‌توانند مانند گیاهان فتوسنتز کنند، در نتیجه به عنوان یک انگل روی بدن میزبان (موجودات زنده یا بقایای آن‌ها) رشد می‌کنند و به مرور زمان و در شرایط مطلوب تکثیر می‌شوند. قارچ‌ها خود به دو دسته تک‌سلولی و چندسلولی تقسیم می‌شوند، قارچ‌های بیماری‌زا در واقع از دسته تک‌سلولی‌ها هستند.

کچلی پا، قارچ پا، بیماری پای ورزشکار یا تینه‌آ پدیس (Tinea Pedis که همان نام قارچ پا به انگلیسی است)، نوعی عفونت قارچی شایع و مسری محسوب می‌شود.

برخلاف تصوری که از نام قارچ لای انگشتان پا به ذهن عموم می‌رسد، هر کسی در هر سنی ممکن است دچار این عفونت شود، اما به دلیل شیوع این بیماری بین ورزشکاران، به نام بیماری پای ورزشکار نیز شناخته می‌شود.

ورزشکاران معمولا ساعت‌ها پاهایشان را در کفش‌های بسته نگه می‌دارند. تعرق زیاد پا در این شرایط، موجب ابتلا به این بیماری می‌شود.

اگر قصد دارید از بروز قارچ پا پیشگیری کنید یا دچار این بیماری شدید و قصد درمان آن را دارید، نگران نباشید. در ادامه این مطلب تمامی نکات لازم در رابطه با این بیماری را توضیح خواهیم داد، پس با ما همراه باشید.

قارچ لای انگشتان پا چیست؟

عفونت قارچ پوستی یک اختلال پوستی است که به نام درماتو فیتوز یا کرم قارچی نیز شناخته می‌شود. این عفونت معمولا بین انگشتان پا بروز می‌کند ولی ممکن است به دیگر نقاط بدن مانند کشاله ران یا کف دست نیز انتقال پیدا کند.

اما به‌طور کلی انگشتان پا مستعدترین نقطه بدن برای رشد قارچ‌ها هستند. قارچ کشاله ران به انگلیسی Tinea Cruris است و قارچ کف دست Tinea Manuum نام دارد.

این نوع قارچ‌ها اکثرا روی پوست، ناخن و حتی مو رشد می‌کنند اما خوشبختانه وارد جریان خون افراد نمی‌شوند.

بثورات پوستی یا پوسته‌ریزی می‌تواند بر اثر بیماری‌های مختلفی مانند پسوریازیس، عفونت‌های باکتریایی و مخمری، آلرژی پوستی و اگزما، درماتیت تماسی و عفونت‌های قارچی به وجود آمده باشد.

پزشکان معمولا با نگاهی ساده متوجه نوع بیماری می‌شوند و در مراحل پیشرفته‌تر نوع بیماری را با آزمایش هیدروکسید پتاسیم (KOH) به‌راحتی تشخیص می‌دهند.

این بیماری می‌تواند به شکل مستقیم از فردی به فرد دیگر یا به‌صورت غیر مستقیم از طریق محیط و لوازم آلوده انتقال یابد. بنابراین تشخیص سریع و درمان به موقع این عارضه پوستی از اهمیت بالایی برخوردار است.

علت پوسته شدن لای انگشتان پا

پوسته شدن انگشتان پا ممکن است دلایل مختلفی مانند درماتیت پوستی ناشی از تماس پا با کفش (Shoe Contact Dermatitis)، قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار، پای غرق شده (Immersion Foot) یا پای سنگر مانده (Trench Foot)، اگزمای دیس هیدروتیک و سلولیت داشته باشد. در بیماری پای ورزشکار، علت پوسته شدن انگشتان پا تعریق و رطوبت زیاد پا است.

علائم و راه‌های تشخیص قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار

قارچ‌ها به‌خودی خود با چشم غیر مسلح قابل تشخیص نیستند اما این بیماری علائم و نشانه‌هایی دارد که یکی یا چند مورد از آن‌ها در افراد مبتلا بروز می‌کند. با مشاهده علائم زیر می‌توانید تا حدودی به بروز این بیماری پی ببرید.

• پوسته پوسته شدن (بثورات فلس مانند) یا ترک خوردن پوست پا (معمولا بین انگشتان و کف پا)
• خارش شدید، سوزش، مورمور شدن و گزگز کردن بین انگشتان یا کف پا
• زخم شدن پوست پا و درد و خون‌ریزی آن
• در موارد شدید التهابات و عفونت‌های باکتریایی
• بی‌رنگ شدن پوست و
• تاول زدن پا و خارش تاول‌ها

جالب است بدانید بدن برخی افراد بعد از ابتلا به این بیماری به دلیل مقاومتی که دارد، هیچ یک از این علائم را نشان نمی‌دهد. طبیعتا میزان رشد قارچ و راه‌‌های سرایت آن در چنین مواردی بسیار بیشتر است.

اگر هر کدام از این علائم را در پوست پا یا بدنتان مشاهده کردید، بهتر است به دکتر متخصص بیماریهای قارچی مراجعه کنید. با توجه به این که قارچ‌های پوستی انواع مختلفی دارند، پزشکان برای اطمینان از نوع آن، معمولا آزمایش‌هایی را برای بیمار تجویز می‌کنند.

اگر در این مورد می‌خواهید اطلاعات بیشتری به دست آورید، توصیه می‌کنیم با مشاوران متخصص پوست و مو آنلاین پذیرش ۲۴ تماس بگیرید که به تمام سوالات قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار شما پاسخ می‌دهند.

مشاوره آنلاین متخصص پوست و مو

دلایل شکل‌گیری قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار

مواردی که در ادامه توضیح خواهیم داد در بروز این بیماری نقش دارند.

• پوشیدن کفش‌های تنگ و جلو بسته به‌مدت طولانی. معمولا افرادی به قارچ پا مبتلا می‌شوند که پاهایشان به دلیل پوشیدن کفش‌های تنگ و نداشتن تهویه مناسب، بیش از اندازه عرق می‌کند.
• مرطوب ماندن پاها به‌مدت طولانی. رطوبت خود شرایط مناسبی برای رشد قارچ فراهم می‌کند. اگر این رطوبت در فضای بسته، به‌ویژه بین انگشتان پا و به‌مدت طولانی ماندگار باشد، باعث تعریق پا و بروز بیماری می‌شود.
• وجود زخم یا ترک در پا. داشتن هر نوع زخم یا ترکی که راهی برای ورود قارچ به بدن باشد، در بروز یا تشدید این بیماری نقش مهمی دارد.
• رعایت نکردن بهداشت پاها. یکی از علل اصلی این بیماری نشستن پا یا تعویض نکردن جوراب به‌مدت طولانی است. همچنین استفاده از جوراب، دمپایی و حتی کفش مشترک با دیگران، احتمال انتقال این بیماری را چند برابر می‌کند.
• پا برهنه راه رفتن در مکان‌های ورزشی عمومی. همان‌طور که گفتیم، این بیماری به شدت مسری است. اگر فردی در سالن‌ها یا باشگاه‌های ورزشی، استخر، حمام‌های عمومی، اتاقک‌های رختکن، سالن‌های زیبایی پدیکور و محیط‌های مشابه با پای برهنه راه برود، در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرد.

چه کسانی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به قارچ پا قرار دارند؟

به‌طور کلی افرادی که در آب و هوای گرم یا شرجی فعالیت می‌کنند و به‌مدت طولانی کفش‌هایشان را درنمی‌آورند، مثل ورزشکاران و سربازان، بیشتر از دیگر افراد در معرض قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار قرار دارند.

از طرفی سالمندان یا افرادی که کهولت سن دارند، یکی از مستعدترین افراد در ابتلا به این بیماری هستند. هرچه سن افراد بالاتر رود، احتمال ابتلای آن‌ها به بیماری‌های قارچی پوست بیشتر می‌شود.

همچنین بیماران مبتلا به سرطان، ایدز، دیابت و کلا بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند، بیشتر از افراد سالم در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار

• همیشه مراقب بهداشت شخصی خود باشید و پاها، جوراب و کفش‌هایتان را خشک و تمیز نگه دارید.
• روزانه به‌طور مرتب پاهایتان را با مواد شوینده بشویید و بین انگشتان را کاملا خشک کنید.
• به هیچ وجه به‌مدت طولانی پاهایتان را در کفش نگه ندارید و به آن‌ها استراحت بدهید. اگر ورزشکار هستید، حتما بعد از ورزش کفش‌ها و جورابتان را درآورید و پاهایتان را شستشو دهید.
• تا جای ممکن از کفش‌هایی استفاده کنید که هوا را از خود عبور می‌دهند. همچنین بهتر است در ماه‌های گرم سال، به جای کفش جلو بسته، از صندل استفاده کنید.
• از پوشیدن کفش تنگ یا خیلی بسته اجتناب کنید تا پاهایتان عرق نکند.
• سعی کنید جنس جورابی که انتخاب می‌کنید نخی، پشمی یا ابریشمی باشد تا رطوبت ناشی از تعریق پا را بگیرد.
• از پا برهنه راه رفتن در استخر، باشگاه‌ها، رختکن، حمام عمومی و اماکن دارای رطوبت مشابه خودداری کنید و دمپایی شخصی خودتان را بپوشید.
• از دمپایی یا کفش یا جوراب مشترک استفاده نکنید.
• هر چند وقت یک بار و به‌طور مرتب کفش‌هایتان را بشویید و پیش از استفاده مجدد، اجازه دهید کاملا خشک شوند.
• از حوله، تشک و ملافه مشترک استفاده نکنید و آن‌ها را به‌طور منظم بشویید.
• هرگز از لوازم پدیکور مشترک استفاده نکنید و لوازم شخصی خودتان را داشته باشید.
• اگر حیوان خانگی نگه می‌دارید، مراقب ریزش غیر طبیعی موهای آن‌ها باشید. ریزش بی‌رویه مو در حیوانات خانگی ممکن است نشانه ابتلا به بیماری قارچی باشد که می‌تواند به انسان انتقال پیدا کند.
• اگر لازم است مدت زمان زیادی کفش‌هایتان را درنیاورید، می‌توانید از پودرهای ضد تعریق پا یا پودر تالک ضد قارچ استفاده کنید.
• اگر یکی از اطرافیان یا اعضای خانواده دچار این عارضه شده باشد، بهتر است تا بهبودی کامل او، در منزل پا برهنه راه نروید.

راه‌های درمان قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار

بیماری قارچ پا یا سندرم پای ورزشکار، بیماری خطرناکی محسوب نمی‌شود و می‌تواند به کمک داروهای ضد قارچ یا درمان‌های خانگی بهبود یابد.

اما اگر از بروز آن پیشگیری نکند یا پس از بروز آن درمان به‌موقع انجام نشود، رشد قارچ افزیش می‌یابد و به‌مرور زمان موجب عفونت‌های باکتریایی یا عفونت غدد لنفاوی می‌شود.

اصلی‌ترین و مهم‌ترین اقدام برای درمان بیماری پای ورزشکار، تشخیص علت به وجود آمدن آن است. بنابراین در قدم اول، آن‌چه را که باعث بروز این بیماری شده است، به‌سرعت باید متوقف کرد.

در حالت کلی اگر از ابتلا به این بیماری اطمینان حاصل کردید، برای درمان آن می‌توانید به روش‌های مختلفی عمل کنید. تعدادی از آن‌ها را در زیر نام می‌بریم ولی توصیه بهتر ما مشورت با متخصصان مشاوره پوست و مو پذیرش ۲۴ است که از دیدگاه پزشکی بهتر می‌توانند کمک کنند.

• پاهایتان را به‌طور منظم با آب و صابون بشویید و اطمینان یابید که محل رویش قارچ همیشه تمیز و خشک باشد.
• روزانه بعد از شستشوی پاهایتان، پوسته‌های باز شده را از بین انگشتان پایتان به آرامی جدا کنید.
• تا زمانی که کاملا از شر این بیماری خلاص نشده‌اید، پاهایتان به‌ویژه محل رشد قارچ را خنک و سرد نگه دارید.
• از کفش‌هایی استفاده کنید که راهی برای عبور هوا به داخل آن وجود داشته باشد و پا بتواند در آن تنفس کند.
• از جوراب‌های مناسب که موجب از بین رفتن رطوبت پا می‌شوند استفاده کنید و به‌طور مرتب و زود به زود آن را بشویید.
• بعد از هر بار شستشوی پاهایتان، از داروهای ضد قارچ استفاده کنید که معمولا به شکل پودر، پماد، اسپری یا کرم هستند. در بین این موارد پماد ضد قارچ انگشتان پا بیشتر از موارد دیگر توسط بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در موارد شدیدتر ممکن است پزشک داروی ضد قارچ خوراکی تجویز کند.
• می‌توانید روزانه دو بار به‌مدت ۱۰ دقیقه پاهایتان را درون محلول آب و سرکه قرار دهید و بدون دست زدن به آن به وسیله پنکه یا سشوار رطوبت آن‌ها را بگیرید.

• روغن درخت چای کمک شایانی به درمان عفونت‌های قارچی می‌کند. البته پیش از استفاده از این محلول، آن را روی قسمت کوچکی از پوست امتحان کرده یا با پزشک مشورت کنید.
• سیر، زنجبیل، زردچوبه و جوش شیرین همگی در درمان این بیماری موثر واقع می‌شوند. بسته به وخامت بیماری، باید این مواد را به‌مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی قسمت های درگیر قرار دهید و اجازه دهید به‌خوبی جذب شوند، سپس آن را با سشوار یا پنکه خشک کنید.
• می‌توانید از محلول آلومینیوم استات استفاده کنید. روزانه ۳ الی ۴ بار به‌مدت نیم ساعت پاهایتان را درون این محلول قرار دهید و فقط با استفاده از پنکه یا سشوار آن‌ها را خشک کنید.
• متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری ممکن است داروهایی مانند کلوتریمازول، تربینافین، بوتنافین، میکونازول، تولنفتات و انواع دیگر تجویز کنند، همچنین در مواردی که پوست دچار تاول یا زخم شود، از داروهای آنتی بیوتیک کمک می‌گیرند.

در بین داروهایی که ذکر شد، یکی از رایج‌ترین درمان‌ها، محلول یا قطره کلوتریمازول برای قارچ ناخن است که مانع از رشد و پیشروی قارچ می‌شود.

زمان درمان بیماری پای ورزشکار

دوره درمان این بیماری بسته به شدت آن و نحوه درمان، در افراد مختلف متفاوت است. اما به‌طور کلی از زمان آغاز درمان قارچ پا تا بهبودی کامل حدود دو ماه یا بیشتر طول می‌کشد.

اگر میزان سرایت قارچ بیشتر باشد و به ناخن‌ها نیز ورود کرده باشد و باعث بروز عفونت قارچی ناخن (tinea unguium یا onychomycosis) شده باشد، مدت درمان طولانی‌تر خواهد بود، زیرا ناخن‌ها معمولا در برابر درمان مقاومت بیشتری دارند.

اطلاعات مهم در مورد بیماری پای ورزشکار

• قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار در بین مردان بیشتر از زنان رواج دارد.
• استفاده از داروهای ضد قارچ در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر در این دوران دچار چنین مشکلی شدید، پیش از مصرف هر نوع دارویی که به نوزاد آسیب برساند با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

مشاوره آنلاین متخصص زنان و زایمان

• در اکثر موارد این بیماری هر دو پای فرد را درگیر می‌کند و اگر احیانا به دست‌ها هم سرایت کرده باشد، معمولا هر دو دست با هم درگیر می‌شوند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

روش‌های درمان خانگی قارچ پا نقش بسیار مهمی در رفع مشکلات بیماری پای ورزشکار دارند و خوشبختانه این بیماری در بیشتر مواقع در منزل و به‌راحتی درمان می‌شود.

اگر پس از رعایت و انجام نکات درمان خانگی، رشد قارچ ادامه پیدا کند و بعد از گذشت دو هفته، اقدامات اولیه پاسخگوی رفع مشکل نباشد، لازم است حتما به دکتر بیماریهای پوست مراجعه شود تا جلوی گسترش عفونت هرچه زودتر گرفته شود.

همچنین با بروز نشانه‌های جدی‌تر مانند تب و لرز، سیاه شدن پوست، چرک و ترشحات در محل خارش، ظاهر شدن خطوط قرمز روی پوست، گرم شدن پاها و غیره باید ازفوق تخصص عفونی بالغین کمک بگیرید.

باید دقت کنید قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار ممکن است از نظر شدت در درجه‌های مختلفی بروز کند، در نتیجه زمان و انرژی متفاوتی نیز برای درمان آن مورد نیاز است.

در برخی افراد شدت این بیماری کمتر است و به‌راحتی درمان می‌شود و در برخی دیگر زمان و انرژی بیشتری صرف درمان این بیماری باید کرد.

در هر حال، بهترین اقدام در مواجهه با بیماری پای ورزشکار، پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی و بهبود سبک زندگی است.

اگر مطالب بالا نتوانستند کمک شایانی به حل مشکل شما کنند یا موضوعی برایتان مبهم مانده است، پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر و دریافت یک راهکار درمانی با پزشکان مشاوره آنلاین پوست و مو پذیرش۲۴ تماس بگیرید که به شکل‌های گوناگون متنی، صوتی و تلفنی می‌توانند به درمان قارچ پای شما کمک کنند.

مشاوره آنلاین متخصص پوست و مو