تمام اطلاعاتی که راجع‌به قفل شدن زانو لازم است بدانید.
قفل شدن زانو نشانه چیست؟راه های درمان آن
فهرست مطالب
قفل شدن زانو چیست؟
نقش مفصل زانو ایجاد امکان حرکت و چرخش است. محدود شدن دامنه‌ی حرکتی زانو به‌شکلی که فرد قادر نباشد زانو را خم و راست کند، قفل شدن زانو (Locked knee) نامیده می‌شود. قفل شدن زانو معمولا با درد همراه است و در حالتی که فرد دچار این مشکل شود نمی‌تواند زانو را حرکت دهد و باید چند دقیقه‌ای صبر کند و قدم‌های کوتاه و آرام بردارد یا اینکه با کمک گرفتن از دست کمی زانو را حرکت دهد تا آن حالت خالی کردن زانو از بین برود.
علت‌های قفل شدن زانو
وقتی با هر پدیده و عارضه‌ای مواجه می‌شویم ذهن جستجوگر ما از دلایل ایجاد آن می‌پرسد. حالا که با قفل شدن زانو آشنا شدید حتما می‌پرسید علت قفل شدن زانو چیست؟ برای پاسخ به این سوال عوامل و بیماری‌هایی را می‌توان نام ببریم که باعث خالی کردن زانو می‌شود.
آرتروز زانو
آرتروز زانو عارضه‌ای است که با افزایش سن افراد منجر به فرسایش غضروف در زانو می‌شود. این فرسودگی باعث می‌شود تکه‌های خرد غضروف داخل مفصل زانو گیر کند و یک تکه کوچک از این غضروف میتواند دامنه‌ی حرکتی مفصل زانو را کم کند و باعث قفل شدن آن شود. اما یک حالت شدیدتر هم وجود دارد آن هم وقتی که در اثر آرتروز زانو غضروف کاملاُ از بین رفته باشد و به متلاشی و خرد شدن استخوان برسد. در این حالت تکه‌های استخوان هم میتواند داخل مفصل گیر کند و با محدود کردن حرکت زانو و ایجاد درد برای فرد ایجاد مشکل کند. نام این عارضه استئو کندریت دیسکان است.
پارگی مینیسک زانو
سطح درونی غضروف با لایه‌ی ضخیمی از غضروف پوشیده شده است که به آن مینیسک گفته می‌شود . نقش آن ضربه گیری و تسهیل حرکت زانو است. در این حالت هم مانند آرتروز اگر غضروف شکسته و پاره شود و در مفصل گیر کند باعث قفل شدن زانو می‌شود.
دلیل پاره شدن مینیسک چیست؟ دو دلیل برای پاره شدن مینیسک وجود دارد. اول اینکه طی زمان و با بالا رفتن سن و در حالت دوم با چرخیدن روی یک زانو و یا ضربه‌ای که به زانو وارد شود ، مینیسک با توجه به نقش ضربه‌گیری نتواند آن را تحمل کند و پاره شود. نوع شایعی از پارگی مینیسک که به آن پارگی دسته سطلی گفته می‌شود به‌دنبال پاره شدن بخشی از مینیسک و متصل ماندن قسمت دیگر است. این تکه‌ی پاره شده با گیر کردن در مفصل باعث قفل آن می‌شود. معمولاُ فرد با درد زانو و خالی کردن آن به پزشک ارتوپد مراجعه می‌کند و متوجه پارگی مینیسک می‌شود.
مشاوره آنلاین استخوان و ارتوپدی
ورزش کردن
در اثر انجام حرکات شدید ورزشی و به‌دنبال آن کشیده شدن ماهیچه‌های ران تعادل در کشک زانو از دست می‌رود و زانو قفل می‌شود. آسیب دیدن رباط‌ها و یا دررفتگی کشکک به دنبال حرکات ناگهانی یا انجام ورزش‌های سنگین میتواند این مشکل را ایجاد کند. در این موارد بیمار درد بسیار شدیدی را با وزن بدن که روی پاها می‌افتد تجربه می‌کند.
سندرم پلیکا ( Plica)
کپسول مفصلی که دورتا دور مفصل زانو را می‌پوشاند در پایداری مفصل زانو نقش دارد. سطح داخلی این مفصل از غشایی تشکیل شده که یک چین خوردگی به سمت داخل دارد و در حالت عادی مشکل ایجاد نمی‌کند اما اگر فعالیت بدنی فرد شدید باشد یا حرکات مدوامی در زانو داشته باشد مثل دوچرخه سواری یا بالا پایین رفتن مکرر از پله‌ها، سطح داخلی دچار فرسایش می‌شود. حتی ضربه و آسیب هم میتواند آن را ملتهب کند. بعد از ملتهب شدن اولین علامت همراه آن درد زانو و قفل شدن زانو است.
کندرکلسیوز
این بیماری که اغلب در زنان مسن شایع‌تر است به‌دنبال رسوب کلسیم پیروفسفات در مفاصل است. این رسوب کردن باعث تخریب مفصل می‌شود و در این اثنا ممکن است علایم نداشته باشد یا اینکه مفصل با درد و تورم بیمار را متوجه کند. اگر این رسوب و تخریب در مفصل زانو باشد باعث قفل شدن زانو و بی‌ثباتی آن می‌شود.
استئوفیت و انتزوفیت
این دو عارضه خارهای استخوانی هستند که عملکرد مفصل زانو را دچار اختلال می‌کنند. استئوفیت (osteophytes) درجایی ایجاد می‌شود که اتصال استخوان‌ها و مفصل قرار دارد و انتزوفیت ( (enthesophytes در محل اتصال تاندون‌ها و رباط ها ایجاد می‌شود. این دو عارضه واکنش‌های استخوان به فشار و آسیب دیدگی هستند و با رشد استخوان ریز که به عنوان خار شناخته می‌شود باعث درد و محدود کردن حرکت مفصل می‌شود.
عوارض جراحی
در مواقعی بعد از جراحی روی زانو و معمولا با جراحی رباط آسیب دیده یا جراحی‌های دیگر بر مفصل زانو ممکن است قفل شدن زانو رخ دهد.
علائم قفل شدن زانو
در حالتی که زانو قفل می‌کند و فرد را در حرکت دادن زانو با مشکل مواجه می‌کند متداول‌ترین و قابل انتظارترین علامت این است که فرد نمی‌تواند روی پاها بایستد چون درد شدید مفصل زانو او را اذیت می‌کند. اگر با دست زانو و دور آن را لمس کنید می‌توانید بیشتر شدن درد را با لمس آن حس کنید. در این حالت حتی چرخش و انعطاف زانو هم کم می‌شود و در حد زاویه‌ی ۴۵ درجه باقی می‌ماند. در مواردی که مینیسک پاره شده، صدای خرد شدن به دلیل اصطکاک مینیسک شنیده می‌شود. در مواردی هم که مفصل زانو عفونت و یا آبسه داشته باشد فرد تب می‌کند.
چگونه دلیل قفل شدن زانو را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص علت خم نشدن زانو و دردهای حاصل از آن چند راه وجود دارد.
آزمایش CBC
آزمایش خون با شمارش تعداد گلبول سفید در خون وجود عفونت در اطراف مفصل زانو را تایید یا تکذیب می‌کند. وجود عفونت با بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید همراه است. گلبول‌های قرمز در آرتریت‌های التهابی افزایش می‌یابد. بالا بودن میزان اسیداوریک نیز دلیلی در تایید وجود نقرس است. اگر فرد التهاب مفصل داشته باشد میزان فاکتور روماتوئید در خون بالا می‌رود.
اسکن ام آر آی
ام آر آی (MRI) با یک بررسی دقیق میتواند دررفتن رباط صلیبی و یا دررفتن و شکستگی استخوان کشکک زانو و پارگی مینیسک را نشان دهد و به این ترتیب تمام مشکلات زانو که سبب قفل شدن زانو می‌شود، تشخیص داده می‌شود.
عکس رادیولوژی
عکس رادیولوژی در تشخیص آرتروز کمک کننده است.
مایع مفصلی
وقتی فردی دچار خونریزی مفصلی شود، دکتر مفصل مایع مفصلی را از نظر میزان سطح گلبول‌های قرمز خون بررسی می‌کند. در این روش گلبول‌های سفید خون برای بررسی عفونت، سلول‌های غضروفی برای بررسی آرتروز و اسید اوریک برای تشخیص بیماری نقرس بررسی می‌شود.
روش‌های درمان قفل شدن زانو
روش‌های درمان قفل شدن زانو متنوع است و بستگی به شدت عارضه دارد. اگر می‌خواهید بدانید برای قفل شدن زانو چه باید کرد؟ راه‌های درمان را دنبال کنید.
درمان‌های خانگی
درمان خانگی قفل شدن زانو جزو اولین اقداماتی است که فرد بعد از قفل شدن زانو باید انجام دهد . در این روش فرد باید حرکت زانو را محدود کند و در صورت قدم برداشتن حتما از عصا استفاده کند تا فشاری به زانو وارد نشود. همچین برای کاهش و تسکین درد از کمپرس سرد استفاده شود. برای این‌کار کیسه‌ی محتوی یخ را به مدت ۵ دقیقه روی زانو قرار دهید و این عمل را هر دو ساعت یک بار تکرار کنید. استفاده از قرص‌‌های مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن و دیکلوفناک هم در تسکین درد موثر است. توجه کنید که این درمان موقتی است و برای پیگیری قفل شدن زانو باید به دکتر فیزیوتراپی زانو مراجعه کنید.
طب سنتی
درمان قفل شدن زانو با طب سنتی مبتنی بر روش‌هایی است که با استفاده از آن‌ها التهاب و درد مفاصل کاهش می‌یابد.
زردچوبه، دارچین، زنجبیل
این مواد با خاصیت ضد التهابی که دارند در صورت گنجاندن در رژیم غذایی درد را کاهش می‌دهند.
سرکه سیب
همچنین می‌توان دستمال را به سرکه و لیمو آغشته کرد و به مدت ۱۵ دقیقه روی زانوها گذاشت و این عمل را دو یا سه بار در روز تکرار کرد.
روغن‌های گیاهی
استفاده از روغن‌های اکالیپتوس، خردل و نعنا خاصیت ضد درد دارد و با مالش آن بر روی زانو در مراقبت‌های خانگی می‌توان از تشدید علائم جلوگیری کرد.
دارو درمانی
دکتر درد زانو از داروهای ضد التهاب برای تسکین درد استفاده می‌کنند. با توجه به شدت ضایعه برای کاهش خشکی و شل شدن عضلات نیز می‌توان دارو تجویز کرد. در مواردی‌که علت قفل شدن زانو آرتروز باشد تزریق استروئید مانند ژل یا هیالورونیک اسید توصیه می‌شود و از این طریق درد تحت کنترل قرار می‌گیرد. کورتیزون درمانی روشی است که در آن یک داروی بی‌حسی به همراه کوتیزون ضد التهابی داخل زانو تزریق می‌شود. اما معمولاَ این تزریق‌ها به دلیل عوارض جانبی آن کمتر توصیه می‌شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با چند روش سعی می‌کند عضلات فرد را تقویت کند و در بالا بردن استحکام آن موثر باشد. روش‌ها بستگی به میزان آسیب وارده دارد و در افراد مختلف متفاوت است. در موارد خفیف‌تر ماساژتراپی و انجام حرکات دستی عارضه را تا حد زیادی تسکین می‌دهد، اما اگر در این موارد بهبودی حاصل نشد از لیزر درمانی، اوزون تراپی، الکتروتراپی و حتی زانوبندهای طبی استفاده می‌شود.
ورزش
ورزش کردن باعث افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل و ماهیچه‌ها می‌شود و استحکام بدن فرد را تضمین می‌کند. درمان قفل شدن زانو با ورزش به کمک حرکاتی است که عضلات و ماهیچه‌ها و رباط‌ها را تقویت می‌کنند. بنابراین ورزش یک اقدام پیشگیری کننده و درمان کننده است. درمان قفل شدن زانو با ورزش بهتر است با تمرین‌هایی توسط فیزیوتراپیست طراحی می‌شود تا سبب افزایش آسیب‌ها نشود. عضلاتی که هدف تقویت هستند شامل: عضلات چهار سر ران، عضلات پشت ران، عضلات سرینی و عضلات ساق پا هستند. سه تمرین ورزشی موثر در قفل شدن زانو را بیان می‌کنیم، دکتر فیزیوتراپ ورزشی میتواند به شما حرکات بیشتری را معرفی کند و در مسیر درمان قفل کردن زانو با ورزش به شما کمک کند.
خم کردن پا
در این روش روی یک صندلی بنشینید و یک پای خود را راست کنید. پای خود را ۲۰ ثانیه به این حالت نگه دارید سپس با یک زاویه ۳۰ درجه پا را به پایین خم کنید و ۲۰ ثانیه نگه دارید و دوباره به حالت قبل برگردانید. این تمرین را ۵ بار برای هر پا انجام دهید.
پل زدن
برای پل زدن باید به پشت دراز بکشید طوری که کف دست‌ها و پاها روی زمین باشد و زانوها را خم کرده باشید. به آرامی کمر خود را از زمین جدا کنید و به بالا بیاورید و عضلات باسن را منقبض کنید. این حرکت را ده مرتبه انجام دهید.
بلندکردن پا
در این روش باید به پشت دراز بکشید و کف یک پا روی زمین باشد درحالی که پای دیگر را از زانو خم کنید. پایی که روی زمین است را با منقبض کردن ران با پای دیگر موازی کنید در این حالت نباید زانو قفل شده باشد. این عمل را تا ۱۰ بار تکرار کنید.
جراحی
در مواردی که درمان‌های پیشین پاسخگو نباشد و فرد همچنان درد داشته باشد و یا مواردی مثل پاره شدن مینیسک زانو و یا قفل شدن زانو به‌دلیل تکه‌های استخوان، جراح مفصل زانو ناچار از جراحی است. جراحی به دلیل عوارض آن توصیه نمی‌شود اما در مواقعی پزشک و بیمار در اضطرار قرار می‌گیرند. در این موارد جراح ارتوپد تکه‌های استخوان و مینیسک‌های پاره شده را بر می‌دارد و درد را به این روش کاهش می‌دهد. جراحی به یک روش انجام نمی‌شود و راه‌های مختلف دارد. انواع جراحی شامل :
- آرتروسکوپی برای خارج کردن قطعه‌های غضروف یا استخوان شکسته شده
- مینیسیکتومی یا برداشتن تکه‌های مینیسک آسیب دیده
- ترمیم مینیسک
- تعویض یا پیوند مینیسک
چه زمانی قفل شدن زانو خطرناک است و باید به پزشک مراجعه کرد؟
قفل شدن زانو در مواردی که بعد از چند دقیقه بهبود بیابد و با فاصله‌های زمانی کم نباشد خطرناک نیست اما اگر نشانه‌های زیر را مشاهده کردید
- هنگام راست کردن زانو درد شدید باشد.
- هنگام لمس کردن زانو درد احساس کردید یا زانو متورم بود.
- خم کردن زانو با صدا همراه بود.
- روی پای آسیب دیده نمی‌توانید بایستید.
- تب به همراه قفل شدن زانو که در این صورت نشان‌دهنده ی عفونت است.
حتما به یک پزشک ارتوپد مراجعه کنید. در صورتی که در مورد علائم قفل شدن زانو سوالی دارید با پزشکان آنلاین ارتوپد و جراح پذیرش ۲۴ مشاوره کنید و پاسخ سوالات خود را بگیرید.
لطفا راهنمایی کنید
۵۵
سلام و عرض ادب بنده یک ماه عمل پلاتین انجام دادم وپزشک معالجم بهم گفت بعدهردوروزشستشوپات روحم وراست کن ولی بنده ازشدت درد و ورم ترسیدم پام روخم وراست کنم الان وام خشک شده وخم نمیشه راهنمایی کنیدچیکاربایدکنم تابتونم پام روخم وراست کنم جالبتراینجاست که پزشکی که منوعمل کرده پاسخگونیست چندمرحله تماس گرفتم جواب نداده
سلام
سلام..دوبار پارگی منیسک داشتم عمل کردم…الآن حدود یک سال از عمل دومم میگذره. زانوم از پشت قفل می‌کنه…صبحها که باید نرمش کنم که باز بشه…درد پشت زانوم میاد…تقه می‌کنه پشت زانوم وقتی باز بینش میکنم…زانومم. وقتی صدهشتاد درجه میکنم کامل باز نمیشه…دستم از زیره زانو زد میشه…ممنون میشم مشکل چیه…