بالن زدن قلب چیست و چه عوارضی دارد؟

همه چیز در مورد بالن زدن قلب

اگر عروق خونی شما بر اثر تجمع کلسترول، سلول‌ها یا موادی دیگر مسدود یا تنگ شده باشد، پزشک ممکن است روشی به نام بالن زدن رگ قلب را به شما پیشنهاد کند.

شاید از خود بپرسید بالن زدن قلب چگونه است؟ آیا آنژیوپلاستی انواع مختلفی دارد؟ چه تفاوتی با آنژیوپلاستی دارد؟ خطرات و مزایای آن چیست؟

در این مقاله، پذیرش ۲۴ به‌عنوان یک راهنما در درک بالن زدن قلب، نحوه بالن زدن قلب، انواع مختلف آن، مراقبتهای بعد از بالن زدن قلب و مواردی که باید قبل و بعد از عمل بالون زدن بدانید، به شما کمک خواهد کرد. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

بالن زدن قلب چیست؟

بالون زدن رگ قلب یا آنژیوپلاستی (Angioplasty) نوعی روش کم تهاجمی است که برای رفع انسداد شریان‌ها و بازگرداندن جریان طبیعی خون به اندام‌ها یا بافت‌های خاص بدن استفاده می‌شود. در اصطلاح آنژیوپلاستی، «آنژیو» به معنی رگ خونی و «پلاستی» به معنای باز کردن است.

شریان‌ها یا سرخرگ‌های شما رگ‌هایی خونی با مسئولیت رساندن خون غنی از مواد مغذی و اکسیژنه به اندام‌ها و بافت‌های شما هستند.

با تجمع چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد موجود در خون، سرخرگ باریک یا مسدود می‌شود. به این تجمع پلاک (plaque) می‌گویند و با گذشت زمان شریان‌های شما را سخت و باریک و جریان خون غنی از اکسیژن را محدود می‌کند.

در یک حمله قلبی، ممکن است پلاک پاره شود و کلسترول را به داخل شریان بریزد و به‌طور بالقوه منجر به لخته شدن جریان خون شود.

در طی آنژیوپلاستی استاندارد، پزشک برشی در کشاله ران یا مچ دست ایجاد کرده و یک لوله یا کاتتر را به داخل رگ وارد می‌کند. سپس کاتتر را به سمت بالا می‌برند و در رگ خونی آسیب‌دیده اطراف قلب قرار می‌دهند. با جستجوی عبارت « فیلم بالن زدن قلب» در سایت‌های تخصصی پزشکی می‌توانید تمامی مراحل آن را مشاهده کنید.

معمولا کاتتر حاوی یک بالن قابل باد شدن است که پلاک یا لخته را جابه‌جا می‌کند و به‌طور موثر شریان را باز می‌کند. پزشکان از اشعه ایکس زنده و ماده حاجب برای هدایت کاتتر و ارزیابی شریان مورد نیاز برای درمان استفاده می‌کنند.

به این دلیل می‌گوییم آنژیوپلاستی کمترین تهاجم را دارد، زیرا بر خلاف جراحی قلب باز شامل باز شدن قفسه سینه نمی‌شود.

بسته به جایی که این تجمع در بدن رخ می‌دهد، سرخرگ‌های باریک یا مسدود شده که بدون درمان می‌مانند باعث مرگ بافتی، حمله قلبی، سکته مغزی و حتی مرگ می‌شوند.

بسیار مهم است که در مورد علائم غیرمعمولی که ممکن است تجربه کرده باشید و همچنین گزینه‌های درمانی خود با پزشکان مشاوره متخصص قلب و عروق آنلاین پذیرش ۲۴ صحبت کنید.

مشاوره آنلاین متخصص قلب و عروق

انواع آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی دو نوع اصلی دارد:

• آنژیوپلاستی با بالون (Balloon angioplasty) یا همان بالون زدن که شامل استفاده از فشار بالن بادی برای پاک کردن پلاک‌هایی است که باعث انسداد شریان می‌شوند. این کار به‌ندرت به‌تنهایی انجام می‌شود مگر در مواردی که پزشکان قادر به قرار دادن استنت در موقعیت لازم نیستند.
• قرار دادن استنت در شریان (Stent angioplasty) که شامل یک لوله یا فنر است که از تور سیمی ساخته شده است. استنت‌ها کمک می‌کنند تا بعد از آنژیوپلاستی دوباره از تنگی شریان جلوگیری شود.

استنت‌ها ممکن است از فلز خالی ساخته شوند یا دارای پوشش دارویی باشند. هنگامی که آن‌ها شامل دارو باشند، به آن‌ها استنت‌های شستشوی دارویی گفته می‌شود و احتمال اینکه دوباره پر شوند کمتر است.

استنت‌های شستشوی دارویی اکنون تقریبا به‌طور انحصاری با استفاده بسیار کم از استنت‌های فلزی برهنه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بالن زدن رگ قلب به چه هدفی انجام می‌شود؟

آنژیوپلاستی با بالون در درجه اول برای درمان بیماری‌های مرتبط با تصلب شرایین (atherosclerosis) که به سخت شدن شریان‌ها معروف هستند و تنگی عروق خونی (vascular stenosis) استفاده می‌شود.

از جمله بیماری‌هایی که برای درمان آن‌ها می‌توان از بالون زدن استفاده کرد عبارت هستند از:

• حمله قلبی (Heart attack): همچنین به عنوان سکته قلبی (myocardial infarction) شناخته می‌شود.
• ایسکمی محیطی (Peripheral ischemia): اختلال جریان خون در قسمتی از بدن به غیر از قلب یا مغز به‌دلیل بیماری شریان محیطی (peripheral artery disease).
• تنگی شریان کلیوی (Renal artery stenosis): تنگی سرخرگ‌ها در کلیه‌ها به‌دلیل بیماری مزمن کلیه (chronic kidney disease) یا فشار خون بالا کلیه (renal hypertension).
• تنگی ورید ساب کلاوین (Subclavian vein stenosis): تنگ شدن سیاهرگ اصلی که خون را از اندام‌های فوقانی تخلیه می‌کند.
• آنژین ناپایدار (Unstable angina): که در اثر اختلال جریان خون در قلب ایجاد می‌شود.

آمادگی برای آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی یک روش کم تهاجمی است اما با این‌حال یک جراحی به شمار می‌رود و افراد باید دستورات پزشک خود را به‌دقت اجرا کنند.

افراد باید پزشک خود را در مورد هرگونه دارو و مکمل که مصرف می‌کنند مطلع کنند. در بعضی موارد ممکن است لازم باشد قبل از انجام بالون زدن قلب، مصرف داروهای خود به‌ویژه داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنند.

همچنین ممکن است لازم باشد که فرد چندین ساعت قبل از عمل آنژیوپلاستی از خوردن غذا یا نوشیدنی اجتناب کند زیرا پزشکان باید آن‌ها را بی‌هوش کنند.

ممکن است قبل از آنژیوپلاستی آزمایشات کلیه نیز لازم باشد، زیرا ماده حاجب می‌تواند عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار دهد.

طریقه بالن زدن قلب

در ادامه با هم بررسی می‌کنیم بالن زدن قلب چگونه است. قبل از شروع آنژیوپلاستی، یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی و بیهوشی ناحیه ورود کاتتر به بدن را که معمولا کشاله ران و گاهی مچ است، تمیز و بی‌حس می‌کند.

مشاوره آنلاین متخصص بیهوشی و مراقبت های ویژه

در مرحله بعدی پزشک کاتتر را وارد رگ می‌کند، آن را به سمت شریان کرونری قلب می‌فرستد و پیشرفت آن را از طریق اشعه ایکس مورد بررسی قرار می‌دهد.

هنگامی که کاتتر در موقعیت قرار گرفت، پزشک یک ماده حاجب را از طریق شریان تزریق می‌کند که به شناسایی انسداد در اطراف قلب کمک خواهد کرد. هنگامی که محل انسداد مورد تشخیص قرار گرفت، پزشک کاتتر دوم و سیم راهنما را وارد می‌کند که معمولا با یک بالون در نوک آن قرار دارد.

در تصویر زیر می‌توانید به خوبی آن را مشاهده کنید. همچنین می‌توانید فیلم بالون زدن قلب را در کانال‌های پزشکی یوتیوب ببینید.

وقتی کاتتر دوم در موقعیت قرار گرفت، پزشک بالون را باد می‌کند و انجام این کار باعث جمع شدن پلاک‌ها می‌شود و سرخرگ را باز می‌کند. جراح ممکن است یک استنت وارد کند تا شریان باز بماند.

بالن زدن قلب از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد. ممکن است نیاز باشد که بیمار یک شب در بیمارستان بماند.

مزایای بالون زدن قلب

• در مقایسه با جراحی بای‌پس (bypass)، آنژیوپلاستی با بالون و قرار دادن استنت تهاجم بسیار کمتری دارند و نسبتا کم خطر و کم هزینه هستند.
• این عمل با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. از آن‌جایی که در اکثر بیماران بیهوشی عمومی انجام نمی‌شود، بنابراین لازم به طولانی بودن مدت اقامت در بیمارستان نیست.
• هیچ برش جراحی لازم نیست؛ فقط یک بریدگی کوچک در پوست که نیازی به بخیه ندارد.
• اندکی پس از عمل قادر خواهید بود به فعالیت‌های عادی خود برگردید.

عوارض بالن زدن قلب

یکی از مسائلی که ممکن است در ذهن شما بسیار مبهم باشد این است که بالن زدن قلب خطرناک است؟ به‌طور کلی، آنژیوپلاستی یک روش ایمن و بدون عارضه است.

یک مطالعه انجام شده می‌گوید که عوارض این عمل از هر ۱۰۰ نفر در ۵ بروز پیدا می‌کند که حتی در انجمن‌های بزرگ تخصصی آنژیوپلاستی این مقدار کمتر است.

اگرچه عوارض ناشی از بالون زدن نادر است اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی از رگ خونی که کاتتر درون آن قرار داده شده است.
• آسیب به رگ‌های خونی از طریق کاتتر
• یک واکنش آلرژیک به رنگ داده شده در طی بالن زدن رگ قلب
• آریتمی (arrhythmia) یا ضربان قلب نامنظم
• نیاز به پیوند بای‌پس عروق کرونر اورژلنسی در حین عمل (در دو تا چهار درصد افراد). این موضوع ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که شریان به جای باز شدن بسته شود.
• آسیب به کلیه‌ها در اثر رنگ استفاده شده
• حمله قلبی (در سه پنج درصد مردم)
• سکته مغزی (در کمتر از یک درصد از افراد)

مانند هر عملی که روی قلب انجام می‌شود، عوارض نیز ممکن است گاهی، هر چند به‌ندرت، باعث مرگ بیمار شوند. گزارش شده که کمتر از دو درصد افراد هنگام بالون زدن جان خود را از دست می‌دهند.

گاهی اوقات طی آنژیوپلاستی ممکن است بیمار دچار درد قفسه سینه شود، زیرا بالن برای مدت کوتاهی مانع از خونرسانی به قلب می‌شود.

خطر عوارض در افراد زیر بیشتر است:

• افراد ۷۵ سال به بالا
• افرادی که بیماری کلیوی یا دیابت دارند.
• زنان
• افرادی که عملکرد پمپاژ ضعیفی در قلب خود دارند.
• افرادی که بیماری قلبی گسترده و انسداد دارند.

عوارض ناشی از استنت (Stent) یا فنر زدن

در پاراگراف‌های پیشین، با هم بررسی کردیم که بالون زدن قلب چیست و آیا بالن زدن قلب خطرناک است یا خیر. حال به دو عارضه‌ای که پس از فنر زدن قلب ممکن است رخ دهند می‌پردازیم.

انسداد مجدد (Restenosis)

این احتمال وجود دارد که سرخرگ به مرور زمان دوباره باریک یا مسدود شود؛ اغلب در طی شش ماه پس از آنژیوپلاستی. به این حالت انسداد مجدد می‎گویند.

شریان کرونر در سطح قلب قرار دارد. استنت منبسط شده پلاک را فشرده می‌کند و به این ترتیب جریان خون طبیعی فراهم می‌شود. اگر با گذشت زمان پلاک از طریق استنت و اطراف آن رشد کند، باعث انسداد جزئی و جریان خون غیرطبیعی می‌شود.

وقتی از استنت استفاده نشود، از هر ۱۰ نفر که برای آن‌ها بالن زدن انجام می‌شود، چهار نفر دچار انسداد مجدد خواهند شد. هنگامی که از استنت روکش نشده با دارو استفاده شود، از هر ۱۰ نفر دو نفر دچار تنگی مجدد می‌شوند.

رشد بافت اسکار در داخل و اطراف استنت نیز می‌تواند باعث انسداد مجدد شود. استنت‌های روکش‌دار شدت رشد بافت اسکار در اطراف استنت را کاهش می‌دهند و احتمال انسداد مجدد را کم می‌کنند. هنگامی که از استنت‌های روکش دار استفاده شود، احتمال انسداد مجدد از هر ۱۰ نفر به یک نفر کاهش می‌یابد.

سایر روش‌های درمانی مانند پرتودرمانی می‌تواند از رشد بافت درون استنت جلوگیری کند. در این روش پزشک یک سیم را از طریق کاتتر در محل قرارگیری استنت قرار می‌دهد. سیم برای جلوگیری از رشد بافتی که ممکن است رگ را مسدود کند، اشعه منتشر می‌کند.

لخته شدن خون

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که خطر تشکیل لخته خون در استنت‌های روکش‌دار دارویی در مقایسه با استنت‌های فلزی برهنه (پوشش غیر دارویی) بیشتر است. سازمان غذا و دارو (FDA) گزارش می‌دهد که استنت‌های روکش‌دار دارویی معمولا به‌دلیل لخته شدن خون در صورت استفاده، عوارضی ایجاد نمی‌کنند.

وقتی از استنت‌های روکش‌دار دارویی در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیشرفته استفاده می‌شود، خطر لخته شدن خون، حمله قلبی و مرگ بیشتر است.

FDA هم اکنون در حال همکاری با محققان برای بررسی استنت‌های روکش‌دار دارویی، از جمله استفاده از آن‌ها در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیشرفته است.

مصرف دارو طبق تجویز پزشک می‌تواند خطر لخته شدن خون را کاهش دهد. به افرادی که استنت‌های روکش دار دارویی دارند معمولا توصیه می‌شود برای کاهش خطر ایجاد لخته خون، به‌مدت چند ماه تا چند سال از داروی ضد لخته مانند کلوپیدوگرل و آسپرین استفاده کنند.

مانند همه عمل‌ها، مهم است که با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی خود صحبت کنید. بهتر است از متخصصان قلب و عروق آنلاین پذیرش ۲۴ مشاوره بگیرید تا از خطرات و مزایای بالن زدن رگ قلب مطلع شوید.

تفاوت بالن قلب با فنر قلب؟

بالن قلب و فنر قلب هر دو از روش‌های آنژیوپلاستی هستند.

آنژیوپلاستی با بالن یک روش کاتتر گذاری قلبی با حداقل تهاجم است که برای باز کردن عروق باریک و مسدود شده استفاده می‌شود. استنت یا فنرهای قلب لوله‌های فلزی کوچکی به شکل شبکه هستند که به‌عنوان داربست عمل می‌کنند تا شریان را باز نگه دارد.

استفاده از بالن گذاری به تنهایی احتمال انسداد مجدد را بیشتر می‌کنند. بنابراین برای جلوگیری از بروز این عارضه، از یک فنر فلزی یا استنت (stent) در اطراف بالن به کار می‌برند.

پس از باد شدن بالون، فنر دور آن باز می‌شود، داخل رگ می‌ماند و سپس بالن را خارج می‌کنند. فنر باعث استحکام جداره رگ شده و احتمال انسداد مجدد (Restenosis) را بسیار کاهش می‌دهد.

فعالیت هایی که بعد از بالن زدن قلب نباید انجام دهیم؟

کارهایی که پس از جراحی انجام می‌دهید میزان بهبودی و سرعت بهبود شما را تعیین می‌کند. بنابراین در ادامه بهترین روش‌ها برای حفظ سلامت قلب در دوران نقاهت آنژیوپلاستی و بایدها و نبایدهای لازم را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم.

پس از عمل

اگر پزشک به شما برای آنژیوپلاستی نوبت داده است و عمل شما اورژانسی نیست، احتمالا همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص می‌شوید. قبل از ترک بیمارستان، به موارد زیر توجه داشته باشید:

• داروهایی که لازم است مصرف کنید
• تغییرات الزامی را در رژیم غذایی و سبک زندگی خود ایجاد کنید.
• مشاوره بهداشتی و مراقبت از زخم
• قرار بعدی شما با پزشک

ممکن است در جایی که کاتتر وارد شده است کبودی داشته باشید. بنابراین، فقط چند روز آینده آن را زیر نظر داشته باشید تا از بهبودی مناسب آن اطمینان حاصل کنید.

همچنین ممکن است چند روز بعد از عمل احساس خستگی داشته باشید. این موضوع کاملا طبیعی است و در عرض یک هفته برطرف خواهد شد.

پس از مرخص شدن

هنگامی که از بیمارستان مرخص می‌شوید، مراقبت های بعد از بالن زدن قلب شامل مصرف داروهای تجویز شده و ایجاد بعضی تغییرات مهم در سبک زندگی است. زمان بهبودی آنژیوپلاستی حدود دو هفته است اما این زمان می‌تواند بر اساس شرایط شما تغییر کند.

• داروهای خود را مصرف کنید: رعایت برنامه دارویی بسیار ضروری است. قطع سریع دارو ممکن است خطر ابتلا به مشکلات قلبی پیاپی را افزایش دهد.
• فعالیت‌های خود را به حداقل برسانید: مهم است که در هفته اول بعد از عمل فقط به فعالیت‌های سبک بپردازید. ورزش برای کمک به بهبودی قلب بسیار عالی است اما برداشتن اجسام سنگین به‌طور جدی ممنوع است. پزشک می‌تواند در رابطه با کارهایی که می‌توانید و نمی‌توانید انجام دهید به شما کمک کند.
• از رانندگی خودداری کنید: رانندگی برای حداقل یک هفته پس از جراحی توصیه نمی‌شود. برای جلوگیری از خطر بروز مشکل قلبی دیگر تا زمانی که پزشک به شما اجازه رانندگی نداده است، روی صندلی عقب بنشینید.
• سیگار را ترک کنید: یکی از بهترین کارها برای قلب شما بعد از بالن زدن، ترک سیگار است. سیگار کشیدن می‌تواند رگ‌های خونی شما را باریک کند و منجر به تجمع پلاک شود (همان دلایلی که در وهله اول منجر به نیاز شما برای انجام آنژیوپلاستی شد).
• رژیم خود را تغییر دهید: خوردن غذاهای مناسب برای حفظ سلامت قلب به‌ویژه پس از جراحی ضروری است. داشتن رژیم غذایی گیاهی که شامل غذاهای سالم برای قلب مانند آجیل، توت و غلات کامل است، فکر بسیار خوبی است.
• در یک برنامه توانبخشی قلب شرکت کنید: برنامه توانبخشی قلب معمولا برای افرادی که تحت عمل جراحی بالن زدن قلب و استنت‌گذاری قرار می‌گیرند ارائه می‌شود. این دوره به شما کمک می‎کند تا دوره نقاهت پس از جراحی شما سریع‌تر شود و هرچه زودتر به زندگی روزمره بازگردید. از این فرصت استفاده کنید و با یک متخصص فیزیوتراپی یا یک متخصص تغذیه آشنا شوید و برنامه‌ای برای ساختن قلبی قوی‌تر تنظیم کنید.

مشاوره آنلاین تغذیه

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بهبودی از عمل جراحی قلب به بیمار و انتخاب‌های هوشمندانه او بستگی دارد. آنچه امروز انجام می‌دهید می‌تواند آینده شما را تغییر دهد. تنها کافی است چند تغییر ساده در سبک زندگی شما ایجاد شود تا یک قلب محکم و یک زندگی سالم را در آینده برای شما تضمین شود.

آنژیوپلاستی می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد اما همیشه لازم نیست. فقط برای برخی افراد یک درمان پزشکی مناسب است. تنها با تجربه کردن حمله قلبی، ایسکمی محیطی، تنگی شریان کلیوی، تنگی ورید ساب کلاوین و آنژین ناپایدار به بالون زدن رگ قلب نیاز پیدا خواهید کرد.

برای این‌که مطمئن شوید دارای شرایط لازم برای انجام عمل آنژیوپلاستی هستید یا خیر، بهتر است قبل از مراجعه حضوری به پزشک از پزشکان آنلاین متخصص قلب و عروق در پذیرش ۲۴ به‌صورت آنلاین از طریق پیام متنی، صوتی یا تلفنی مشاوره بگیرید.

مشاوره آنلاین متخصص قلب و عروق