علت درد شکم بعد از خوردن غذا و تمام دلایل خطرناک مربوط به آن

علت درد شکم بعد از خوردن غذا

معمولا دلایل زیادی برای ناراحتی معده یا دل درد بعد از غذا خوردن وجود دارد. درد معده‌ای که به دنبال غذا خوردن اتفاق بیفتد و سپس برطرف شود، معمولاً ناشی از مشکلات غذایی است.

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که علی‌رغم ایجاد تغییر در رژیم غذایی خود، هم‌چنان علائم یا ناراحتی مداومی را تجربه می‌کنید، ممکن است به یک بیماری زمینه‌ای مبتلا باشید. به همین دلیل توصیه میشود در صورت مداومت دلدرد و دل پیچه به دکتر دل پیچه مراجعه کنید.

با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم، همراه با میوه‌ها و سبزیجات تازه، می‌توان از درد معده جلوگیری کرد. عدم مصرف غذاهای پرادویه و چرب و کاهش مصرف نوشیدنی‌های حاوی قندهای مصنوعی یا کافئین نیز می‌توانند به پیشگیری از بروز درد شکم بعد از خوردن غذا کمک کنند.

علت درد شکم بعد از خوردن غذا چیست؟

در ادامه مقاله پیش‌رو، شما را با ۲۱ علت دل درد بعد از خوردن غذا یا احساس ناراحتی پس از آن آشنا می‌کنیم. این دلایل، شامل طیف گسترده‌ای از موارد غذایی و بیماری‌های سلامتی می‌شوند.

مواد غذایی و دل پیچه بعد از خوردن آن‌ها

به دلایل مختلفی، ممکن است غذایی که برای خوردن انتخاب می‌کنید به درد معده ختم شود. تشخیص و درمان پزشکی درد معده با کراجعه به دکتر دل درد انجام میشود اما درمان‌های خانگی نیز در مواردی موثر هستند.

 مسمومیت غذایی

درد معده یکی از شایع‌ترین علائم مسمومیت غذایی است. با اینکه اصلی‌ترین علائم مسمومیت غذایی شامل درد معده می‌شود ولی می‌تواند با نشانه‌های دیگری نیز همراه باشد، از جمله:

• استفراغ
• اسهال
• کمبود انرژی
• درجه حرارت بالا

این علائم می‌توانند چند ساعت پس از غذا خوردن ظاهر شوند، اما ماندگاری آن‌‌ها در بدن ممکن است از چند روز تا چند هفته به طول بینجامد. اما مسمومیت غذایی چندان هم مشکل نگران‌کننده‌ای نیست، چرا که به‌طور معمول طول عمر متوسط آن، تنها چند روز است. این بیماری به‌راحتی در خانه با استراحت کردن و مصرف مایعات، درمان می‌پذیرد.

 غذاهای اسیدی

برخی از مواد غذایی اسیدی قادرند معده را تحریک کنند. برخی از این مواد غذایی شامل آب‌میوه، پنیر فرآوری شده و گوجه فرنگی هستند. یافتن گزینه‌های مصرفی دیگر مانند جایگزینی آب‌میوه با آب یا چای، می‌توانند به کاهش درد معده کمک کنند.

نفخ، علت ورم شکم بعد از غذا خوردن

یک علت ورم شکم بعد از غذا خوردن، مربوط به گیر افتادن نفخ در دستگاه گوارش است که می‌تواند باعث ناراحتی معده شود. در این شرایط ممکن است معده احساس کشش و ناراحتی کرده یا درد شدیدی داشته باشد. نوشابه‌های گازدار و برخی غذاهای خاص می‌توانند باعث نفخ شوند. از جمله‌ی این‌ها، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• پیازها
• لوبیا
• کلم
• کلم بروکلی

از طرفی زمانی که شما شروع به جویدن آدامس می‌کنید، آب‌نبات می‌مکید یا با دهان باز غذا می‌خورید، می توانید فرآیند بلعیدن هوا به دستگاه گوارشتان را تسهیل کرده و به ایجاد نفخ خود دامن بزنید.

غذاهای تند

فلفل قرمز یکی از مواد ‌غذایی است که معمولاً برای طعم‌دهی تند به غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلفل قرمز با دارا بودن ماده کپسایسین می‌تواند باعث احساس گرما یا سوزش شود. کپسایسین قادر است قسمت‌های حساس بدن از جمله معده را تحریک کند.

سوء هاضمه

سوء هاضمه می‌تواند پس از خوردن یا نوشیدن اتفاق بیفتد. همچنین علاوه بر درد بالای معده بعد از خوردن غذا، ممکن است احساس نفخ یا ناخوشی کنید.

معده حاوی اسیدهای گوارشی برای تجزیه غذا است که گاهی اوقات می‌تواند مخاط معده را تحریک کرده و باعث سوء هاضمه شود. غذاهای سنگین یا پر‌چرب، کافئین، نوشیدنی‌های حاوی قند مصنوعی و الکل می‌توانند سوء هاضمه را بدتر کنند.

داروهای بدون نسخه در ‌دسترس که به‌عنوان ضد ‌اسید شناخته می‌شوند، همچنین عدم مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها، می‌تواند تا حدی در برطرف کردن این شرایط کمک‌کننده باشد.

کافئین

کافئین ماده محرک موجود در چای و قهوه است که می‌تواند باعث تحریک معده و ناراحتی گوارشی در برخی افراد شود.

می‌توانید گزینه‌های دیگری را به جای قهوه و چای انتخاب کنید و همچنان از مصرف نوشیدنی‌های گرم لذت ببرید. چای و قهوه بدون کافئین و انواع چای‌ با طمع میوه‌ یا آب داغ همراه با یک تکه لیمو قادرند شرایط مناسب‌تری را برای شما ایفا کنند. این نوشیدنی‌های گرم، علاوه بر دارا بودن خواص فراوان، در حفظ رطوبت طول روز بدن نیز کمک‌کننده هستند.

 الکل

نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند باعث ایجاد نفخ شکم شوند. این شرایط به ویژه با گازدار بودن نوشیدنی‌ها تشدید شده و ممکن است دل درد بعد از غذا خوردن را بدتر کند. انتخاب نوشیدنی‌های غیر ‌الکلی و آب به جای الکل، می‌تواند گزینه سالم‌تری برای شما باشد.

 آلرژی غذایی علت دل پیچه بعد از خوردن غذا

آلرژی یا عدم تحمل غذایی ممکن است باعث درد معده شود. برخی از افراد ممکن است به غذاهای خاصی حساسیت داشته باشند. این مواد غذایی آلرژی‌زا قادرند معده را تحریک کرده و باعث درد شکم بعد از خوردن غذا شوند.

عدم تحمل غذایی، نوع ملایم‌تری از آلرژی است. آلرژی و عدم تحمل غذایی می‌تواند ناشی از بسیاری از غذاهای مختلف باشد. برخی از موارد شایع عدم تحمل‌ غذایی شامل گلوتن، گندم، سویا، ماهی و صدف، بادام‌زمینی، تخم مرغ و لاکتوز شیر هستند. اگر گمان می‌کنید به یک آلرژی غذایی مبتلا هستید، بهتر است از یک دفترچه یادداشت برای ثبت مواد غذایی مصرفی خود استفاده کنید.

در این دفتر، بایستی میزان ماده غذایی مصرفی در هر وعده غذایی از جمله نوشیدنی و تنقلات را ثبت کنید. همچنین باید زمان دقیق شروع درد شکم بعد از خوردن غذا را نیز در آن یادداشت کنید. این دفترچه می‌تواند به شناسایی مواد غذایی تحریکی و همچنین پرهیزات غذایی، به شما کمک کند.

زیاد غذا خوردن

پر ‌شدن بیش از حد معده فرآیند چندان مفیدی برای سلامتی نیست. ناراحتی و درد شکم بعد از خوردن غذا ممکن است نشانه پرخوری بیش از حد شما باشد.

بیماری‌ها و علت درد شکم بعد از غذا خوردن

در ادامه، شما را با برخی از بیماری‌های ایجاد‌کننده درد و ورم شکم بعد از غذا خوردن آشنا می‌کنیم.

ورم معده

ورم معده (Gastritis) باعث ملتهب شدن مخاط معده شده و می‌تواند با درد معده، حالت استفراغ و سوء هاضمه همراه باشد. ورم خفیف معده، با استفاده از دارو و تغییرات رژیم غذایی در خانه قابل درمان است. روش‌هایی مانند قطع مصرف غذاهای اسیدی و مصرف وعده‌های غذایی کم حجم در طول روز، می‌تواند برای درمان این وضعیت کمک‌کننده باشد.

 بیماری التهابی روده (IBD)

بیماری التهابی روده (IBD) باعث التهاب روده‌ها شده و طیف وسیعی از علائم را با خود به همراه دارد که یکی از آنها درد معده است. این بیماری مزمن است و نیاز به درمان‌های دارویی و تغییر سبک زندگی دارد. یکی از انواع بیماری‌های التهابی روده، بیماری کرون است (Crohns disease) که باعث بروز التهاب در قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش می‌شود. علاوه بر التهاب گوارشی، علائم دیگری مانند درد شدید، اسهال و مدفوع خونی نیز ممکن است به دنبال این بیماری ایجاد شوند که در برخی از مواقع می‌توانند تهدیدکننده حیات محسوب شوند.

زخم معده

زخم معده (Stomach ulcers) به زخم موجود در پوشش داخلی معده اطلاق شده و باعث ایجاد درد سوزشی در قسمت وسط معده می‌شود. با اینکه اغلب عفونت در ایجاد زخم معده دخیل است، اما در صورت مصرف مداوم و طولانی‌مدت آسپرین نیز ممکن است اتفاق بیفتد. درمان زخم معده با داروهای مهارکننده اسید، همراه با آنتی‌ بیوتیک یا بدون آن صورت می‌گیرد.

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)

بیماری سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به‌طور قطعی قابل درمان نیست اما علائم آن را می‌توان تا اندازه‌ای کنترل کرد. سندرم روده تحریک‌پذیر، نوعی بیماری است که با تاثیر‌گذاری بر روی سیستم گوارش، علائمی مانند یبوست و اسهال، همچنین گرفتگی معده و نفخ شکم را ایجاد می‌کند. این علائم ممکن است روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشند و همیشه بعد از غذا خوردن هم ممکن است اتفاق نیفتند.

اگرچه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما تغییر سبک زندگی تا حدود زیادی می‌تواند در مدیریت این بیماری کمک‌کننده باشد. برای این کار، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرام غذا خوردن
• پرهیز از مصرف غذاهای چرب و فرآوری شده
• ورزش زیاد
• قطع مصرف الکل و نوشیدنی‌های قندی
• خوردن وعده‌های غذایی در زمان‌های منظم و عدم قطع یک وعده غذایی

 سنگ صفرا

سنگ‌های صفراوی قطعات سختی از رسوبات انباشته شده مواد هستند که در کیسه صفرا تشکیل می‌شوند. اگر سنگ‌های کیسه صفرا، باعث انسداد مجاری صفراوی شوند، می‌توانند درد ناگهانی و شدیدی را ایجاد کنند. درمان سنگ صفرا بسته به شدت بیماری، با دارو یا جراحی صورت می‌پذیرد.

 سوزش معده و درد بالای معده بعد از خوردن غذا

سوزش معده که از نظر پزشکی همان رفلاکس مری است، با عناوین دیگری مانند رفلاکس اسید هم شناخته می‌شود. رفلاکس گوارشی یا GERD در اثر بالا آمدن اسید معده در لوله مری رخ می‌دهد و این احساس سوزش سر دل ناشی از سوزش منطقه سینه و گلو است. حذف نوشیدنی‌های الکلی و غذاهای پرادویه از سبد غذایی و در صورت نیاز، کاهش وزن می‌تواند به کنترل سوزش معده کمک کند. برای درمان رفلاکس معده میتوانید به دکتر رفلاکس معده مراجعه کنید.

تیروئید پرکار

هورمون‌هایی که توسط غده تیروئید تولید می‌شوند، در چگونگی تنظیم عملکرد بدن کمک می‌کنند. تیروئید پر‌کار می‌تواند برخی از مشکلات پزشکی را به دنبال داشته و استخوان‌ها، عضلات و قلب را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از علائم تیروئید پرکار درد معده و اسهال است و از علائم دیگر آن می‌توان به اختلال خواب، کاهش وزن و ضربان قلب سریع اشاره کرد.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک (Celiac) نوعی اختلال در دستگاه گوارش بوده که علت آن آلرژی به ماده غذایی گلوتن است. گلوتن ماده‌ایی است که در غلاتی مانند چاودار، جو و گندم یافت می‌شود. علائم بیماری سلیاک، درد معده، یبوست، اسهال و نفخ هستند. حذف مصرف گلوتن از رژیم غذایی می‌تواند اثرات این بیماری را متوقف کند.

علل دیگر درد شکم بعد از خوردن غذا

 در نهایت برخی دیگر از عوامل موجود در سبک زندگی و سلامتی، می‌توانند در ایجاد درد شکم بعد از خوردن غذا دخیل باشند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

استرس

استرس عاملی است که اغلب با فاکتور تنش عضلات شناخته می‌شود، اما می‌تواند درد یا ناراحتی معده را هم در پی داشته باشد. چند نفس آرام و عمیق قبل از غذا خوردن می‌تواند به شل شدن عضلات کمک کند. از طرفی، آرام و جویده جویده غذا خوردن هم مورد دیگری است که می‌تواند در پیشگیری از بروز درد معده موثر واقع شود.

 اضافه وزن

گاهی اوقات وجود شرایطی مانند سوزش معده یا زخم معده می تواند زمینه‌ساز ایجاد چاقی شود. حتی قدم‌های اولیه برای شروع کاهش وزن می‌تواند تاثیر شگرفی در درد شکم بعد از خوردن غذا و بهبود این شرایط داشته باشد.

یبوست

نداشتن حرکات روده‌ای کافی یا دفع سخت و دشوار مدفوع ممکن است در نتیجه یبوست ایجاد شود. درد معده و نفخ شکم از دیگر علائم مهم یبوست به شمار می‌روند. شما می‌توانید با مصرف رژیم غذایی حاوی فیبر زیاد و نوشیدن مایعات فراوان، یبوست خود را درمان کنید.

داروی فشار خون

داروهایی که به‌ منظور درمان فشار خون به کار می‌روند، می‌توانند عوارض جانبی زیادی را با خود به همراه داشته باشند که گاهی اوقات شامل یبوست و گاهی درد معده می‌شود. اگر تحت تاثیر عوارض جانبی داروهای مصرفی خود قرار گرفته اید، می‌توانید با پزشک خود در مورد جایگزین کردن آن‌ها با انواع دیگر دارویی صحبت کنید.

پیشگیری از درد شکم بعد از غذا خوردن

با انجام چندین کار ساده، به‌راحتی می‌توانید مانع از بروز درد شکم بعد از خوردن غذا شوید و یا حتی این دردها را کنترل کنید. بهتر است به منظور درمان درد شکم بعد از خوردن غذا، این نکات را خوب به خاطر بسپارید:

• نسبت‌های غذایی خود را به‌خوبی تنظیم کنید.
• از مصرف غذاهای تاریخ گذشته که احتمال ایجاد مشکل در آن‌ها وجود دارد، خودداری کنید.
• رژیم غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات که سرشار از فیبر هستند را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
• مابین وعده‌های غذایی، آب زیادی بنوشید.
• به جای داشتن ۳ وعده غذایی حجیم، سعی کنید روزانه ۵ تا ۶ وعده غذایی کوچک بخورید.
• از مصرف کافئین و الکل خودداری کرده یا مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید.
• راه حلی برای کاهش کلی استرس پیدا کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از علائم ذکر شده در موارد بالا را تجربه کردید، بهتر است با یک پزشک متخصص معده و گوارش در این‌باره صحبت کنید. اگر درد شکم بعد از خوردن غذا به مدت طولانی ادامه یافت و تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی در بهبودی آن موثر واقع نشد، توصیه ما به شما این است با یکی از متخصصین آنلاین گوارش پذیرش ۲۴ مشورت کنید.

گفتگوی آنلاین با متخصص معده و دستگاه گوارش