۹+۳ درمان سرفه خشک در طب سنتی که نفس را تازه می‌کنند

درمان سرفه خشک در طب سنتی

در اصطلاح پزشکی به سرفه خشک (dry cough)، سرفه غیر مولد نیز گفته می‌شود زیرا برخلاف سرفه‌ مولد و مرطوب نمی‌تواند باعث خروج میزان زیادی از ترشحات مخاط یا همان خلط از ریه‌ها یا مجاری بینی شما شود. اصولا این نوع سرفه هفته‌ها بعد از بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، سیاه‌سرفه، آنفولانزا و کووید-۱۹ همراه شما است.

در بیماران مبتلا به آلرژی، آسم و رفلاکس اسید معده به مری (GERD)، وجود سرفه‌های خشک طبیعی است. اگرچه ممکن است از عوارض جانبی طولانی‌مدت قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند دود سیگار نیز باشند. در بعضی موارد، ۲۰ درصد بیماران پس از مصرف داروهای مهارکننده ACE مانند انالاپریل و لیزینوپریل دچار سرفه خشک مزمن می‌شوند.

در مقایسه با سرفه‌های مرطوب، سرفه‌های خشک آزاردهنده‌تر هستند و در هر گروه سنی ممکن است بروز کنند. تنفس هوای خشک در فصل‌های سرد سال می‌تواند گلو را تحریک کرده و زمان بهبود را طولانی‌تر کند.

از درمان‌های پزشکی رایج سرفه خشک می‌توان به تجویز انواع ضد احتقان برای کاهش گرفتگی بینی و سینوس‌ها، تجویز انواع قرص و شربت ضد سرفه و خلط‌آور، تجویز داروهای استنشاقی در قالب اسپری و اکسیژن‌ درمانی اشاره کرد.

هنگامی‌که به ویروسی مبتلا می شوید، مانند شرایط سرماخوردگی، مخاط بینی شما متورم شده و مانع عبور هوا می‌شود. ضد احتقان‌ها با منقبض کردن رگ‌های خونی در بینی عمل می‌کنند که باعث کاهش جریان خون و التهاب در بافت متورم می‌شود. با کاهش تورم، تنفس راحت‌تر می‌شود. ضد احتقان‌ها همچنین ممکن است به کاهش آبریزش بینی نیز کمک کنند.

توصیه می‌کنیم هرگز برای کودکان زیر ۱۲ سال (به خصوص کودکان زیر ۲ سال) از داروهای ضد احتقان استفاده نشود. زیرا خطر عوارضی مانند تشنج و افزایش ضربان قلب وجود دارد.

داروهای ضد سرفه معمولا با مسدود کردن واکنش رفلکس سرفه، سرفه خشک یا مرطوب شما را آرام می‌کنند. این مورد از داروها، معمولا برای سرفه‌های خشک که دردناک‌تر هستند یا شما را در شب بیدار نگه می‌دارند مناسب‌تر هستند. در مقابل، داروهای خلط‌آور برای سرفه‌های مرطوب بهتر هستند زیرا باعث تحریک خروج مخاط تجمع پیدا کرده در مجرای تنفسی شما می‎‌شوند. مطمئنا در این شرایط راحت‌تر می‌توانید سرفه کنید.

معمولا درمان‌های بالینی ذکر شده با وجود اثرگذاری کافی، با عوارض کوتاه‌مدت یا بلندمدت همراه هستند. در حالی‌ که براساس طب سنتی، داروهای گیاهی وجود دارند که می‌توانند در بسیاری از موارد به همان اندازه موثر باشند. افرادی‌که می‌خواهند از داروهای طبیعی برای درمان سرفه خود استفاده کنند باید در مورد منابع تولید آن‌ها تحقیق کنند. همچنین باید آگاه باشند که برخی گیاهان و مکمل‌ها می‌توانند با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند که ممکن است این شرایط عوارض جانبی ناخواسته‌ای در پی داشته باشد.

اگر سرفه‌های خشک شما شدید شده‌اند یا بیش از چند روز است که ادامه پیدا کرده‌اند، لازم است از پزشک مشاوره بگیرید. در کنار آن برای تسریع روند درمان می‌توانید از درمان سرفه خشک در طب سنتی استفاده کنید.

گفتگوی آنلاین با متخصص طب سنتی

۹ مورد از بهترین داروی گیاهی برای درمان سرفه خشک

از آنجایی که داروهای گیاهی زیادی برای سرفه خشک وجود دارد، توصیه می‌کنیم با آزمون و خطا یکی از موارد زیر را شروع به مصرف کنید.

۱. چای عسل برای درمان طب سنتی سرفه خشک

بر اساس برخی تحقیقات، عسل می‌تواند سرفه خشک را تسکین دهد. اخیرا نیز یک منبع معتبر به مقایسه روند درمان سرفه‌های خشک شبانه در کودکان با عسل یا داروی ضد سرفه دکسترومتورفان پرداخت. اگرچه فواید عسل نسبت به دکسترومتورفان کمتر بود اما والدین کودکان از نبود عوارض جانبی عسل رضایت بیشتری داشتند.

عسل دارای خواص ضد باکتریایی است و همچنین می‌تواند به پوشش گلو کمک کرده و سوزش آن را کاهش دهد. علاوه بر این، دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب در گلو کمک کند. از نظر پزشکان نیز چای عسل بهترین داروی گیاهی برای سرفه خشک است.

برای استفاده از عسل به منظور درمان سرفه خشک، ۲ قاشق چای‌خوری از آن را با آب ولرم و لیمو ترش یا چای گیاهی مخلوط کنید. این مخلوط را یک یا دو بار در روز بنوشید. توصیه می‌کنیم هرگز به کودکان زیر ۱ سال عسل ندهید زیرا با خطر واکنش آلرژیک یا بوتولیسم نوزادان (یک عارضه نادر که می‌تواند در نوزادان ایجاد شود) همراه است.

۲. زردچوبه درمان گیاهی سرفه خشک

زردچوبه حاوی کورکومین است، ترکیبی که دارای خواص ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد باکتریایی است. طبق تجربه کورکومین برای چندین بیماری مانند سرفه خشک عالی است. اگر زردچوبه را با فلفل سیاه مصرف کنید، کورکومین بهتر جذب جریان خون می‌شود و اثرگذاری بیشتری به عنوان درمان گیاهی سرفه خشک پیدا می‌کند.

می‌توانید یک قاشق چای‌خوری زردچوبه و یک هشتم قاشق چای‌خوری فلفل سیاه را به یک نوشیدنی مانند آب پرتقال سرد اضافه کنید. قرن‌هاست در طب آیورودا زردچوبه برای درمان شرایط تنفسی فوقانی، بیماری برونشیت و آسم استفاده می‌شود. امروزه مکمل زردچوبه در قالب کپسول و چای گیاهی ارائه شده است. استفاده بیش از حد از  این مکمل ممکن است باعث ناراحتی معده، اسهال و حالت تهوع شود.

۳. زنجبیل درمان طب سنتی سرفه خشک

زنجبیل مدت‌هاست که برای درمان حالت تهوع و ناراحتی معده استفاده می‌شود، اما شواهدی وجود دارد که می‌تواند رفلکس سرفه را با آرامش عضلات صاف مجاری تنفسی نیز سرکوب کند. این داروی گیاهی دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است.

همچنین نشان داده شده است که منبع ایمنی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و تسکین درد و ناراحتی است. برای تهیه چای زنجبیل می‌توانید ۲۰ تا ۴۰ ریشه پوست کنده یا بریده شده آن را در آب گرم خیس کنید.

افزودن عسل یا آبلیمو ممکن است این اثرات داروی گیاهی برای سرفه خشک را بیشتر کند. همچنین می‌توانید زنجبیل را به شکل کپسول مصرف کنید یا ریشه زنجبیل را بجوید تا سرفه خشک شما تسکین یابد.

یکی از مطالعات معتبر نشان می‌دهد که برخی ترکیبات ضد التهابی در زنجبیل می‌توانند غشاهای مجاری تنفسی را آرام کرده و سرفه را کاهش دهند. یک بررسی در سال ۲۰۱۳ از دانشگاه کلمبیا گزارش داد که مکیدن آب نبات زنجبیل یا استنشاق بخور آن می‌تواند واکنش‌هایی که علائم آسم از جمله سرفه را ایجاد می‌کنند، سرکوب کند.

مهم است که از مصرف زیاد زنجبیل خودداری کنید زیرا ممکن است باعث ناراحتی معده، سوزش سر دل یا اسهال شود.

۴. ریشه گل ختمی درمان گیاهی سرفه خشک

امروزه از ریشه گل ختمی در قالب شربت سرفه و قرص برای درمان سرفه کودکان در طب سنتی استفاده می‌شود. ریشه گل ختمی ممکن است دارای خواص ضد باکتریایی نیز باشد. مطالعات مختلف نیز این مسئله تایید کرده‌اند.

این گیاه می‌تواند سوزش ناشی از سرفه را به دلیل محتوای موسیلاژ بالای خود کاهش دهد. موسیلاژ یک ماده چسبناک غلیظ است که مخاط گلو را می‌پوشاند. یک مطالعه کوچک نشان داد که شربت سرفه گیاهی حاوی ریشه ختمی ، همراه با آویشن و پیچک، سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و عفونت‌های دستگاه تنفسی را به طور موثری تسکین می‌دهد. پس از ۱۲ روز مصرف شربت، ۹۰ درصد از شرکت‌کنندگان اثربخشی آن را خوب یا بسیار خوب ارزیابی کردند.

این داروی گیاهی سرفه خشک به صورت گیاه خشک شده یا چای کیسه‌ای نیز موجود است. به هرکدام آب گرم اضافه کنید و سپس بلافاصله آن را بنوشید یا بگذارید ابتدا سرد شود. هرچه ریشه گل ختمی بیشتر در آب بماند، موسیلاژ بیشتری در نوشیدنی وجود خواهد داشت.

۵. نعناع بیابانی درمان گیاهی سرفه خشک

نعناع حاوی منتول است که به بی‌حس کردن عصب انتهایی در گلو که در اثر سرفه تحریک می‌شوند، کمک می‌کند. این مسئله ممکن است درد را تسکین داده و میل به سرفه را کاهش دهد. نعناع همچنین به کاهش احتقان کمک می‌کند. علاوه بر این، مشخص شده است که دارای خواص ضد باکتریایی و ضد ویروسی است.

روش‌های مختلفی برای مصرف نعناع وجود دارد، از نوشیدن چای نعناع گرفته تا مکیدن قرص‌های آن. سعی کنید چای نعناع (دمنوش گیاهی برای سرفه‌های خشک) را درست قبل از خواب بنوشید تا به تسکین سرفه‌های شبانه کمک کند. همچنین می‌توانید از اسانس نعناع برای رایحه درمانی استفاده کنید.

۶. درمان طب سنتی سرفه خشک با چای ماسالا

امروزه در ایالات متحده و هند از چای ماسالا برای درمان بیماری‌هایی مانند گلو درد و سرفه خشک استفاده می‌شود. چای ماسالا حاوی چندین ماده آنتی‌اکسیدان از جمله میخک و هل است، در نتیجه به عنوان یک خلط‌آور موثر است. این نوع چای دارای دارچین است که یک ضد التهاب قوی محسوب می‌شود.

توصیه می‌کنیم از چای ماسالا برای درمان سرفه خشک کودکان در طب سنتی استفاده نکنید. زیرا احتمال واکنش آلرژیک وجود دارد.

۷. چای مرزنجوش برای درمان گیاهی سرفه خشک

مرزنجوش نوعی پونه کوهی است که مدتهاست در طب سنتی برای از بین بردن طیف وسیعی از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. گفته شده است که حاوی ترکیبات گیاهی ضد التهابی است که ممکن است به کاهش سرفه‌های مرتبط با آسم، برونشیت، سرماخوردگی و سیاه سرفه (سیاه سرفه) کمک کند.

برای تهیه چای مرزنجوش به عنوان داروی گیاهی برای سرفه‌های خشک، ۳ تا ۴ قاشق چای‌خوری مرزنجوش خشک را در یک آب گرم ریخته و روزانه سه بار میل کنید. مرزنجوش به طور کلی بی‌خطر تلقی می‌شود اما ممکن است لخته شدن خون را کند کرده و خطر کبودی و خونریزی بینی را در افرادی که از داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون) استفاده می‌کنند، افزایش دهد.

۸. ریشه شیرین بیان درمان گیاهی سرفه خشک

نوشیدن چای تهیه شده از ریشه شیرین بیان، مدتهاست به دلیل تأثیر آرام‎ بخشی آن بر گلو مورد توجه قرار گرفته است. از نظر متخصص طب سنتی چینی، ریشه شیرین بیان درد را تسکین می‌دهد، خلط را از بین می‌برد و سرفه را تسکین می‌دهد.

امروزه چای ریشه شیرین بیان را می‎توان در بسیاری از فروشگاه های طب سنتی یافت. برای تهیه عصاره آن، دو قاشق غذاخوری ریشه شیرین بیان را در یک لیوان آب جوش به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه مخلوط کنید. اگرچه چای ریشه شیرین بیان به طور کلی بی‌خطر تلقی می‌شود اما استفاده طولانی‌مدت از آن ممکن است باعث افزایش شدید فشار خون شود و منجر به بی‌نظمی قاعدگی، خستگی، سردرد، احتباس آب و اختلال نعوظ شود.

۹. آویشن دارو گیاهی درمان کننده طب سنتی

امروزه دیگر آویشن یک داروی رایج برای سرفه، گلو درد، بیماری برونشیت و مشکلات گوارشی محسوب می‌شود. یک تحقیق معتبر نیز نشان داده است که شربت سرفه حاوی آویشن موثرتر و سریعتر از شربت دارونما می‌تواند در افراد مبتلا به برونشیت حاد موثر واقع شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه ممکن است مسئول فواید آن باشند.

برای تهیه این داروی گیاهی ضد سرفه خشک، روزانه ۲ قاشق چای‌خوری آویشن را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید و بعد از ۱۰ دقیقه عصاره آن را مصرف کنید. در پاسخ به سوال برای سرفه خشک چه شربتی بخوریم؟ می‌توان گفت که انواع شربت گیاهی سرفه خشک حاوی آویشن و شیرین بیان عالی هستند.

علاوه بر شربت، امروزه قطره های گیاهی زیادی نیز در بازار موجود هستند. برخی از قطره‌های سرفه حاوی منتول هستند که به عنوان عامل بیهوشی میل به سرفه را کاهش می‌دهند. همچنین می‌توانید قطره‌های سرفه حاوی زنجبیل یا اکالیپتوس مصرف کنید.

در مباحثی با عناوین درمان سرفه‌های خشک از نظر دکتر خیراندیش و درمان سرفه خشک کودکان دکتر روازاده، به نکات بیشتری در این زمینه اشاره شده است.

برای درمان سرفه خشک چی بخوریم؟

امروزه درمان سرفه‌های خشک در طب سنتی به کمک سیر ثابت شده است. سیر دارای خواص ملایم ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد التهابی است. همچنین گفته می‌شود که مصرف منظم سیر باعث کاهش فشار خون و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. طبق مطالعات اخیر نیز مصرف سیر خام برای تسکین سرفه‌های خشک مرتبط با سرماخوردگی مفید است.

برای درمان سرفه خشک با طب سنتی می‌توانید روی مصرف لبنیات نیز حساب باز کنید. زیرا ممکن است با ایجاد تعادل در باکتری‌های روده، سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند. یک سیستم ایمنی قوی می‌تواند به مبارزه با عفونت‌ها یا آلرژن‌هایی که ممکن است باعث سرفه شوند کمک کند.

اگر سرفه‌های خشک شما ناشی از حساسیت غذایی است، از مصرف غذاهای محرک (به خصوص غذاهای حاوی ادویه زیاد) خودداری کنید. اگر مستعد علائم حساسیت تنفسی هستید، اجتناب از برخی غذاهای حاوی هیستامین زیاد مانند الکل، غذاهای ترشی، پنیر، صدف، گوشت دودی، شکلات، میوه‌های خشک و توت فرنگی می‌تواند به تسکین علائم شما از جمله سرفه کمک کند.

رفلاکس اسید معده به مری همچنین می‌تواند باعث سرفه‌های خشک مزمن شود. در صورت بروز این مشکل، از مصرف غذاهای پر چرب، غذاهای اسیدی (از جمله گوجه فرنگی)، شکلات، کافئین و غذاهای تند خودداری کنید که همه اینها علائم شما را بدتر می‌کنند.

۳ درمان سرفه خشک شدید در طب سنتی

متخصصان طب سنتی علاوه بر موارد ذکر شده، معتقد هستند که باید دستورالعمل‌های زیر توسط بیمار نیز انجام شوند:

۱. رایحه درمانی سرفه خشک با روغن‌های ضروری

به عنوان مثال استنشاق اسانس اکالیپتوس به کمک بخور آب گرم، می‌تواند با خاصیت ضد احتقان خود باعث تسکین سرفه‌های خشک شود. اگر سرفه‌های شبانه خواب آرام را از شما گرفته‌اند، خوشبو کردن اتاق با اکالیپتوس ممکن است به شما کمک کند تا خواب بهتری داشته باشید.

۲. درمان سرفه خشک با استفاده از انواع بخور

هوای خشک می‌تواند باعث تشدید سرفه‌های خشک شما شود. به همین دلیل استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوا لازم است.

۳. غرغره کردن با آب نمک

این کار به تسکین ناراحتی و سوزش ناشی از سرفه خشک کمک می‌کند. همچنین برای از بین بردن باکتری‌های دهان و گلو نیز موثر است. یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان بزرگ آب گرم حل کنید. سپس چندین بار آن را در روز غرغره کنید. استفاده از این داروی سرفه خشک برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است آب نمک را ببلعند. اگر در طول شب با سرفه‌های خشک مکرر از خواب بیدار می‌شوید، بلافاصله پس از مسواک زدن گلوی خود را با آب نمک غرغره کنید تا به بی‌حسی و تسکین عصب انتهایی گلو کمک کند.

دستگاه‌های تصفیه هوا می‌توانند با کاهش غلظت انواع ریزگرد در هوا، مانع از تحریک سرفه‌های خشک شما شوند. اگر امکان تهیه آن را دارید، دریغ نکنید.

اگر سرفه‌های خشک شما در عرض یک هفته بدتر شد، دوباره به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، از پزشک آنلاین متخصص گوش، حلق و بینی پذیرش ۲۴، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های آن‌ها استفاده کنید. حتی از این سامانه برای درمان سرفه خشک با طب سنتی نیز می‌توانید استفاده کنید.

برای سرفه خشک چی خوبه بخوریم؟

همانطور که در مقاله بیان کردیم، برای درمان سرفه‌های خشک باید با توجه به دلیل سرفه‌های خشک، مواد غذایی مختلفی پیشنهاد می‌شود. از جمله دم‌نوش‌های مرزنجوش و آویشن، چای ماسالا و… که به شرح مفصل گفتیم در کنا رآنها مصرف سیر و انواع لبنبات نیز توصیه می‌شود.

قویترین داروی گیاهی ضد سرفه خشک چیست؟

دمنوش آویشن، دمنوش زنجبیل و چای و عسل از درمان‌های گیاهی موثر و رایج سرفه هستند. انتخاب بهترین و قوی‌ترین دارو اما به دلیل بروز سرفه‌های شما بستگی دارد.

چه دمنوش‌هایی برای سرفه خشک کودکان مناسب است؟

پیشنهاد ما برای سرفه خشک کودکان بزرگتر از یک سال استفاده از چای و عسل است. از سایر دمنوش‌های این مقاله نیز می‌توانید استفاده کنید اما توضیحات هرکدام درباره مفید یا مضر بودن آن برای کودکان توجه کنید.

چه زمانی به پزشک یا متخصص طب سنتی مراجعه کنیم؟

سرفه‌های خشک می‌توانند ماه‌ها طول بکشند و باعث خستگی روحی و جسمی شما بشوند. اگر سرفه‌های خشک شما با علائم زیر همراه شدند حتما به پزشک مراجعه کنید:

• تنگی نفس
• خس خس کردن
• درد قفسه سینه
• احساس درد در ناحیه پشت و کمر
• تب و لرز

مشاوره آنلاین با متخصص گوش، حلق و بینی