چه مدت بعد از ابتلا به کرونا می‌توان واکسن کرونا زد؟

زمان مناسب برای تزریق واکسن بعد از ابتلا به کرونا

اصولا بعد از ابتلا به کووید-۱۹ یک چارچوب زمانی مشخصی وجود دارد تا ایمنی طبیعی بدن در برابر ویروس کرونا ایجاد شود. اما به نظر می‌رسد این مصونیت فقط برای حدود سه تا شش ماه دوام می‌آورد. به‌همین‌دلیل، انجام واکسیناسیون گام بعدی برای دریافت بهترین محافظت در برابر بستری شدن در بیمارستان و مرگ ناشی از کووید-۱۹ است.

بنابراین اگر در حال بهبودی از کووید-۱۹ خفیف یا شدید هستید، تزریق دوز اول یا دوم واکسن کرونا در ۱ تا ۲ ماه بعد از ابتلا به پیشگیری از عود بیماری کمک می‌کند. طبق مطالعات، بزرگسالان واکسینه نشده دو برابر بیشتر از افرادی‌که پس از بهبودی واکسینه شده‌اند، احتمالا برای بار دوم مبتلا به کووید-۱۹ می‌شوند. در ادامه این مطلب به جزئیات بیشتری درباره زمان مناسب برای تزریق واکسن بعد از ابتلا به کرونا اشاره خواهیم کرد.

آیا بعد از تزریق واکسن کرونا تست مثبت می‌شود؟

طبق اصول پزشکی هرگز! زیرا در همه واکسن‌های کرونا خبری از وجود ویروس زنده یا پیکره کامل ویروس نیست. به عنوان مثال، در واکسن‌هایی مانند سینوفارم و بهارات از ویروس کشته شده و غیر فعال برای فعالسازی سیستم ایمنی بدن و ایجاد محافظت در برابر ابتلا به کووید-۱۹ استفاده شده است.

در واکسن‌های آدنوویروسی مانند آسترازنکا، اسپوتنیک و پاستوکووک از یک آدنوویروس حیوانی به‌عنوان ناقل برای حمل بخش اسپایک ویروس کرونا استفاده شده است. واکسن‌های  mRNAمانند فایزر، مدرنا و جانسون اند جانسون نیز حاوی بخش ژنتیکی Mrna ویروس کرونا هستند که سیستم ایمنی بدن به محض مواجهه با آن شروع به تولید آنتی‌بادی بر علیه ویروس می‌کند.

بنابراین، اگر بعد از تزریق واکسن کرونا تست شما مثبت شد باید به این مسئله شک کنید که قبل یا بعد از تزریق واکسن ناقل بوده یا شده‌اید.

اساسا زمانی تست PCR کرونا مثبت می‌شود که بخش ژنتیکی DNA ویروس در نمونه خلط فرد وجود داشته باشد و پس از تکثیر بتوان به کمک روش الکتروفورز آن را شناسایی کرد. اگر دقت کنید هیچ‌کدام از واکسن‌های کرونا حاوی DNA ویروس نیستند و در نتیجه نمی‌توانند تداخلی در نتیجه تست PCR ایجاد کنند.

توصیه می‌کنیم اگر بعد از تزریق، عوارض واکسن کرونا مانند تب، لرز، بدن درد، سردرد، خستگی، تورم غدد لنفاوی و احساس درد در ناحیه تزریق بیش از ۷۲ ساعت ادامه پیدا کردند، به ناقل بودن خود شک کنید و حتما با پزشک متخصص عفونی مشورت کنید.

اگرچه شما نیازی به تست ویروسی منفی قبل از واکسیناسیون ندارید اما توصیه می‌کنیم در صورت داشتن علائمی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا از تزریق واکسن امتناع و حتما با پزشک مشورت کنید.

قابل ذکر است که گرفتن دوش بعد از واکسن کرونا ممانعتی ندارد اما بهتر است زمان آن کوتاه شود. زیرا استحمام طولانی در فضایی با دما و بخار زیاد می‌تواند باعث کاهش سطح اکسیژن و تشدید عوارض واکسن کرونا شود.

آیا بعد از زدن واکسن کرونا ناقل هستیم؟

با توجه به نکات ذکر شده در بخش قبل، می‌توان به صراحت گفت که بعد از تزریق واکسن کرونا هیچ‌کس به بیماری کووید-۱۹ مبتلا نمی‌شود. بنابراین، به هیچ‌وجه شما بعد از زدن زدن واکسن کرونا ناقل محسوب نمی‌شوید.

 مگر اینکه بی‌احتیاطی کرده باشید و در اثر نزدن ماسک یا حضور در محیط‌های شلوغ، این ویروس از دیگران به شما سرایت کرده باشد. در واقع عامل اصلی ناقل شدن شما بعد از زدن واکسن کرونا بی‌احتیاطی شما در چند روز قبل یا بعد از تزریق اول، دوم یا حتی دوز سوم کرونا یا بوستر است. مشورت با پزشک می‌تواند اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما بگذارد.

در صورت ابتلا به کرونا واکسن بزنیم؟

اگرچه ابتلا به کووید-۱۹ یک محافظت یا مصونیت طبیعی از طریق فعالسازی سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌کند، اما تخمین زده می‌شود که این شرایط نیز مانند واکسیناسیون برای حداقل ۶ ماه منجر به کاهش خطر ابتلا به عفونت کووید-۱۹ می‌شود.

بنابراین، ازآنجایی‌که امکان ابتلای مجدد وجود دارد و بیماری کووید-۱۹ می‌تواند عوارض پزشکی شدیدی ایجاد کند، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا (CDC) توصیه می‌کند افرادی‌که به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند بعد از گذشت مدت زمان مشخصی برای دریافت واکسن اقدام کنند. علاوه بر این، طبق مطالعات واکسیناسیون ممکن است محافظت بهتری نسبت به ابتلا به کووید-۱۹ ارائه دهد.

براساس یکی از تحقیقات اخیر، افرادی‌که در سال ۲۰۲۰ به کووید-۱۹ مبتلا و پس از آن برای تزریق واکسن اقدام کرده‌اند، سطوح بسیار بالایی از آنتی‌بادی‌های مختلف بر علیه سویه فعلی ویروس کرونا تولید کرده‌اند که احتمالاً در برابر سویه‌های بعدی نیز موثر خواهند بود. برخی از دانشمندان به این نوع عملکرد ایمنی هیبریدی می‌گویند.

بنابراین، اگر بعد از دوز اول واکسن کرونا بگیریم یا بعد از دوز دوم آن به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شویم، در هر صورت باید برای تزریق دوز دوم و دوز سوم یا دوز بوستر اقدام شود.

البته شما باید بدانید که طبق اصول پزشکی، میان دوز سوم واکسن کرونا و دوز بوستر تفاوت وجود دارد. زمانی از اصطلاح دوز سوم استفاده می‌شود که فرد به‌دلیل ابتلا به بیماری‌های نقص ایمنی یا برخورداری از یک سیستم ایمنی ضعیف، مطمئنا پاسخ ایمنی قوی نسبت به تزریق دو دوز اول و دوم واکسن کرونا ارائه نمی‌دهد. در نتیجه تزریق دوز سوم می‌تواند کمک زیادی به بهبود وضعیت پاسخ ایمنی بدن کند.

درحالی‌که دوز بوستر یا تقویت‌کننده مختص همه افراد بالای ۱۸ سال است که به‌دلیل گذشت ۴ تا ۶ ماه زمان از تزریق دوز دوم واکسن کرونا نیاز به افزایش پاسخ ایمنی تضعیف شده دارند. در بخش‌های قبلی ذکر کردیم که سطح آنتی‌بادی بدن بعد از گذشت تقریبا ۶ ماه از واکسیناسیون ویروس کرونا شروع به کاهش می‌کند.

چه مدت بعد از بهبودی از کووید-۱۹ می‌توان برای تزریق واکسن اقدام کرد؟

پس از مثبت شدن نتیجه تست PCR کووید-۱۹ باید واکسن زدن را تا زمانی‌که علائم شما برطرف شود و دوران قرنطینه به اتمام برسد، به تعویق بیندازید. اصولا این بازه زمانی  بسته به شدت علائم شما و درمان‌هایی که ممکن است دریافت کرده‌ باشید، متغیر است. زمانی بعد از ابتلا به کووید-۱۹ می‌توانید از قرنطینه خانگی خارج شده و به محل کار یا محیط اجتماعی باز گردید که:

• ۱۴ روز از شروع علائم شما گذشته باشد.
• بدون استفاده از داروهای کاهش‌دهنده تب، علائمی از تب و لرز در شما مشاهده نشود.
• سایر علائم شما به تشخیص پزشک در حال بهبود باشند.

اگرچه برخی از علائم دیگر کووید-۱۹ مانند کاهش یا از دست دادن قدرت بویایی و چشایی ممکن است مدتی طول بکشد تا از بین بروند. اما تا زمان بهبود کامل آن‌ها نیازی نیست واکسیناسیون را به تاخیر بیاندازید. گاهی بیش از ۶ ماه طول می‌کشد تا قدرت بویایی خود را بدست آورید.

طبق مطالعات انجام شده، کسی‌که به کمک داروهای خانگی یا ضد التهاب‌های ضعیف علائم بیماری کرونا خفیف او طی ۱۴ روز قرنطینه بهبود یافت، می‌تواند بعد از گذشت ۴ تا ۶ هفته از ابتلا برای زدن واکسن اقدام کند. حال تفاوتی نمی‌کند که دوز اول، دوز دوم یا دوز بوستر باشد.

به عنوان مثال، ممکن است شما یک ماه بعد از تزریق دوز اول واکسن کرونا به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شوید. ابتدا باید به سرعت خودتان را به مدت ۱۴ روز قرنطینه کنید. نکته قابل توجه این است که شما دیگر نمی‌توانید طبق زمان درج شده روی کارت واکسن برای تزریق دوز دوم اقدام کنید. در اصل باید ۴ تا ۶ هفته بعد از ابتلا به بیماری به مرکز واکسیناسیون مراجعه و اقدام به تزریق دوز دوم کنید.

ممکن است کمی بین تزریق دو دوز تاخیر ایجاد شود، اما یادتان باشد که تزریق واکسن می‌تواند باعث تداخل در شرایط مصونیت طبیعی بدن در اثر ابتلا به کووید-۱۹ و حتی کاهش شدت آن شود. نگران نباشید، در اکثر واکسن‌های کرونا تا ۳ ماه امکان فاصله انداختن بین دو دوز اول و دوم وجود دارد.

قابل ذکر است که اگر آنتی‌بادی‌های مونوکلونال یا پلاسمای نقاهت‌بخش برای بهبود از کووید-۱۹ دریافت کرده‌اید، باید ۹۰ روز قبل از تزریق واکسن صبر کنید. دلیل این امر این است که آنتی‌بادی‌های موجود در این درمان‌ها ممکن است مانع از ایجاد یک پاسخ ایمنی کامل نسبت به واکسن شوند. پس اگر مطمئن نیستید که دقیقاً کدامیک از درمان‌های کووید-۱۹ را در طول بیماری خود دریافت کرده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید.

با افزایش شدت بیماری کووید-۱۹ به‌خصوص در افرادی‌که بیش از ۳ هفته نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته‌اند، شدت پاسخ ایمنی بدن نیز قوی‌تر خواهد بود. به‌همین‌دلیل، معمولا پزشکان به این بیماران توصیه می‌کنند که بعد از گذشت ۲ تا ۲.۵ ماه بعد از ابتلا برای تزریق واکسن اقدام کنند.

اگر اخیراً مبتلا به کووید-۱۹ شده‌اید، دوز دوم واکسن کرونا را دریافت کرده بودید و ۱۸ سال به بالا هستید، توصیه می‌شود تا ۱۰ یا ۱۴ هفته پس از بهبودی از عفونت منتظر بمانید و سپس یک دوز بوستر یا تقویت‌کننده دریافت کنید. اصولا برای واکسن‌های حاوی ویروس کشته شده مانند سینوفارم بهترین زمان ۱۰ هفته و برای واکسن‌های آدنوویروسی مانند آسترازنکا بهترین زمان ۱۴ هفته است.

گفتگوی آنلاین با متخصص عفونی و ویروس کرونا

بنابراین، تزریق واکسن بعد از ابتلا به کرونا نه تنها کافی بلکه لازم است. به‌خصوص با شیوع سویه‌های جدید ویروس کرونا مانند دلتا و اُمیکرون که رفتارهای قابل پیش‌بینی ندارند. اگر هنوز در مورد تزریق واکسن بعد از ابتلا به کووید-۱۹ شک دارید، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

اگر شرایط مراجعه حضوری را ندارید. پیشنهاد می‌کنیم از پزشک عفونی آنلاین پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از ویزیت آنلاین متخصص عفونی برای رفع ابهام استفاده کنید.