معرفی انواع قرص دل پیچه و اسهال

با انواع قرص دل پیچه بیشتر آشنا شوید

منظور از دل پیچه احساس درد شکمی شدید همراه با نیاز مکرر و فوری برای دفع مدفوع با وجود خالی بودن روده بزرگ است. عامل اصلی بروز آن التهاب، انقباض عضلات و حرکات مداوم و غیرارادی روده است که معمولا با گرفتگی و ناراحتی قابل توجهی همراه است. به‌همین‌دلیل، ممکن است حتی برای دفع مقدار کمی مدفوع خیلی زور بزنید یا با افت فشارخون مواجه شوید.

اگر علت اصلی بروز دل پیچه اسهال یا یبوست باشد جای نگرانی نیست و با انواع قرص دل پیچه ضد اسهال یا ضد یبوست در طی چند روز قابل درمان است. اما در بعضی از موارد نشانه‌ای از سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو (UC)، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، عفونت مقاربتی (STI)، آبسه‌های رکتوم،  سرطان روده بزرگ و غیره است که می‌تواند بر وضعیت سیستم گوارشی تأثیر منفی بگذارد.

به‌همین‌دلیل است که توصیه می‌کنیم به محض بروز این مشکل اقدام به مصرف انواع قرص دل پیچه رایج مانند هیوسین، دیفنوکسیلات، سیکلومین، لوپرامید و غیره نکنید و حتما به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید.

در صورت تداوم علائم دل پیچه با وجود درمان‌های خانگی و مشاهده علائم کاهش وزن بی‌دلیل، خستگی، اسهال، درد و گرفتگی شکمی و خون در مدفوع، احتمال ابتلا شما به انواع بیماری التهابی روده (IBD) یا سرطان زیاد است!

پزشک معمولا در این شرایط از تجویز قرص‌های رایج اجتناب می‌کند و پس از مشاهده نتیجه آزمایشات اقدام به تجویز انواع داروهای ضد التهاب قوی یا کورتیکواستروئید یا حتی آنتی‌بیوتیک می‌کند.

در این مطلب ابتدا به انواع قرص دل پیچه برای کاهش حرکات روده، درمان اسهال یا یبوست و حتی عفونت روده اشاره خواهیم کرد و در مرحله بعد به داروهای رایج انواع بیماری التهاب روده خواهیم پرداخت. عکس قرص دل پیچه در تمامی موارد درج شده است. در اصل هدف از تهیه این مطلب، پاسخ دادن به سوالاتی مانند اسم قرص دل پیچه چیست؟ و قرص دل پیچه کدام است؟ می‌باشد.

انواع قرص دل پیچه به منظور کاهش حرکات و انقباضات روده

همانطورکه ذکر شده، با شروع حرکات بیش‌ازحد و غیرارادی روده بزرگ و راست روده نیاز شما به دستشویی رفتن برای دفع مقدار کمی مدفوع افزایش می‌یابد. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند. پزشک در این شرایط معمولا یکی از انواع قرص دل پیچه زیر را تجویز می‌کند.

هیوسین (hyoscine)

قوی‌ترین قرص دل پیچه و رایج‌ترین داروی تسکین دردهای شکمی و روده‌ای، هیوسین است. چراکه خاصیت آنتی‌کولینرژیک دارد و می‌تواند با هدف قرار دادن گیرنده انتقال‌دهنده عصبی استیل کولین و مسدود کردن آن باعث کاهش انقباض ماهیچه‌های صاف دستگاه گوارش شود. علاوه‌براین، به کاهش ترشح مخاط در روده بزرگ نیز کمک می‌کند. همین مسئله باعث کنترل اسهال و دل پیچه ناشی از آن می‌شود.

بنابراین، هیوسین یک قرص ضد اسهال و استفراغ محسوب می‌شود که برای برطرف کردن ناراحتی‌های گوارشی ناشی از بیماری کرون، کولیت اولسراتیو (UC) و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) کارایی لازم را دارد.

در حال حاضر به‌صورت اشکال دارویی قرص ۱۰ میلی‌گرمی، شیاف ۱۰ میلی‌گرمی و آمپول ۲۰ میلی‌گرمی تجویز می‌شود. یک تا دو عدد قرص دل پیچه هیوسین بهتر است روزانه با یک لیوان پر از آب و ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از غذا مصرف شود.

ازآنجایی‌که داروهای ضد اسید یا سایر داروهای ضد اسهال باعث کاهش جذب هیوسین می‌شوند، باید با فاصله زمانی یک ساعت از آن مصرف شوند. مطمئنا هیوسین نیز مانند سایر داروهای شیمیایی عوارض جانبی خاص خود را دارد و در صورت عدم رفع موارد زیر در طی دو تا سه روز حتما با پزشک صحبت کنید:

• یبوست
• خشکی دهان
• مشکل و اختلال در دفع ادرار
• حالت تهوع
• خارش
• تورم دست
• تورم پا
• مشکلات تنفسی
• افزایش ضربان قلب
• سرگیجه
• مشکلات بینایی، چشم درد و تاری دید

جالب است بدانید که بیماران مبتلا به کووید-۱۹ گاهی از درد شکمی و اسهال رنج می‌برند. هیوسین یکی از بهترین انواع قرص دل پیچه کرونا است.

دی سیکلومین (Dicyclomine)

ممکن است قبلا پزشک برای درمان دل‌درد شما این دارو را تجویز کرده باشد و حال با عود دوباره مشکلات گوارشی احتمالا این سوال در ذهن شما شکل گرفته است که قرص دی سیکلومین برای دل پیچه خوبه؟

در پاسخ باید بگوییم که معمولا این دارو برای تسکین دردهای روده‌ای و درد شکمی ناشی از دل پیچه و سایر مشکلات گوارشی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر، بهبود کولیک نوزادان و همچنین تسکین دردهای قاعدگی تجویز می‌شود.

در واقع، مانند هیوسین یک قرص دل پیچه ضد اسپاسم است که باعث بی‌حسی موضعی و شل شدن عضلات روده می‌شود. در نتیجه مانع از حرکات غیرارادی و بیش‌ازحد آن‌ها می‌شود.

از اشکال دارویی آن می‌توان به قرص ۱۰ میلی‌گرمی، آمپول ۲۰ میلی‌گرمی و شربت ۱۰ میلی‌گرمی اشاره کرد. معمولا این قرص دل پیچه برای دو تا سه بار در روز به مدت دو هفته مصرف می‌شود. البته نهایتا این پزشک است که براساس شرایط شما بهترین روش مصرف را ارائه می‌دهد. از عوارض احتمالی دی سیکلومین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد یا سرگیجه
• بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی
• بی‌قراری یا عصبانیت
• فراموشی
• ضعف و خستگی
• تپش نامنظم قلب
• عدم تعریق
• کهیر
• تاری دید، گشاد شدن مردک چشم و افزایش فشار در داخل چشم
• خشکی دهان
• حالت تهوع و استفراغ
• یبوست
• نفخ شکم یا معده
• سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده به مری
• مشکل در دفع کردن ادرار
• مشکلات و ناتوانی جنسی

به‌همین‌دلیل است که توصیه می‌کنیم از مصرف خودسرانه آن اجتناب کنید. اگر پس از تجویز پزشک این علائم طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت رفع نشدند باید اطلاع دهید. مراجعه به دکتر رفلاکس معده نیز میتواند مفید باشد. مشکلاتی مانند کاهش تعریق، ضربان قلب سریع و نامنظم، از دست دادن هماهنگی بدن و تغییرات بینایی و درد چشم نباید نادیده گرفته شوند.

بلادونا پی بی (Belladonna PB)

این دارو ترکیبی از چندین داروی تسکین‌دهنده دردهای شکمی و روده‌ای یعنی آلکالوئیدهای بلادونا (هیوسین، هیوسیامین و آتروپین) و داروی فنوباربیتال است. معمولا برای کنترل و تسکین دل‌درد و دل پیچه به‌خصوص در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، کرون و اسهال ویروسی تجویز می‌شود.

جالب است بدانید که با کاهش ترشح اسید معده و حرکات روده و معده، اثرات خوبی روی درمان زخم‌های گوارشی نیز دارد. در اصل آلکالوئیدهای بلادونا بر شل کردن و رفع گرفتگی عضلات موثر هستند و فنوباربیتال یک آرامبخش عصبی عالی است.

در حال حاضر این داروی موثر برای درمان اسهال و دل پیچه به‌صورت قرص و شربت در دسترس است که برای دو تا سه بار در روز طبق دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف می‌شود. ممکن است در زمان مصرف آن با عوارض جدی زیر مواجه شوید:

• یبوست
• تاری دید
• خشکی دهان
• خواب‌آلودگی
• مشکلات عصبی
• سردرد
• تشنج
• افت فشار خون یا پر فشاری خون
• تنگی نفس

مشورت با پزشک می‌تواند نگرانی شما را نسبت به بروز احتمالی این عوارض جانبی برطرف کند.

انواع قرص دل پیچه به منظور درمان اسهال

اصولا اسهال در اثر عفونت یا التهاب روده‌ای (گاستروانتریت) ایجاد می‌شود. اگر درمان‌های خانگی موثر نباشند باید همزمان با آنتی‌بیوتیک یا ضد انگل یک قرص ضد اسهال برای کاهش حرکات شدید روده (باعث آبکی شدن محتویات روده بزرگ می‌شود) نیز مصرف کنید.

اگر اسهال ناشی از مصرف برخی غذاها یا داروها باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که از مصرف ماده محرک اجتناب کنید. لاکتوز، سوربیتول و کافئین موادی هستند که می‌توانند باعث اسهال در برخی از افراد شوند. درصورتی‌که پزشک تشخیص دهد که علت دل پیچه شما اسهال است، احتمالا اقدام به تجویز یکی از داروهای زیر می‌کند تا علائم شما برطرف شود.

دیفنوکسیلات (Diphenoxylate)

یکی از بهترین داروها برای درمان اسهال حاد و مزمن، دیفنوکسیلات است. در اصل نوعی ترکیب اپیوئیدی است که به‌صورت موضعی و مرکزی با مهار حرکات دودی روده باعث کنترل اسهال (به‌خصوص انواع اسهال ویروسی) و دل پیچه می‌شود. این قرص دل پیچه خاصیت ضد موسکارینی نیز دارد.

ازآنجایی‌که متابولیسم آن کبدی است، پس از گذشت یک ساعت از مصرف دیفنوکسیلات اثرات مفید آن دیده می‌شود و تا ۴۸ ساعت معمولا باقی می‌ماند. معمولا عوارض خیلی کمی دارد و شاید به‌صورت موقت دچار خشکی پوست، خشکی دهان، تاری دید یا تب شوید.

توصیه می‌کنیم خانم‌های باردار و شیرده از مصرف خودسرانه آن اجتناب کنند و هرگز به کودکان کمتر از ۳ سال داده نشود.

لوپرامید (Loperamide)

در اغلب منازل این دارو با عنوان قرص دل پیچه و اسهال یافت می‌شود. در اصل این دارو با کاهش حرکت روده  از طریق تأثیر مستقیم بر اعصاب عضلات دایره‌ای و طولی، بر کنترل حرکت سریع آب و الکترولیت از طریق روده نیز تاثیر می‌گذارد. در نتیجه باعث تسکین علائم دل پیچه و اسهال می‌شود.

در حال حاضر به‌صورت قرص یا کپسول ۲ میلی‌گرمی و شربت در دسترس است. ازآنجایی‌که باعث کاهش شدید حرکات روده می‌شود، در موارد اسهال عفونی بهتر است مصرف نشود. زیرا مانع از دفع سریع میکروب‌ها از طریق مدفوع می‌شود.

به‌همین‌دلیل است که توصیه می‌کنیم از خوردن خودسرانه آن اجتناب کنید. گاهی پزشک برای تسکین علائم بیماری‌های التهابی روده و سندرم روده تحریک‌پذیر، قرص لوپرامید تجویز می‌کند. مصرف قرص لوپرامید برای دل پیچه با عوارض احتمالی مانند موارد زیر همراه است:

• خواب‌آلودگی
• حالت تهوع و استفراغ
• خشکی دهان
• سرگیجه
• ناراحتی معده و یبوست
• حساسیت
• نفخ و درد شکمی

این عوارض معمولا موقتی هستند و پس از گذشت ۲ تا ۳ روز برطرف می‌شوند. توصیه می‌کنیم در شرایط زیر از مصرف قرص دل پیچه لوپرامید اجتناب کنید:

• ابتلا به کولیت اولسراتیو
• دفع مدفوع خونی
• درد شکمی و معده درد بدون علائم اسهال
• وجود علائم اسهال همزمان با تب بالای ۳۹ درجه
• ابتلا به اسهال به‌دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مانندمترونیدازول

کودکان زیر ۴ سال و خانم‌های باردار و شیرده نباید قرص ضد دل پیچه لوپرامید را مصرف کنند. بنابراین، ایمن‌ترین روش مصرف این داروی سودمند مشورت با پزشک است!

اکتراوتاید (Octreotide)

این داروی ضد اسهال کمک زیادی به رفع اسهال به‌خصوص انواع اسهال شدیدا آبکی می‌کند. در نتیجه برای درمان دل پیچه و دل‌درد ناشی از اسهال بسیار موثر است. معمولا به‌صورت آمپول ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرمی تولید می‌شود و حداقل باید یکبار در روز تزریق شود. از عوارض جانبی مصرف آن در بعضی از افراد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس خستگی و کوفتگی
• سردرد
• آریتمی و برادی‌کاردی قلب
• تاری دید
• احساس ناراحتی یا درد در ناحیه شکم و معده
• یبوست
• اسهال
• نفخ معده و شکم
• حالت تهوع و استفراغ
• تکرر ادرار
• احساس گرگرفتگی
• کهیر زدن

ازآنجایی‌که خطر سوءجذب چربی، ابتلا به سنگ صفراوی و عفونت مجاری ادراری بیمار را تهدید می‌کند، حتما دوز مناسب این دارو باید توسط پزشک تعیین شود.

بیسموت ساب سیترات (Bismuth subcitrate)

این دارو معمولا همراه با آنتی‌بیوتیک‌ها یا به‌صورت مجزا برای درمان عفونت دستگاه گوارش و اسهال ناشی از آن تجویز می‌شود. اصولا نمک‌های بیسموت تاثیر خوبی روی از بین بردن باکتری‌های عامل زخم معده (هلیکوباکترپیلوری) و اسهال به‌خصوص اسهال مسافرتی دارند. به‌همین‌دلیل گاهی به‌عنوان قرص دلپیچه نیز تجویز می‌شوند.

اغلب به‌صورت قرص ۱۲۰ میلی‌گرمی تولید و عرضه می‌شود. گاهی برای بهبود علائم سندرم روده تحریک‌پذیر پزشک آن را تجویز می‌کند. بهتر است افراد مبتلا به نارسایی کلیوی از مصرف آن اجتناب کنند.

بروز حالت تهوع و استفراغ یا سیاهی زبان و مدفوع بعد از مصرف این دارو گزارش شده است. این عوارض جانبی موقت هستند. شما در صورت مواجه با عوارض جانبی زیر باید با پزشک مشورت کنید:

• بی‌حسی دست و پا
• ضربان قلب نامنظم
• مشکلات ذهنی مانند گیجی، سردرد، اضطراب و تحریک‌پذیری
• تکرر ادرار یا احساس درد هنگام دفع آن
• تغییر رنگ دندان‌ها

توصیه می‌کنیم از مصرف همزمان انواع قرص گیاهی دل پیچه و اسهال با داروهای شیمیایی ذکر شده اجتناب کنید. زیرا احتمال تداخل دارویی وجود دارد.

انواع قرص دل پیچه به منظور درمان یبوست

اگر دل پیچه شما به تشخیص پزشک در اثر یبوست باشد، مصرف یکی از انواع ملین و مسهل می‌تواند کمک زیادی کند. درمواردی‌که یبوست مزمن باعث گیرکردن مدفوع در راست‌روده شود، پزشک احتمالا باید به‌صورت دستی برای تخلیه آن اقدام کند. اصولا علاوه‌بر مصرف دارو، تغییرات رژیم غذایی و مصرف آب فراوان می‌تواند به رفع یبوست و دل پیچه ناشی از آن کمک کند. در ادامه شما را با انواع قرص ضد یبوست آشنا خواهیم کرد.

قرص سی‌لاکس

این مورد یکی از معروف‌ترین قرص‌های ضد یبوست گیاهی است که معمولا در هر خانه‌ای یافت می‌شود. ازآنجایی‌که با رفع یبوست علائم دل پیچه نیز برطرف می‌شود، این قرص برای درمان دل پیچه کارایی لازم را دارد. اصولا عامل اصلی یبوست مزمن تنبلی روده بزرگ و حرکات ضعیف آن است. برگ سنا و رازیانه موجود در این محصول گیاهی باعث افزایش حرکات روده و دفع مدفوع می‌شود.

کپسول ژلاکس

این محصول گیاهی حاوی روغن کرچک به‌عنوان یک ملین عالی است. اغلب از روغن کرچک برای تخلیه کامل روده بزرگ به‌منظور آماده‌سازی روده و مقعد قبل از مطالعات رادیوگرافی یا اعمال جراحی استفاده می‌شود.

بیزاکودیل (Bisacodyl)

این قرص شیمیایی با تحریک عضلات روده باعث افزایش حرکات دستگاه گوارش و دفع مدفوع می‌شود. معمولا باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت صبر کنید تا این قرص اثر کند. اگر شرایط شما حاد است توصیه می‌کنیم شیاف آن را مصرف کنید که در عرض یک ساعت عمل می‌کند.

قابل ذکر است که تمامی داروهای ضد یبوست ذکر شده اگر بیش از دوز استاندارد خود مصرف شوند، برعکس باعث تشدید دل پیچه می‌شوند. پس بهتر است پس از مشورت با پزشک از آن‌ها استفاده کنید.

انواع قرص دل پیچه برای کودکان

اغلب قرص‌های ذکر شده در این مطلب برای بزرگسالان هستند و ممکن است برای کودکان زیر ۷ سال منع مصرف داشته باشند. گاهی پزشک از حداقل دوز قرص‌هایی مانند هیوسین، لوپرامید یا بیزاکودیل برای درمان دل پیچه کودک استفاده می‌کند. پس نباید خودسرانه برای مصرف قرص دل پیچه کودکان اقدام کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر پس از گذشت ۲۴ تا ۴۸ ساعت درمان‌های خانگی ضد اسهال یا ضد یبوست موثر واقع نشدند، حتما به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. به‌خصوص اگر دل پیچه شما با علائم زیر نیز همراه شد:

• درد شکمی
• مشاهده خون در مدفوع
• استفراغ
• تب و لرز

با توجه به عوارض جانبی داروها، از مصرف خودسرانه انواع قرص دل پیچه پرهیز کنید. درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از  دکتر آنلاین گوارش پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های بهترین دکتر گوارش آنلاین برای درمان استفاده کنید. در این سامانه، امکان پرسش و پاسخ و مشاهده نظرات در مورد دل پیچه وجود دارد.