مصرف چه مسکن هایی در دوران بارداری مجاز است؟

مصرف مسکن در بارداری چگونه است؟ لیست داروهای مجاز در بارداری

استفاد از داروهای مسکن در بارداری آیا مجاز و بی‌خطر است؟ شرایط استفاده از قرص‌های مسکن و آرام‌بخش در دوران بارداری به چه شکل است؟ لیست داروهای مجاز و غیر مجاز در دوران حاملگی شامل چه مواردی است؟ کدام دارو باعث ناقص شدن جنین می‌شود؟ اصولا هنگام تصمیم‌گیری برای مصرف یک دارو در دوران بارداری، مهم است که در مورد اثرات احتمالی آن دارو بر روی کودک خود اطلاعاتی داشته باشید. زیرا بیشتر داروهای مصرف‌شده در دوران بارداری از جفت عبور کرده و و وارد جریان خون جنین می‌شوند.

پس قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری از جمله داروهای مسکن، با داروساز، ماما یا پزشک خود در مورد بی‌خطر بودن آن مشورت کنید.

از عوارض مصرف خودسرانه انواع مسکن در بارداری یا داروهای دیگر می‌توان به تاخیر در رشد، ناتوانی ذهنی، نقایص مادرزادی، سقط جنین و مرده‌زایی اشاره کرد. خوشبختانه امرزوه داروهای مسکن بی‌خطری وجود دارند که پزشک متخصص زنان و زایمان می‌تواند در شرایط حاد برای تجویز آن‌ها اقدام کند.

در این مطلب قصد داریم شما را با لیست مسکن‌های مجاز در بارداری شامل انواع آمپول مسکن در بارداری، شیاف مسکن در بارداری و قرص مسکن در بارداری، داروهای مجاز در بارداری برای سرماخوردگی و داروهای معده مجاز در بارداری آشنا کنیم.

نحوه دسته‌بندی داروها در بارداری

در حال حاضر یک طبقه‌بندی کلی برای داروهای مجاز و غیر مجاز مخصوص زنان باردار وجود دارد که عبارت است از:

• داروهای گروه A: داروهایی که توسط تعداد زیادی از زنان باردار مصرف شده‌اند و شواهدی در مورد خطر بروز نقص مادرزادی ناشی از آن‌ها وجود ندارد.
• داروهای گروه B: داروهایی که تنها توسط تعداد محدودی از زنان باردار مصرف شده‌اند و داده‌های انسانی از آن‌ها وجود ندارد. فقط مطالعات حیوانی آن‌ها را بی‌خطر تلقی می‌کنند.
• داروهای گروه B1: مطالعات حیوانی هیچ افزایش خطر احتمالی را نشان نداده‌اند.
• داروهای گروه B2: مطالعات حیوانی در مورد آن‌ها محدود است و با این وجود به نظر نمی‌رسد که خطر افزایش بروز عوارض دارویی وجود داشته باشد.
• داروهای گروه B3: اگرچه مطالعات حیوانی افزایش خطر بروز عوارض را نشان می‌دهند، اما مشخص نیست که آیا این خطر در مورد انسان نیز صدق می‌کند یا خیر.
• داروهای گروه C: داروهایی که به‌دلیل تأثیرات خود ممکن است بدون ایجاد نقص مادرزادی، به جنین آسیب‌های دیگری برسانند. این اثرات ممکن است برگشت‌پذیر باشند.
• داروهیا گروه D: داروهایی که باعث نقایص مادرزادی می‎شوند. با این حال، مزایای سلامتی آن‌ها ممکن است بیشتر از خطرات و عوارض باشد.
• داروهای گروه X: داروهایی که خطر نقایص مادرزادی بالایی دارند و نباید در دوران بارداری استفاده شوند.

پیشنهاد می‌کنیم پیش از مصرف مسکن در بارداری یا داروهای دیگر حتما به این دسته‌بندی دقت کنید. معمولا روی برچسب هر محصول دارویی ذکر می‌شود که مصرف آن برای خانم‌های باردار مجاز است یا خیر.

بهترین مسکن‌های دوران بارداری

داروهای ضد درد که به آن‌ها مسکن نیز گفته می‌شود، می‌توانند بدون نسخه (OTC) یا با نسخه تهیه شوند. به طور طبیعی، مسکن‌های تجویزی معمولاً قوی‌تر از داروهای OTC هستند و همچنین خطرات احتمالی بیشتری را برای جنین در حال رشد ایجاد می‌کنند.

با این حال، مصرف خودسرانه مسکن‌های OTC در دوران بارداری بدون خطر نیست. پس حتماً قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری، اعم از OTC یا تجویزی، با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه به لیستی از داروهای بی‌خطر و مجاز در دوران بارداری اشاره خواهیم کرد.

داروی مسکن استامینوفن در دوران بارداری

اصولا مصرف استامینوفن در دوران بارداری بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود و در درجه اول برای رفع سردرد بارداری، کاهش تب، کاهش درد عضلانی و بهبود گلودرد استفاده می‌شود. طبق آمار، تقریباً ۵۰ درصد از زنان باردار در سه ماهه اول از آن استفاده می‌کنند. معمولا رایج‌ترین مسکنی است که پزشکان به زنان باردار اجازه مصرف آن را می‌دهند.

با این حال، اخیرا نگرانی‌هایی در مورد مصرف آن در طی ۹ ماه بارداری مطرح شده است. برخی از تحقیقات به طور فزاینده‌ای ارتباط بین مصرف استامینوفن قبل از تولد و بروز مشکلات رفتاری در دوران کودکی، از جمله اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) را پیدا کرده‌اند.

برای مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد نوزادانی که در معرض سطوح بالای استامینوفن در رحم قرار می‌گیرند، خطر بیشتری برای تشخیص اوتیسم یا ADHD در دوران کودکی دارند.

بنابراین، با وجود اینکه استامینوفن با مشکلات بزرگی مانند سقط جنین یا نقایص مادرزادی مرتبط نیست و پزشکتان می‌گوید مصرف آن اشکالی ندارد، تا جایی که می‌توانید برای مدت کوتاهی از شیاف استامینوفن در بارداری یا استامینوفن ۵۰۰ در بارداری استفاده کنید.

در یک مطالعه ثابت شده است که مصرف روزانه استامینوفن برای دوره‌های طولانی (۲۸ روز یا بیشتر) می‌تواند کودک شما را در معرض خطر بیشتر تاخیر در رشد خفیف یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) قرار دهد.

تحقیقات دیگر نشان داده‌اند که مصرف روزانه استامینوفن در نیمه دوم بارداری احتمال خس‌خس سینه یا آسم را در کودک افزایش می‌دهد.

استامینوفن کدئین در بارداری به‌دلیل داشتن ماده مخدر منع مصرف دارد. زیرا مصرف انواع مواد مخدر با خطر کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد، نارس بودن، مرده‌زایی و نقایص مادرزادی ( در مغز، قلب، دستگاه تناسلی و دستگاه ادراری جنین) و غیره همراه است.

داروهای مسکن NSAID

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) شامل آسپرین، ادویل یا موترین (ایبوپروفن)، دیکلوفناک و ناپروکسن است.

اگرچه در اکثر موارد مصرف آسپرین در بارداری توصیه نمی‌شود اما ممکن است پزشک برای درمان مشکلات پزشکی در بارداری مانند پره‌اکلامپسی آن را تجویز کند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه دوز کم آسپرین بعد از هفته دوازدهم بارداری، امکان پیشگیری از عوارض زنان باردار در معرض خطر زایمان زودرس ناشی از پره‌اکلامپسی را فراهم می‌کند. آسپرین خطر لخته شدن خون را در این بیماران کاهش می‌دهد.

 اگرچه تا هفته ۲۰ ام بارداری مصرف ایبوپروفن و ناپروکسن در بارداری بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، اما در نیمه دوم بارداری تمام NSAID ها منع مصرف دارند. زیرا می‌توانند منجر به کاهش مایع آمنیوتیک و بروز سایر عوارض برای جنین از جمله مشکلات کلیوی، قلبی و رشدی شوند. معمولا عواقب آن‌ها می‌تواند کشنده باشد.

تحقیقات نشان می‌دهند که سطوح پایین مایع آمنیوتیک، وضعیتی که به نام الیگوهیدرآمنیوس شناخته می‌شود، تنها پس از دو روز استفاده از NSAID در زنان باردار پس از هفته ۲۰ ام بارداری قابل مشاهده است. پس از تشخیص مشکل و قطع دارو، حجم مایع آمنیوتیک معمولاً به حالت عادی باز می‌گردد.

پس در مورد مصرف قرص ناپروکسن در بارداری، مصرف ژلوفن در بارداری و حتی شیاف دیکلوفناک در بارداری با احتیاط عمل کنید.

داروی آکسار در دوران بارداری

قرص آکسار در واقع ترکیبی از استامینوفن، کافئین و آسپرین است و به‌همین‌دلیل به عنوان آ سی آ (ACA) شناخته می‌شود. یک ضد درد، ضد التهاب و ضد تب رایج است. ازآنجایی‌که حاوی کافئین و آسپرین است مطمئنا به‌عنوان یک خانم باردار اجازه مصرف طولانی‌مدت آن به‌خصوص در سه ماه اول بارداری را ندارید.

از عوارض قرص آکسار در بارداری می‌توان به کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد، سقط جنین و افزایش خونریزی در زمان زایمان اشاره کرد.

بنابراین در پاسخ به سوال کدام داروهای مسکن در دوران بارداری بی‌خطرند؟ می‌توان گفت که مصرف حتی بی‌خطرترین داروهای مسکن در بارداری توصیه نمی‌شود. زیرا عوارض مصرف مسکن در دوران بارداری برای جنین را نمی‌توان دست کم گرفت.

مسکن‌هایی که برای زنان باردار ممنوع است

داروهای ضد درد اپیوئیدی مسکن‌های قوی هستند که معمولا برای رفع دردهای شدید ناشی از جراحات، جراحی، کارهای دندانپزشکی یا سردردهای میگرنی استفاده می‌شوند. حاوی مواد افیونی هستند که از گیاه خشخاش استخراج می‌شوند. تمام مواد افیونی به‌عنوان مواد مخدر در نظر گرفته می‌شوند و به‌همین‌دلیل بدون نسخه نمی‎توانید داروهای ضد درد اپیوئیدی را تهیه کنید. این مسکن‌های تجویزی در چندین شکل و نام‌های تجاری مختلف موجود هستند، از جمله:

• کدئین
• اکسی کانتین (اکسی کدون)
• پرکوست (اکسی کدون و استامینوفن)
• رکسانول (مورفین)
• دمرول (مپریدین)
• دوراژیک (فنتانیل)
• ویکودین (هیدروکودون و استامینوفن)

ازآنجایی‌که مواد افیونی داروهای قوی با اثرات نامطلوب هستند، زمانی که فواید آن‌ها بر خطرات احتمالی غالب باشد، پزشکان استفاده از این داروها را در خانم‌های باردار مجاز اعلام می‌کنند.

هیچ مدرکی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف هر میزان از مواد مخدر در دوران بارداری وجود ندارد و تحقیقات زیادی حاکی از خطرات جدی مانند سقط جنین، مرده‌زایی یا زایمان زودرس هستند. حتی احتمال مشاهده وزن کم نوزاد هنگام تولد و مشکلات تنفسی و تغذیه وجود دارد. اصولا پزشک شما ممکن است بتواند داروی مشابهی را تجویز کند که استفاده از آن در دوران بارداری ایمن‌تر باشد.

لیست داروهای مجاز سرماخوردگی در بارداری

خانم‌های باردار در طول ۹ ماه باردرای ممکن است بارها دچار سرماخوردگی شوند. حتی خطر بروز آنفولانزا و کووید-۱۹ آن‌ها را تهدید می‌کند. زیرا بارداری منجر به کاهش سطح ایمنی بدن می‌شود. تا قبل ار هفته ۱۲ ام بارداری بهتر است از مصرف هر نوع داروی سرماخورگی اجتناب کنید و از درمان‌های خانگی استفاده کنید. پس از این دوره و تا قبل از هفته ۲۸ ام می‌توانید تحت نظر پزشک متخصص از داروهای زیر استفاده کنید:

• قرص‌های مکیدنی برای رفع گلودرد
• استامینوفن برای رفع تب و بدن درد
• کربنات کلسیم برای رفع حالت تهوع یا سوزش سر دل
• شربت سرفه دکسترومتورفان

اگر سرماخوردگی شما بیش از چند روز با درمان‌های خانگی و تغذیه سالم بهبود پیدا نکرد، حتما به پزشک مراجعه کنید. از مصرف خودسرانه انواع آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد احتقان اجتناب کنید. قرص سرماخوردگی بزرگسالان حاوی آنتی‌هیستامین است و مصرف مداوم آن باعث کاهش هوشیاری جنین می‌شود.

کدام داروی معده در بارداری مجاز است؟

اصولا خانم‌های باردار در ماه‌های اول بارداری به‌دلیل افزایش هورمون پروژسترون با رفلاکس اسید معده به مری مواجه می‌شوند. این مشکل با افزایش سایز جنین و وارد شدن فشار به معده و مری، دوباره در ماه‌های آخر بارداری به سراغ مادر می‌آید.

سعی کنید ابتدا با کاهش حجم غذا، عدم مصرف مایعات حین غذا خوردن، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و پرادویه، خوردن شام در ساعات اولیه شب و اصلاح وضعیت بدن هنگام خواب این مشکل را کنترل کنید. اگر همچنان درگیر بودید، تحت نظر پزشک امکان مصرف داروهای ضد اسید معده در بارداری مانند موارد زیر وجود دارد:

• قرص معده فاموتیدین در بارداری
• قرص معده امپرازول در بارداری
• شربت معده در بارداری مانند آلومینیوم ام جی

یکی از سوالات رایج بسیاری از خانم‌ها این است که رانیتیدین در بارداری آیا مجاز است؟ اخیرا مصرف این قرص برای سوزش معده در بارداری توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ممنوع اعلام شده است. زیرا ترکیبات سرطان‌زا در آن کشف شده است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

به یاد داشته باشید که همیشه قبل از مصرف تمام داروهای مسکن (با نسخه و بدون نسخه) با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. درحالی‌که بعضی از داروهای مسکن در بارداری بی‌خطر هستند اما برخی از داروهای مسکن بدون نسخه و تجویزی می‌توانند عوارض جدی و حتی کشنده را برای جنین و مادر ایجاد کنند.

گفتگوی آنلاین با متخصص زنان و زایمان

درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از صدها پزشک آنلاین زنان و زایمان پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های بهترین دکتر آنلاین زنان برای درمان استفاده کنید. در این سامانه، امکان پرسش و پاسخ و مشاهده نظرات در مورد مصرف مسکن در بارداری وجود دارد.