بی‌خوابی در دوران شیردهی و راه حل های آن
درباره علت کمبود خواب مادران در دوران شیردهی بیشتر بدانید
فهرست مطالب
کمبود خواب مادران در دوران شیردهی
کمبود خواب بعد از زایمان و درمان این کمبود خواب چیست؟ بی‌خوابی یک مشکل رایج زنان باردار به‌خصوص در سه ماهه سوم بارداری است. برخی مطالعات تخمین می‌زنند که تقریباً سه چهارم زنان علائم بی‌خوابی را در مراحل بعد از بارداری خود نیز تجربه می‌کنند. این علائم شامل بی‌خوابی بعد زایمان، خواب ماندن و همچنین بیدار شدن ناگهانی در شب است. به‌همین‌دلیل، اغلب مادران شیرده حتی در چند هفته اول پس از زایمان کمتر از دوران بارداری می‌خوابند.
بی‌خوابی در دوران شیردهی ممکن است ناشی از تغییرات در برنامه خواب مادر باشد. مطالعات نشان داده‌اند که میانگین زمان خواب مادران به‌خصوص در شش هفته اول بعد از زایمان، حدود شش ساعت در طول شبانه‌روز است.
جالب است بدانید که طبق یک تحقیق جدید انجام شده، مادرانی که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنند به اندازه مادرانی که شیر خشک به نوزاد خود می‌دهند، در طول روز و شب می‌خوابند. علاوه بر این، هیچ تفاوتی در میزان خستگی و خواب‌آلودگی آنها در طول روز مشاهده نشد. بنابراین، اصرار برای دادن شیر خشک به کودک نمی‌تواند کمکی به شما در زمینه بهبود وضعیت خواب کند.
مطالعه دیگری نیز نشان داد که اگرچه مادران شیرده در طول شب زمان بیشتری را به بیداری می‌گذرانند، اما به اندازه سایر مادران که از شیر خشک استفاده می‌کنند می‌خوابند. چراکه مادران شیرده صبح‌ها حدود ۴۰ دقیقه بیشتر می‌خوابند.
بنابراین مراقبت از کودک می‌تواند واقعا خسته‌کننده باشد، به‌خصوص در چند ماه اول پس از تولد که کودک شما احتمالا چندین بار در طول شب از خواب بیدار می‌شود. اگرچه بیشتر والدین با سطح مشخصی از خستگی کنار می‌آیند اما اگر احساس ضعف، بدخلقی و ناتوانی در کنار آمدن یا لذت بردن از چیزهای مختلف دارید، باید راهی برای خواب یا حداقل استراحت بیشتر پیدا کنید.
در این مطلب به نکات بسیاری در مورد معضل خواب بعد زایمان، مشکل بی‌خوابی زن شیرده و درمان بی‌خوابی‌های دوران شیردهی اشاره خواهیم کرد.
علت بی‌خوابی بعد زایمان
بروز اختلال خواب، خواب ناکافی و علائم بی‌خوابی در دوران بارداری شایع است. اکثر مادران پس از زایمان نیز با مشکلات خواب و بی‌خوابی در دوران شیردهی مواجه می‌شوند. از علل بی‌خوابی در دوران شیردهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
نگهداری از نوزاد تازه متولد شده
نوزادان به طور مکرر از خواب بیدار می‌شوند و در طول روز و شب نیاز به تغذیه با شیر دارند. این خواسته اغلب مادران را مجبور می‌کند تا برنامه خواب خود را تنظیم کنند و در بسیاری از موارد، شب‌ها کمتر بخوابند. در واقع ساعت خواب مادران شیرده بعد از زایمان، تحت کنترل نوزاد است و بسیاری از مادران برای حفظ سلامت کودک بی‌خوابی‌های مادرانه را با جان و دل می‌پذیرند.
تغییرات هورمونی از علل بی خوابی دوران شیردهی
زنان در طول دوره پس از زایمان نیز دچار تغییرات هورمونی می‌شوند. این‌ها شامل کاهش تولید هورمون پروژسترون، یک هورمون جنسی زنانه با خاصیت خواب‌آوری و کاهش سطح هورمون مغزی ملاتونین است. اصولا بدن در هنگام غروب آفتاب برای ایجاد خواب‌آلودگی و آرامش این هورمون مغزی را تولید می‌کند.
بی‌خوابی در دوران شیردهی می‌تواند بر ریتم شبانه‌روزی بدن زن تأثیر بگذارد و در خلق‌وخو، تمرکز، اشتها و سایر عملکردهای بدن او اختلال ایجاد کند. بنابراین نباید مشکلات ناشی از کمبود خواب تازه‌مادران را دست کم گرفت.
افسردگی پس از زایمان می‌تواند علت بی خوابی در دوران شیردهی باشد
افسردگی پس از زایمان یا افسردگی پری‌ناتال می‌تواند مانع دیگری برای خواب و بروز بی‌خوابی در دوران شیردهی باشد. این اختلال که معمولا بعد از زایمان به سراغ مادران می‌آید، می تواند باعث غم و اندوه شدید، اضطراب و خستگی شود. تقریباً از هر هشت زن باردار یک نفر افسردگی پس از زایمان را تجربه خواهد کرد.
جالب است بدانید که به سختی خواب رفتن و خواب زیاد دو علامت رایج این بیماری هستند. اخیرا یک مطالعه نشان داده است، مادرانی که دچار بی‌خوابی در دوران شیردهی هستند، بیش از سه برابر مادرانی که کیفیت خواب خوبی دارند در معرض افسردگی قرار دارند.
اختلالات خواب پس از زایمان و بی‌خوابی در دوران شیردهی، موضوعات جدی هستند. آنها نه تنها بر مادر بلکه به طور بالقوه بر نوزاد و شریک زندگی نیز تأثیر منفی می‌گذارند. با توجه به اینکه بین سلامت رفتاری مادر و رشد روانی اجتماعی کودک ارتباط مستقیمی وجود دارد.
علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند زنانی که پس از زایمان دچار بی‌خوابی مزمن می‌شوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض و دردهای جسمی پس از زایمان هستند.
درمان بی‌خوابی پس از زایمان
مطمئناً شما کودک خود را بیشتر از آنچه که همه تصور می‌کنند دوست دارید، اما نباید فراموش کنید که این کم‌خوابی‌ها احتمالاً به این زودی از بین نمی‌روند. پس نباید بیش‌ازحد به جسم و روح خود فشار بیاورید و به فکر راهکارهایی برای تسهیل این مسیر باشید. در ادامه به نکات تخصصی برای بهبود بی‌خوابی در دوران شیردهی اشاره خواهیم کرد.
در مورد نیازهای خواب خود صحبت کنید
توصیه می‌کنیم قبل از آنکه نوزاد را از بیمارستان به منزل بیاورید، اجازه دهید یک متخصص آموزش‌دیده یک تا دو شب که در بیمارستان هستید از کودک شما مراقبت کند. از این کار احساس گناه نکنید!
علاوه بر این، با یک روانشناس یا متخصص اختلالات خواب در مورد مشکلات خواب احتمالی و بی‌خوابی در دوران شیردهی صحبت کنید. اینکه چگونه می‌توانید برنامه خواب خود را با بی‌خوابی‌های شبانه نوزاد در ماه‌های اول زندگی تنظیم کنید.
انجام مسئولیت‌های غیر ضروری را به بعد موکول کنید
ماه‌های اول نگهداری از نوزاد با چالش‌های زیادی همراه است. پس هیچ مسئولیت اضافی را بر عهده نگیرید و از مرخصی زایمان خود به نحو احسنت بهره‌مند شوید. اگر لازم است کمتر به نظافت منزل یا رسیدگی به حیوانات خانگی بپردازید و انجام این کارها را به یک خدمتکار واگذار کنید. فراموش نکنید که بخش زیادی از انرژی شما باید صرف نگهداری از نوزاد شود.
زمانی بخوابید که کودک شما می‌خوابد
گریه‌های نوزاد مانند یک ساعت زنگ‌دار طبیعی است و مادران تمایل دارند با گریه کودک خود هماهنگ شوند. معمولا هر پرستار کودک باتجربه‌ای به شما می‌گوید که کلید درمان بی‌خوابی بعد زایمان این است که وقتی کودک شما می‌خوابد، بخوابید.
اگرچه بسیار وسوسه‌انگیز است که وقتی کودک شما خواب است، تماس تلفنی برقرار کنید، کارهای روزمره خود را انجام دهید، ظرف‌ها را بشویید، لباس‌ها را بشویید و زمین را تمیز کنید. اما بهتر است بپذیرید که خانه شما کثیف و نامرتب بماند و در زمان خواب کودک خودتان نیز بخوابید. زیرا وقتی کودک بیدار شد، شما هم باید بیدار باشید. یکی از علت‌های اصلی بی‌خوابی در دوران شیردهی، عدم توجه مادران به این نکته مهم است.
پذیرای کمک دیگران باشید
بسیاری از مادران به‌دلیل نگرانی زیاد، از پذیرش کمک اطرافیان برای نگهداری از نوزاد خودداری می‌کنند. درحالی‌که داشتن خواب کافی یک نیاز ضروری برای بدن است و اگر احساس می‌کنید به‌تنهایی از پس همه کارها بر نمی‌آیید از اعضای خانواده، دوست یا پرستار بچه کمک بگیرید. در این شرایط می‌توانید در طول روز و در یک محیط خنک و تاریک چرت بزنید و بدن خود را برای بی‌خوابی شبانه در دوران شیردهی آماده کنید.
به عنوان مثال، اگر نوزاد شما با شیر خشک تغذیه می‌کند، از شریک زندگی خود بخواهید که در ساعات مشخصی از شب او برای نوزاد شیر آماده کند. سعی کنید تا جایی که می‌توانید تمام مسئولیت‌های خانگی را بین خودتان تقسیم کنید.
با پزشک اطفال مشورت کنید
معمولا نوزادان از ۸ ماهگی به بعد دیگر می‌توانند در تمام طول شب بخوابند و نیمه‌های شب از خواب بیدار نمی‌شوند. اگر نوزاد شما با توجه به این نکته همچنان در طول شب بی‌قرار است، گریه می‌کند و خواب منظمی ندارد، بهتر است که برای درمان با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
زیرا ممکن است نوزاد درگیر مشکلات پزشکی مانند کولیک، رفلاکس اسید، نفخ یا تجمع گاز زیاد در روده باشد. خوشبختانه همگی قابل درمان هستند.
احتمال وجود اختلالات خواب زمینه‌ای را بدهید
اگر با وجود فرصت‌هایی برای زدن چرت‌های کوتاه در طول روز، متوجه شدید که چنین توانایی را ندارید، بهتر است به پزشک متخصص طب خواب و یا دکتر بی خوابی مراجعه کنید. زیرا ممکن است یک اختلال خواب زمینه‌ای وجود داشته باشد.
جالب است بدانید که عدم توانایی برای خوابیدن یا بی‌خوابی نیز یک اختلال خواب است که تصور می‌شود ۱۰ تا ۳۰ درصد از افراد بزرگسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بعضی از اختلالات خواب مانند آپنه خواب (وقفه تنفسی هنگام خواب) ممکن است به‌دلیل افزایش وزن در دوران بارداری ایجاد شوند. گاهی نیز اضطراب و استرس بیش‌ازحد برای نگهداری از نوزاد می‌تواند مانع از خوابیدن در طول روز برای احیای جسم و روح شما شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
کم‌خوابی و بی‌خوابی در دوران شیردهی می‌تواند منجر به تغییرات خلقی در مادران شود و آنها را در معرض خطر ابتلا به اندوه پس از زایمان یا افسردگی قرار دهد. خوشبختانه با افزایش سن نوزاد و رسیدن به ۶ تا ۸ ماهگی، نوزاد ساعات بیشتری از شب را می‌خوابد و بیشتر در طول روز بیدار می‌ماند.
بنابراین، مشکلی نیست که غیر قابل حل باشد. درصورتی‌که بی‌خوابی بعد زایمان باعث بروز ضعف، مشکلات روحی، درد جسمی بی‌دلیل و اختلال اساسی در روند نرمال زندگی شما شد، حتما با یک پزشک متخصص زنان یا اطفال یا یک روانشناس مشورت کنید.
گفتگوی آنلاین با متخصص زنان و زایمان
درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از صدها پزشک آنلاین زنان یا اطفال پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های بهترین دکتر آنلاین زنان و زایمان و اطفال برای درمان استفاده کنید. در این سامانه، امکان پرسش و پاسخ و مشاهده نظرات در مورد بی‌خوابی در دوران شیردهی وجود دارد.
