روش‌های پیشگیری و درمان نفخ شکم در طب سنتی

نفخ و دل دردهای ناشی از آن یکی از مشکلات شایعی است که کودکان و بزرگسالان را درگیر می‌کند و موجب آزار فرد می‌شود. با توجه به اینکه اغلب افراد بعد از غذا خوردن دچار نفخ معده می‌شوند، قصد داریم در این مطلب به بررسی علت‌های نفخ و راه‌های مختلف درمان آن بپردازیم.

نفخ معده چیست؟

نفخ فرآیندی بیولوژیکی است که ناشی از تجمع گاز در معده و روده است و موجب ایجاد دل درد و ناراحتی‌های شکمی می‌شود.

علت نفخ معده چیست؟

همه‌ی ما می‌دانیم نفخ شکم اغلب اوقات بعد از غذا خوردن ایجاد می‌شود. به همین دلیل سوال خیلی از افرادی که دچار مشکلات گوارشی و نفخ هستند این است که علت نفخ شکم بعد از غذا خوردن چیست؟ یا نفخ معده نشانه چیست؟

واقعیت این است که با خوردن غذا و مایعات به طور طبیعی مقداری گاز وارد معده می‌شود. از طرف دیگر در اثر هضم شدن غذا، گاز داخل دستگاه گوارش تجمع پیدا می‌کند. گازی که داخل سیستم گوارش تولید می‌شود نیتروژن و اکسیژن است، اما در اثر هضم غذا گاز به صورت هیدروژن، متان و دی‌اکسید کربن آزاد می‌شود.

بخشی از این گاز به صورت آروغ زدن از بدن خارج می‌شود و بخش دیگر آن از دستگاه گوارش دفع می‌شود. دفع گاز بین ۱۵ تا ۲۰مرتبه در شبانه روز طبیعی است؛ اما اگر فردی بیش از این دفع گاز از روده داشته باشد یا دردهای شکمی را احساس کند یا اینکه همراه دفع گاز از بوی نامطبوع آن شکایت داشته باشد، دچار نفخ شکم شده است. موارد زیر عواملی هستند که موجب بروز نفخ معده می‌شوند.

عادت‌های بد غذایی دلیل نفخ شکم شبانه

یکی از عادت‌های بد غذایی که منجر به نفخ معده می‌شود این است که بعد از غذا بلافاصله دراز بکشید یا اینکه بخوابید. دکتر نفخ معده به بیمارانی که مبتلا به این عارضه هستند توصیه می‌کند حداقل یک ساعت بعد از غذا به رختخواب بروند و بعد از صرف غذا کمی قدم بزنند تا شدت نفخ کم شود.

همچنین تند غذا خوردن سبب ورود حجم زیادی از هوا به معده و ایجاد نفخ می‌شود. از طرف دیگر در اثر تند غذا خوردن، مواد غذایی به خوبی داخل دهان جویده نمی‌شود، به همین دلیل در فرایند هضم گاز زیادی را تولید می‌کند.

نفخ معده به دلیل سندرم روده تحریک پذیر

یکی از علت‌های شایع برای نفخ معده و روده، کولیت‌های عصبی یا سندرم روده تحریک پذیر است. برخی از افرادی که مبتلا به کولیت هستند نفخ شکم و درد قفسه سینه را با هم تجربه می‌کنند. گاهی شدت این دردها به قدری زیاد می‌شود که فرد در اطراف قلب احساس درد می‌کند یا حتی ممکن است دچار نفخ معده و تنگی نفس به صورت همزمان شود.

در مواردی هم درد قفسه سینه که در اثر نفخ شکم ایجاد می‌شود ممکن است ناشی از بیماری‌های گوارشی نظیر سنگ کیسه صفرا یا مسمومیت‌های غذایی یا مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی کربوهیدرات باشد.

به همین دلیل توصیه می‌شود درصورتی‌که علائمی نظیر نفخ معده و تپش قلب یا آریتمی شدید و تنگی نفس را تجربه کردید، هر چه سریع‌تر به دکتر معده مراجعه کنید و علت اصلی مشکل خود را پیدا کنید.

مصرف بیش از اندازه نمک و حبوبات یکی از دلایل نفخ شکم

برخی از خوراکی‌ها میزان نفخ معده را بیشتر می‌کند. به طور مثال نمک و شیرین‌کننده‌های مصنوعی از موادی هستند که معده به راحتی نمی‌تواند آن را هضم کند. همچنین حبوبات شامل لوبیا، عدس و نخود که حاوی پروتئین گیاهی هستند، موجب تورم و نفخ شکم می‌شوند. نوشیدنی‌های گازدار هم می‌تواند میزان نفخ شکم را تشدید کند و موجب ایجاد دردهای شکمی در اثر نفخ زیاد شود.

در تاپیک نفخ معده نی‌نی سایت می‌توانید پاسخ برخی سوالات خود را در مورد علت نفخ شکم و درمان آن را پیدا کنید، درصورتی‌که نتوانستید پاسخ سوالات خود را دریافت کنید، به شما توصیه می‌کنیم از طریق سایت پذیرش ۲۴ با دکتر آنلاین گوارش به صورت متنی یا تلفنی صحبت کنید و  با راه‌های درمان نفخ شکم آشنا شوید.

نفخ شکم به دلیل عفونت‌های روده‌ای

رشد بیش از اندازه‌ی باکتری‌ها داخل معده و روده و بیماری‌های انگلی موجب ایجاد نفخ شکم می‌شوند. این عوامل بیماری‌زا، غذا را قبل از هضم و جذب مصرف می‌کنند که در اثر آن، گاز تولید می‌کنند و بیمار را دچار نفخ شکم می‌کنند.

آیا فشارهای عصبی می‌تواند موجب نفخ در معده شود؟

نفخ معده عصبی به دلیل تحت تاثیر قرار گرفتن اعصاب روده ایجاد می‌شود. حتی ممکن است افرادی که تحت فشار روانی یا استرس قرار دارند، همراه نفخ معده دچار اسهال و یبوست هم شوند.

کسانی که علائمی نظیر سوزش سر دل،  ترش کردن و نفخ شکم دارند برای تشخیص دقیق مشکل گوارشی باید هرچه سریع‌تر به دکتر گوارش و کبد بالغین مراجعه کنند تا پزشک با استفاده از معاینه‌ی فیزیکی و آزمایشات دقیق علت مشکل گوارشی را پیدا کند.

آیا یبوست و نفخ شکم ارتباطی به هم دارند؟

یبوست یکی از مشکلات دستگاه گوارش است که با تاخیر انداختن عمل دفع، موجب تجمع گاز و بروز نفخ می‌شود. با این حساب یکی از راه‌های موثر پیشگیری از بواسیر و نفخ معده، جلوگیری از بروز یبوست با مصرف آب و سبزیجات به مقدار زیاد است.

علت نفخ شکم در کودکان و نوزادان چیست؟

یکی از دلایل متداول نفخ شکم کودکان شیوه‌های نادرست شیردهی است. زیرا اگر هنگام شیر خوردن کودک در وضعیت نامناسبی باشد و هوا وارد معده‌اش شود دچار نفخ و دل درد می‌شود. به جز آن آلرژی و نابالغ بودن دستگاه گوارش یا گریه کردن زیاد نیز ممکن است باعث درد و ناراحتی شکمی و نفخ در کودکان شود.

دکتر گوارش اطفال انواع بیماری‌های تغذیه و مشکلات گوارشی را درمان می‌کند و سعی می‌کند عوارض ناشی از مشکلات گوارشی را کاهش دهد.

راه‌های درمان نفخ معده چیست؟

نفخ معده مشکل جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند فرد را دچار دردسر کند و کیفیت زندگی اور را تحت تاثیر قرار دهد. راه‌های درمان نفخ شکم شامل موارد زیر است.

درمان دارویی نفخ شکم

برای درمان سریع نفخ شکم می‌توان از دارو استفاده کرد. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است داروها با تجویز پزشک مصرف شود تا فرد را دچار عارضه نکند. اما موارد زیر داروهای ضد نفخ هستند که بدون نسخه می‌توانید از داروخانه تهیه کنید. فقط دقت داشته باشید که این داروها را مطابق دستورالعمل روی بسته مصرف کنید.

• قرص و شربت سایمتیکون بهترین داروی شیمیایی نفخ معده است که به خروج هوای اضافی از معده کمک می‌کند.
• فاموتیدین نفخ معده را کم می‌کند.
• داروی کلپرمین حاوی ماده‌ی شل کننده عضلانی است که با کم کردن اسپاسم عضلات دستگاه گوارش نفخ را کم می‌کند.
• قطره کارمینت هم یکی از بهترین داروهاست که با ترکیبات گیاهی نعنا، گشنیز و بادرنجویه برای درمان نفخ معده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان خانگی نفخ معده

ساده‌ترین راه برای کنترل نفخ معده به کار بردن شیوه‌های درمان خانگی است. برای از بین بردن نفخ شکم فوری لازم است تغییراتی در شیوه‌ی زندگی و عادت‌های غذایی فرد انجام شود. توصیه‌های موثر برای درمان نفخ معده شامل موارد زیر است.

• جایگزین کردن ماست و دوغ به جای شیر

برخی از افراد به لاکتوز حساسیت دارند و نمی‌توانند از شیر استفاده کنند، به همین جهت بهتر است این افراد از ماست که هضم آن راحت‌تر است استفاده کنند تا دچار نفخ معده نشوند. همچنین استفاده از نعنای خشک، آویشن یا گل سرخ داخل دوغ موجب رقیق شدن اسید معده و کاهش نفخ می‌شود.

• افزایش مصرف آب

یکی از باورهای رایج این است که وقتی فرد دچار نفخ می‌شود نباید آب بنوشد، درحالی‌که این تصور اشتباه است و کسانی که بیشتر اوقات دچار نفخ شکم می‌شوند بریا درمان خانگی نفخ معده می‌توانند مصرف آب را بالا ببرند.

• افزایش فعالیت‌های روزانه

کسانی که به قدر کافی فعالیت فیزیکی نداشته باشند، بیشتر از سایرین دچار نفخ شکم می‌شوند. به همین دلیل به این افراد توصیه می‌شود حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنند یا قدم بزنند. همچنین تنظیم میزان خواب در شبانه روز می‌تواند علائم نفخ معده شدید را کنترل کند.

درصورتی‌که کودک شما دچار علائمی نظیر نفخ شکم، دل درد یا اسهال و یبوست است می‌توانید برای انتخاب بهترین دکتر نفخ شکم کودکان به سایت پذیرش ۲۴ مراجعه کنید و شماره تماس یا آدرس پزشک موردنظر را پیدا کنید.

راه‌های درمان نفخ معده در طب سنتی

متخصصان طب سنتی عقیده دارند، نفخ معده در اثر سردی مزاج اتفاق می‌افتد و با استفاده از گیاهان دارویی می‌توان این عارضه را کنترل کرد. مصرف داروی نفخ شکم طب اسلامی آسان است و خرید آن هزینه‌ی زیادی ندارد. یکی دیگر از مزایای استفاده از این داروها این است که همه‌جا در دسترس هستند.

موارد زیر داروهای نفخ شکم در طب اسلامی و سنتی است.

• شاه بلوط هندی

شاه بلوط برای درمان سریع خانگی نفخ معده توصیه می‌شود. زیرا حاوی ساپونین است که آنتی باکتری طبیعی است و تولید گاز در شکم را کاهش می‌دهد. البته با توجه به اینکه شاه بلوط خام حاوی مواد سمی است، توصیه می‌شود از مکمل‌های آن استفاده شود.

• درمان نفخ شکم با سیر

بهترین ماده غذایی که می‌تواند نفخ شکم را کنترل کند، سیر است. زیرا سیر از رشد باکتری‌های کولون جلوگیری می‌کند. طریقه‌ی مصرف سیر برای درمان نفخ به این صورت است که چند حبه سیر را داخل آب گرم له کنید، کمی پودر زنجبیل به آن اضافه کنید و در طول روز از این معجون بنوشید.

• سیاه دانه برای نفخ شکم

سیاه دانه دارویی گیاهی است که طبع گرم و خشک دارد و می‌تواند نفخ شکم را کنترل کند. برای استفاده از سیاه دانه می‌توان پودر آن را داخل غذاها استفاده کرد یا اینکه شکم را با روغن سیاه دانه ماساژ داد تا میزان درد و ناراحتی را کم کند.

• درمان نفخ معده با زردچوبه

زردچوبه حاوی کورکومین است و می‌تواند بسیاری از مشکلات گوارشی از جمله نفخ معده را کنترل کند.

• تسکین نفخ معده با آویشن

پودر آویشن با پاکسازی دستگاه گوارش از عوامل بیماری‌زا، می‌تواند میزان ناراحتی‌های گوارشی را کاهش دهد و نفخ معده را کم کند.

بهترین نوشیدنی برای نفخ معده چیست؟

دمنوش‌های گیاهی در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله نفخ و مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه بهترین دمنوش‌های گیاهی موثر برای نفخ را معرفی می‌کنیم.

• دمنوش گلپر

برای درمان فوری نفخ معده می‌توان از دمنوش گلپر استفاده کرد. طریقه‌ی آماده کردن آن مانند چای است. پس دو قاشق پودر گلپر را داخل آب جوشیده بریزید و روی حرارت غیر مستقیم دم کنید.

• دمنوش نعنا

نعنا گیاهی ضد نفخ معده است که با شل کردن عضلات معده و کاهش گرفتگی و اسپاسم روده می‌تواند برای درمان نفخ موثر باشد. همچنین در گیاه نعنا ماده‌ای ضد التهاب وجود دارد که می‌تواند ورم معده را هم درمان کند.

• دمنوش زنجبیل

زنجبیل گیاهی است که به طور موثری التهاب و ورم معده را کم می‌کند و در درمان نفخ شدید شکم هم موثر است. استفاده از یک فنجان دمنوش زنجبیل به صورت روزانه می‌تواند مشکلات نفخ را کاهش دهد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درصورتی‌که نفخ شکم با موارد زیر همراه باشد باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

• مشاهده خون در مدفوع
• اسهال
• سوزش سر دل یا تهوع
• کاهش وزن
• درد شکمی شدید
• نفخ معده و سرگیجه

درصورتی‌که امکان مراجعه‌ی حضوری به مطب ندارید می‌توانید از خدمت نوبت گیری و ویزیت آنلاین پزشکان در پذیرش ۲۴ استفاده کنید. این شیوه‌ی مراجعه به پزشک با برداشتن محدودیت زمانی و مکانی به شما کمک می‌کند بیماری‌ها را با کمترین هزینه و در کوتاه‌ترین زمان درمان کنید.

گفتگوی آنلاین با متخصص گوارش