پرخوری عصبی چیست؟ ۱۱ روش درمان موثر پرخوری عصبی در استرس

اگر پرخوری عصبی (stress-eating) مشکل شماست و اگر غذا تنها راه حل استرس شماست، تنها نیستید! روی آوردن به یک میان وعده یا وعده غذایی مورد علاقه برای رفع نیازهای عاطفی، کاهش اضطراب و دور کردن استرس یک عمل رایج است.

پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی با عنوان «غذا خوردن احساسی» (emotional eating) نیز شناخته می­شود و شامل استفاده از غذا به عنوان مکانیسم مقابله برای کمک به داشتن احساس بهتر است. به طور معمول، این عارضه هیچ ربطی به گرسنگی جسمی ندارد و همه چیز مربوط به تسکین یا سرکوب احساسات و موقعیت­های ناراحت کننده است.

اگر از غذا به عنوان راهی برای مدیریت استرس استفاده می­کنید، ممکن است از خود بپرسید: چرا وقتی استرس دارم می­خواهم غذا بخورم؟ چگونه می­‌توانم پرخوری عصبی را متوقف کنم؟ برای کاهش استرس به جای غذا خوردن چه کنم؟

ما در این مقاله به شما کمک می­کنیم که این مشکل را حل کنید و به اعصاب خود مسلط شوید.

علت پرخوری عصبی: چرا وقتی استرس دارم می­خواهم غذا بخورم؟

احساس اضطراب، نگرانی و استرس ترکیب خوبی نیستند، به خصوص زمانی که غذای مورد علاقه شما در نزدیکی شما باشد. وقتی برای ارضای یک نیاز عاطفی غذا می­خورید، تسکین این احساس اغلب موقتی است.

علت پرخوری عصبی از دیدگاه فیزیولوژیکی، استرس است. استرس باعث می­شود که غدد فوق کلیوی هورمونی به نام کورتیزول ترشح کنند. هنگامی که این اتفاق می­افتد، ممکن است متوجه افزایش اشتها و تمایل به خوردن غذاهای شیرین، شور یا چرب شوید.

با این حال، این میل به غذا خوردن به دلیل معده خالی نیست. در عوض، این مغز شماست که به شما می­گوید غذا بخورید تا بتوانید برای یک موقعیت بالقوه مضر آماده شوید. به طور معمول، استرس فروکش می­کند و سطح کورتیزول به حالت عادی باز می­گردد.

متأسفانه، بمباران شدن با عوامل استرس­زای روزانه و پیدا نکردن راه­هایی برای مدیریت آنها می­تواند منجر به سطوح بالای کورتیزول و پرخوری عصبی شود. یک مطالعه قدیمی‌ که در سال ۲۰۰۱ بر روی ۵۹ زن سالم انجام شد، نشان داد که یک پاسخ روانی فیزیولوژیکی به استرس ممکن است بر رفتار خوردن تأثیر بگذارد و منجر به افزایش وزن شود.

علت پرخوری عصبی نیز با احساسات ناراحت کننده همراه است.

برای مثال، اگر بعد از یک فقدان ناگهانی یا ناامیدی پس از بحث با یکی از عزیزانتان غمگین هستید، ممکن است به جای برخورد با آنها از طریق ارتباط، به یک شیرینی، کیسه چیپس سیب­زمینی یا آب نبات روی بیاورید تا احساسات خود را مدیریت کنید. در این شرایط ممکن است کمک گرفتن از یک دکتر روانشناس آنلاین مفید باشد.

و در نهایت، پرخوری عصبی می­تواند در پاسخ به محیط شما اتفاق بیفتد – به عنوان مثال، عوارض جسمی، ذهنی و عاطفی زندگی در طول همه گیری کرونا ویروس.

درمان پرخوری عصبی: برای کاهش استرس به جای غذا خوردن چه کنیم؟

اجتناب از پرخوری عصبی در لحظه، نیاز به تفکر سریع و برخی رفتارهای جایگزین دارد.

یک راه حل طولانی مدت­‌تر ممکن است به شکل بهتری برای پیشگیری و یا به حداقل رساندن پرخوری عصبی عمل کند. یکی از بهترین راه­ها مشاوره با متخصص تغذیه آنلاین است. علاوه بر این، یک دکتر روانپزشکی می­تواند راه حل­های بهتری را ارائه کند و اگر نیاز به دارو داشته باشید، تجویز لازم را انجام دهد.

با این حال ما در اینجا چند راه برای گنجاندن فعالیت­‌های کاهش دهنده استرس در روز و درمان قطعی بولیمیا را آورده­ایم. این فعالیت­ها به طور بلند مدت به شما کمک می­کنند تا کمتر در معرض پرخوری عصبی قرار بگیرید.

سریعترین راه برای درمان پرخوری عصبی

پایان دادن به این نوع پرخوری ممکن است کار دشواری به نظر برسد. به همین دلیل منطقی است که با این عادت قدم به قدم کنار بیایید. دکتر تغذیه، دکتر روانشناسی و متخصصینی از این قبیل می­توانند شما را در این کار یاری کنند.

در سه راه اول سریع ترین روش‌های جلوگیری از پرخوری در زمان استرس به شما یاد می­دهیم:

۱. عوامل استرس ­زا را بشناسید.

آیا از محرک­های پرخوری عصبی خود آگاه هستید؟ شناخت عوامل استرس­زا که باعث می­شود شما به سمت غذا بروید اولین گام برای توقف این عارضه است.

این کار با چک کردن رفتارهایتان شروع می­شود. قبل از رفتن به آشپزخانه، از خود بپرسید که آیا به دلیل گرسنگی می­خواهید غذا بخورید یا این پاسخ به چیز دیگری است.

هر بار که این اتفاق می­افتد، مشخص کنید که به چه چیزی پاسخ می­دهید و آن را یادداشت کنید. این می­تواند به شما کمک کند تعیین کنید که کدام موقعیت­ها باعث بروز پر خوری در شرایط استرس می­شود.

۲. غذاهای محرک را از آشپزخانه خارج کنید.

اکثر مردم می­توانند غذاهایی را که در پاسخ به استرس به سمت آنها می­روند نام ببرند. پس از شناسایی عوامل استرس­زا، گام بعدی حذف غذاهایی است که شما در شرایط اضطراب به سمت آنها می­روید؛ به خصوص اگر قند زیادی داشته باشند، فرآوری شده باشند یا چربی بالایی داشته باشند.

این مواد غذایی را پس از شناسای با گزینه­های مغذی­تری جایگزین کنید که می­توانند به مهار گرسنگی در زمانی که احساس استرس می­کنید کمک کنند.

۳. پرخوری عصبی را با فعالیت­های دیگر جایگزین کنید.

اگرچه همیشه نمی­توان از غذا اجتناب کرد، وقتی استرس زیاد است و غذا در نزدیکی شماست، باید راه‌های دیگری برای از بین بردن این استرس پیدا کنید.

در اینجا چند ایده برای مقابله با این شرایط آورده­ایم:

• ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیاده­روی کنید.
• ۳ تا ۵ دقیقه تنفس دیافراگمی (معروف به تنفس شکمی) را تمرین کنید.
• یک لیوان آب بنوشید. به آن آب میوه مورد علاقه خود را اضافه کنید تا طعم بهتری پیدا کند.
• با یکی از دوستان یا اعضای خانواده تماس بگیرید و صحبت کنید.
• درباره آنچه شما را ناراحت کرده بنویسید.
• چند حرکت یوگا ضد استرس مانند ایستادن و به جلو خم شدن، ژست پروانه، مثلث، یا پاها بالای دیوار را انجام دهید.
• یک کتاب رنگ آمیزی بزرگسالان و مداد رنگی یا خودکار مورد علاقه خود را بردارید و با خلاقیت استرس را از بین ببرید.
• مدیکیشن کنید.
• یک یا دو فصل کتاب بخوانید یا جدول حل کنید.
• دستان خود را با سرگرمی‌­هایی مانند بافندگی، طراحی، ساختن یا فشار دادن یک توپ استرس مشغول کنید.

۴. فعالیت بدنی داشته باشید.

فرقی نمی­کند بیرون از منزل بدوید یا پیاده روی کنید یا تشک یوگا را بردارید و یوگا کنید. حرکت دادن بدنتان و افزایش فعالیت بدنی یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش استرس است.

ورزش نه تنها به بدن شما کمک می­کند تا سالم بماند، بلکه ذهن شما را نیز آرام می­کند. فعالیت بدنی با کاهش استرس، شانس ابتلا به مشکلات زیر را کاهش می­دهد:

• فشار خون
• بیماری قلبی
• چاقی
• سردردهای مزمن
• مشکل خواب

۵. مراقبه و ذهن آگاهی را تمرین کنید

به گفته انجمن قلب آمریکا، تمرین روزانه مراقبه ذهن آگاهی، تمدد اعصاب و تمرینات تنفس عمیق می­تواند به جلوگیری از استرس قبل از وقوع کمک کند.

با اختصاص ۱۵ دقیقه هر روز به یک یا چند مورد از این فعالیت­ها شروع کنید. هر هفته ۵ دقیقه به برنامه روزانه خود اضافه کنید تا زمانی که به ۳۰ دقیقه برسید.

۶. به دنبال حمایت اجتماعی باشید

دوستان، خانواده، همکاران، و سایر منابع حمایت اجتماعی می­توانند از اثرات نامطلوب استرس جلوگیری کنند. اگر نمی‌توانید یک ملاقات حضوری انجام دهید، تماس تلفنی برقرار کنید، در یک جلسه آنلاین شرکت کنید یا یک جلسه FaceTime را برنامه‌ریزی کنید.

۷. از متخصصین تغذیه و روانشناسی کمک بگیرید

اگر مداخلات سبک زندگی کمکی نمی­کند یا سطح استرس شما در حال افزایش است، ممکن است زمان آن رسیده باشد که از کمک متخصص تغذیه آنلاین و یا دکتر روانشناس آنلاین بهره ببرید.

برای صحبت با روانپزشک یا روانشناس خود قرار ملاقات بگذارید. آنها می­توانند در صورت لزوم شما را به یک دکتر روانپزشکی ارجاع دهند که به شما در ایجاد برنامه­ای برای مدیریت استرس کمک کند. همچنین اگر کودک شما پرخوری عصبی دارد حتما این موضوع را با دکتر تغذیه کودکان مطرح کنید.

۸. ارتباط پرخوری عصبی و افسردگی را کنترل کنید

محققان دریافته‌اند که افسردگی و پرخوری بسیار مرتبط هستند، زیرا برخی افراد از غذا به عنوان مکانیسم مقابله با علائم افسردگی استفاده می‌کنند. این افراد متوجه می­شوند که غذا می­تواند خلق و خوی آنها را بهبود دهد، حتی اگر موقتی باشد. بنابراین برای کاهش افسردگی به غذا روی می­آورند.

درمان پرخوری عصبی با فلوکستین برای این افراد توصیه می­شود. به عبارت دیگر فلوکستین با افزایش سرتونین -که یک هورمون ضد استرس است- افسردگی را بهبود داده و نیاز افراد برای پرخوری را تخفیف می­بخشد.

۹. تست پرخوری عصبی

تست پرخوری عصبی ممکن است به شما در کشف این مشکل کمک کند. با این وجود تشخیص قطعی به عهده متخصص است. تست­های مختلفی به این منظور در اینترنت به زبان­های مختلف موجود هستند که می­توانید از آنها بهره ببرید.

۱۰ داروهای پرخوری عصبی

Lisdexamfetamine (Vyvanse) توسط FDA برای درمان اختلال پرخوری عصبی تایید شده است. با این حال گاهی پزشکان از برخی دیگر از داروهای نیز برای درمان این عارضه اسفاده می­کنند، از جمله داروهای ضد افسردگی، مهارکننده­های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، بوپروپیون (Aplenzin، Forfivo، Wellbutrin) و توپیرامات (توپاماکس).

۱۱. داروهای گیاهی ضد پرخوری عصبی، درمان پرخوری عصبی با طب سنتی

مهمترین چیزی که طب سنتی برای درمان هر بیماری بر روی آن تاکید دارد، اصلاح شیوه زندگی است. اصلاح خواب، خوراک، فعالیت بدنی و یبوستِ احتمالی، در صدر همه درمان­ها هستند.

در مرحله بعد به شکل معمول داروهای گیاهی برای کنترل استرس و تقویت اعصاب تجویز می­شود. دم کرده اسطوخودوس، سنبل طیب، بادرنجبویه و گیاهانی از قبیل در لیست درمان پرخوری عصبی با طب سنتی هستند.

درمان پرخوری عصبی به کمک توصیه‌های طب سنتی ممکن است و برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دیگر ما را با همین موضوع مطالعه کنید: پرخوری عصبی (بولیمیا) در طب سنتی

پرخوری عصبی کودکان چیست؟

پرخوری عصبی در کودکان نیز رایج است و با اختلالی در نحوه و میزان غذا خوردن آن‌ها خود را نشان می‌دهد. کودکی که این بیماری را دارد، بیش از حد و بدون کنترل غذا می‌خورد. این اختلال پرخوری حتی ممکن است، مشکلاتی مانند استفراغ را به همراه داشته باشد. اگر کودک شما دچار این موضوع شده است، حتما با یک متخصص اطفال مشورت کنید.

کودکان دارای این اختلال در مدت زمانی کوتاه (معمولا کمتر از ۲ ساعت)، بیشتر از چیزی که بدنشان نیاز دارد غذا می‌خورند. اختلال پرخوری در کودکان می‌تواند حداقل ۲ بار در هفته و حتی تا مدت ۳ ماه نیز اتفاق بیافتد. در شرایط حاد ممکن است در یک روز چند بار تکرار شود.

درمان پرخوری عصبی در کودکان با روش‌های مراقبتی؛ درمان فردی و مشاوره خانوادگی انجام می‌شود. داروهای گیاهی پرخوری عصبی در طب سنتی نیز می‌تواند به بهبود شرایط کودک کمک کند.

عوارض پرخوری عصبی (بولیمیا) در بارداری برای نوزاد چیست؟

پرخوری عصبی در دوران بارداری ممکن است عوارض زیر را برای نوزاد و مادر به دنبال داشته باشد:

• ناهنجاری‌های مادرزادی
• کمبود وزن نوزاد هنگام تولد
• ضعیف بودن نوزاد بعد از تولد

نکته قابل توجه درباره اختلال بولیمیا در دوران بارداری این است که علاوه بر جسم، سلامت روان مادر را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین توصیه می‌کنیم اگر به پرخوری عصبی در بارداری مبتلا شده‌اید، با بهترین دکتر مغز و اعصابی که می‌شناسید مشورت کنید.

اگر این اختلال به‌موقع درمان نشود، حتی ممکن است به مادر این حس را القا کند که نمی‌تواند به اندازه کافی از فرزند به دنیا نیامده‌ خود مراقبت کند و حس عذاب وجدان او را به سمت افسردگی زایمان نیز هل می‌دهد.

جمع بندی

پرخوری عصبی با عنوان «غذا خوردن احساسی» (emotional eating) نیز شناخته می­شود و شامل استفاده از غذا به عنوان مکانیسم مقابله برای کمک به داشتن احساس بهتر است. راهکارهایی که برای این مشکل وجود دارد به طور عمده شامل راهکارهای روانشناختی است. برخی از تکنیک­ها به افراد کمک می­کنند تا پرخوری خود را کنترل کنند. علاوه بر این در صورت وجود بیماری زمینه­ای مثل افسردگی، برخی از داروها تجویز می­گردد.