تهوع بارداری و روش‌های درمان آن چیست؟

بارداری یکی از شیرین‌ترین و البته پراسترس‌ترین دوره‌های زندگی یک خانم است. نگرانی از سلامت جنین، تغییرات جسمی مادر، دردهای گاه‌وبی‌گاه، حالت تهوع و استفراغ و … باعث می‌شوند این دوره به حساس‌ترین دوره زندگی تبدیل شود. حالت تهوع در بارداری یکی از مهم‌ترین تغییرات این دوره است که اذیت‌کننده بوده و همه از آن فرار می‌کنند. اکثر خانم‌های باردار از هفته ششم بارداری، دچار حالت تهوع می‌شوند. این وضعیت گاهی اوقات آنقدر شدید می‌شود که مادر را از کار و زندگی می‌اندازد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد تهوع بارداری صحبت کنیم و انواع روش‌های درمان آن را برایتان بگوییم. با ما همراه باشید.

علائم تهوع در بارداری

از جمله علائم تهوع در بارداری عبارت‌اند از:

• حالت تهوع به‌دلیل گرما و ترشح بزاق
• احساس تهوع نسبت به برخی عطرها و غذاها
• حالت تهوع به همراه استفراغ در سه ماهه اول
• حالت تهوع بعد از غذا خوردن مخصوصاً غذاهای تند
• شروع حالت تهوع در صبح و ادامه یافتن آن در تمام طول روز

علت تهوع در بارداری

تهوع بارداری برای همه خانم‌های باردار پیش می‌آید؛ اما شدت و علائم آن ممکن است متفاوت باشد. البته ناگفته نماند که در برخی موارد ممکن است تهوع در بارداری اول خیلی شدید باشد؛ اما حالت تهوع در بارداری دوم خیلی کم باشد و زود هم تمام شود.

همچنین تهوع در بارداری، علل متفاوتی هم دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• مسافرت مکرر
• استرس عاطفی
• خستگی مفرط
• کاهش قند خون
• داشتن دوقلو یا سه قلو
• افزایش سطح هورمون در طی هفته‌های اول بارداری

موارد دیگر که ممکن است منجر به حالت تهوع باردرای شوند، عبارت‌اند از:

۱. ژنتیک

ژنتیک می‌تواند یکی از موارد تأثیرگذار در تهوع بارداری باشد. بدین ترتیب که اگر مادر یا خواهر خانم باردار، دچار تهوع در بارداری شده باشند،‌ احتمالاً برای او هم این مشکل پیش خواهد آمد.

۲. آب و هوای گرم

احساس گرما در برخی خانم‌ها منجر به افزایش احساس حالت تهوع می‌شود.

۳. استرس، فشار عاطفی

استرس و فشار عاطفی ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش شود که این موضوع منجر به افزایش تهوع در بارداری می‌گردد.

۴. خستگی

خستگی ممکن است باعث بدتر شدن حالت تهوع شود.

۵. مغز حساس

در برخی افراد، مغز حساس‌تر است و به هورمون‌ها و هر عامل تحریک‌پذیر دیگری، سریع‌تر پاسخ می‌دهد.

۶. معده حساس

افرادی که معده حساسی دارند، با احتمال بیشتری دچار حالت تهوع در بارداری می‌شوند.

چرا برخی از خانم‌های باردار حالت تهوع بیشتری نسبت به سایر خانم‌ها دارند؟

در برخی موارد پیش می‌آید که برخی خانم‌های باردار، حالت تهوع بیشتری را نسبت به سایر خانم‌ها تجربه می‌کنند که ممکن است به دلایل زیر باشد:

• سابقه‌ سردردهای میگرنی.
• سابقه‌ی تهوع شدید در بارداری قبلی.
• سابقه‌ داشتن تهوع بعد از مصرف قرص ضدبارداری.
• سابقه‌ خانوادگی تهوع و استفراغ شدید در بارداری.
• جنسیت دختر در بارداری: طبق مطالعات انجام‌شده، خانم‌های بارداری که فرزند دختر دارند، حالت تهوع بیشتری را در بارداری تجربه می‌کنند.
• بارداری دوقلویی یا چندقلویی: ممکن است در خانم‌هایی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند، به‌دلیل ترشح مقادیر بیشتری از هومون بارداری، حالت تهوع بیشتر باشد.

انواع حالت تهوع بارداری

حالت تهوع در بارداری دو نوع دارد: تهوع خفیف و تهوع شدید.

تهوع خفیف بارداری

در این نوع تهوع، معمولاً صبح‌ها تهوع بیشتر می‌شود اما در ۸۰ درصد خانم‌ها در تمام طول روز ادامه دارد. با انجام‌دادن برخی کارها می‌توان به تسکین تهوع بارداری خفیف کمک کرد؛ خوردن غذای کم‌چرب، پروتئین‌دار و کربوهیدرات‌ها به مقدار کم و در فواصل متعدد، نوشیدن نوشابه‌های ساده و خنک و مایعات کربنات‌دار مانند لیموناد و زنجبیل و بو کردن لیموی تازه، نعنا و پونه.

تهوع شدید بارداری

در برخی خانم‌ها تهوع شدید بارداری رخ می‌دهد. در برخی خانم‌ها، این نوع تهوع تا هفته شانزدهم بارداری است؛ اما در برخی بسیار شدید بوده و هر روز ادامه دارد. در این نوع تهوع ممکن است عوارضی مانند کاهش وزن، کم آبی، قلیایی‌شدن خون، کمبود پتاسیم و اختلالات کبدی پیش آید. به همین دلیل در صورت وجود تهوع شدید باید به متخصص طب مادر و جنین مراجعه کرد.

چه زمانی به دکتر زنان مراجعه کنیم؟

اگر در دوران بارداری، علائم زیر را داشتید، هرچه سریع‌تر به دکتر مامایی مراجعه کنید:

• کاهش وزن
• درد شکم و لگن
• استفراغ در سراسر روز و به همراه خون
• عدم نگه‌داشتن غذا و مایعات به مدت بیش از ۱۲ ساعت
• بروز علائم کم آبی مانند کاهش دفعات ادرار، ادرار تیره رنگ و …

تأثیر تهوع حاملگی بر جنین چیست؟

بسیاری از خانم‌های باردار که دچار تهوع بارداری می‌شوند، نگران تأثیر آن بر جنین خود هستند. گفتنی است که تهوع خفیف تا متوسط، تهدیدی برای سلامت جنین محسوب نمی‌شود. همچنین وزن‌نگرفتن در سه ماهه اول بارداری هم نگران‌کننده نیست. داشتن حالت تهوع منجر به کاهش اشتها می‌شود و این عادی است. با کم‌شدن تهوع و بیشتر شدن اشتها، وزن‌گیری هم رخ می‌دهد. البته رژیم غذایی مادر هم بسیار مهم است.

از طرفی دیگر، در تهوع شدید بارداری، خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد وجود دارد. به همین دلیل در تهوع شدید، خانم باردار باید تحت نظر پزشک باشد تا مشکلی پیش نیاید.

حالت تهوع در بارداری از کی شروع میشه؟

در اکثر خانم‌های باردار، حالت تهوع از هفته ششم بارداری شروع می‌شود و با گذشت سه ماهه اول، از بین می‌رود. البته باید بگوییم که تهوع بارداری برای هر فردی متفاوت است و در برخی خانم‌ها، بیشتر طول می‌کشد؛ اما به طور کلی در هفته نهم بارداری از بین می‌رود.

پیشگیری از تهوع در بارداری

اگر می‌خواهید از بروز تهوع بارداری جلوگیری کنید، روش‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند:

· چرت‌زدن

· مصرف ویتامین در شب

· پرهیز از مصرف غذاهای چرب

· مصرف وعده‌های غذایی کوچک

· استفاده از تهویه در خانه و فضای کار

· عدم استفاده از مصرف غذاهای پرادویه

· دوری از دود سیگار و عدم استعمال دخانیات

· نوشیدن مقدار زیادی آب به‌خصوص قبل و بعد از غذا

اگر این روش‌ها در جلوگیری از تهوع بارداری مؤثر واقع نشدند، می‌توانید با دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین فراموش نکنید که نباید دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف کنید. در صورت صلاحدید پزشک آنلاین، حتماً به پزشک به صورت حضوری مراجعه کنید.

انواع درمان سریع حالت تهوع در بارداری؟

برای درمان حالت تهوع بارداری در خانه روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. این روش‌های عبارت‌اند از:

۱. نوشیدن آب برای تهوع بارداری درمان

نوشیدن آب یکی از بهترین روش‌های درمان احساس تهوع یا استفراغ در دوران بارداری است. با نوشیدن آب در هر یک ساعت، شدت تهوع معمولاً کمتر می‌شود. همچنین نوشیدن آب می‌تواند به هیدراته ماندن بدن کمک کند که برای خانم‌ها باردار و جنین بسیار مهم است.

هموراه سعی کنید در طول روز به میزان کافی آب بنوشید. همچنین کنار تخت خود یک لیوان آب داشته باشید تا زمانی که از خواب بیدار می‌شوید، کمی آب بنوشید.

۲. استفاده از لیموی تازه

لیمو می‌تواند گزینه خوبی برای کنترل حالت تهوع در بارداری در خانه باشد. در خانه لیموی تازه مصرف کنید تا از بروز حالت تهوع جلوگیری کند. همچنین از آنجایی که لیمو خواص آرامش‌بخشی دارد، می‌توانید بوی لیموی تازه را استشمام کنید. اگر می‌خواهید به سرکار بروید یا از منزل بیرون بروید، می‌توانید مقداری از آب لیموی تازه را روی یک دستمال کوچک بچکانید و در زمان احساس تهوع، آن را استشمام کنید.

لیمو  ویتامین  Cهم دارد که برای زنان باردار و جنین مفید است. می‌توانید آب لیمو را داخل لیوان ریخته و آن را با کمی عسل ترکیب کنید. هر روز صبح می‌توانید این معجون را بنوشید تا از بروز تهوع صبحگاهی جلوگیری شود.

۳. درمان حالت تهوع بارداری با زنجبیل

یکی از بهترین روش‌های درمان حالت تهوع در زنان باردار، استفاده از زنجبیل است. طبق تأکید طب سنتی، زنجبیل فواید بسیاری برای دستگاه گوارش دارد. زنجبیل از ترشح اسید معده جلوگیری می‌کند که باعث جلوگیری از بروز تهوع بارداری می‌شود. همچنین زنجبیل با عطر و طعم خوشایندی که دارد، به رفع تهوع در بارداری کمک بسیاری می‌کند.

برای جلوگیری از تهوع می‌تواند یک آب نبات زنجبیلی میل کنید. همچنین می‌توانید کمی پودر زنجبیل را داخل یک لیوان بریزید. آن را با مقداری عسل و آب ولرم مخلوط کنید. همچنین می‌توانید چند قطره آب لیموی تازه را هم داخل آن بچکانید. این معجون را درست کنید و هر روز صبح پس از اینکه از خواب بیدار شدید، مقداری از آن را بنوشید.

همچنین می‌توانید زنجبیل را به صورت دم‌کرده بنوشید. بدین ترتیب که زنجبیل را رنده کنید و یک قاشق چای خوری از آن را داخل یک فنجان آب بریزید. حال آن را به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید. حال یک فنجان چای زنجبیلی خوش عطر و طعم درست کرده‌اید! می‌توانید داخل چای زنجبیلی خود، مقداری عسل هم بریزید و هر روز صبح آن را بنوشید.

۴. استفاده از نعناع

خوردن نعناع روش دیگری برای درمان حالت تهوع بارداری است. مصرف نعناع در دوران بارداری می‌تواند معده را آرام کرده و از ایجاد تهوع در بارداری جلوگیری کند.

برای مصرف نعناع در دروارن بارداری می‌توانید به ترتیب زیر پیش بروید:

• یک قاشق غذا خوری نعناع خشک را به یک فنجان آب گرم بیفزایید.
• یک درپوش روی آن بگذارید.
• آن را به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه بجوشانید.
• حال مخلوط آب و نعناع را از صافی عبور دهید.
• مقداری عسل به آن اضافه کنید.

هر روز صبح مقداری از این چای خوش عطر و طعم را بنوشید تا تهوع شما کمتر شود.

همچنین عطر نعناع هم می‌تواند به جلوگیری از تهوع بارداری کمک کند. بدین ترتیب می‌تواند چند قطره عصاره نعناع را روی یک دستمال بریزید و در زمان حالت تهوع آن را استشمام کنید.

۵. استفاده از غذاهای سازگار با معده خود

در بارداری باید حسابی حواستان به خورد و خوراک خود باشد. باید بدانید چه مواد غذایی مفید هستند و کدام یک با معده شما سازگارند.

هیدی مورکوف، یکی از نویسندگان کتاب «در بارداری باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید» می‌گوید:

هر زن باردار و هر معده‌ی بهم‌ریخته‌ای با دیگری متفاوت است. آنچه معده‌ی یک زن باردار را آرام می‌کند، ممکن است باعث بهم خوردن حال دیگری شود.

این جمله به خودی خود، اهمیت شناختن غذاهای سازگار با معده خود را نشان می‌دهد. به طور کلی نمی‌توان گفت کدام غذا برای خانم‌ها باردار خوب است و کدام یک با معده آن‌ها سازگار نیست؛ اما برخی غذاها هستند که به اغلب خانم‌های باردار کمک می‌کنند با تهوع بارداری کنار بیایند. این غذاها عبارت‌اند از: تنقلات ملایم و غنی از کربوهیدرات مانند کراکرها، غلات خشک، چوب شور و خوردنی‌های خنک مانند هندوانه و بستنی.

همچنین برخی غذاها هم هستند که باعث بهم ریختن معده خانم‌های باردار می‌شوند. این غذاها به شرح زیر هستند: غذاهای تند و چرب.

۶. استفاده از رازیانه برای تهوع بارداری

یکی دیگر از موارد مفید برای جلوگیری از حالت تهوع بارداری، رازیانه است. رازیانه دستگاه گوارش را آرام می‌کند. به همین دلیل باعث هضم بهتر غذا شده و حالت تهوع را کاهش می‌دهد. همچنین عطر و طعم خوبی هم دارد که معده را تسکین می‌بخشد.

شما می‌توانید مقداری دانه رازیانه همراه خود داشته باشید و هر زمانی که احساس تهوع داشتید، چند دانه از آن را بجوید.

همچنین می‌توانید چای رازیانه دم کرده و میل کنید. بدین ترتیب که مقداری از تخم رازیانه را به یک فنجان آب گرم بیفزایید. ۱۰ دقیقه آن را بجوشانید. سپس آن را از صافی عبور داده و مقداری عسل و آب لیموی تازه را به آن بیفزایید. این معجون مقوی و خوش طعم را هر روز صبح میل کنید تا از حالت تهوع جلوگیری شود.

۷. تنفس هوای تازه

تنفس هوای تازه هم می‌تواند خیلی سریع حالت تهوع شما را کاهش دهد. در و پنجره‌ها را باز بگذارید. اجازه دهید هوای تازه وارد شود. همچنین قدم گذاشتن در فضای باز و استشمام هوای تازه می‌تواند به تسکین تهوع کمک بسیاری کند.

۸. افزایش میزان مصرف ویتامین B6

مصرف ویتامین  B6می‌تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. با این حال، بهتر است پیش از مصرف ویتامین  B6 با پزشک خود مشورت کنید. همچنین لازم نیست که حتماً قرص ویتامین را مصرف کنید. شما می‌توانید با مصرف غذاهای حاوی ویتامین B6 به کاهش تهوع در بارداری کمک کنید. این غذاها عبارت‌اند از: برنج قهوه‌ای، آووکادو، موز، ماهی، ذرت و آجیل.

۹. پیاده‌روی منظم

پیاده‌روی منظم برای خانم‌های باردار فواید بسیاری دارد. البته پیاده‌روی باید تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا ممکن است برای برخی خانم‌ها که بارداری دشواری دارند،‌ پیاده‌روی مضر باشد. همچنین می‌توانید تحت نظارت پزشک، برخی تمرینات ورزشی سبک را هم انجام دهید.

عامل ایجاد تهوع در بدن، هورمون پروژسترون است. پیاده‌روی به رقیق‌شدن این هورمون کمک می‌کند و بدین ترتیب از حالت تهوع جلوگیری می‌کند. همچنین پیاده‌روی به هضم غذا هم کمک می‌کند. همان‌طور که گفتیم، تنفس هوای تازه هم می‌تواند به جلوگیری از حالت تهوع کمک کند که با پیاده‌روی در فضای باز،‌ هوای تازه هم استشمام خواهید کرد.

۱۰. مصرف دارو تحت نظر پزشک

مورد آخری که می‌خواهیم به عنوان راه درمان حالت تهوع بارداری معرفی کنیم، مصرف داروهای مؤثر تحت نظر پزشک است. اگر با وجود استفاده از روش‌هایی که پیش از این بیان کردیم، هنوز هم مشکل تهوع در بارداری را دارید، می‌توانید به سراغ مصرف دارو بروید. وقت آن رسیده که به پزشک خود مراجعه کرده و مشکل‌تان را با او در میان بگذارید. پزشک شما توصیه می‌کند که قرص ضد تهوع بارداری  مصرف کنید یا خیر.

طبق گفته دکتر رابرت اطلس، متخصص زنان و رئیس بخش زنان و زایمان در مرکز پزشکی مرسی:

ترکیب ویتامین B6 و قرص خواب دوکسیلامین می‌تواند به کاهش تهوع در دوران بارداری کمک کند.

همچنین به گفته دکتر رابرت اطلس در صورتی که ویتامین B6 و قرص خواب دوکسیلامین مؤثر واقع نشد، می‌توان به ترتیب زیر عمل کرد:

ترکیبی از داروهای نسخه‌ای قوی‌تر از قبیل مسدودکننده‌‌ی ریفلاکس اسید، مانند پنتوپرازول و یک محرک روده مانند متوکلوپرامید می‌تواند کمک‌کننده باشد.

درست است که این داروها می‌توانند به تسکین تهوع کمک کنند؛ اما باید آن‌ها را به تجویز پزشک خود مصرف کنید. بدون اینکه پزشک دارویی را برایتان تجویز کند، هیچ دارویی مصرف نکنید.

طبق گفته گرینفیلد:

اگر تهوع بارداری شما آزاردهنده و مداوم است، با اجتناب از مصرف دارو به هر قیمتی آن را شدیدتر نکنید. زیرا کم‌شدن آب بدن، کسری شدید کالری و قرار گرفتن بدن در وضعیت قحطی واقعا برای کودک‌تان مضر است.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم در مورد تهوع بارداری، روش‌های درمان و انواع آن صحبت کنیم. این مطلب جهت اطلاع‌ رسانی و افزایش اطلاعات در مورد تهوع بارداری نوشته شده است. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید با اطلاعاتی که دارید، از تهوع بارداری جلوگیری کنید. البته به یاد داشته باشید که از همان ابتدای بارداری باید تحت نظر پزشک و دکتر مشاوره در مامایی باشید و هر مشکلی که داشتید، با او در میان بگذارید. همچنین در صورت بروز هرگونه مشکلی می‌توانید با دکتر تهوع و دکتر آنلاین گوارش در میان بگذارید تا توصیه‌های لازم را به شما بگویند. اگر شما هم با تهوع در بارداری دست و پنجه نرم کرده‌اید، روش مورد استفاده خود را با ما در میان بگذارید.