نوروم آکوستیک (تومور عصب شنوایی، acoustic neuroma)

تومور عصب شنوایی حرکتی یا تومور مغزی نوروم آکوستیک (acoustic neuroma) یک نوع تومور خوش خیم محسوب می‌شود که می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. از جمله این عوارض می‌توان به ناشنوایی، زنگ گوش و سرگیجه اشاره کرد. این تومور که از انواع تومورهای نادر است، رشد آهسته‌ای دارد و روی عصب اصلی که از گوش داخلی شما می‌گذرد و به مغز می‌رسد ایجاد می‌شود.

این عصب که از گوش می‌گذرد و به مغز می‌رسد، به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود و این شاخه‌ها به‌طور مستقیم روی تعادل و شنوایی تاثیر دارند. حال زمانی که غده نوروم آکوستیک روی این شاخه‌های عصبی ایجاد می‌شود، به اعصاب فشار وارد خواهد شد که این فشار ناشی از تومور می‌تواند باعث از دست رفتن شنوایی، عدم تعادل یا زنگ زدن گوش شود.

نوروم آکوستیک به انگلیسی acoustic neuroma است و آن را با نام شوانوم دهلیزی (vestibular schwannomas) نیز می‌شناسند. همان‌طور که گفته شد تومور مغزی نوروم آکوستیک رشد کند و آهسته‌ای دارد و در خیلی از مواقع اصلا رشد نمی‌کند، اما با این حال در برخی از موارد محدود رشد سریع این تومور نیز اتفاق افتاده و به اندازه کافی نیز بزرگ شده است که در این حالت مغز تحت فشار قرار گرفته و فعالیت‌های حیاتی آن نیز مختل شده است.

حال بسیاری از افراد گمان می‌کنند که این تومور به دلیل اینکه خوش خیم است نیازی به درمان و پیگیری ندارد، اما باید گفت که این چنین نیست و در برخی از مواقع این تومور می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. از همین رو آشنایی با نشانه‌های این بیماری و راه‌های تشخیص و درمان بسیار اهمیت دارد که در ادامه مطلب به این موارد خواهیم پرداخت.

علائم تومور مغزی نوروم آکوستیک

تا‌به‌اینجا متوجه شدیم که تومور عصب شنوایی چیست؛ حال لازم است که با علائم تومور عصب شنوایی نیز آشنا شوید تا بتوانید با تشخیص علائم آن هر چه زودتر نسبت به تشخیص و درمان بیماری اقدام کنید. البته نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که برخی از علائم تومور عصب شنوایی مانند علائم طبیعی افزایش سن هستند، از همین رو ممکن است که تشخیص سندروم آکوستیک مدتی زمان ببرد تا به طور صددرصد مشخص شود.

نوروم آکوستیک علائم مختلفی دارد، اما از شایع‌ترین علائم آن می‌توان به از دست دادن شنوایی اشاره کرد. طبق آمار به دست آمده ۸۸ درصد از بیماران ادعا داشته‌اند که یک طرف شنوایی خود را از دست داده‌اند؛ همچنین باید گفت که این مشکل در ابتدا به صورت خفیف بوده و در ادامه و با گذشت زمان پیشرفت پیدا کرده است.

البته گاهی‌اوقات ممکن است که از دست دادن شنوایی به‌صورت ناگهانی رخ دهد. از طرفی زمانی که فرد با این مشکل روبرو می‌شود و به نزد پزشک مراجعه می‌کند در اکثر مواقع پزشک کاهش شنوایی را به مواردی چون افزایش سن، آلرژی یا قرار گرفتن در معرض صدای شدید ربط می‌دهد، اما باید گفت در خیلی از مواقع کاهش شنوایی به‌دلیل تومور مغزی روی عصب شنوایی است. حال برای آنکه راه تشخیص نوروم آکوستیک راحت‌تر شود، لازم است با دیگر علائم این بیماری نیز آشنا شوید. این علائم عبارتند از:

• شنیدن صداهایی چون زنگ و وزوز
• احساس گرفتگی گوش
• سردردهای مداوم و دردناک در یک طرف سر
• احساس درد در گردن یا بالا و جلوی سر
• تاری یا دوبینی
• سوزش و قرمزی چشم‌ها
• خشکی چشم و تغییر در تولید اشک
• بی‌حسی، درد یا ضعف در یک طرف صورت
• سوزن سوزن شدن گونه‌ها یا گوشه‌های لب
• عدم تعادل و هماهنگی در یک طرف بدن
• مشکل در بلع و ایجاد مشکل برای تارهای صوتی

علل ابتلا به بیماری تومور عصب شنوایی انسان

در رابطه با علت ایجاد نوروم آکوستیک باید گفت که پزشکان تابه‌حال نتوانسته‌اند علت دقیق این عارضه را مشخص کنند، اما متوجه شده‌اند که این عارضه به مشکلی در ژن مربوط به کروموزوم ۲۲ ربط دارد. در رابطه با ژن کروموزوم ۲۲ باید گفت که این ژن پروتئین مهارکننده تومور را تولید می‌کند و در سرکوب تومورها نیز تاثیر دارد، در نتیجه باعث جلوگیری از رشد سلول‌های پوشاننده اعصاب می‌شود.

حال تومور در عصب شنوایی زمانی ایجاد می‌شود که این کروموزوم و پروتئین تولیدی آن با اختلال روبرو شوند. در رابطه با ایجاد مشکل برای کروموزوم هیچ علت خاصی در دسترس نیست و تنها دلیلی که می‌توان برای آن درنظر گرفت اختلال ژنتیکی نادر نوروفیبروماتوز ۲ (NF2) است. NF2 از جمله اختلالات نادری است که تنها ۵ درصد از نوروم‌های آکوستیک را تشکیل می‌دهد؛ در نتیجه می‌توان گفت که این بیماری در بسیاری از افراد به‌صورت پراکنده ایجاد می‌شود و هیچ دلیل مشخصی ندارد و تنها احتمالی که در رابطه با آن وجود دارد، تابش بیش‌ازحد به ناحیه‌ی سر و گردن است.

انواع بیماری تومور عصب شنوایی

تا‌به‌اینجا متوجه شدیم که نوروم آکوستیک یعنی چه، همچنین نشانه‌ های تومور عصب شنوایی را نیز موردبررسی قرار دادیم. حال نکته‌ی دیگری که باید به آن اشاره کنیم، این است که بدانید نوروم آکوستیک انواع متفاوتی دارد و این انواع را می‌توان در دو دسته طبقه‌بندی کرد.

نوروم آکوستیک یک طرفه: زمانی که عارضه نوروم آکوستیک یک طرفه پیش آید، تنها یکی از گوش‌ها دچار عارضه نورم آکوستیک خواهد شد. در اغلب افراد نیز نوروم آکوستیک یک طرفه رخ می‌دهد و باید گفت شایع‌ترین نوع بیماری تومور عصب شنوایی است. این نوع از تومور می‌تواند برای هرکسی با هرسنی رخ دهد، اما معمولا افرادی که سن آن‌ها بین ۳۰ تا ۶۰ سال است به این عارضه دچار می‌شوند. باید متذکر شد این عارضه ناشی از آسیب عصبی از عوامل خارجی است.

نوروم آکوستیک دو طرفه: دومین نوع از تومور مغزی نوروم آکوستیک، نوروم دو طرفه است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که عصب شنوایی هر دو گوش آسیب ببیند و با مشکل مواجه شود. باید یادآور شد که ایجاد این نوع از تومور عصب شنوایی بر اثر اختلال نوروفیبروماتیوزیس ۲ (NF2) است و از انواع نادر این بیماری محسوب می‌شود.

تشخیص تومور عصب شنوایی

تابه‌اینجا متوجه شدیم که تومور عصبی شنوایی چیست و چه عوارضی را به همراه دارد، حال برای آنکه از شدت عوارض تومور عصب شنوایی کم کنید، باید فورا با مشاهده‌ی علائم این بیماری به یک دکتر نوروم آکوستیک مراجعه کنید.

گاهی‌اوقات ممکن است عصب نیز به دلیل اینکه تحت فشار بوده آسیب ببیند که در چنین موقعیتی مراجعه به یک فوق تخصص مغز و اعصاب واجب خواهد بود. حال زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، مراحل تشخیص تومور عصب شنوایی شروع خواهد شد. در ادامه انواع راه تشخیص نوروم آکوستیک را بررسی خواهیم کرد تا با آن‌ها آشنا شوید.

معاینه فیزیکی

اولین قدم که برای تشخیص تومور عصب شنوایی توسط پزشک انجام می‌شود، معاینه فیزیکی کامل است. پزشک گوش بیمار را به‌طور کامل معاینه می‌کند و از آنجایی که نوروم آکوستیک در مراحل اولیه به‌راحتی قابل تشخیص نیست شرایط معاینه کمی سخت می‌شود. برای مثال کم شنوایی یا دیگر مشکلات مربوط به گوش میانی و داخلی ممکن است برای هرکسی پیش بیاید، از همین رو پزشکان نمی‌توانند تنها با معاینه گوش این بیماری را تشخیص دهند، در نتیجه انجام آزمایش‌های دیگری را به شما تجویز خواهند کرد.

ادیومتری/audiometry (تست شنوایی)

انجام این تست برعهده یک متخصص شنوایی‌شناس است و نحوه انجام تست به این شکل است که صدایی در هر یک از گوش‌ها به‌صورت مستقیم ارائه می‌شود. این صداها فرکانس‌های مختلفی دارند و شنوایی‌شناس پس از پخش صداها از شما می‌خواهد که هربار این صداها را می‌شنوید اطلاع دهید. دقت داشته باشید که صداها فرکانس‌های مختلفی دارند و از ضعیف تا قوی تکرار می‌شوند. گاهی‌اوقات ممکن است که کلمات گفتاری مختلفی نیز برای شما پخش شود تا شنوایی‌شناس توانایی شنوایی شما را بسنجد.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی(MRI)

یکی از بهترین و پرطرفدار ترین راه‌ها برای تشخیص اینکه تومور در عصب شنوایی وجود دارد، تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا ام آر آی است. این تست می‌تواند حتی تومورهای بسیار کوچک که اندازه‌ای بین یک تا دو میلی‌متر دارند را نیز نشان دهد. حال اگر شما دسترسی به تصویربرداری تشدید مغناطیسی ندارید یا نمی‌توانید این اسکن را تحمل کنید، راه دیگری چون توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن نیز وجود دارد، اما دقت داشته باشید این روش امکان نشان دادن تومورهای بسیار کوچک را ندارد و احتمال خطا برای آن وجود دارد.

تست ای بی آر (ABR)

آخرین روش که تصمیم داریم در رابطه با تشخیص تومور عصب شنوایی به آن اشاره کنیم، تست ای بی آر (ABR) است. در این روش پزشک محرکات صوتی را به گوش فرد موردنظر ارائه می‌دهد و سپس با آرایه‌ای از الکترودها که روی جمجه چسبانده است آن‌ها را ثبت می‌کند. در این روش نیازی به همکاری خود بیمار برای پاسخ‌دهی فعال نیست و تنها کاری که باید انجام دهد، این است که در حالت آرام و بدون حرکت بماند تا نتیجه‌ی دقیق‌تری حاصل شود. این تست تکنیک‌های بسیار پیشرفته‌ای نیز دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان حتی تومورهای ریز و کوچک را نیز تشخیص داد.

درمان بیماری نوروم آکوستیک

بیماری نوروم آکوستیک ممکن است عوارض و مشکلاتی را به همراه داشته باشد، از همین رو باید نسبت به درمان آن اقدام کرد. درمان این تومور به روش‌های متفاوتی قابل انجام است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

جراحی ترانس لابیرنتین

یکی از راه‌های درمان تومور عصب شنوایی جراحی ترانس لابیرنتین است. این روش زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شنوایی فرد از دست رفته باشد یا امکان حفظ شنوایی وجود نداشته باشد. با استفاده از این روش می‌توان انواع تومورها را در اندازه‌های مختلف جراحی کرد. روش جراحی به این صورت است که دکتر نوروم آکوستیک یک برش را در پشت گوشی ایجاد می‌کند و استخوان پستانکی و بخشی از گوش میانی را که در آن‌ها اجزای ضروری شنیدن و حفظ تعادل وجود دارد را در ابتدا باز و سپس بررسی می‌کند.

در این مسیر عصب هشتم، عصبی است که از مغز وارد گوش میانی می‌شود قرار دارد و شرایط برای دسترسی به تومورها از طریق این مسیر برای پزشک فراهم است؛ در نتیجه جراح می‌تواند به‌راحتی تومور را خارج کند. گاهی‌اوقات شرایط برای پزشک به‌گونه‌ای است که می‌تواند به‌طور کامل تومور را خارج کند، اما از طرفی در برخی از مواقع شرایط برای تخلیه کامل تومور وجود ندارد.

از همین‌ رو پزشک تا جایی که امکان دارد تخلیه‌ی تومور را انجام می‌دهد و درنظر دارد که آسیبی به بیمار وارد نشود. معمولا در عمل جراحی تومور عصب شنوایی پزشک برای آنکه بتواند به تومور دسترسی پیدا کند، حلزون گوش از دست می‌رود. این مشکل معمولا در بیماران از لحاظ تعادل مشکلی را ایجاد نمی‌کند، زیرا گوش سمت مخالف می‌تواند به حفظ تعادل کمک کند.

همچنین گاهی‌اوقات لازم است که بعد از عمل جراحی فرد درمان توانبخشی را نیز انجام دهد تا بتواند مشکل ناشنوایی و عدم تعادل خود را برطرف کند. بنابراین می‌توان گفت که این درمان برای افرادی که تومور بر شنوایی آن‌ها تاثیر گذاشته و توانایی شنوایی فرد را مختل کرده بهترین گزینه خواهد بود.

مزایا و معایب جراحی ترانس لابیرنتین

جراحی ترانس لابیرنتین از قدیمی‌ترین روش‌های درمان تومور عصب شنوایی است که از گذشته برای درمان این بیماری از آن استفاده می‌کردند. از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به دسترسی خوب جراح به تومور در مجرای شنوایی اشاره کرد. همچنین این روش شرایطی را فراهم کرده که جراح می‌تواند تومور را با هر اندازه‌ای که است تخلیه کند. البته این روش معایبی نیز دارد که می‌توان به از دست دادن شنوایی اشاره کرد. البته اگر جراحی توسط یک فوق تخصص مغز و اعصاب انجام شود، مشکلی شما را تهدید نخواهد کرد.

حال اگر شما نمی‌دانید که به کدام پزشک مراجعه کنید، ما به شما مجموعه پذیرش۲۴ را پیشنهاد می‌دهیم. در این مجموعه افرادی مشغول به فعالیت هستند که شما می‌توانید با آن‌ها در رابطه با علائم و مشکلات خود صحبت کنید. در ادامه این مجموعه برای شما از بهترین بیمارستان نوبت فوق تخصص مغز و اعصاب را دریافت می‌کند تا شما بتوانید سریعا به پزشک مراجعه کنید و روند تشخیص و درمان را پشت سر بگذارید.

روش جراحی تروسیگموئید

از دیگر انواع جراحی تومور عصب شنوایی می‌توان به روش جراحی تروسیگموئید اشاره کرد. این روش از عمل نوروم آکوستیک زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که جراح تصمیم دارد تومورهای کوچک عصب شنوایی را خالی کند. در این حالت امکان حفظ شنوایی بیشتر است.

در این روش از جراحی نوروم آکوستیک جراح پشت گوش یک برش کوچک ایجاد می‌کند تا بتواند به بخشی از جمجمه (استخوان پس سری) و پشت استخوان پستانکی دسترسی پیدا کند. زمانی که پزشک به این بخش دسترسی پیدا می‌کند می‌تواند به‌خوبی عصب صورت، شنوایی و ساقه مغز را ببیند.

حال در ادامه اگر شرایط برای تخلیه‌ی کامل تومور فراهم باشد، پزشک بدون آنکه عصب آسیبی ببیند این کار را انجام می‌دهد، اما اگر شرایط برای تخلیه کامل وجود نداشته باشد، پزشک تنها بخشی از تومور را برمی‌دارد تا به سلامتی بیمار لطمه‌ای وارد نشود. در ادامه پزشک برای آنکه از نشت مایع مغزی جلوگیری کند، از چربی اطراف ناف برای بستن محل جراحی استفاده می‌کند.

مزایا و معایب روش جراحی تروسیگموئید

انجام این روش به شنوایی آسیبی وارد نمی‌کند و از آنجایی که پزشک دید مناسبی به تومور و ساقه مغز دارد، احتمال خطا در این عمل نورینوم آکوستیک کم است. این روش شرایط تخلیه تومور را در اندازه‌های مختلف برای شما فراهم می‌کند، اما اگر اندازه‌ی تومور بیش‌ازحد بزرگ باشد، احتمال کاهش شنوایی فرد وجود دارد. سردرد نیز از دیگر عوارض عمل جراحی نوروم آکوستیک است که معمولا افراد آن را تجربه می‌کنند.

روش جراحی حفره میانه

در این روش از جراحی پزشک در قسمت فوقانی گوش و استخوان جانبی جمجمه برشی را ایجاد می‌کند. با ایجاد این برش جراح به بخش مجرای داخلی گوش دسترسی پیدا می‌کند و می‌تواند تومور عصب شنوایی را خارج سازد. پس از خارج کردن تومور استخوان جمجمه در جای خود قرار می‌گیرد و پزشک برای بستن آن از چربی‌های بدن استفاده خواهد کرد.

مزایا و معایب روش جراحی حفره میانه

در این روش معمولا تومور به‌شکل کامل تخلیه می‌شود، از همین رو اگر شما به دنبال درمانی هستید که تومور را کاملا تخلیه کند، جراحی حفره میانه می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. این روش عوارض کمی دارد و معمولا شرایط انجام آن نیز بدون خطر است. البته موردی که در رابطه با این درمان وجود دارد، این است که تنها برای تخلیه تومورهای کوچک مناسب خواهد بود.

روش پرتو درمانی

پرتو درمانی از دیگر روش‌های درمانی این بیماری محسوب می‌شود که طی آن DNA درون سلول مورد هدف قرار می‌گیرد. با انجام چند جلسه‌ای این درمان دیگر سلول‌ها تقسیم نخواهند شد و در نهایت بیماری بهبود پیدا خواهد کرد. این روش به‌سادگی قابل انجام است و نیازی به بیهوشی و بستری شدن ندارد. دستگاه‌های مورد استفاده در این روش نیز متنوع است که متخصص مغز و اعصاب بسته به شرایط شما بهترین انتخاب را مشخص خواهد کرد.

این گزینه از درمان برای افرادی که بیش‌ از ۵۰ سال سن دارند مناسب خواهد بود. تعداد جلسات لازم برای هرکسی متفاوت خواهد بود، به‌طوری‌که بعضی‌ها به یک جلسه درمان و برخی دیگر به چند جلسه درمان نیاز خواهند داشت. این روش معمولا با عوارضی نیز همراه نیست و می‌تواند تاثیرگذاری مطلوبی نیز داشته باشد. البته شما می‌توانید در رابطه با شرایطی که دارید با یک دکتر آنلاین مغز و اعصاب مشورت کنید تا راهنمایی‌های لازم صورت گیرد.

جمع‌بندی

همان‌طورکه مطالعه کردید، در این مقاله در رابطه با بیماری نوروم آکوستیک صحبت کردیم و هرآنچه باید از این بیماری می‌دانستید را در اختیارتان قرار دادیم. حال شما می‌توانید با مطالعه بخش نوروم آکوستیک نی نی سایت به اطلاعات بیشتری از این بیماری دست پیدا کنید.

سوالات متداول

عوامل تشدید کننده تومور نوروم آکوستیک چیست؟

اگر از روش جراحی برای درمان نوروم آکوستیک استفاده شود و طی جراحی به عصب آسیب وارد شود، علائم این بیماری تشدید خواهد شد.

آیا درمان دارویی نوروم آکوستیک وجود دارد؟

پزشکان معمولا از روش‌های جراحی و پرتودرمانی برای این مشکل استفاده می‌کنند، اما ممکن است متخصص مغز و اعصاب جهت پیشرفت این بیماری برخی از داروها را برای شما تجویز کند.

عوارض احتمالی جراحی نوروم آکوستیک چیست؟

ناشنوایی، نشت مایع مغزی نخاعی، بی‌حسی صورت، سردرد دائم و صدای زنگ در گوش از جمله عوارض احتمالی جراحی این تومور هستند.