میاستنی گراویس (MG) از شناخت تا درمان

میاستنی گراویس (Myasthenia gravis) را می‌توان در دسته‌بندی بیماری‌های نادر طولانی‌مدت قرار داد. در پاسخ بیماری میاستنی گراویس چیست می‌توان گفت، این بیماری سبب ضعف عضلانی می‌شود. این بیماری نادر می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال میاستنی گراویس در نوزادان نیز دیده می‌شود. علائم میاسنتی گراویس ارثی ممکن است با ضعف عمومی در بازوها و پاها و تاخیر در مهارت‌های حرکتی مانند خزیدن، نشستن و راه رفتن شروع شود.

نوزادان ممکن است در تغذیه مشکل داشته باشند و پلک‌های ضعیف و کنترل ضعیف سر داشته باشند. علائم MG نوجوانان ممکن است به تدریج طی هفته ها یا ماه ها شروع شود. اما به صورت کلی این بیماری معمولا میاستنی گراویس در بزرگسالان، زنان زیر ۴۰ سال و مردان بالای ۶۰ سال شروع می‌شود.

علائم میاستنی گراویس چیست؟

میاستنی گراویس باعث ضعف عضلانی می‌شود. میاستنی گراویس اغلب ابتدا چشم و صورت را درگیر می‌کند، اما به مرور زمان به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت می‌کند. شدت ضعف این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. زمانی که خسته هستید بدتر شده و بعد از استراحت شرایط بهتر می‌شود.

در برخی افراد، این علائم می‌تواند همراه با محرک‌های دیگری مانند استرس، عفونت‌ها و داروهای خاص نیز همراه باشد.

میاستنی گراویس چشمی چیست؟

اکثر افراد مبتلا به میاستنی گراویس در عضلات چشم، پلک ها و صورت ضعف دارند. ضعف در عضلات چشم اصطلاحا میاستنی گراویس چشمی نامیده می‌شود. این بیماری می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر ‌کند. افتادگی پلک، دوبینی، مشکل در ایجاد حالات چهره از دیگر علائم میاستنی گراویس چشمی به شمار می‌رود.

از هر پنج نفر، یک شخص آن‌ها تحت تاثیر این معضل در عضلات چشم قرار می‌گیرند. در اکثر افراد، ضعف در طی چند هفته، ماه یا سال به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند.

بلع، صحبت کردن و نفس کشیدن در میاستنی گراویس

میاستنی گراویس می‌تواند باعث ضعف عضلات دهان، گلو و قفسه سینه شود. این موضوع با علائم زیر نمود پیدا می‌کند.

• مشکل در جویدن
• لکنت زبان
• مشکل در بلع
• خفگی و استنشاق تصادفی تکه‌های غذا، که می‌تواند منجر به عفونت‌های مکرر قفسه سینه شود.
• تنگی نفس، به ویژه هنگام دراز کشیدن یا بعد از ورزش
• مشکلات تنفسی شدید (که به عنوان بحران میاستنی شناخته می‌شود)

اندام‌ها و سایر قسمت‌های بدن در میاستنی گراویس

ضعف ناشی از میاستنی گراویس می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن از جمله گردن، بازوها و پاها نیز سرایت کند. این ضعف در قسمت بالایی بدن بیشتر از پاها است.

این موضوع می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:

• مشکل در بالا نگه داشتن سر
• مشکل در انجام کارهای فیزیکی: مانند بلند کردن، بلند شدن از حالت نشسته به ایستادن، بالا رفتن از پله‌ها، مسواک زدن یا شستن موها
• پیاده‌روی
• درد عضلات پس از استفاده از آن‌ها

علل ابتلا به میاستنی گراویس

میاستنی گراویس به دلیل مشکل در سیگنال‌های ارسال‌شده بین اعصاب و ماهیچه‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری یک وضعیت خودایمنی است. در بیماری میاستنی گراویس، سیستم ایمنی به سیستم ارتباطی بین اعصاب و ماهیچه ها آسیب می‌رساند. همین موضوع باعث می‌شود عضلات ضعیف و به راحتی خسته شوند.

علت دقیق این اتفاق مشخص نیست. اما با مشکلات مربوط به غده تیموس (غده‎ای در قفسه سینه که بخشی از سیستم ایمنی است) مرتبط است. بسیاری از افراد مبتلا به میاستنی گراویس غده تیموسی دارند که بزرگ‌تر از حد طبیعی است. حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر دارای رشد غیر طبیعی تیموس هستند که تیموم نامیده می‌شود.

پیشگیری از بیماری میاستنی گراویس

بیماری میاستنی گراویس یک بیماری طولانی مدت است. این بیماری دارای مراحلی است که بهبود می‌یابد و فازهایی که بدتر می‎شود. معمولاً درمان آن می‌تواند به کنترل و پیشگیری علائم آن کمک کند. می‌توان گفت عاقبت میاستنی گراویس بر اساس میزان پیشرفت آن می‌تواند متفاوت باشد.

میاستنی گراویس خفیف به خودی خود بهبود پیدا می‌کند و درجه شدید آن می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. اما به صورت کلی تاثیر قابل‌توجهی بر امید به زندگی اکثر افراد ندارد.

انواع راه‌های درمان میاستنی گراویس

راه‌های درمانی متفاوتی برای کنترل علائم میاستنی گراویس وجود دارد. افراد مبتلا به این بیماری با کنترل علائم آن، تا حد زیادی می‌توانند یک زندگی عادی را داشته باشند. در ادامه به راه‎های درمان میاستنی گراویس می‌پردازیم.

اجتناب از محرک‌ها در میاستنی گراویس

علائم میاستنی گراویس گاهی اوقات می‌تواند یک محرک خاص داشته باشد. محرک‌های رایج عبارتند از:

• خستگی و فرسودگی
• استرس
• عفونت‌ها: ممکن است به شما توصیه شود که سالانه واکسن آنفولانزا و یکبار مصرف واکسن پنوموکوک بزنید، اما قبل از تزریق واکسن زنده مانند واکسن زونا (واکسن‌های زنده حاوی ویروس‌ها یا باکتری‌هایی هستند که ضعیف شده‌اند) با دکتر مغز و اعصاب مشورت خود مشورت کنند. میاستنی گراویس و واکسن کرونا نیز از این موضوع مستثنی نیست. با مشورت دکتر میاستنی گراویس خود بهترین واکسن قابل دسترس کرونا باید در اسرع وقت تزریق شود.

داروی میاستنی گراویس پیریدوستیگمین

اولین دارویی که برای میاستنی گراویس استفاده می‌شود معمولاً قرصی به نام پیریدوستیگمین است. این قرص به انتقال سیگنال‌های الکتریکی بین اعصاب و ماهیچه‌ها کمک می‌کند.

این موضوع می‌تواند ضعف عضلانی را کاهش دهد. اما اثر آن تنها چند ساعت باقی می‌ماند. بنابراین باید چندین بار در روز آن را مصرف کنید. برخی از افراد، این تنها دارویی است که برای کنترل علائم خود به آن نیاز دارند.

عوارض جانبی احتمالی شامل گرفتگی معده، اسهال، انقباض عضلات و احساس بیماری است. اگر هر یک از این موارد را دریافت کردید به دکتر مغز و اعصاب خود اطلاع دهید.

استروئیدها: اگر پیریدوستیگمین کمکی نکرده و یا تنها باعث ایجاد تسکین کوتاه‌مدت شود، پزشک ممکن است مصرف قرص‌های استروئیدی مانند پردنیزولون را پیشنهاد کند. عملکرد این‌ داروی میاستنی گراویس به شکلی است که از حمله آن به سیستم ارتباطی بین اعصاب و عضلات جلوگیری می‌کند.

دکتر میاستنی گراویس معمولاً توصیه می‌کند که قرص‌ها را یک روز در میان مصرف کنید. بسته به شدت علائم، ممکن است ابتدا نیاز به مصرف دوز بالایی داشته باشید که پس از کنترل آن تا حد امکان کاهش می‎یابد.

درمان طولانی مدت با استروئیدها عوارض جانبی مانند افزایش وزن، نوسانات خلقی و افزایش خطر ابتلا به عفونت را ایجاد می‌کند.

سرکوب‌کننده‌های ایمنی: اگر استروئیدها علائم شما را کنترل نمی‌کنند، یا نیاز به دوز بالایی از آن‌ها دارید، (که خود باعث ایجاد عوارض جانبی می‌شود)، پزشک شما ممکن است مصرف داروهای دیگری مانند آزاتیوپرین یا مایکوفنولات را پیشنهاد کند. این بیماری فعالیت سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد.

این داروها هر روز به صورت قرص مصرف می‌شوند. ممکن است حداقل ۹ ماه طول بکشد تا اثر کامل آن‌ها تمام شود، بنابراین در ابتدا باید یکی از داروهای ذکر شده قبلی را نیز مصرف کنید.

عوارض جانبی می‌تواند شامل افزایش خطر ابتلا به عفونت، احساس و بیماری، از دست دادن اشتها و خستگی باشد.

اگر این داروها علائم شما را برای مدت طولانی (معمولا سال‌ها) تحت کنترل نگه دارند، ممکن است در نهایت مصرف آنها را قطع کنید. این درمان را می‌توان‌ درمان قطعی میاستنی گراویس دانست.

عمل جراحی برای درمان قطعی میاستنی گراویس موثر است؟

گاهی اوقات ممکن است جراحی برای برداشتن غده تیموس، که به عنوان تیمکتومی شناخته می‌شود، توصیه شود. نشان داده شده است که این امر باعث بهبود علائم میاستنی در برخی از افراد مبتلا به تیموس غیرعادی بزرگ (یک غده کوچک در قفسه سینه) می‌شود. علائم معمولاً در چند ماه اول پس از جراحی بهبود می یابند، اما ممکن است تا ۲ سال روند بهبودی آنان زمان ببرد.

جراحی می‌تواند:

• دوز استروئیدی که باید مصرف کنید را کاهش دهد
• احتمال نیاز به مصرف سایر داروهای سرکوب‌کننده ایمنی را کاهش دهد
• احتمال نیاز به رفتن به بیمارستان را به دلیل بدتر شدن علائم حداقل تا ۳ سال پس از جراحی کاهش دهد

اگر تیموم دارید، تیمکتومی معمولاً تأثیر زیادی بر علائم میاستنی شما نخواهد داشت. اما جراحی برای برداشتن غده تیموس، اغلب توصیه می‌شود.

درمان اورژانسی میاستنی گراویس در بیمارستان

برخی از افراد مبتلا به میاستنی گراویس دوره‌هایی دارند که علائم آن‌ها ناگهان بدتر می‌شود. برای مثال، ممکن است مشکلات شدید تنفسی یا بلع را تجربه کنند. این علائم که به عنوان بحران میاستنی شناخته می‌شوند، نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارند.

درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اکسیژن از طریق ماسک صورت
• استفاده از دستگاه تنفس (تهویه)
• درمان با ایمونوگلوبولین داخل وریدی: درمانی ساخته‌شده از خون اهدایی، که با تغییر موقت نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن، قدرت عضلانی را بهبود می‌بخشد.
• پلاسمافرزیس: جایی که خون شما از طریق دستگاهی گردش می‌کند تا آنتی بادی‌های مضری که به سیستم ارتباطی بین اعصاب و ماهیچه ها حمله می‌کنند را فیلتر شود.

کمک و پشتیبانی در میاستنی گراویس

برخی از افراد تماس گرفتن با یک گروه پشتیبانی که با انجمن میاستنی گراویس شناخته می‌شود را در روند درمان موثر می‌دانند.

درمان میاستنی گراویس با طب سنتی

محققان ثابت کرده‌اند که برخی مکمل‌های غذایی و داروهای دیگر می‌توانند به علائم بسیاری از بیماری‌های دیگر کمک کنند، اما نمی‌توان به صورت کلی درمان میاستنی گراویس با طب سنتی را تنها روش قطعی درمان دانست.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ (جمع‌بندی)

اگر علائم طولانی مدت یا نگران‌کننده‌ای دارید که می تواند ناشی از میاستنی گراویس باشد، به دکتر میاستنی گراویس و یا به صورت دقیق‌تر به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.

دکتر مغز و اعصاب آزمایش‌هایی شامل آزمایش خون، آزمایشی برای بررسی میزان عملکرد اعصاب شما و برخی اسکن‌ها مانند سی‌تی‎اسکن یا اسکن MRI است را به عنوان تست تشخیص میاستنی گراویس تجویز می‌کند. برای دسترسی بهتر به دکتر میاستنی گراویس می‌توانید از پذیرش ۲۴ دکتر مغز و اعصاب آنلاین را بررسی داشته باشید.

سوالات متداول میاستنی گراویس

آیا رژیم غذایی میاستنی گراویس دارای موارد خاصی است؟

به صورت کلی بهتر است غذاهایی که خوردن آن‌ها آسان‌تر است را امتحان کنید. غذاهای له‌شده، نرم یا پوره‌شده سالاد، کنسرو ماهی، اسموتی، پاستا، گوشت و مرغ خردشده، ماست، موز رسیده می‌توانند از موارد مفید در رژیم غذایی میاستنی گراویس به شمار بروند.

آیا میاستنی گراویس و بوتاکس با یکدیگر تداخل دارند؟

بوتاکس یکی از انتخاب‌های مناسب برای زیبایی و اختلالات مختلف به شمار می‌رود. افراد مبتلا به این بیماری باید از تزریق بوتاکس خودداری کنند.

رابطه بیماران میاستنی گراویس و دندانپزشکی چگونه است؟

اگر میاستنی گراویس شما به خوبی تحت کنترل است، دلیلی وجود ندارد که نتوانید مراقبت‌های دندانی داشته باشید. شما باید دقیقا بدانید که دندانپزشک قرار است چه کاری انجام دهد و دندانپزشک نیز باید محدودیت‌های شما را بشناسد و برای آن‌ها آماده باشد. در صورت نیاز به جراحی ضروری است که دندانپزشک در مرحله برنامه‌ریزی با دکتر مغز و اعصاب مشورت کند.