تفاوت آفازی و دیزآرتری در چیست؟

اگر برای شما این سوال ایجاد شده که «تفاوت آفازی و دیزآرتری چیست؟» بهتر است پاسخ به این سوال را این‌گونه آغاز کنیم که فیزیولوژی مغز و علم درمان آسیب‌های مغزی می‌تواند بسیار پیچیده باشد. هنگامی‌که مرکز زبان به مغز آسیب می‌بیند، شرایط مختلفی از جمله آفازی و دیزآرتری ایجاد می‌شود. این دو شرایط بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط تأثیر می‌گذارند، اما تفاوت‌های کلیدی در مورد آفازی در مقابل دیزآرتری وجود دارد.

به‌طور خلاصه آفازی اصطلاح گسترده‌ای است که به از دست دادن جزئی یا کامل توانایی صحبت کردن و درک زبان اشاره دارد. این بیماری در اثر آسیب به مرکز زبانی مغز یا از طریق بیماری ایجاد می‌شود. در حالی‌که آفازی بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط موثر تأثیر می‌گذارد، دیزآرتری به دلیل آسیب به بخش‌هایی از مغز که ماهیچه‌های لب، زبان و گلو را کنترل می‌کنند و بخش‌هایی که برای تنفس استفاده می‌شوند، بر توانایی فرد در صحبت تأثیر می‌گذارد.

آفازی (Aphasia) چیست؟

آفازی بر اثر آسیب به یک یا چند نقطه از مغز که زبان را کنترل می‌کنند، رخ می‌دهد. در اثر این آسیب خون‌رسانی به این نقاط قطع می‌شود و سلول‌ها می‌میرند. افراد مبتلاء به آفازی ممکن است نتوانند آنچه که در ذهن دارند را به زبان خود منتقل کنند. آن‌ها می‌توانند ترتیب کلمات را با هم مخلوط کنند یا از کلمه‌ی اشتباه برای یک ایده یا شیء خاص استفاده کنند. در حقیقت دستور زبان برای آن‌ها نا‌آشنا است. همچنین ممکن است متوجه نشوند که گفتارشان نامفهوم است، به‌خصوص اگر مهارت های زبانی دریافتی مختل شده باشد.

دیزآرتری (Dysarthria) چیست؟

دیزآرتری یک اختلال گفتاری است که اغلب به عنوان “تکلم نامفهوم” شناخته می‌شود. فرد مبتلاء به دیزآرتری زبانی برای صحبت کردن دارد، اما به دلیل ضعف یا فلج عضلانی درک زبان او برای شنونده دشوار است. مانند آفازی، می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر و برای برخی افراد، شدت آن می تواند بر اساس عواملی مانند خستگی یا داروها متفاوت باشد. علاوه بر این که گفتار نامفهوم است، گفتار می‌تواند با سرعت یا سرعت کمتر از حد معمول، با صدای کمتر یا ریتم غیر معمولی باشد.

تفاوت آفازی و دیزآرتری در علائم

برای بیان تفاوت آفازی و دیزآرتری، علائم هر کدام را به صورت مجزا بیان می‌نماییم.

علائم آفازی

آفازی به چهار نوع روان، ناروان، گلوبال و آنومیک تقسیم می‌شود.

در بیمار مبتلاء به آفازی روان که به گیجگاه یا کنار مغز او صدمه وارد شده است، معمولاً موارد زیر مشاهده می‌شود:

• درک معنای کلمات گفته شده دشوار است.
• گفتار متناقض است اما می‌تواند متصل باشد.
• خواندن و نوشتن دشوار است.

در بیمار مبتلاء به آفازی ناروان که به پیشانی یا جلوی مغز او آسیب وارد شده است، معمولاً موارد زیر مشاهده می‌شود:

• تولید گفتار مشکل است.
• گفتار کوتاه، پر زحمت و بریده، بریده است.
• برای او نوشتن سخت است اما توانایی خواندن و درک کردن دارد.

بیمار مبتلاء به آفازی گلوبال که صدمات گسترده‌ای را متحمل شده است، علائم زیر را نشان می‌دهد:

• چند کلمه می‌گوید اما از درک آن‌ها عاجز است.
• قادر به نوشتن و خواندن نیست.

بیمار مبتلاء به آفازی آنومیک، علائم زیر را نشان می‌دهد:

• دستور زبان را می‌داند.
• نمی‌تواند نام اشیاء را بیاورد اما در مورد آن‌ها توضیح می‌دهد.
• با گوش دادن و خواندن هم مشکلی ندارد.

علائم دیزآرتری

دیزآرتری که نوعی اختلال تکلم حرکتی است و در اثر آسیب به نورون‌ها به‌وجود می‌آید، به شش دسته‌ی شل، سفت، بی‌تعادل، کم‌تحرک، پر‌تحرک و آمیخته تقسیم می‌شوند که علائم زیر را نشان می‌دهند:

• اختلال گفتاری به‌علت ضعف عضلات ایجاد می‌شود.
• در تکلم و تلفظ اصوات، مشکل جدی دارند.
• در فعالیت حرکتی شکل دادن آوا‌ها به گفتار، اختلال ایجاد می‌شود.
• صحبت کردن برای آن‌ها مشکل است.
• در فهماندن آنچه می‌گویند، با مشکل رو‌به‌رو می‌شوند.

تفاوت آفازی و دیزآرتری در تشخیص بیماری

سوالاتی که درمانگر متخصص برای تشخیص آفازی از بیمار خود می‌کند تا درجه‌ی آسیب وارد شده به مغز را پس از نتیجه‌ی سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی تعیین کند شامل مجموعه‌ی زیر است:

• پرسش‌هایی در زمینه‌ی پیروی از دستورات
• پرسش‌هایی در مورد نام بردن اشیاء
• توانایی شرکت در گفتگو‌ها
• پاسخ‌گویی به سوالات مختلف
• از او می‌خواهد کلماتی را بنویسد
• پرسش‌هایی در زمینه‌ی فهم زبان گفتاری
• از او می‌خواهد با وسایل دیگر ارتباطی (مانند تخته‌ی الفبا) کار کند

از آنجا که بیمار دیزارتری در ایجاد ارتباط کلامی مشکل دارد، درمانگر کارهایی را برای بهبود گفتار بیمار انجام می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• تقویت تنفس در جهت افزایش بلندی صدا
• تقویت عضلاتی که در گفتار به‌نحوی درگیر هستند
• کمک به بهبود تولید حروف در گفتار
• استفاده از ابزار‌های جانشین برای صحبت غیرکلامی مانند یک تخته الفبای ساده یا تجهیزات پیچیده‌تر رایانه‌ای
• مهم‌ترین کار گفتار درمان، آموزش روش‌های برقراری ارتباط بیمار با مراقبان، اعضای خانواده و معلمان اوست

برای ارتباط آنلاین یا دریافت نوبت از متخصص گفتاردرمانی کافی است با پذیرش ۲۴ تماس بگیرید.

تفاوت آفازی و دیزآرتری به زبان ساده

دیزآرتری و آفازی مشترکات زیادی دارند. هر دو‌ی آن‌ها اختلالات ارتباطی هستند که می‌توانند در نتیجه‌ی سکته‌ی مغزی به‌وجود بیایند و حتی می‌توانند هم‌زمان رخ دهند و ارتباط بیمار را با اطرافیان دشوار کنند. تفاوت بین این دو در این است که دیزآرتری یک اختلال گفتاری است در حالی که آفازی یک اختلال زبانی است.

به‌عبارتی آفازی یک اختلال زبانی است که بیشتر به دلیل سکته‌ یا سایر آسیب‌های مغزی ایجاد می‌شود. افراد مبتلاء به آفازی اغلب می‌دانند که چه می‌خواهند بگویند، اما نمی‌توانند کلمات را پیدا کنند و گویی کلمه در “نوک زبان” آن‌ها است. انواع مختلفی از آفازی وجود دارد و می‌تواند به‌صورت خفیف یا شدید رخ دهد. فرد مبتلاء به آفازی ممکن است در درک شنوایی، خواندن و نوشتن نیز دچار اختلال شود.

مانند آفازی، دیزآرتری نیز گاهی اوقات نتیجه‌ی سکته یا آسیب مغزی است. با این حال، دیزآرتری می‌تواند ناشی از بسیاری از بیماری‌های دیگر، از جمله اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، بیماری پارکینسون، فلج مغزی، مولتیپل اسکلروزیس (MS) ، بیماری هانتینگتون یا دیستروفی عضلانی باشد.

دیسفازی چیست؟

به‌طور خلاصه می‌توان گفت در پی سکته یا بیماری‌های مختلف که توسط آن‌ها به مغز آسیب وارد می‌شود (از آنجا که مغز مرکز فرماندهی بخش‌های مختلف بدن است)، ناهنجاری‌های بسیاری ممکن است حادث شود. یکی از این ناهنجاری‌ها که بر توانایی افراد در تولید و درک گفتار تاثیر می‌گذارد و سبب اختلال در خواندن، نوشتن و حرکات اشاره در بدن می‌گردد، دیسفازی نامیده می‌شود.

دیسفازی چه تفاوتی با آفازی دارد؟

با اینکه علل و عواملی که سبب ایجاد هر دو بیماری می‌شوند تقریبا مشابه است اما فرق دیسفازی با آفازی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• دیسفازی هنگامی به‌وجود می‌آید که اختلال فقط در مناطقی از مغز که تخصص تبدیل افکار به گفتار را دارند، ایجاد می‌شود. در صورتی‌که آفازی به ایجاد اختلال در بخش‌های وسیع‌تر هم اطلاق می‌شود. می‌توان گفت دیسفازی زیر مجموعه‌ی آفازی است. در بعضی مناطق دیسفازی را نوعی از آفازی در نظر می‌گیرند.
• در صورتیکه دیسفازی در اثر حملات ایسکمیک گذرا (transient ischemic attack) ایجاد شود توانایی‌های زبان پس از پایان حمله به حالت اول باز می‌گردد اما در بیماران مبتلاء به آفازی به‌علت از بین رفتن کامل سلول‌های مغزی در مناطق مورد حمله، امکان بازگشت توانایی‌ها به‌طور کامل امکان‌پذیر نیست.
• دیسفازی در حقیقت اختلالات متوسط زبان را شامل می‌شود اما آفازی به ازدست دادن کامل توانایی گفتار و درک مطلب در بیمار می‌انجامد.

برای دریافت نوبت از بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب، یا ویزیت آنلاین دکتر مغز و اعصاب کافی است اپلیکیشن پذیرش ۲۴ را دانلود کنید.

شاید برای شما هم سوال باشد:

فرق بین دیسفازی و دیسفاژی چیست؟

دیسفازی ایجاد اختلال در گفتار است در حالی‌که دیسفاژی مشکل عمده‌ی بیمار در عمل بلع می‌باشد که هر دو مشکل بر اثر آسیب‌های مغزی ایجاد می‌شوند.

مهم‌ترین تفاوت آفازی و دیزآرتری چیست؟

در آفازی، آسیب مغزی موجب ایجاد اختلال در زبان می‌شود در حالی‌که در دیزآرتری، آسیب مغزی موجب ایجاد مشکل در گفتار می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز هر نوع علائمی پس از آسیب‌های وارد شده به مغز در اثر ضربه، تصادف یا بیماری‌ها، باید بلافاصله با مراکز درمانی و پزشکان متخصص مغز و اعصاب در ارتباط باشید.