راهنمای کامل مشکل پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن

یکی از مشکلاتی که افراد مختلف، از همه اقشار و همه سنین با آن درگیر هستند، پوسته پوسته شدن پوست یا پوسته ریزی desquamation است. این مشکل ممکن است به یکباره ظاهر شود و به زودی نیز رفع شود. اما گاهی این نیز در مدت زمان طولانی باعث آزار افراد و پایین آمدن اعتماد به نفس آن­ها می­شود.

اینکه بدانید علت پوسته ریزی بدن چیست، چگونه می­توان آن را درمان کرد و برای درمان آن باید به چه پزشکی مراجعه کرد می­تواند درصد زیادی از درگیری­های مربوط به این مشکل را حل می­کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل بیماری پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن پرداخته، و دلایل بروز، روش­های تشخیص و درمان آن را نیز توضیح دهیم:

منظور از پوسته پوسته شدن پوست چیست؟

نام بیماری پوسته پوسته شدن صورت به انگلیسی desquamation است. همچنین به این مشکل skin peeling، dropping of scales، flaking skin و scaly skin نیز گفته می­شود. هنگام بروز این مشکل خارجی­ترین غشاء یا لایه پوست خشک شده و می­ریزد. تفاوت این پوسته پوسته شدن پوست پا یا دست و صورت با پوسته شدن عادی بدن اینست که تکه­های بزرگ و فلس مانندی که حالت برآمده دارند روی بدن ایجاد شده که اکثر مواقع به صورت لایه­ای برداشته می­شوند.

پوسته پوسته شدن صورت ممکن است در نواحی بینی، اطراف دهان و روی لب، دور چشم، روی لپ­ها و پیشانی بروز پیدا کند. به­طور کلی این مشکل ممکن است در جاهای مختلف بدن مانند نواحی زیر اتفاق بیفتد:

• پوسته پوسته شدن پوست دست و پا: روی دست و پا و کف آن­ها، و روی انگشتان قسمت­هایی هستند که بیشتر پوسته پوسته می­شوند. پوسته شدن آرنج و زانو نیز در میان افراد بسیار رواج دارد. در مواقعی نیز برای سایر قسمت­های دست و پا نیز ممکن است این مشکل پیش بیاید.
• پوسته شدن ابرو و اطراف چشم: پوسته شدن زیر ابرو و بالای آن، اطراف چشم مانند گوشه­ها و زیر چشم نیز در شرایط خاصی دیده می­شود.
• پوسته شدن اطراف ناخن: روی انگشتان دست و پا و اطراف ناخن دست و پا نیز ممکن است پوسته پوسته شوند. این مشکل در مواقع حاد ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای ناخن­ها شود.
• پوسته شدن پوست سر: پوسته شدن سر را نباید با شوره اشتباه گرفت. پوسته­ها معمولا اندازه بزرگ­تری از شوره­ها داشته و حالت خشک و پودری دارند.
• پوسته شدن اطراف دهان و روی بینی: اطراف دهان نیز یکی از رایج­ترین قسمت­هایی از بدن است که پوسته ریزی می­کند. این مشکل ممکن است تا روی لب نیز ادامه داشته باشد. مردان نیز ممکن است پوسته پوسته شدن پوست زیر ریش را تجربه کنند.
• پوسته شدن اندام تناسلی: اندام تناسلی نیز از جمله قسمت­هایی از بدن است که ممکن است به پوسته ریزی مبتلا شوند. در این میان بررسی علت پوسته پوسته شدن اندام تناسلی مردان بسیار مهم است.

پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن با چه علائمی همراه است؟

قرار نیست هر مشکلی که برای پوست شما پیش می­آید یا یک پوسته شدن ساده را یک بیماری تلقی کرده و استرس بگیرید و نگران بشوید. در واقع پوسته ریزی که به عنوان یک بیماری شناخته می­شود با علائمی که در ادامه گفته می­شود همراه است.

• پوسته پوسته شدن صورت و بدن ممکن است همراه با خارش باشد؛ به طوری که ریزش پوست را تشدید کند.
• سوزش، قرمزی پوست و تورم نیز می­تواند همراه با پوسته پوسته شدن صورت بروز پیدا کند.
• ناحیه پوسته پوسته شده ممکن است جوش­های کوچکی نیز بزند.
• خشکی نیز یکی از نشانه­هایی است که اغلب با پوسته ریزی بروز پیدا می­کند.

دلایل پوسته پوسته شدن یا پوسته ریزی چیست؟

ابتدا لازم است بدانید برای پیدا کردن علت پوسته شدن انگشتان دست ، صورت و بدن باید هر چه سریع­تر به متخصص پوست مراجعه کنید. یک متخصص پوست درصورت نیاز شما را به سایر پزشکان متخصص ارجاع می­دهد. اگر به دنبال بهترین دکتر پوست آنلاین نیز هستید می­توانید به سایت پذیرش۲۴ مراجعه کنید. با استفاده از خدمات این سایت می­توانید بهترین پزشکان سراسر ایران را در زمینه­های مختلف و برای بررسی علت و درمان پوسته پوسته شدن پوست دست و صورت پیدا کنید، رزومه و فیلد درمانی آن­ها را بررسی کنید و حتی بدون نیاز به تماس با مطب، نوبت خود را ثبت کنید.

گرفتن نوبت نیز، هم به صورت تلفنی و آنلاین و هم به صورت حضوری امکان پذیر است. در ادامه برخی از مهمترین دلایل بروز پوسته پوسته شدن پوست را بررسی خواهیم کرد. دلایل بروز این مشکل می­توانند در یکی از این دسته­ها جای بگیرند:

علل طبیعی پوسته پوسته شدن پوست

برخی از اوقات خود فرد هیچگونه دخل و تصرفی در ابتلا به این بیماری و پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن ندارد؛ در واقع این عوامل طبیعی هستند که باعث بروز این مشکل می­شوند. دانستن این علل به شما کمک می­کند در برخی از مواقع و در صورت امکان بتوانید آن­ها را کنترل کنید.

• آلودگی هوا و افزایش میزان گرد و خاک و آلودگی­های کارخانه­جات و ماشین­ها در هوا
• وجود دستگاه­های گرمایشی نامناسب در داخل خانه
• پیر شدن طبیعی پوست
• خشکی بیش از حد پوست افراد
• تحریک پوست در اثر اصطکاک
• قرار گرفتن پوست در معرض نور شدید آفتاب

دلایل پوسته ریزی بدن ناشی از عادات غلط

گاهی برخی از عادات اشتباه در طول زندگی باعث پوسته پوسته شدن پوست می­­شوند. البته باید در نظر بگیرید که تنها درصدی از افراد با انجام این کارهای با مشکل پوسته ریزی روبرو می­شوند و بروز این مشکل چیز صد در صدی نیست. برخی از مهمترین این عادات غلط عبارتند از:

• استفاده از صابون­ها و شوینده­های نامناسب هنگام شستشوی لباس و ظروف یا برای استحمام
• ضدعفونی کردن بیش از حد دست­ها
• شستن صورت و حمام کردن با آب گرم
• عدم نوشیدن مایعات کافی در طول روز
• خشک کردن صورت با پارچه­های خشن و زبر
• پوشیدن لباس­هایی که در ساخت آن­ها از الیاف مصنوعی و خشن استفاده شده باشد
• داشتن استرس یا اضطراب شدید

بیماری­های التهابی موثر در پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن

در اکثر مواقع علت پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن مشکلات و بیماری­های مختلف التهابی است. علت آن­ها نیز مختلف است و عوامل مختلف مانند ژنتیک، نقص سیستم ایمنی بدن در بروز آن­ها دخیل هستند. در ادامه برخی از مهمترین این بیماری­های التهابی که منجر به پوسته ریزی پوست می­شوند را معرفی می­کنیم:

• اگزما (Eczema ): یکی از رایج­ترین بیماری­های پوستی اگزما است. این بیماری ممکن است در تمام سنین و برای همه افراد اتفاق بیفتد. علت آن گاهی ژنتیکی است و گاهی حساسیت­های مختلف به برخی از مواد و غذاهاست. همچنین برای برخی از بیماری مقطعی و برای برخی دیگر مادام­العمر است. از علائم آن نیز قرمزی، خارش، التهاب و پوسته شدن پوست است.

• پسوریازیس (psoriasis ): نام دیگر این بیماری غیر واگیردار و خود ایمنی صدفک است. این بیماری معمولا ژنتیکی و مادام­العمر است و درصد کمی از افراد به آن مبتلا می­شوند. فلسی شدن و پوسته ریزی پوست، خارش و خشک شدن بیش از حد پوست و خونریزی آن و ایجاد تاول از نشانه­های بروز این بیماری است.
• درماتیت تماسی (contact dermatitis ): نوعی از اگزما محسوب می­شود که عامل اصلی آن تماس پوست با مواد حساسیت­زا است. در این نوع بیماری فرد با تماس با خاک، مواد شوینده یا برخی مواد غذایی دچار خارش، التهاب و پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن می­شود.
• درماتیت سبورئیک (Seborrhoeic dermatitis ): این بیماری به اگزمای سبورئیک نیز معروف است بیشتر در پوست سر و صورت دیده می­شود. علت بروز آن نیز می­تواند واکنش التهابی به یک مخمر بوده و باعث پوسته پوسته شدن پوست صورت، زیر ریش، دور لب، پیشانی، زیر ابرو و سر شود.
• درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis ): این بیماری به اگزمای آتوپیک یا اگزمای سرشتی نیز معروف است و بروز آن در کودکان بیشتر رواج دارد. علائم این بیماری التهاب شدید پوستی، خارش و پوسته ریزی است که معمولا طولانی مدت نیز می­باشد.
• آلرژی­ها: علاوه بر حساسیت­های مختلف به مواد غذایی، مواد شوینده یا آلودگی­های محیطی، حساسیت به داروهای مختلف نیز می­تواند باعث بروز مشکل پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن شود.

بیماری­های عفونی و پوسته ریزی بدن

در برخی از مواقع ارگانیسم­هایی مانند قارچ، باکتری، ویروس یا انگل باعث بروز پوسته ریزی پوست یا پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن هستند. برخی از مهمترین آن­ها نیز عبارتند از:

• ایمپتیگو یا زرد زخم ( Impetigo ) یک نوع عفونت باکتریایی است که بیشتر روی صورت و دور دهان ایجاد شده و باعث ایجاد تاول و زخم می­شود. در ایجاد زرد زخم دو باکتری استرپتوکوک و استافیلوکوک نقش دارند. این بیماری بیشتر در کودکان و کسانی که ورزش­های تماسی مانند کشتی انجام می­دهند رخ می­دهد.
• کرم حلقه ای یا درمافیتوز (Dermatophytosis ) یک نوع عفونت قارچی است و در ایجاد آن هیچ کرمی نقش ندارد. این نام نیز تنها به دلیل ظاهر نشانه­ها و علائم به کرم حلقه­ای روی آن گذاشته شده است. سرایت این بیماری قارچی از طریق تماس پوست با پوست آلوده انسان یا حیوان بوده و از علائم آن قرمزی پوست و خارش است.
• بیماری شوک سمی (Toxic shock syndrome ) که ناشی از یک عفونت باکتریایی است.

ابتلا به بیماری­های مختلف باعث بروز پوسته پوسته‌های روی بدن میشود

بروز برخی دیگر از بیماری­ها نیز با بروز علائمی مانند پوسته پوسته شدن پوست همراه هستند:

• فردی که در مراحل درمان سرطان و مراحل مختلف پرتودرمانی یا شیمی درمانی است ممکن است پوسته پوسته شدن پوست را تجربه کند.
• فردی که مبتلا به بیماری کراتوز اکتینیک (AK) که یک بیماری پیش سرطانی است می­شود نیز ممکن است پوسته ریزی پوست صورت و بدن را همراه با علائم دیگر تجربه کند.
• افراد مبتلا به بیماری­های حاد کلیوی و کم کاری تیروئید نیز در معرف بروز این مشکل هستند.

ژنتیک از دلایل پوسته پوسته شدن پوست است

در این میان برخی از بیماری­های ژنتیکی و وراثتی نیز می­توانند باعث پوسته پوسته شدن پوست شوند. در ادامه به برخی از شایع­ترین آن­ها اشاره می­کنیم:

• ایکتیوز یک بیماری ژنتیکی است که معمولا از والدین منتقل می­شود. این بیماری در اکثر مواقع از همان کودکی خود را نشان داده و باعث تجمع سلول­های پوستی و ایجاد فلس پوستی می­شود.
• سندروم پوست اندازی آکرال یک بیماری ژنتیکی است که معمولا در اواخر کودکی و اوایل سنین بزرگسالی بروز پیدا می­کند. پوسته پوسته شدن پوست دست و پا از علائم آن است.

تشخیص و درمان پوسته ریزی صورت و بدن

بسیاری از مواقع فرد پس از مواجهه با پوسته پوسته شدن پوست صورت یا بدن، می­تواند با زدن مرطوب کننده­ها، آبرسان­ها و لوسیون­ها این مشکل را حل کند. گاهی اوقات نیز این مشکل در اثر خشکی هوا، آفتاب سوختگی یا آلودگی هوا به­وجود می­آید که با تغییر شرایط باز هم مشکل پوسته پوسته شدن پوست صورت یا بدن حل می­شود. اما اگر این مشکل ادامه دار بود لازم است حتما با یک دکتر متخصص پوست مشورت کنید.

یک پزشک متخصص با سوال در مورد سابقه بیماری، اینکه چه زمانی با علائم مواجه شده­اید، شرح همه علائم و نشانه­ها و داروها یا غذاهایی که مصرف کرده­اید می­تواند علت و بهترین راه درمان را به شما پیشنهاد دهد. همچنین پزشک شما ممکن است یکی از روش­های تشخیصی زیر را نیز تجویز کند:

• آزمایش خون
• آزمایش تیروئید
• تست پوستی و بیوپسی محل خارش

درمان پوسته پوسته شدن پوست

روش درمانی مناسب باید توسط پزشک معالج شما در نظر گرفته شود؛ بنابراین بهتر است دست از خود درمانی بردارید. پزشک نیز بر اساس علت بروز بیماری، شرایط بیمار و سن آن بهترین روش درمان را توصیه می­کند. این روش­های درمانی ممکن است یکی از موارد زیر باشد.

• مصرف داروها برای کنترل آلرژی و حساسیت
• تجویز کرم­ها و لوسیون­های مختلف
• تجویز داروهای مختلف برای درمان بیماری زمینه‌­ای

لازم به ذکر است هنگامی که با واکنش­های شدید آلرژیک مانند کهیر و تنگی نفس، یا تهوع و استفراغ، ضعف شدید، تب شدید، تاول­های ناگهانی و شدید و تشنج روبرو شدید باید حتما به اورژانس مراجعه کنید.

درمان خانگی پوسته پوسته شدن پوست

علاوه بر درمان دارویی که پزشک متخصص برای شما در نظر می­گیرد، با انجام برخی از کارها در خانه نیز می­توانید از شدت علائم پوسته پوسته شدن پوست بکاهید و می­توانید روند آن را تحت کنترل خودتان بگیرید. از جمله کارهایی که در این زمینه مفید به نظر می­رسد عبارت است از:

• مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B مانند تخم مرغ، سالمون، گوشت، بوقلمون و موز را در اولویت برنامه غذایی خود قرار دهید.
• آب زیادی در طول روز بنوشید.
• از مصرف کرم­ها و لوسیون­های بی کیفیت، قوی و با بوی تند پرهیز کنید.
• با روغن­های طبیعی مانند روغن نارگیل ناحیه­ای که درگیر شده است را چرب کنید.
• از مصرف صابون­های قوی پرهیز کنید.
• هنگام حمام از آب خیلی گرم استفاده نکنید.
• از ماسک­های طبیعی مانند ماست خیار، ماست آلوئه ورا و عسل استفاده کنید.
• از میوه­ها و سبزیجات تازه در برنامه غذایی خود استفاده کنید و از خوردن مواد سرخ کردنی و فست فود دوری کنید.

پاسخ به سوالات متداول در زمینه پوسته پوسته شدن پوست

در ادامه بررسی دلایل و درمان پوسته پوسته شدن پوست به چند نمونه از سوالات متداول که ممکن است برای بسیاری از شما پیش بیاید پاسخ می­دهیم. این پاسخ­ها می­تواند دید شما را نسبت به درمان و حل این مشکل بازتر کند.

۱- کمبود چه ویتامینی باعث پوسته پوسته شدن صورت میشود؟

اگر برای درمان پوسته ریزی صورت به یک دکتر درماتولوژی مراجعه کنید به­طور قطع می­شنوید که کمبود برخی از ویتامین­ها می­تواند منجر به بروز این مشکل شود. در این میان کمبود ویتامین­های گروه B به خصوص ویتامین B3 که به نیاسین معروف است، کمبود ویتامین C، ویتامین K، ویتامین D بیشتر به چشم می­خورد. برای درمان نیز می­توانید از مکمل­هایی که حاوی این ویتامین­ها هستند، یا مواد غذایی که این ویتامین­ها را دارند استفاده کنید.

۲- چه نوع کرم­هایی برای پوست پوست شدن صورت و بدن مناسب است؟

همانطور که در بالا گفته شد یکی از روش­های درمان پوسته پوسته شدن پوست استفاده از کرم­ها در طول روز و پس از حمام است. برای نتیجه بهتر باید این کرم­ها توسط دکتر متخصص پوست تجویز شود. اما به­طور کلی باید بدانید کرمی که استفاده می­کنید باید بسیار ملایم باشد، عطر و اسانس نداشته و خاصیت مرطوب­کنندگی و آبرسانی خوبی داشته باشد. همچنین دقت کنید کرم هایی که مصرف می­کنید حالت لایه­برداری نداشته باشند.

۳- چه ماسک­های خانگی برای درمان پوسته ریزی صورت مناسبند؟

ساخت و استفاده از ماسک­های خانگی در منزل و استفاده از مواد طبیعی می­تواند برای درمان پوسته پوسته شدن پوست صورت و دست و پا بسیار مفید باشد. اما باید بدانید چه موادی را برای این منظور استفاده کنید. به طور مثال خیار برای درمان این مشکل بسیار استفاده می­شود. چراکه خیار سرشار از ویتامین C، B و K و موادی مثل مس و پتاسیم است.

همچنین می­توانید از یک پنبه استفاده کرده و ماست شیرین یا شیر را به قسمتی از پوست صورت که آسیب دیده است زده و آن­را کمی ماساژ دهید؛ چراکه شیر و ماست سرشار از ریزمغذی­های مفید برای مرطوب نگه داشتن پوست است. برای نتیجه بهتر میتوانید در آن­ها کمی عسل حل کنید.

همچنین برای این منظور می­توانید از روغن­هایی مانند روغن بادام، روغن زیتون و روغن نارگیل نیز استفاده کرده و ناحیه پوسته پوسته شده را با آن به آرامی ماساژ دهید.