۵ نوع مهم کم خونی کودکان که باید بشناسید

کم خونی در کودکان یکی از مشکلات شایع و گسترده‌‌ای است که بسیاری از کودکان را در سرتاسر جهان به خود مبتلا کرده است.

از آنجایی که کودکان در سن رشد قرار دارند و باید همه چیز در بدن آن‌ها به اندازه کافی و در نرمال‌ترین حالت ممکن خود باشد تا بهترین رشد را داشته باشند و آسیبی از این نظر آن‌ها وارد نشود؛ درمان کم خونی کودکان باید برای والدین آن‌ها کاملاً جدی و مسرانه پیگیری شود.

اگر کودکان کم سن دارید و احتمال می‌دهید به این بیماری مبتلا شده باشند، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید و می‌خواهید کودکان شما کاملاً سالم به دنیا بیایند و بزرگ شوند تا انتهای این مقاله در کنار ما بمانید.

در ادامه موضوع کم خونی کودکان را به طور مفصل بررسی کرده و تمام علائم آن روش‌های پیشگیری و درمان آن را برای شما شرح خواهیم داد.

بیماری کم خونی کودکان چیست؟

خون مایع حیاتی و اصلی بدن تمام انسان‌ها است. خونی که درون رگ‌های ما جریان دارد از میلیون‌ها گلبول قرمز تشکیل شده که هر کدام از گلبول‌های قرمز بدن ما دارای ۴ جایگاه برای هموگلوبین هستند.

اگر به ساختار هموگلوبین توجه کنید متوجه می‌شود که در ساختمان آن اتم‌های آهن دیده می‌شود.

اگر تعداد عناصر آهن در هموگلوبین خون ما کمتر از حالت عادی باشد ما ما به کم خونی از نوع فقر آهن دچار می شویم.

به طور کلی کم خونی بیماری است تمام افراد را می‌تواند درگیر کند و در سال‌های اخیر طیف وسیعی از افراد بزرگسال تا کودکان شیرخوار را درگیر خود کرده است.

فقر آهن از شایع‌ترین انواع مدل‌های کم خونی در کودکان است. فقر آهن سطوح مختلفی دارد و از یک کمبود آهن سطحی و خفیف تا کم خونی فقر آهن کاملاً جدی و حاد را شامل می‌شود.

در هر صورت اگر این بیماری چه در سطح خفیف و یا در سطح جدی و حاد درمان نشود می‌تواند رشد و نمو کودک را کاملاً تحت تأثیر قرار دهد.

چراکه اتم‌های آهن فرایند انتقال اکسیژن از ریه به سمت اندام‌ها و سلول‌های بدن را تسهیل کرده و باعث می شوند تا سلول‌ها راحت‌تر بتواند اکسیژن مورد نیازشان را دریافت کنند.

از این رو وجود آن‌ها به اندازه کافی در بدن از ضروریات یک بدن سالم مخصوصاً برای کودکان که در سن رشد قرار دارند، می‌باشد.

مقدار آهن مورد نیاز کودکان چقدر است؟

زمانی که نوزاد به دنیا می آید در بدن او مقداری آهن به صورت ذخیره شده وجود دارد اما کودک برای رشد و نمو نیاز دارد میزان مشخصی آهن به بدنش وارد شود این نیاز برای کودکانی که بین ۷ تا ۱۲ ماه سن دارند به مقداره ۱۱ میلی گرم برای کودکان ۱۲ تا ۳۶ ماهه مقدار ۷ میلی گرم برای کودکانی که ۴ تا ۸ سال دارند ۱۰ میلی گرم و برای کودکانه بین ۹ تا ۱۳ سال ۸ میلی گرم برای دخترانی که بین ۱۴ تا ۱۸ سال دارد ۱۵ میلی گرم و برای پسران که بین ۱۴ تا ۱۸ سال دارند مقدار ۱۱ میلی گرم است.

علت اینکه دختران جوان به میزان بیشتری از آهن نسبت به پسران هم سن خود نیاز دارند این است که در آن سن تقریباً دختران پریود و قاعدگی را تجربه می‌کنند و از این تنهایی هر ماه میزاره زیادی از خون و آهن بدن شان را از دست می دهد به همین دلیل برای جبران خون از دست رفته نیاز به مقدار بیشتری آهن نسبت به پسران دارند

کم خونی کودکان چه نشانه ها و علامت هایی دارد؟

همانطور که برای شما توضیح دادیم کمبود آهن و کم خونی کودکان که ناشی از فقر آهن باشد باعث می شود فرایند اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن آن‌ها با مشکل مواجه شود و اکسیژن به اندازه کافی به بدن آن‌ها نرسد.

در صورتی که کودکان اکسیژن مورد نیاز بدنشان را دریافت نکنند، علائم و نشانه‌هایی را از خود بروز می‌دهند.

برای مثال کمبود آهن باعث می شود:

• فرایند عملکرد و فعالیت‌های روزانه کودک شما با اختلال مواجه شود
• پوست کودک رنگ پریده، زرد و بی‌حال باشد
• احساس خستگی زیاد و غیرطبیعی
• احساس سرمای بیش از اندازه در نواحی انتهایی بدن مانند دست و پا
• کند شدن روند رشد
• نداشتن اشتها و کم غذا شدن
• تنفس سریع زیاد و غیرطبیعی
• نفس تنگی
• ابتلا به بیماری‎های گوناگون مانند عفونت
• میل زیاد و غیرطبیعی به خوردن مواد مانندی: یخ، خاک، رنگ یا نشاسته

در صورت بروز هر کدام از نشانه‌های ذکر شده بلافاصله به دکتر کم خونی فقر آهن مراجعه کنید یا اگر به هردلیلی امکان مراجعه حضوری ندارید حتما اجازه دهید یک دکتر آنکولوژی آنلاین کودک شما را ویزیت کند.

نحوه پیشگیری از کم خونی کودکان

برای پیشگیری از کم خونی کودکان بهتر است از همان ابتدا با یک دکتر کم خونی کودکان مشورت کنید تا بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری در کودکان را برای شما مشخص کند.

• در صورتی که به دکتر کم خونی مراجعه کنید و پزشک معاینات مربوطه را انجام دهد و نیاز به ببیند، ممکن است برای کودک شما یک مکمل آهن مثل قطره آهن یا قرص‌های ویتامینی که شامل آهن هم می‌باشند با دوز مناسب برای کودک شما تجویز کند.
• همچنین بهتر است به نوزادان خود شیر خشکی بدهید که با آهن غنی شده باشند در این صورت احتمالاً کودک شما به اندازه مورد نیاز آهن را دریافت می‌کند و به این بیماری دچار نمی‌شود.
• سعی کنید حتما در طول هفته از غذاهایی که میزان آهن بیشتری دارند یا سبزیجاتی که دارای این عنصر مفید هستند در رژیم غذایی خود حتما استفاده کنید.
• زیاده‌روی در استفاده از شیر برای کودکان بین یک تا پنج سال ممنوع است. اگر کودک شما وابستگی زیادی به شیر دارد مقدار شیری که روزانه می‌تواند به نوشد کمتر از ۷۱۰ میلی‌لیتر است.
• استفاده از شیر گاو و بز تا یک سالگی برای کودکان ممنوع است.
• همچنین غذاها و موادی که غنی از ویتامین c باشند مانند: پرتقال، طالبی، توت فرنگی، فلفل دلمه‌ای، گوجه‌فرنگی و غیره می‌توانند به جذب بیشتر آهن در بدن کودک شما کمک کنند.

کدام مواد غذایی و چه میوه‌هایی برای کم خونی کودکان مفید است؟

• گوشت و فراورده‌های گوشتی
• کره بادام زمینی
• شکلات تلخ
• تخم مرغ
• حبوباتی مانند: عدس و لوبیا
• انواع مغزها
• ماهی
• کشمش
• برگه زردآلو
• هندوانه
• گیلاس

درمان سریع کم خونی کودکان چیست؟

اگر با رعایت موارد پیشگیری اما باز هم کودک شما به کم خونی و فقر آهن دچار شد بهتر است قبل از هر چیزی باید یک دکتر کم خونی فقر آهن کودک شما را ویزیت کند تا بتواند علت اصلی این بیماری در کودک شما را تشخیص داده و درمان موثر و نتیجه بخش برای آن را شروع کند.

اما در کل درمان‌هایی که برای فقر آهن در کودکان مورد استفاده قرار می گیرند، از انواع درمان خانگی کم خونی در کودکان هستند و به صورت درمان کم خونی کودکان با تغذیه می‌باشند.

اصلاح سبک غذایی

منظور از اصلاح سبک غذایی تغییر رژیم غذایی شما به رژیم غذایی است که مملو از از مواد غنی شده با آهن و موادی که جذب آهن را در بدن افزایش می‌دهند، باشد.

تشخیص و درمان درست و به موقع بیماری های عفونی

اگر عفونت بر بدن کودک کهنه شود و درمان نشود می تواند باعث ابتلا به آنمی یا همان کم خونی در کودکان شما بشود.

استفاده از مکمل‌های آهن

زمانی که کودک به فقر آهن و کم خونی مبتلا شود احتمالاً داروهایی که دارای مقادیر زیادی آهن هستند برای او توسط دکتر خون کودکان تجویز می‌شود.

بهترین زمانی که آهن در بدن جذب می‌شود صبح زود یا زمانی است که معده خالی باشد اما اگر مصرف ناشتای آهن برای کودک شما ناخوشایند است می‌توانید به دستور دکتر کم خونی مکمل‌ها را به همراه شیر مادر و یا بعد صبحانه به کودک خود بدهید.

آیا تنها نوع کم خونی کودکان فقر آهن است؟

خیر. همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم بیشترین و شایع‌ترین نوع کم خونی در کودکان فقر آهن است اما کم خونی‌های دیگری مانند کم خونی داسی شکل، کم خونی پرنیشیوز، کم خونی آپلاستیک، کم خونی همولیتیک و… نیز وجود دارند که درصد ابتلای کودکان به این نوع از کم خونی‌ها کمتر از فقر آهن است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

کم خونی بیماری است که باید آن را جدی بگیرید تا دچار عوارض آن نشوید. اگر کودک شما به کم خونی‌های غیرشایع مبتلا شد به محض اینکه متوجه شدید حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

اگر کودک شما دچار حملات ناگهانی درد، مشکلات طحالی و… شد بدون فوت وقت به دکتر کم خونی داسی شکل مراجعه کنید.

در صورت مشاهد سرگیجه، کبودی‌های بدون علت، خون دماغ و خونریزی لثه و تپش قلب دکتر کم خونی آپلاستیک را در جریان بگذارید.

اگر کودک شما علائمی مثل کبد و طحال بزرگ شده، ادرار تیره خستگی زیاد و… داشت حتما با یک دکتر کم خونی همولیتیک درباره علائم او مشورت کنید.

در آخر هم اگر کم خونی در کودک شما با علائمی مثل سردرد و کاهش وزن همراه بود دکتر کم خونی پرنیشیوز می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند.