درمان فلج صورت با فیزیوتراپی و ورزش‌های مناسب فلج بلز

تصور کنید که یک روز صبح از خواب بیدار می‌‎شوید و نمی‌‎توانید به ‎خوبی پلک بزنید یا لب‌‎های خود را روی یکدیگر قرار دهید. این عارضه ممکن است همان فلج بلز باشد که تقریبا ۲۳ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ فرد ۱۵ تا ۶۰ ساله در جهان را به‎ صورت ناگهانی تحت تاثیر قرار می‌‎دهد.

فلج بلز نوعی فلج حاد صورت است که ماهیچه‎‌‌های یک طرف صورت را به شدت ضعیف می‎‌‌کند. در واقع بروز آسیب قابل توجه به عصب صورت که مسئول تنظیم حرکات عضلات است، علت اصلی ابتلا به فلج بلز است.

بی‌حسی و ضعف در سمت آسیب‌دیده صورت، آب‌ریزش آب دهان، مشکل در بستن چشم طرف آسیب‌دیده، احساس درد در اطراف گوش، افزایش حساسیت به صدا، کاهش حس چشایی و مشکلات بینایی برخی از علائم رایج فلج بلز هستند.

خوشبختانه تجربه نشان داده است که با فیزیوتراپی فلج بلز، انجام تمرینات ورزش فلج بلز، دارودرمانی و نهایتا جراحی می‏توان طی ۲ تا ۶ ماه بر این مشکل فائق شد. البته به‎ شرطی ‎که به ‎موقع برای دارودرمانی و انجام تمرینات فیزیوتراپی فلج بلز به پزشک متخصص مغز و اعصاب و فیزیوتراپیست مراجعه شود.

مطالعه این مطلب می‎تواند کمک زیادی به شما برای آگاهی از جزئیات مسائلی مانند درمان فلج صورت با فیزیوتراپی، میزان اثرگذاری فیزیوتراپی در فلج بلز، ورزش‎های مناسب فلج بلز، هزینه فیزیوتراپی فلج بلز و درمان فلج بلز با ورزش‎های فیزیوتراپی و ماساژ کند.

فواید فیزیوتراپی برای فلج بلز واقعیت دارد؟

تمرینات فیزیوتراپی فلج بلز اغلب نقش حیاتی در بهبودی بیماران دارند. زیرا عضلات فلج ‎شده می‌توانند در اثر عدم تحرک کوچک و کوتاه شوند و حتی زمینه انقباض دائمی آن‌‎ها فراهم شود.

با کمک یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای و انجام اصولی درمان‎های فیزیکی مانند ورزش برای فلج صورت، بیوفیدبک، لیزردرمانی، الکتروتراپی، ماساژدرمانی و گرمادرمانی می‎توانید از تسریع روند بهبودی، بهبود عملکرد صورت و به حداقل رساندن عواقب این بیماری مطمان شوید و به‎مرور برخی از عملکردهای ازدست‎رفته مانند پلک زدن را بازگردانید.

البته برخی از پزشکان توصیه می‎‌‌کنند که فیزیوتراپی فلج بلز اعصاب بهتر است خیلی سریع شروع نشود و بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۴ روز از بروز علائم اولیه و پایان دوره دارودرمانی برای انجام آن اقدام شود. زیرا ممکن است خطر واکنش معکوس و انقباض بیش‎ازحد عضلات صورت در اثر التهاب شدید بیمار را تهدید کند.

پس بهتر است پیش از ماساژ صورت برای درمان فلج بلز در خانه یا فیزیوتراپی صورت فلج بلز در مرکز فیزیوتراپی با دکتر فلج بل خود مشورت کنید.

نحوه درمان فلج صورت با فیزیوتراپی

معمولا قبل از شروع مجموع‌ه‎ای از تمرینات فلج بل، فیزیوتراپیست وضعیت و سابقه پزشکی بیمار، زمان شروع علائم و شدت فلج صورت را با دقت ارزیابی می‌‎کند.

پس از ارزیابی کامل، درمانگر یک طرح فیزیوتراپی فلج بلز اختصاصی ارائه می‌کند تا بیمار بتواند از سریع‎ترین و موثرترین مسیر برخی از عملکردهای ازدست‎رفته صورت خود را بهبود بخشد.

معمولا فیزیوتراپیست با انجام تمرینات ماهیچه‌ه‎ای صورت شروع می‌‎کند. وی به بیمار نشان می‌دهد که چگونه ماهیچه‌های صورت خود را دستکاری کند تا حرکت آن‎‌‌ها آسان‌تر شود. هنگامی‎که درمانگر احساس کرد که فعالیت عمومی عضلات صورت بهبود یافته است، در مرحله بعد سعی می‎‌‌‌کند که با ورزش‌‎های مخصوص فلج صورت و راهکارهای دیگری مانند طب سوزنی یا لیزردرمانی قدرت عضلانی را افزایش دهد و حرکات صورت را اصلاح کند.

به‎ همین ‎دلیل، مهم است که بیماران توصیه‌‎های فیزیوتراپیست خود را برای انجام تمرینات یا تکنیک‌‎ها در خانه دنبال کنند. با تکرار تمرینات برای دوره‎‌‌های زمانی مشخص، عضلات بهترین شانس را دارند تا حرکات طبیعی صورت را دوباره یاد بگیرند. در ادامه به ورزش خانگی برای فلج بلز اشاره خواهیم کرد.

انواع تکینک‎‌‌های فیزیوتراپی برای فلج بلز

پس از انجام تمرینات ورزشی اولیه روی صورت، احتمالا متخصص فیزیوتراپی برای تکمیل برنامه فیزیوتراپی برای درمان فلج صورت به‎سراغ همه یا تعدادی از تکنیک‎های زیر می‎رود. معمولا روند انتخاب بهترین تکنیک برای هر بیمار بستگی به شدت فلج بلز، سن بیمار و سرعت پیشرفت بهبودی دارد. در ادامه به جزئیات این تکنیک‎ها که اغلب نیاز به دستگاه فیزیوتراپی فلج صورت دارند اشاره خواهیم کرد.

انجام تمرینات تمدد اعصاب صورت

از آنجایی ‎که اغلب بیماران در روزهای اول ابتلا به فلج بلز با اسپاسم و پرش اعضای صورت به‎خصوص یکی از چشم‎ها مواجه هستند، فیزیوتراپیست تمریناتی مانند میم‎تراپی (Mime therapy) و تکنیک کابات را برای کاهش انقباض غیرارادی یا ناخواسته برخی از عضلات طراحی خواهد کرد.

ماساژ صورت برای درمان فلج بلز

ماساژدرمانی به کمک دستگاه یا با حرکات دست به کشش و تحرک عضلات صورت و هم‎چنین تقویت گردش خون و افزایش اکسیژن‎ رسانی در این ناحیه کمک می‎کند. در نتیجه به‎مرور می‎تواند باعث کاهش انقباضات و فشار ناشی از آن‎ها روی اعصاب صورت شود.

اگرچه می‎توانید این روش را در خانه انجام دهید، اما دریافت کمک از یک فرد حرفه‌‎ای نیز توصیه می‎شود. زیرا یک فیزیوتراپیست در زمینه فیزیوتراپی فلج بلز (ورزش فلج بلز) به ‎خوبی آموزش دیده است و تجربه آن را دارد که چه تمریناتی برای دستیابی سریع و ایمن شما به بهترین نتایج مناسب‎‌‌تر هستند. اصولا تکنیک‌های ماساژ فلج بلز روی نواحی زیر تمرکز می‌کنند:

• عضلات تحتانی صورت: ماساژ صحیح به بیمار کمک می‌‎کند تا ماهیچه‎‌‌های پایینی صورت را تقویت کند و توانایی لبخند زدن، اخم کردن و سایر حالات صورت را دوباره به دست آورد.
• پیشانی: ماساژ قسمت بالایی صورت به بیمار کمک می‌‎کند تا ضعف عضلانی پیشانی را کاهش دهد.
• گونه‌ها: استفاده از نوک انگشتان برای انجام یک حرکت دایره‌ای‎‌ شکل در اطراف گونه‌ها ممکن است به بیمار کمک کند تا دوباره قدرت حرکت ماهیچه‌های گونه‌ها را به دست آورد.

گرمادرمانی فلج بل

ممکن است درمانگر از بیمار بخواهد که پس از ماساژدرمانی برای فلج بل، از تکنیک گرمادرمانی در قالب قرار دادن یک حوله گرم و مرطوب روی صورت یا دیاترمی با موج کوتاه استفاده کند. زیرا هر دو این روش‎ها باعث کاهش التهاب و درد، افزایش عملکرد متابولیک بافت صورت، بهبود جریان خون و جلوگیری از انقباضات عضلات می‌‎شوند و برای به حداکثر رساندن اثربخشی ماساژ فلج بل موثر هستند.

طب سوزنی برای درمان فلج صورت

اغلب متخصصان فیزیوتراپی قبل از شروع روش‎های الکترومغناطیسی مانند لیزر درمانی به‎ سراغ طب سوزنی می‌‎روند. زیرا تحقیقات ثابت کرده‌‎اند که قرار دادن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از پوست باعث تحریک اعصاب و عضلات می‌شود و در درصد زیادی از بیماران ممکن است تسکین ‎دهنده باشد. از طرفی، احتمال بروز آسیب‌های بیشتر به عصب‌ها را کاهش می‌دهد.

برخی از منابع از این روش با عنوان دِرای نیدلینگ یا سوزن خشک نیز یاد می‎‌‌‌کنند. چون در این تکنیک فقط سوزن وارد عضله شده و هیچ‎گونه ماده‌‎ای به داخل بافت تزریق نمی‌‎‌شود.

جالب است بدانید که اخیرا متخصصان برای درمان فلج بلز از روش ترکیبی به نام الکترواکوپانکچر استفاده می‎‌‌کنند. در این تکنیک، همزمان با طب سوزنی از محرک‌‎های الکتریکی نیز استفاده می‌شود. در واقع، زمانی ‎که سوزن‌‎ها در عمق مناسبی وارد شدند، درمانگر از الکترودهایی برای اتصال سوزن‌ها به دستگاه مخصوص الکترواکوپانکچر نیز استفاده می‎‌‌کند. این کار میزان تحریک اعصاب و عضلات صورت را چندین برابر می‌‎کند.

مطمانا بعد از چندین جلسه فیزیوتراپی فلج بلز با طب سوزنی، مجموعه‌ خاصی از عصب‌ها و عضلات تحریک می‌شوند تا حالت طبیعی عضلات چهره حفظ شده و تنش‌های موجود در عضلات رفع شوند.

روش‎‌‌های الکترومغناطیسی درمان فلج صورت

فیزیوتراپیست معمولا برای اصلاح کامل حالات چهره و علائم بیماری به‎سراغ روش‎های الکترومغناطیسی می‎رود. از روش‎های الکترومغناطیسی پرکاربرد و موثر برای فیزیوتراپی فلج بلز می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. الکتروتراپی فلج بل:

الکتروتراپی با دستگاه تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) و دستگاه تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES)، می‎‌تواند به ‎صورت ترکیبی برای کمک به توان‌بخشی و فیزیوتراپی فلج بلز استفاده شود.

در واقع دستگاه TENS با ارسال پالس‌های تسکین‌دهنده در طول رشته‌های عصبی، ورود سیگنال‌های درد را به مغز سرکوب می‌کند و در عین حال بدن را تشویق می‌کند تا سطوح بیشتری از اندورفین‌ و انکفالین‌ را تولید کند. دستگاه‌ NMES برای تحریک عضله از طریق پالس‌های الکتریکی کوچکی که از طریق پدهای الکترود ارسال می‌شوند، استفاده می‎‌شود.

در اصل این دستگاه به طور ریتمیک ماهیچه را منقبض و شل می‎‌‌کند و به ‎همین ‎دلیل می‌تواند آتروفی عضلات فلج ‎شده را به تاخیر بیاندازد و به بهبود قدرت عضلات صورت کمک کند.

۲. لیزردرمانی فلج بلز

ازآنجایی‎که تابش نور لیزر کم‎توان روی تحریک اعصاب موثر است، در مراحل پایانی از این روش فیزیوتراپی فلج بلز برای کاهش التهاب و ترمیم سیگنالینگ اعصاب صورت استفاده می‎شود. مشخص شده است که لیزردرمانی روی افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‎دیده نیز موثر است.

۳. درمان فلج بل با استفاده از تابش مادون قرمز

اگرچه شواهد اندکی در مورد اثرگذاری تابش مادون قرمز روی بهبود فلج صورت وجود دارد، اما برخی از متخصصان از این روش برای افزایش جریان خون و کاهش التهاب اعصاب صورت استفاده می‎کنند.

انواع ورزش برای درمان فلج صورت در خانه

از آنجایی‎ که تمرینات فلج بل یکی از موثرترین درمان‌‎ها برای بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش ناراحتی هستند، معمولا فیزیوتراپیست نحوه انجام آن‎‌ها را به شما آموزش می‎‌دهد تا این روند را در خانه نیز ادامه دهید.

مطمان باشید که انجام تمرینات مختلف فلج بل صورت روزانه می‌‎تواند به جلوگیری از تحلیل بیشتر عضلات صورت کمک و حرکات صورت را به طور موثر تقویت و اصلاح کند. از انواع ورزش صورت برای فلج بل می‌‎توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱. تمرینات درمانی فلج صورت

برای انجام صحیح آن‎ها متخصصان پیشنهاد می‎کنند که جلوی آینه بنشینید تا بتوانید صورت خود را به‎وضوح ببینید و حرکات ماهیچه‎ها را تماشا کنید. مراحل انجام تمرینات صورت شامل موارد زیر هستند:

• مرحله ۱: سعی کنید هر قسمت از صورت خود را به ‎آرامی حرکت دهید.
• مرحله ۲: با انگشتان خود ابروهای خود را به‎آرامی بالا ببرید و نیروی زیادی به بخش آسیب‎ دیده صورت وارد نکنید.
• مرحله ۳: با استفاده از انگشتان خود، قسمت‌‎های مختلف صورت از جمله پیشانی، بینی، گونه‎‌ها و دهان را به ‎آرامی ماساژ دهید.

۲. تمرینات درمانی فلج صورت برای بینی و گونه

پس از گرم کردن ماهیچه‎های صورت به کمک تمرینات ذکرشده، می‎توانید طبق مراحل زیر روی ناحیه گونه‎ها و بینی خود کار کنید:

• مرحله ۱: به ‎آرامی با استفاده از انگشتان خود پوست کنار بینی در سمت آسیب ‎دیده صورت را به سمت بالا فشار دهید.
• مرحله ۲: سوراخ‎‌‌های بینی خود را باز کنید و سعی کنید از طریق بینی چند نفس عمیق بکشید. می‎‌‌‌توانید سوراخ بینی بخش سالم صورت خود را بپوشانید تا ماهیچه‌‎های آسیب ‎دیده را مجبور کنید سخت‌‎تر کار کنند.
• مرحله ۳: گونه‎‌‌های خود را باد کرده و سپس باد آن‌‎ها را خارج کنید. این کار را ۱۰ بار تکرار کنید.

۳. تمرینات درمانی فلج صورت برای دهان

بسیاری از افراد مبتلا به فلج بل به ‎دلیل کاهش قدرت حرکات عضلات صورت برای خوردن و آشامیدن دچار مشکل می‎‌‌شوند. انجام تمرینات دهان طبق مراحل زیر می‎‌تواند به شما کمک کند تا کنترل بهتری بر لب‎‌‌ها و زبان خود داشته باشید:

• مرحله ۱: دهان خود را طوری باز کنید که انگار می‎خواهید لبخند بزنید و سپس آن را ببندید. حال برعکس عمل کنید و اخم کردن را تمرین کنید.
• مرحله ۲: لب‎‌‌های خود را به ‎آرامی جمع کنید.
• مرحله ۳: سعی کنید هر گوشه از دهان خود را به ‎صورت جداگانه به سمت بالا بکشید. می‌‎توانید از انگشتان خود برای بلند کردن قسمت آسیب‎دیده استفاده کنید.
• مرحله ۴: زبان خود را بیرون بیاورید و سپس آن را به سمت چانه خود متمایل کنید.

می‌‎توانید هر کدام این تمرینات را ۳۰ بار و حداکثر ۴ بار در روز تکرار کنید.

۴. تمرینات چشم در درمان فلج صورت

افراد مبتلا به فلج بل معمولا در بستن چشم آسیب‏ دیده خود مشکل دارند. انجام تمرینات چشم زیر به شما کمک می‌‎‌کند تا دوباره بر عملکرد عضلات اطراف چشم خود مسلط شوید:

• مرحله ۱: در ابتدا برای بالا و پایین کردن ابروها تلاش کنید.
• مرحله ۲: درحالی‎که به ‎آرامی پلک و ابرو بخش فلج‎ شده صورت را ماساژ می‎‌‌دهید، به پایین نگاه کنید و چشم خود را ببندید.
• مرحله ۳: به طور متناوب چشمان خود را کاملا باز کنید و به ‎آرامی آن‌‎ها را روی هم فشار دهید.

پرسش و پاسخ بیماران در درمان فلج صورت با فیزیوتراپی

در این بخش می‌توانید پاسخ تعدادی از ابهامات ذهنی خود را بیابید.

۱. فیزیوتراپی فلج بلز چیست؟

فیزیوتراپی فلج بلز یکی از مهم‌ترین بخش‎های فرآیند درمان این مشکل است. زیرا دارودرمانی فقط قدرت کاهش التهاب و فشار روی اعصاب و عضلات را دارد و این فیزیوتراپی است که می‎تواند با ورزش، ماساژ، طب سوزنی و تحریک الکتریکی باعث ترمیم اعصاب و رفع تنش عضلات ضعیف یا فلج‎ شده شود.

۲. درمان فلج بل کودک یا درمان فلج صورت در بارداری با ورزش به چه شکل است؟

بهبود فلج صورت در بارداری با ورزش و درمان فلج صورت در کودک با ورزش خیلی هم روند آسانی نیست. زیرا کودکان اغلب به ‎خوبی همکاری نمی‎‌‌کنند و خانم‎‌‌های باردار نیز به ‎دلیل وضعیت بالینی خود قدرت تحمل زیادی ندارند. با این وجود، یک فیزیوتراپیست حرف‌ه‎ای می‎‌‌تواند همزمان با استفاده از دستگاه‎‌‌های مختلف، برای انجام ورزش‌های مخصوص فلج صورت در این گروه‌‎های حساس اقدام کند.

۳. نحوه درباره فلج صورت در طب سنتی چگونه است؟

اغلب متخصصان طب سنتی برای بهبودی کامل روی تغییر رژیم غذایی، ماساژدرمانی و ورزش فلج صورت انسان با روغن‌‏های ضروری مانند روغن کرچک، استفاده از روش‎‌‌های تمدد اعصاب مانند مراقبه و در نهایت طب سوزنی تاکید دارند. روش‌های مختلف درمان فلج عصب صورت با طب سنتی را در مقاله ای دیگر به شرح مفصل پرداختیم، اطلاعات بیشتر را با مراجعه به آن کسب کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

توصیه می‎کنیم در صورت مواجهه با علائم فلج بلز در مرحله اول به دکتر متخصص مغز و اعصاب و سپس به فیزیوتراپیست مراجعه کنید. هرگونه تاخیر می‎تواند زمینه بروز عوارض بلندمدت این بیماری را فراهم کند.

درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات مشاوره آنلاین دکتر مغز و اعصاب پذیرش۲۴ استفاده کنید. مشکلات خود را مطرح‌ کرده و از مشاوره آنلاین بهترین پزشک مغز و اعصاب و متخصص فیزیوتراپی برای درمان استفاده کنید.