بررسی انواع مشکلات شنوایی
فهرست مطالب
گوش یکی از مهمترین اعضای بدن است که در زندگی روزمره ما و نحوه برقراری ارتباط با سایرین نقش مهمی ایفا میکند. بنابراین طبیعی است که هر نوع آسیب به گوش یا قدرت شنواییمان، تاثیر منفی روی مسائلی مانند اعتماد بهنفس، جایگاه اجتماعی ما و موارد دیگر داشته باشد.
ترجمه مشکل شنوایی به انگلیسی hearing loss است و بهتر است بدانید براساس آمار منتشر شده در ماه مارس ۲۰۲۲، بیش از ۱ میلیارد فرد در بازه سنی ۱۲ تا ۳۵ سال در جهان در معرض خطر از دست دادن قدرت شنوایی خود به علت قرارگیری بیش از حد یا طولانی در برابر صدای موزیک بلند و صداهای دیگری مانند صدای موتورسیکلت، لوازم شنوایی شخصی مانند هدفونها، قایقهای موتوری و موارد دیگر هستند.
با اینحال از دست دادن شنوایی که بهتدریج با افزایش سن رخ میدهد (پیس بیکوزیس یا presbycusis)، مشکلی شایع است. تقریبا نیمی از افراد بالای ۶۵ سال در ایالات متحده درجاتی از کم شنوایی را دارند.
هر دو مورد افزایش سن و قرار گرفتن مزمن در معرض صداهای بلند شنوایی را کاهش میدهند. عوامل دیگر، مانند جرم بیش از حد گوش، میتوانند بهطور موقت میزان رسانایی صدا را کاهش دهند.
شما نمیتوانید بیشتر انواع کم شنوایی را به حالت اول بازگردانید. با اینحال، شما و دکتر شنوایی خود میتوانید برای بهبود آنچه میشنوید، اقداماتی انجام دهید و از درمانهایی مانند سمعک یا کاشت حلزون گوش استفاده کنید.
ما در ادامه به بررسی دقیق انواع مشکل شنوایی از جمله کم شنوایی و ناشنوایی میپردازیم و علائم و راههای درمان آنها را بیان میکنیم. پس تا انتها همراهمان باشید.
کم شنوایی چیست
بر طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، زمانی یک فرد مبتلا به کم شنوایی است که نتواند مانند افراد طبیعی صداهای اطراف خود را بشنود. به عبارت دیگر آستانه شنیدن هر دو گوش او ۲۰ دسی بل یا بهتر نیست.
کم شنوایی میتواند خفیف، متوسط، شدیدا متوسط و حاد باشد و یک یا هر دو گوش را درگیر خود کند. تاثیر کم شنوایی گسترده و عمیق است. از جمله از دست دادن توانایی در ارتباط با دیگران و توسعه باتاخیر زبان در کودکان که میتواند منجر به مشکلاتی مانند انزوای اجتماعی، تنهایی و خشم بهویژه در بین افراد سالخورده شود.
بسیاری از مردم در نقاط مختلف دنیا به تجهیزات لازم برای مقابله با کم شنوایی مانند سمعک دسترسی ندارند و همین موضوع روی عملکرد آنها در مقاطع تحصیلی یا شانس استخدامشان تاثیر میگذارد. کودکان مبتلا به کم شنوایی و ناشنوایی در کشورهای در حال توسعه بهندرت خدمات آموزشی دریافت میکنند.
سازمان جهانی بهداشت تخمین میزند که رسیدگی نکردن به مشکل کم شنوایی به علت هزینههای حوزه سلامت، هزینههای حمایت آموزشی، از دست رفتن بهرهوری و هزینههای اجتماعی، سالیانه ۹۸۰ میلیارد دلار برای اقتصاد دنیا هزینه در بر دارد.
انواع کم شنوایی
انواع کم شنوایی در یکی از چهار دسته زیر قرار میگیرند:
- رسانا (Conductive): زمانی رخ میدهد که چیزی مانع عبور صدا از گوش میانی و خارجی به گوش داخلی شود. بهعنوان مثال زمانی که مایع یا موم گوش در کانال گوش جمع میشود.
- کم شنوایی حسی عصبی (Sensorineural): این نوع کم شنوایی زمانی است که فرد در گوش داخلی یا عصب شنوایی خود مشکلی دارد. علت آن میتواند آسیب به این ساختارها به علت قرارگیری بیش از حد در معرض صداهای بلند باشد.
- مختلط: ترکیب هر دو نوع قبلی کم شنوایی است.
- اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD): گاهی صدا بهصورت طبیعی به گوش وارد میشود و به عصب شنوایی میرسد اما مشکل در انتقال آن به مغز است. از جمله دلایل رخ دادن این نوع کم شنوایی باید به جهش ژنتیکی یا آسیب به عصب شنوایی اشاره کنیم.
از کجا بفهمیم مشکل شنوایی داریم؟
مانند هر عارضه پزشکی، هر چه زودتر بتوانید مشکل شنوایی خود را تشخیص دهید و برای درمان آن اقدام کنید، بهتر است. در ادامه به ۱۰ علائم رایجی اشاره میکنیم که میتوانند نشان دهند شما مبتلا به یک مشکل شنوایی هستید. اگر بیشتر از چند مورد از این علائم را تجربه میکنید، توصیه میکنیم به دکتر گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مراجعه کنید.
۱) زمان صحبت با تلفن، صدای طرف مقابل را بهسختی میشنوید
گوشیهای همراه و اکثر تلفنهای داخل منازل مجهز به تنظیماتی برای کنترل حجم صدا هستند. بههمین علت اگر صدای آنها را روی حداکثر گذاشته باشید، نباید مشکلی برای شنیدن صدای دوست یا همکار خود یا مشتری داشته باشید.
اگر صدای طرف مقابل خود را بهسختی میشنوید، تنظیمات صدا را بررسی کنید. اگر متوجه شدید که دائما باید صدا را بلندتر و بلندتر کنید، ممکن است لازم باشد تا به دکتر شنوایی مراجعه کنید.
۲) زمانی که افراد همزمان صحبت میکنند، در دنبال کردن یک گفتگو مشکل دارید
توانایی ما در پردازش چندین سیگنال ورودی و همزمان، به مرور زمان کاهش پیدا میکند. بنابراین گاهی ناتوانی در پیگیری گفتگوها نشانهای برای کم شنوایی نیست. اما اگر در یک جلسه کاری یا سر میز شام با اعضای خانواده خود هستید و زمانی که دو یا بیشتر از دو نفر همزمان صحبت میکنند نتوانید گفتگوها را دنبال کنید، احتمالا مشکل شنوایی دارید.
۳) اعضای خانواده از بلند کردن صدای تلویزیون توسط شما شاکی هستند
اگر متوجه شدهاید که برای شنیدن صدای برنامههای تلویزیونی مجبور به بلند کردن بیش از حد صدای تلویزیون تا جایی هستید که سایرین از دست شما شاکی میشوند، توصیه میکنیم به دکتر سنگینی گوش مراجعه کنید.
۴) از تلاش بیش از حد برای شنیدن گفتگوها خسته شدهاید
همیشه تلاش کردن برای شنیدن و دنبال کردن گفتگوها، از نظر ذهنی و فیزیکی خستهکننده است. انجام این کار حتی پس از یک روز عادی میتواند شما را خسته و درمانده کند. بنابراین اگر گفتگوهای روزمره با همکاران، دوستان و اعضای خانواده در پایان روز چیزی جز سردرد یا احساس خستگی فیزیکی برایتان به همراه ندارد، احتمالا مبتلا به کم شنوایی هستید.
۵) در محیطهای شلوغ، مشکل شنیدن دارید
تصور کنید در حال خوردن غذا در رستوران محبوب خود هستید اما صدای پسزمینه مانع این میشود که صدای افراد سر میز را بهدرستی بشنوید. افراد مبتلا به کم شنوایی، اغلب در حذف صدای پس زمینه در ذهن خود و تمرکز روی گفتگوهای جاری، مشکل دارند.
بسیاری از افرادی که به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه میکنند از این مشکل شکایت دارند و اگر شما نیز جزو آنها قرار میگیرید، توصیه میکنیم در یک تست شنوایی شرکت کنید.
۶) بیش از حد میپرسید «چی گفتی؟»
فقط به این علت که صدای آرام همکار خود را از فاصله چند قدمی نشنیدهاید، به این معنی نیست که مشکل شنوایی دارید. اما اگر بیش از حد در صحبتهای روزمره خود از جمله «چی گفتی» استفاده میکنید، میتواند به این معنا باشد که سیگنالهای صدایی را که برای پردازش صحیح گفتگوها نیاز هستند، دریافت نمیکنید.
۷) سایرین به نظر میرسد که واضح صحبت نمیکنند
اگر زمان گفتگوی افراد اطراف خود تصور میکنید جملات نامفهوم و گنگی را بهکار میبرند، احتمال دارد از مشکل کم شنوایی رنج میبرید. اکثر اوقات افرادی که نمیتوانند فرکانسهای بالا را بشنوند، احساس میکنند صداها را میشوند اما درک نمیکنند.
۸) گفتگوهای سایرین را به اشتباه درک میکنید
اشتباه شنیدن صحبت سایرین و درک اشتباه گفتههای آنها واقعا میتواند خجالتآور باشد و اغلب ریشه در شروع از دست دادن قدرت شنیدن صداهای با فرکانس بالا دارد که روی توانایی ما در تشخیص صداهای یک گفتگو تاثیر منفی میگذارد.
این نوع مشکل شنوایی در دسته کم شنوایی حسی عصبی قرار میگیرد و اغلب علت آن افزایش سن یا قرارگیری در معرض صداهای بلند است.
۹) در صدای شنیدن کودکان و زنان مشکل دارید
نشنیدن صداها در یک محدوده فرکانسی خاص عادی بوده و با افزایش سن بیشتر محتمل است که صداهای با فرکانس بالا را نشنوید. چون زنان و کودکان در فرکانسهای بالاتر صحبت میکنند، اغلب شنیدن چیزی که نوه یا همسرتان میگوید در مقایسه با مردانی که با صدای بم با شما صحبت میکنند، سختتر است که نشان میدهد احتمالا مبتلا به مشکل افت شنوایی هستید.
۱۰) در حین گفتگوها احساس خشم و ناراحتی میکنید
وقتی بهخوبی نتوانید حرفهای افراد اطراف خود را بشنوید، بهراحتی ممکن است احساس خشم و ناراحتی کنید. این احساسها طبیعی و قابل درک هستند، چون برقراری ارتباط بخشی مهم از زندگی است. اگر با خودتان صادق باشید، ممکن است متوجه شوید که از دست کسانی که با شما حرف میزنند ناراحت نیستید، بلکه علتش مشکل ناشنوایی است که کمکم دارید متوجه آن میشوید.
علت مشکل شنوایی
صداهای بلند اغلب باعث کاهش شنوایی میشوند. گاهی ممکن است این مواجهه ناگهانی و کوتاه مدت باشد مانند شرکت در یک کنسرت با صدای بلند، نزدیک بودن به محل انفجار یا شلیک اسلحه که میتوانند به قدرت شنوایی فرد آسیب برسانند.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نویز بر بسیاری از مشاغل تاثیر میگذارد. کشاورزان، کارگران ساختمانی، نوازندگان و اعضای ارتش بیشتر در معرض خطر هستند. کم شنوایی شغلی یکی از شایعترین بیماریهای مرتبط با کار در ایالات متحده است.
سایر عوامل خطر که احتمال کم شنوایی شما را افزایش می دهند عبارت هستند از:
- شرایط مادرزادی مانند سیتومگالوویروس (CMV)
- بیماری عروق کرونر (بیماری قلبی)، فشار خون بالا (فشار خون بالا) و سکته مغزی
- آسیب یا ضربه ناشی از تصادف یا جراحت – حتی چیزی بهسادگی قرار دادن یک سواب پنبهای بیش از حد در گوش
- دیابت
- عفونت گوش، تجمع جرم گوش یا پارگی پرده گوش
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
- سابقه خانوادگی کم شنوایی
- داروهایی برای درمان سرطان، بیماریهای قلبی و عفونتها
- تومورها (نوروم آکوستیک)
علائم مشکل شنوایی
علائم و نشانههای کم شنوایی ممکن است شامل موارد زیر باشند.
- صدای نامفهوم
- مشکل در درک کلمات، بهویژه با وجود صدای پس زمینه یا یک جمعیت
- مشکل در شنیدن صامتها
- اغلب از دیگران میخواهید که شمردهتر، واضحتر و با صدای بلندتر صحبت کنند.
- نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو دارید.
- از مکالمات اجتناب میکنید.
- خودداری از شرکت در بعضی از محیطهای اجتماعی
تشخیص مشکل شنوایی
دکتر سنگینی گوش آزمایشهای زیر را ممکن است برای تشخیص کم شنوایی تجویز کند:
- معاینه بدنی: پزشک به دنبال علل احتمالی کاهش شنوایی، مانند جرم گوش یا التهاب ناشی از عفونت، در گوشتان خواهد بود. پزشکتان همچنین علتهای ساختاری مشکل شنوایی شما را بررسی خواهد کرد.
- آزمایشهای غربالگری عمومی: متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است از تست زمزمه استفاده کند و از شما بخواهد که هر بار یک گوش را بپوشانید تا ببیند چقدر خوب کلماتی را که با صداهای مختلف گفته میشود، میشنوید و چگونه به صداهای دیگر پاسخ میدهید.
- تستهای شنوایی مبتنی بر اپلیکیشن: برنامههای تلفن همراه در دسترس هستند که میتوانید خودتان در رایانه شخصیتان برای بررسی کمشنوایی متوسط از آنها استفاده کنید.
- تستهای تنظیم آلات موسیقی: کوک سازهای فلزی دو شاخهای هستند که در هنگام ضربه زدن صدا تولید میکنند. آزمایشهای ساده با تنظیم کوک ساز مورد نظر میتواند به دکتر سنگینی گوش کمک کند تا کم شنوایی شما را تشخیص دهد. این ارزیابی همچنین ممکن است نشان دهد که آسیب در کدام قسمت گوش شما رخ داده است.
- تست های شنوایی سنجی: در این آزمایشهای دقیقتر که توسط متخصص شنوایی سنجی انجام میشود، شما از هدفون استفاده میکنید و صداها و کلماتی را که به هر گوش هدایت میشوند میشنوید. هر تن در سطوح ضعیف تکرار میشود تا آرامترین صدایی را که میتوانید بشنوید، مشخص کنید.
تفاوت بین کم شنوایی و ناشنوایی چیست؟
افردای که دچار کم شنوایی هستند، همچنان میتوانند صداها را به اندازه کافی بشنوند تا در مکالمات شرکت کنند. آنها میتوانند توانایی شنوایی خود را با سمعک یا سایر درمانها بهبود بخشند.
کسی که ناشنوا است میتواند خیلی کم بشنود یا اصلا چیزی نشنود. سمعک و دستگاههای دیگر کمکی نمیکنند. فردی که ناشنوا است از زبان اشاره برای برقراری ارتباط استفاده میکند.
درمان مشکل شنوایی
اگر مشکل شنوایی دارید، به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. نوع درمان بستگی بهعلت و شدت کم شنوایی شما دارد.
گزینه های درمانی عبارت هستند از:
- رفع گرفتگی موم: انسداد گوش با جرم یک مشکل شنوایی قابل حل است. پزشک شما ممکن است جرم گوش را با استفاده از ساکشن یا یک ابزار کوچک با یک حلقه در انتهای آن خارج کند.
- روش های جراحی: بعضی از انواع کم شنوایی را می توان با جراحی درمان کرد، از جمله ناهنجاریهای پرده گوش یا استخوانهای شنوایی (اسیکول).
اگر عفونتهای مکرر با ترشح مایع بهصورت مداوم داشتهاید، پزشک ممکن است لولههای کوچکی را وارد کند که به تخلیه گوش شما کمک میکنند.
- سمعک: اگر کم شنوایی شما به دلیل آسیب به گوش داخلی باشد، سمعک میتواند مفید باشد. یک متخصص شنوایی سنجی میتواند در مورد مزایای بالقوه سمعک با شما صحبت کند و دستگاهی را برای شما نصب کند. محبوبترین نوع درمان میان بیماران کم شنوا، سمعک است.
- کاشت حلزون گوش: اگر کم شنوایی شدیدتری دارید و سمعکهای معمولی بیفایده هستند، کاشت حلزون ممکن است یک گزینه درمانی باشد.
برخلاف سمعکهایی که صدا را تقویت میکنند و آن را به داخل کانال گوش شما هدایت میکنند، کاشت حلزون، قسمتهای آسیبدیده یا غیرفعال گوش داخلی را دور میزند و مستقیما عصب شنوایی را تحریک میکند.
یک شنوایی سنج همراه با یک پزشک متخصص در اختلالات گوش و حلق و بینی (ENT)، میتوانند در مورد خطرات و مزایای این نوع درمان به شما مشورت دهند. اگر به چنین افرادی دسترسی ندارید میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین گوش و حلق و بینی پذیرش۲۴ صحبت کنید و سوالهای خود را از متخصصان مربوطه بپرسید.
آنچه شما می توانید انجام دهید
علائم خود و مدت زمانی که آنها را داشتهاید، بنویسید. کاهش شنوایی در یک گوش است یا هر دو؟ از دوستان و خانواده بخواهید که در تهیه این لیست به شما کمک کنند. آنها ممکن است متوجه تغییراتی شده باشند که برای شما واضح نیستند اما ممکن است چنین تغییراتی برای کمک به پزشکتان و انتخاب نحوه درمانتان، مهم و مفید باشد.
اطلاعات کلیدی پزشکی را یادداشت کنید، مخصوصا هر نوع مشکل مربوط به گوش را حتما بنویسید. این مشکلات میتوانند شامل هر نوع عفونت مزمن، آسیب به گوش یا جراحی قبلی گوش باشند. همچنین داروها، ویتامینها یا مکملهایی را که مصرف میکنید، فهرست کنید.
شرحی از تاریخچه کاری خود بنویسید. از جمله شغلهای سابقتان و حتی آنهایی که در گذشتههای دور شما را در معرض سطوح بالای سر و صدا قرار دادهاند.
یکی از اعضای خانواده یا دوست را به همراه خود ببرید. کسی که شما را همراهی میکند میتواند به شما کمک کند تا تمام اطلاعات پزشک خود را بهخاطر بسپارید.
سوالهایی را که میخواهید از دکتر سنگینی گوش خود بپرسید، یادداشت کنید. برای از مشکل شنوایی، بعضی از سوالهای مطرح شده عبارت هستند از:
- محتملترین علت علائم مشکل شنوایی من چیست؟
- چه چیز دیگری ممکن است باعث بروز این علائم شود؟
- چه آزمایشهایی را پیشنهاد میکنید؟
- آیا باید مصرف هر یک از داروهای فعلی را متوقف کنم؟
- آیا باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنم؟
پیشگیری از ابتلا به مشکل شنوایی
هیچ چیز نمیتواند از کم شنوایی ارثی که بهعنوان کم شنوایی از بدو تولد شناخته میشود یا کم شنوایی اکتسابی که به دلیل عواملی مانند بیماری یا تصادف رخ میدهد، جلوگیری کند.
ساختارهای گوش می توانند به روشهای مختلف آسیب ببینند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نویز بالای ۸۵ دسی بل (صدای ماشین چمن زنی معمولی)، در نهایت میتواند باعث کم شنوایی شود. با اینحال، بعضی از اقدامات را میتوان برای کاهش خطر از دست دادن بخشی از حس شنوایی خود انجام داد. تعدادی از آنها را در فهرست زیر توضیح دادیم:
- تلویزیون، رادیو، پخش کنندههای موسیقی و اسباب بازیها: صدا را خیلی زیاد نکنید. کودکان بهویژه به اثرات مخرب موسیقی بلند حساس هستند. اسباب بازیهای پر سر و صدا میتوانند مشکل شنوایی در کودکان ایجاد کنند.
- هدفون: روی جداسازی صداهایی که میخواهید بشنوید، تمرکز کنید و تا جایی که ممکن است صدای محیطی را مسدود کنید، بهجای اینکه صدای آن را با صدای زیاد پنهان کنید.
- بهداشت حرفهای: اگر در محیط های پر سروصدا مانند تالارهای عروسی و مکانهایی که در آن موسیقی و صدای بلند وجود دارد کار میکنید، از گوش گیر یا گوشبند استفاده کنید.
- مکانهای تفریحی: اگر به کنسرتهای پاپ، مسابقات اتومبیلرانی و سایر رویدادهای پر سروصدا میروید، از گوش گیر استفاده کنید.
- سواب های پنبهای: آنها را به گوش بزرگسالان یا نوزادان نزنید. همین امر در مورد Q-tips یا دستمال کاغذیها نیز صدق میکند.
فراموش نکنید که افت شنوایی اغلب با افزایش سن رخ میدهد اما با انجام اقدامات پیشگیرانه صحیحی که در بالا گفتیم، میتوانید این خطر را کاهش دهید.
عوارض مشکل شنوایی
ابتلا به کم شنوایی می تواند باعث شود که احساس کنید از دنیای اطراف خود جدا شدهاید. ممکن است ناامید، تحریکپذیر یا عصبانی شوید. افراد مبتلا به کم شنوایی شدید ممکن است مضطرب یا افسرده شوند.
کودکان مبتلا به کم شنوایی ممکن است در مدرسه مشکل داشته باشند و نمرههای درسی ضعیفی کسب کنند. مطالعات همچنین ارتباط بین کاهش شنوایی در افراد مسن و زوال عقل را نشان میدهند.
چشم انداز مشکل شنوایی
انواع خاصی از کم شنوایی قابل درمان هستند. با درمان ممکن است بیشتر یا همه توانایی شنیدنتان را به دست آورید. کم شنوایی عصبی حسی و ناشی از افزایش سن معمولا دائمی است. اکثر افراد مبتلا به این نوع کم شنوایی از سمعک استفاده میکنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت از دست دادن ناگهانی شنوایی، بهویژه در یک گوش، فورا به دکتر گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مراجعه کنید.
اگر مشکل شنوایی در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد میکند، با پزشک خود در مورد آن صحبت کنید. کم شنوایی مرتبط با افزایش سن بهتدریج رخ میدهد، بنابراین ممکن است در ابتدا متوجه آن نشوید.
سخن نهایی
ما در این مقاله به بررسی انواع مشکلات شنوایی پرداختیم و راه حلهای درمانی را ارائه دادیم. اگر دچار مشکل شنوایی هستید و به پزشک دسترسی ندارید، پذیرش۲۴ شرایطی را فراهم کرده است که میتوانید با گرفتن نوبت، مشاوره آنلاین گوش و حلق و بینی داشته باشید و سوالهای خود را با بهترین پزشکان مطرح کنید.
سوالات متداول انواع مشکل شنوایی
در ادامه به سوالهای رایج کاربران در مورد انواع مشکل شنوایی پاسخ میدهیم.
چه چیزی باعث مشکل شنوایی ناگهانی میشود؟
عفونت، ضربه به سر، بیماریهای خود ایمنی و… باعث میشوند که شنوایی شما بهطور ناگهانی دچار مشکل شود.
آیا شنوایی خود به خود بهبود مییابد؟
بعضی از انواع مشکلات شنوایی میتوانند طی چند ساعت خودبهخود بهبود یابند و به درمان خاصی نیاز نداشته باشند.
چه صداهایی باعث کم شنوایی میشوند؟
صداهای بالای ۷۰ دسی بل در طولانی مدت میتوانند به شنوایی فرد آسیب بزنند.
سلام من ۸ساله پرده گوش چپم پاره شده و۸ساله که گوشم مدام درحال وز وز کردنه وخوب نمیشه آیا معاف ازخدمت می شوم
گوش چپ من صدای هوهو داره واصلا باگوش چپ چیزی نمی شنوم
سلام من یک ساعت پیش متوجه شدم
گوش سمت راستم درست نمیشنود
تا چه زمانی مهلت دارم به دکتر مراجعه کنم