بررسی سنگ غدد بزاقی

سنگ غدد بزاقی به انگلیسی (salivary stones) به سنگ‌های کوچکی گفته می‌شود که در غدد بزاقی دهان به وجود می‌آیند. این سنگ‌ها جریان بزاق را مسدود کرده و باعث ایجاد مشکلاتی در فرد می‌شوند. سنگ‌های بزاقی اکثرا با علائمی همچون درد و احساس ناراحتی به همراه هستند. سنگ‌های غدد بزاقی را می‌توان شایع‌ترین علت بیماری التهابی غدد بزاقی دانست. تقریباً ۷۵ درصد سنگ‌های بزاقی که ایجاد می‌شوند، در غده زیر فکی دیده می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل این بیماری پرداخته و انواع روش‌های جراحی و درمان سنگ غدد بزاقی را به طور کامل شرح دهیم. پس در ادامه همراه ما باشید.

چه علائمی نشان دهنده‌ی ابتلا به سنگ غدد بزاقی هستند

این مشکل یک بیماری شایع است که علائم زیادی دارد. از جمله از علائم سنگ غدد بزاقی عبارت‌اند از:

• درد
• قرمزی پوست
• تورم تدریجی در اطراف منطقه
• حساسیت
• احساس طعم بسیار بد هنگام خوردن غذا
• درد یا درد در باز کردن دهان، جویدن یا بلعیدن
• تب
• لرز
• احساس یک توده دردناک یا متورم در زیر زبان
• احساس درد یا تورم در زیر فک یا گوش
• و…

توجه داشته باشید که شایع‌ترین علائم این بیماری به احساس درد و راحتی در هنگام خوردن غذا و باز و بسته کردن دهان مربوط می‌شود. در نتیجه اگر شما هم این علائم را از خود نشان می‌دهید بهتر است سریعاً به یک دکتر گوش حلق بینی مراجعه کنید. البته اگر امکان مراجعه حضوری به یک پزشک را ندارید می‌توانید از یک دکتر آنلاین گوش حلق بینی کمک گرفته و در اسرع وقت مورد آزمایش قرار بگیرید.

علل ایجاد سنگ غدد بزاقی چیست

عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد سنگ غدد بزاقی شوند. از جمله از رایج‌ترین مواردی که علت سنگ غدد بزاقی هستند عبارت‌اند از:

• افزایش سن
• مصرف داروهای مؤثر بر تولید بزاق، مانند آنتی کولینرژیک
• عدم رعایت بهداشت دهان
• پرتودرمانی روی منطقه سر یا گردن
• ابتلا به نقرس یا سندرم سوژرن
• صدمات دهان و ضربه به غدد بزاقی
• عدم نوشیدن آب کافی در طول روز

شایان ذکر است که مردان در مقایسه با زان، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

نحوه‌ی تشخیص سنگ غدد بزاقی

پزشکان از روش‌های مختلفی برای تشخیص ابتلای فرد به سنگ غدد بزاقی استفاده می‌کنند. نحوه‌ی تشخیص سنگ غدد بزاقی به شرح زیر است:

• معاینه فیزیکی
• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• اسکن MRI

نحوه تشخیص سنگ غدد بزاقی در افراد مختلف متفاوت است.توجه داشته باشید که پزشکان در مرحله اول از معاینه فیزیکی برای تشخیص ابتلای فرد به این بیماری استفاده می‌کنند. چرا که بسیاری از مواقع، سنگ‌ها به قدری بزرگ شده‌اند که با چشم دیده شوند. سنگ غدد بزاقی زیر زبانی یکی از این سنگ­هاست. از این رو نیازی به انجام آزمایشات دیگر و صرف هزینه و وقت نبوده و فرایند درمان شروع می‌شود. اما گاهی اوقات فرد با آنکه علائم ابتلا به این بیماری را دارد، اما سنگ‌های غدد بزاقی با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند. این کار به علت آن است که سنگ‌ها در مناطقی قرار گرفته‌اند که به چشم می‌آیند و یا ابعاد و اندازه آن‌ها به قدری ریز است که با چسم دیده نشوند. سنگ غدد بزاقی تحت فکی یکی از این موارد است. در این صورت پزشک برای کسب اطمینان از ابتلا فرد به سنگ غدد بزاقی از روش‌های دیگری که در بالا ذکر کردیم استفاده می‌کند.

انواع مختلف سنگ غدد بزاقی

افرادی که بیماری سنگ غدد بزاقی دارند، ممکن است به انواع مختلفی از این بیماری مبتلا شده باشند. به طور کلی می‌توان سنگ غدد بزاقی را به دو دسته سنگ غدد بزاقی اوراتی و سنگ غدد بزاقی کلسیمی تقسیم کرد. افرادی که سنگ غدد بزاقی کلسیمی دارند، سنگ آن‌ها به راحتی قابل تشخیص بوده و پزشک با معاینه فیزیکی و یا با استفاده از عکس‌های رادیولوژی می‌تواند ابتلای وی به این بیماری را تشخیص دهد. اما آن دسته از افرادی که سنگ غدد بزاقی آن‌ها از نوع اوراتی است، بیماری‌شان به راحتی قابل تشخیص نبوده و پزشک برای پی بردن به آن، لازم است تا از روش‌های آزمایشی مختلفی استفاده کند.

راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سنگ غدد بزاقی

افرادی که در مورد این بیماری اطلاعاتی دارند، به دنبال راه‌های جلوگیری از ابتلا به آن می‌گردند. همان‌طور می‌دانید وظیفه‌ی اصلی غدد بزاقی تولید بزاق و کمک به مرطوب ماندن دهان است. از این رو شما می‌توانید با مرطوب نگه داشتن دهان با آشامیدن کافی آب در طول روز، و رعایت بهداشت و دهان و دندان تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری در امان باشید. از دیگر راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سنگ غدد بزاقی عبارت‌اند از:

• خودداری از مصرف دخانیات
• پرهیز از مصرف داروهای که بر روی عملکرد غدد بزاقی تاثیر می‌گذارند
• مراقبت از دهان در مقابل آسیب و صدمه‌های احتمالی
• و…

انواع روش‌های درمانی سنگ غدد بزاقی

اگر علی‌رغم پیشگیری‌های توصیه شده باز هم به سنگ غدد بزاقی مبتلا شدید جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. چرا که امروزه روش‌های مختلفی برای درمان سنگ غدد بزاقی وجود دارد. از این رو ما نیز به بررسی روش‌های مختلف درمانی آن پرداخته‌ایم.

درمان‌های خانگی

اگر شما هم سنگ‌های غدد بزاقی را به چشم خود دیده و متوجه ابتلا به این بیماری شده‌اید، با روش‌های مختلف می‌توانید به درمان خانگی سنگ غدد بزاقی بپردازید. از جمله از این روش‌ها عبارت‌اند از:

• افزایش مصرف مایعات
• ماساژ
• مصرف غذاهای ترش و نوشیدنی‌هایی که باعث تولید بزاق می‌شوند
• استفاده از کمپرس گرم
• و…

شایان ذکر است که تمامی روش‌های خانگی گفته شده نیز بایستی زیر نظر متخصص خون و انکولوژی و با تجویز وی انجام شود و توصیه می‌شود از انجام هرگونه عمل خودسرانه‌ای برای درمان سنگ غدد بزاقی خودداری کنید. چرا که ممکن است آسیب‌های جدی و حتی جبران ناپذیری برایتان اتفاق بیفتد.

طب سنتی

روش‌های مختلفی برای درمان سنگ غدد بزاقی طب سنتی وجود دارد. در طب سنتی به درمان گیاهی سنگ غدد بزاقی می‌پردازند. در واقع متخصص طب سنتی با تجویز گیاهان مختلف و ترکیب‌های گیاهی متنوع باعث می‌شود تا عفونت دهان از بین رفته و عملکرد غدد بزاقی افزایش یابد. در مقاله دیگری انواع روش‌های درمانی سنگ غدد بزاقی در طب سنتی را به طور کامل شرح داده‌ایم. در صورت نیاز می‌توانید به آن مقاله رجوع کنید.

مصرف دارو

برای سنگ‌هایی که اندازه آن‌ها کوچ است و مزاحمت شدیدی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند، از دارو استفاده می‌شود. داروها باعث از بین رفتن عفونت، افزایش عملکرد غدد بزاقی و شکننده شدن سنگ‌های غدد بزاقی می‌شوند. گاهی اوقات نیز از تجویز دارو به عنوان یک روش مکمل در کنار جراحی سنگ غدد بزاقی استفاده می‌شود. به‌طوری‌که دارو باعث شکننده‌تر شدن سنگ‌ها شده و کار جراح در شکستن سنگ غدد بزاقی و در آوردن آن از دهان بسیار ساده‌تر می‌شود.

جراحی

عمل جراحی سنگ غدد بزاقی یکی از شایع‌ترین و مؤثرترین روش‌ها در از بی بردن سنگ‌های غدد بزاقی شناخته می‌شود. در این نوع از روش درمانی، جراحی سنگ‌های غدد بزاقی توسط یک دکتر گوش و حلق و بینی صورت می‌گیرد. به‌طوری‌که کل سنگ یا به صورت کامل و یک جا از غدد بزاقی بیرون کشیده می‌شود و یا جراح ابتدا آن‌ها را شکسته و خورد خورد می‌کند و سپس از دهان غدد بزاقی بیرون می‌آورد. به هر حال نحوه‌ی جراحی و نوع بیرون کشیدن سنگ‌ها کاملاً به نوع سنگ و ابعاد و اندازه آن بستگی دارد. تشخیص چگونگی انجام جراحی نیز به عهده جراح است. توجه داشته باشید که هر چقدر متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن که شما را مداوا می‌کند، باتجربه‌تر و ماهرتر باشد، عمل جراحی راحتی داشته و پروسه درمانی شما نیز سریع‌تر پیش روی خواهد داشت.

کی به پزشک مراجعه کنیم

سنگ‌های غدد بزاقی با انسداد کردن مسیر غدد بزاقی می‌توانند باعث ایجاد مزاحمت برای فرد شوند. این عمل اکثرا با احساس درد و ناراحتی همراه است. اگر شما هم علائمی از احساس درد و ناراحتی در هنگام خوردن غذا یا تکان دادن دهانتان احساس کردید بهتر است فوراً به یک دکتر سرطان مراجعه کنید. راه‌های درمانی مختلفی برای از بین بردن سنگ هی غدد بزاقی وجود دارد که با توجه به شرایط جسمی فرد و نوع و ابعاد و اندازه سنگ‌ها، یک روش درمانی انتخاب شده و فرایند درمان شروع می‌شود.

سؤالات متداول

غدد بزاقی چه کسانی سنگ ساز است؟

تقریباً همه‌ی افراد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند اما گزارش‌ها حاکی از آن است که مردان بیشتر از زنان به سنگ‌های غدد بزاقی مبتلا می‌شوند. غدد بزاقی افرادی که دهن آن‌ها خشک می‌ماند و به بهداشت دهن و دندان اهمیت نمی‌دهند بیشتر از سایرین سنگ ساز است.

سنگ بزاقی یا سیالولیت چیست؟

سنگ غدد بزاقی، سنگ‌هایی هستند که در غدد بزاقی ایجاد شده و باعث انسداد مسیر بزاق می‌شوند. سیالولیت نام دیگر سنگ غدد بزاقی است.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به سنگ غدد بزاقی قرار دارند؟

افرادی که به مقدار کافی آب نمی‌نوشند، به سلام دهان و دندان خود رسیدگی نمی‌کنند و دخانیات مصرف می‌کنند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

آیا سنگ غدد بزاقی قابل درمان است؟

بله – امروزه راه و روش‌های مختلفی برای درمان سنگ‌های غدد بزاقی وجود دارد که بسته به نوع سنگ و ابعاد و اندازه‌های آن، یک روش درمانی مناسب انتخاب شده و فرایند درمان آغاز می‌شود.

غدد بزاقی چه کسانی سنگ ساز می شود؟

علل زمینه­ای و محیطی بسیاری می­تواند در این موضوع تاثیرگذار باشد. این موضوع در افرادی که تحت پرتودرمانی بوده­اند مشاهده شده است. سن، مصرف برخی داروها و کم آبی نیز تاثیرگذار است.