بیماریهای لاله گوش که باید هرچه زودتر درمان شوند!
فهرست مطالب
آیا تاکنون دچار یکی از بیماریهای لاله گوش شدهاید؟ گوش خارجی یکی از حساسترین قسمتهای بدن انسان است. ساختار و جنس، برجستگی و عملکرد جالب و پیچیده آن، لاله گوش را مستعد مشکلاتی میکند که بقیه اعضای بدن دچار آن نمیشوند.
اما دقیقا لاله گوش یا پینا کجاست؟ خارجیترین قسمتهای گوش از جمله لاله گوش، مجرای گوش خارجی تا امتداد پرده را گوش خارجی در نظر میگیریم. معمولا در متون علمی منظور از بیماری های لاله گوش همان بیماری های متداول گوش خارجی است.
اختلالات مادرزادی در لاله گوش بهعلت مشکلات ژنتیکی و عدم رشد کامل ایجاد میشود و ممکن است گوش خارجی و میانی را با هم درگیر کند. در کشورهایی مانند ایران سوراخ کردن گوش توسط افراد غیرمتخصص و در محیطهای غیربهداشتی انجام میشود و این خود یکی از بزرگترین علتهای ایجاد بیماریهای گوش و عفونت است.
برجسته بودن گوش این عضو حساس را در معرض ضربه و حرارت بودن قرار میدهد. همچنین در صورتی که لاله گوش آسیب ببیند، بهدلیل برجستگی این عضو دیرتر از سایر قسمتهای بدن بهبود مییابد. مجموعه گستردهای از بیماریهای پوستی و عفونی هم میتوانند لاله گوش را درگیر کنند و به این عضو مهم بدن ما آسیب برسانند.
اگر دوست دارید بدانید که بیماری لاله گوش از چیست و در مورد جزییات آن بیشتر بدانید، با همراه باشید تا در مورد تمام این بیماریهای لاله گوش اطلاعات جالبی در اختیارتان قرار دهیم.
آناتومی لاله گوش
شناختن آناتومی لاله گوش ممکن است در درک بیماریهای لاله گوش مفید یا حتی ضروری باشد. گوش خارجی که به آن لاله گوش یا پینا میگوییم در انواع شکلها و اندازهها وجود دارد. ساختار لاله گوش باعث میشود هر یک از ما گوش منحصربهفردی داشته باشیم. لاله گوش از پوست و غضروف ساخته شده است. گوش خارجی از ۳ بخش تراگوس، مارپیچ و لوبول (tragus, helix and the lobule) تشکیل شده است.
مجرای گوش از گوش خارجی شروع میشود و در نهایت به پرده گوش میرسد. این کانال تقریباً یک اینچ طول دارد. پوست این ناحیه نسبت به درد و فشار بیش از حد حساس است؛ زیرا پوست یکسوم بیرونی کانال از غضروف و دو سوم داخلی از استخوان است.
اختلالات مادرزادی گوش
اختلالات مادرزادی گوش طیف گستردهای از ناهنجاریهای که در بدو تولد نمایان میشود را در بر دارد و درصد زیادی از بیماری های لاله گوش را شامل میشود. هر کدام از این اختلالات نیازمند درمان ویژه و جراحی خاص برای اصلاح ناهنجاری هستند. این ناهنجاریها را میتوان بهصورت زیر طبقهبندی کرد:
- میکروتیا گوش
- لوپ گوش
- گوش برجسته یا بیرون زده
- چالهها و سینوسهای پیش گوش
- زائدههای پیش گوش
وراثت عامل ایجاد بیماریهای لاله گوش بهصورت ژنتیکی است. ایجاد سینوسها و چالههای جلو گوش در خانوادهها ارثی است. ناهنجاریهای که موجب ناشنوایی و مشکلاتی در گوش بیرونی میشود نیز بهعنوان ویژگیهای اختلالات ژنتیک غالب گزارش شده است. بهعنوانمثال ناهنجاری در لاله گوش در خانواده افرادی که در آنها شخصی به ناهنجاری صورت یا فک پایین مبتلاست مانند سندرم تریچر- کالینز بیشتر رخ میدهد.
ارتباط ناقص لاله گوش با گوش میانی در جنین میتواند موجب طیف وسیعی از ناهنجاریهای گوش بهصورت همزمان در قسمتهای مختلف شود. ناهنجاریهای گوش میانی میتواند از یک کانال شنوایی خارجی باریک با حداقل ناهنجاری گرفته تا وجود استخوانهای نرم و عدم پنوماتیزاسیون ماستوئید (mastoid pneumatization) متفاوت باشد.
ناهنجاری خاص استخوانچهها مربوط به کوتاه شدن کانال طولانی مالتوس (malleus) است که ممکن است به دیواره کانال قدامی چسبیده یا بهصورت کلی وجود نداشته باشد. مالتوس و این کوس (incus) ممکن است بهخوبی رشد پیدا نکرده یا یک توده استخوانی واحد باشند.
اختلالات عصب صورت میتواند شامل از دست دادن پوشش استخوانی کانال فالوپ (fallopian canal)، برآمدگی عصب روی پنجره بیضی شکل یا پایینآمدن عصب از پنجره بیضی گوش باشد.
بیرونزدگی گوش چیست؟
بیرونزدگی گوش به همراهی چینخوردگی بعدی مارپیچ هلیکس (helix) بین ماه سوم تا ششم بارداری رخ میدهد. این عارضه یکی از شایعترین بیماریهای لاله گوش مادرزادی است. هر نوع تداخلی در زمان رشد گوش ممکن است منجر به بیرونزدگی گوش شود. از شایعترین مشکلات گوش در این زمینه میتوان از شکست آنتی هلیکس و گشاد شدن کونچا (concha) اشاره کرد. این مشکلات معمولاً در هر دو گوش با هم ایجاد میشود و بهصورت معمول وراثت در ایجاد آنها نقش دارد و در بستگان درجه یک بیمار هم یافت میشوند.
زائدههای لاله گوش
ایجاد زائده در لاله گوش بسیار متداول است و آنها دلیل بسیاری از بیماری های لاله گوش هستند. این زائدهها معمولاً جلوی گوش تشکیل میشوند و اغلب فقط در یک گوش یافت میشوند. زائدهها ممکن است فقط از پوست تشکیل شده باشند یا اینکه در زیر پوست غضروف هم داشته باشند. کودکانی که به این بیماری دچار هستند ممکن است دچار ناشنوایی یکطرفه هم باشند. بههمینخاطر انجام آزمایشهای شنواییسنجی در این موقعیت لازم است. این زائدهها ممکن است بهعنوان بخشی از سندرم گلدنهار (Goldenhar) ظاهر شوند.
سینوسهای لاله گوش
سینوسهای گوش گودالهای فرورفتهای در لاله گوش هستند که در ناحیه مثلثی شکل جلو گوش ایجاد میشوند. دلیل و زمان ایجاد سینوسهای لاله گوش در جنینی نامشخص است، اما احتمالاً بهدلیل بستهشدن ناموفق قسمت پشتی اولین شیار شاخهای به وجود میآیند.
سندرم تریچر- کالینز
سندرم تریچر کالینز یک ناهنجاری ارثی غالب است که در اثر رشد غیرطبیعی اولین قوس شاخهای گوش ایجاد میشود. این سندرم یکی از شایعترین بیماریهای لاله گوش است که معمولاً هر دو گوش را درگیر میکند اما ممکن است فقط محدود به یکی از گوشها شود. همچنین این سندرم ممکن است باعث تنگی مجرای شنوایی در لاله گوش، ناهنجاری در گوش میانی، کاهش شنوایی، پریدگی پلک پایین، صاف شدن گونهها و ناهنجاری فک و دندانها شود.
آسیب یا تروما در لاله گوش
لاله گوش ممکن است بر اثر ضربه یا حرارت دچار آسیب جدی شود. بهدلیل برجستگی گوش و عدم حفاظت از این عضو حساس لاله گوش همیشه مستعد دریافت ضربات است. برخلاف بقیه اعضای حساس بدن مانند چشم گوش ما هیچ محافظی در برابر عوامل بیرونی ندارد. معمولاً آسیبهای ناشی از ضربه به لاله گوش را میتوان با ترمیم و اضافهکردن غضروف درمان کرد و ظاهر گوش را بهحالت قبل برگرداند. اغلب آسیبهای ناشی از ضربه که به لاله گوش وارد میشود نیاز به جراحی برای ترمیم این عضو دارد.
تروما بلانت یا شکستگی لاله گوش
ممکن است گوش برخی از کشتیگیران یا بوکسورها توجه شما را به خود جلب کرده باشد اما آیا دلیل گلکلم بودن لاله گوش آنها را میدانید؟ این تروما زمانی ایجاد میشود که رگهای خونی پریکندریوم (perichondrium) بر اثر ضربه از غضروف زیر خود جدا میشوند.
به دلیل این که غضروف مواد مغذی و اکسیژن خود را از این عضو دریافت میکند این جدایی منجر به نکروز غضروف میشود. درمان زودهنگام برای جلوگیری از ضخیم شدن لاله گوش در این شرایط ضروری است. درمان این تروما بهصورت معمول شامل آسپیراسیون (aspirations) و بانداژ مکرر است اما متأسفانه این درمان از ضخیم شدن لاله گوش جلوگیری نمیکند.
روشی که در سالهای اخیر به کار گرفته میشود شامل آسپیراسیون و پانسمان فشاری شامل قالب گچی، برش قسمت قدامی گوش و تخلیه هماتوم یا برش پشت گوش و برداشت غضروف برای تخلیه هماتوم است. معمولاً در این روشها پماد آنتیبیوتیک و آنتیبیوتیکهای خوراکی برای بیمار تجویز میشود.
علائم شکستگی لاله گوش
در صورت بروز این علائم احتمالاً گوش شما دچار تروما و آسیب جدی شده است و باید در اسرع وقت به درمان آن بپردازید.
- ضربات پی در پی و شدید به گوش
- برآمدگی گوش پس از ضربه
- ایجاد کبودی روی گوش
- تاری دید
اختلالات التهابی لاله گوش
التهاب لاله گوش ممکن است بهدلیل بیماریهای موضعی مانند درماتیت تماسی (contact dermatitis) باشد یا ممکن است بهدلیل یک فرایند در سیستمایمنی بدن مانند پسوریازیس، نقرس، سارکوئیدوز (sarcoidosis) یا پلی کندریت (polychondritis) رخ دهد.
اگزما لاله گوش
اگزما یکی از بیماریهای لاله گوش است که بهصورت ضایعات پوستی بهشدت خارش دارند، شناخته میشود. اگزما یکی از بیماری های پوستی لاله گوش است. این بیماری معمولاً در کودکی بروز پیدا میکند و اغلب در خانوادههایی با سابقه آسم و آلرژی رخ میدهد. خاراندن زیاد زخم لاله گوش در این بیماری موجب ضخیم شدن پوست میشود. اگزما لاله گوش ریسک ابتلا به عفونتهای پوستی را بالا میبرد.
محرکهای اگزما در لاله گوش
محرکهای معمول در مورد واکنشهای آلرژیک از جمله تغییرات محیطی، استرس روانی یا احساسی، مواد آلرژیزای موجود در هوا مثل پشم، غذاهایی مانند بادامزمینی، شیر، ماهی، تخممرغ، سویا و گندم میتوانند باعث ایجاد اگزما در لاله گوش شوند. بارداری و قاعدگی در زنان میتواند علائم بیماری را تشدید یا تحریک کند.
درمان اگزما لاله گوش
اگر دچار اگزما و بیماری های پوستی لاله گوش خود شدید، باید این ناحیه را بهصورت مرتب با آب و صابون شستشو دهید، آنتیبیوتیکهای تجویزی پزشک را مصرف کنید و از یک مهارکننده واکنشهای شدید که پزشک توصیه میکند استفاده کنید. همچنین ممکن است استفاده از آنتیهیستامینهای خوراکی برای کاهش خارش پوست برای شما مناسب باشد.
درماتیت تماسی لاله گوش چیست؟
درماتیت تماسی یکی از بیماریهای لاله گوش است که به معنی واکنش آلرژیک به مادهای است که قبلاً به آن حساسیت پیدا کردهاید. این آلرژیها زمانی رخ میدهد که یک ماده شیمیایی ساده با وزن مولکولی کم توسط پروتئینهای پوست ترکیب شوند، زمانی که مجدداً پوست در کنار آن ماده شیمیایی قرار بگیرد، واکنش التهابی شدید رخ میدهد. درماتیت تماسی مهمترین علت خارش لاله گوش است.
در مرحله حاد این بیماری ضایعات کوچک و برجستهای در ناحیه شکل میگیرد. همچنین ممکن است ضایعات پر از مایع باشند و پوست ناحیه همراه با داشتن ترشح پوستهپوسته شود. در صورت عدم رسیدگی در این مرحله ممکن است علائم عفونت لاله گوش نیز مشاهده شود.
علت بروز درماتیت تماسی معمولاً محصولات مو، لوازم آرایشی، گوشواره، سمعک یا سایر وسیلههایی است که با گوش در تماس هستند. گوشوارهها، بهخصوص اگر از جنس نیکل، کبالت، یا طلا باشند ممکن است باعث ایجاد درماتیت شوند.
کیست لاله گوش چیست؟
به برجستگیهای روی لاله گوش و اطراف آن کیست میگویند. کیستهای لاله گوش از نظر ظاهری شبیه جوش هستند اما با آن تفاوت دارند. معمولاً کیستها نیازی به درمان ندارند اما اگر در ناحیه کیست احساس درد میکنید یا کیستها از بین نمیروند حتماً مشکل خود را با پزشک مطرح کنید.
نحوه تشخیص کیست لاله گوش
کیستهای لاله گوش تودههایی کیسهای هستند که در پوست لاله گوش به وجود میآیند. آنها برجستگیهای کوچک و صاف زیر پوست به نظر میآیند. رنگ آنها ممکن است کمی متفاوت از رنگ پوستتان و مایل به قرمز باشد. معمولاً اندازه آنها از یک نخود بیشتر نمیشود اما باید تحت نظارت درست واقع شوند تا مطمئن باشید اندازه آنها تغییر نمیکند.
آنها معمولاً خوشخیم هستند و تقریباً مشکل خاصی ایجاد نمیکنند. ممکن است هنگام استفاده از وسایلی مانند هدفون یا گوشواره احساس ناراحتی کنید. اگر کیست آسیب ببیند مایعی بهنام کراتین (keratin) بهشکل خمیر دندان از آن ترشح میشود. مکانهایی که ممکن است در آنها متوجه کیست لاله گوش شوید عبارتند از:
- داخل گوش
- پشت گوش
- در کانال گوش
چه چیزی باعث ایجاد کیست لاله گوش میشود؟
کیست لاله گوش که به آن کیست اپیدر مویی نیز میگویند از شایعترین بیماریهای لاله گوش است. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که سلولهای اپیدرمی که باید ریخته شوند در عمق پوست فرو میروند و در آنجا تکثیر میشوند. این سلولها دیوارههای کیست را میسازند و از خود کراتین ترشح میکنند. فولیکولهای آسیبدیده مو یا غدد چربی هم میتواند علت تشکیل کیست لاله گوش شوند.
کیستها اغلب ارثی هستند اما ممکن است بدون نقش وراثت هم رخ دهند. کیستها همچنین میتوانند بهجز لاله گوش در پوست سر هم تشکیل شوند، اما در هر صورت اگر شما دچار هر یک از این کیستها شدید جای نگرانی نیست و بهسادگی قابلحل شدن است.
درمان کیست لاله گوش
این نوع کیست نیازی به درمان ندارد. اگر کیست مشکلی برای شما ایجاد نمیکند، نیازی ندارد که پیگیر درمان آن باشید. اگر کیست دردناک شده است، شما را آزار میدهد یا درحال بزرگ شدن است بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا از عفونت کردن آن و یا حتی کاهش شنواییتان بهدلیل سد راه بودن کیست در کانال گوش جلوگیری کنید.
پزشک توسط بیحسی موضعی محل کیست را بیحس کرده و با یک برش کیست را خالی میکند سپس موضع را بخیه زده و جراحی به همین سادگی انجام میشود.
درد لاله گوش
درد لاله گوش معمولاً بهصورت درد خفیف شروع میشود که این درد با کشیدن گوش یا فشار دادن برجستگی بیشتر میشود. درد لاله گوش یکی از علائم ابتلای شما به بیماریهای لاله گوش است. با بروز درد در گوش خارجی معمولاً نشانه ظاهری در فرد نمایان نمیشود. گوش شما ممکن است هیچ علامت قرمزی، درد یا تورمی نداشته باشد؛ به همین علت این درد ممکن است بهسادگی نادیده گرفته شود.
درد در لاله گوش میتواند بهعلت تحریک پوست، عفونت، اگزما، پلی کندریک عودکننده، یخزدگی گوش، سلولیت و یا هر نوع از بیماری های لاله ی گوش رخ دهد.
عفونت لاله گوش
عفونت یا التهاب لایه بافت همبند غضروف گوش پریکندریوم (perichondrium) یکی از بیماریهای لاله گوش است. عفونت لاله گوش منجر به پریکندریت (perichondritis) میشود. در صورتی که عفونت درمان نشود و گسترش پیدا کند، ممکن است منجر به ایجاد آبسه شود. در این صورت عفونت میتواند عواقب بدی داشته باشد و نیاز به درمان جدی دارد.
علائم عفونت آبسه در لاله گوش شامل موارد زیر است:
- تب
- حالت تهوع
- لرز
- التهاب
- خروج مایع از ناحیه عفونی
شایعترین علت عفونت لاله گوش پرسینگ یا سوراخ کردن زیبایی لاله گوش است. سوراخ کردن مارپیچ یا ضدمارپیچ که اغلب در غضروف گوش انجام میشود باعث آسیب به بافت مجاور شده و میتواند پریکندریوم را جدا کند. حدود ۳۵ درصد از سوراخ کردن های گوش منجر به عفونت میشود.
ممکن است در اثر شنا یا اتفاقات دیگر به عفونت لاله گوش مبتلا شوید که بهعنوان اوتیت خارجی (otitis externa) یا گوش شناگر معرفی میشود. این عفونت در کودکان ۷ تا ۱۲ سال و افراد شناگر بسیار شایع است. علائم عفونت لاله گوش در این بیماری شامل موارد زیر است:
- درد
- خارش
- سرخی
- خشکی و از دست دادن لطافت
درمان عفونت لاله گوش
اگر مبتلا به هرکدام از این بیماریهای لاله گوش شدید نگران نباشید؛ چرا که معمولاً با درمانهای خانگی از بین میروند. در زیر اقداماتی که میتوانید در منزل بابت درمان عفونت لاله گوش انجام دهید را نام میبریم:
- استفاده از کمپرس یخ ( ۲۰ دقیقه روی گوش و ۲۰ دقیقه استراحت)
- استفاده از کمپرس حرارتی برای کاهش درد
- مسکنهای بدون نسخه مانند ایبروبروفن یا استامینوفن
- قطره گوش
- آنتی بوتیکهای خوراکی
در صورتی که دچار عفونت بهصورت جدی شوید، ممکن است پزشک برای شما آنتیبیوتیکهای IV تجویز کند. همچنین در این موارد از بیماری های لاله ی گوش شاید نیاز باشد پزشک تا ترشحات گوش شما را خارج کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بسیاری از موارد بالا بیماریهای لاله گوش به درمان خانگی پاسخ میدهند، اما در شرایط اضطراری لازم است که حتماً توسط یک پزشک معاینه شوید. اگر درمانهای خانگی تورم و عفونت گوش را کاهش نداد حتماً به مراکز درمانی مراجعه کنید. همچنین در صورتی که از گوش شما چرک سبز یا زرد خارج میشود فوراً به پزشک خود مراجعه کنید چون این نوع مواد چرکی نشاندهنده عفونت شدید در ناحیه است.
در مورد بعضی از کیستها یا آبسهها ممکن است پزشک تشخیص به تخلیه آن قسمت بدهد. همچنین در صورتی که دچار عفونت باکتریایی شوید، لازم است که آنتیبیوتیکهای لازم برای مقاومت در برابر باکتریها را مصرف کنید. اما در صورت کلی اگر نشانههای زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- تورم گوش شما بیش از ۲۴ ساعت طول کشیده باشد.
- گوش شما با زاویه غیرمعمول بیرون زده باشد.
- مشکلی در شنوایی شما رخ بدهد.
- احساس سرگیجه داشته باشید.
- برجستگی روی گوش خود داشتهباشید که از بین نمیرود.
- ترشحات خونی یا عفونی از گوش خارج شود.
پیشگیری از التهاب و عفونت لاله گوش
برای پیشگیری از عفونت و التهاب لاله گوش از وسایلی که ممکن است باعث آلرژی شود دوری کنید. بهعنوانمثال اگر در گذشته پوستتان نسبت به نیکل حساس بوده است، از گوشوارههای نیکل استفاده نکنید. گوشهای خود را تمیز نگهدارید برای اینکار میتوانید از یک گوش پاککن یا دستمال مرطوب فقط در قسمت خارجی گوشتان استفاده کنید.
سخن پایانی
پس از مطالعه مطالبی که در مورد شایعترین بیماریهای لاله گوش بیان کردیم اگر احساس کردید نیاز به درمان فوری برای بیماری خود دارید بهسرعت به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. اگر مشکل حادی مانند ترشح مایع از عفونت، کم شدن شنوایی، شکستگی گوش یا موارد دیگر ندارید، به بدن خود زمان دهید تا التیام پیدا کند. معمولا بیماریهای لاله گوش مشکلات جدی ایجاد نمیکنند اما لازم است که به هر نوع از درد و بیماری توجه شود تا از مشکلات احتمالی جدی آینده جلوگیری کند.
برای حفظ سلامت لاله گوش خود بهداشت را رعایت کنید، از فرو رفتن آب آلوده به داخل گوش خود جلوگیری کنید. از لاله گوش خود در برابر ضربات و حرارت و یخزدگی محافظت کنید، اگر در ورزشهای رزمی فعال هستید در تمرینات از گوش بند استفادهکنید. در نهایت در صورتی که درگیر یکی از بیماریهای لاله گوش هستید و نیاز به راهنمایی دارید از ویزیت آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی ما استفاده کنید.
ویزیت آنلاین پزشک گوش و حلق و بینی میتواند در زمان و هزینه شما صرفهجویی کند و سوالات و مشکلات شما را در فاصله زمانی خیلی کوتاهتری برطرف کند. بههمینخاطر لازم است حتما این تلفیق پزشکی با دنیای مدرن آنلاین را تجربه کنید.
سؤالات متداول بیماریهای لاله گوش
علت عفونت لاله گوش چیست؟
تورم لاله گوش معمولاً بهدلیل آسیب یا واکنش در لاله گوش رخ میدهد. باکتری و میکروبها ممکن است بهدلیل بریدگی یا سوراخ شدن گوش واره لاله گوش شوند و عفونت ایجاد کنند. در سایر موارد دیگر ممکن است علت التهاب واکنش آلرژیک به مواد شیمیایی یا فلزات باشد.
علت کیست لاله گوش چیست؟
کیست لاله گوش زمانی اتفاق میافتد که سلولهای اپیدرم که باید ریخته شوند به عمق پوست فرو میروند و تکثیر میشوند. تجمع این سلولها دیواره کیست را تشکیل میدهد و سپس در این کیست تشکیلشده از خودشان کراتین ترشح میکنند. فرو رفتن فولیکولهای مو یا تجمع چربی هم یکی از دلایل ایجاد کیست لاله گوش است.
ممکن است که کیست لاله گوش سرطانی شود؟
کیستهای لاله گوش خوشخیم و بیضرر هستند، اما ممکن است بهندرت کیست لاله گوش خطرناک هم بشود. کیست لاله گوش در صورتی که علائم زیر را داشتهباشد مستعد خطرناک بودن است:
- عفونت
- درد
- قرمزی
- ترشح چرک
اصلاً از خارش لاله گوش ( بعضاً هر دو گوش باهم ) صحبتی نشده است !