کلستئاتوم یا کیست گوش میانی

کلستئاتوم یا Cholesteatoma به رشد غیرسرطانی و غیرطبیعی پوست در قسمت میانی و پشت پرده گوش گفته می‌شود. احتمال دارد این مشکل به دلایل نقص مادرزادی و یا عفونت‌های مکرر ایجاد شود. به‌طورمعمول کلستئاتوم به‌صورت کیسه یا کیست است که باعث ریزش لایه‌هایی از پوست قدیمی می‌شود. با جمع شدن سلول‌های مرده پوست، میزان رشد آن افزایش می‌یابد و باعث از بین رفتن استخوان‌های گوش میانی می‌شود.

در نهایت می‌تواند بر شنوایی، تعادل و عملکرد عضلات صورت تاثیر بگذارد. حال ممکن است سوالاتی مانند علائم این بیماری چیست؟ راه‌های درمان آن چگونه است و عوارض کلستاتوم کدامند ذهن شما را مشغول کند. برای گرفتن پاسخ این سوالات، ادامه مطلب را از دست ندهید.

بیماری کلستئاتوم چیست؟

همانگونه که در قسمت قبل ذکر کردیم این بیماری رشد غیرطبیعی پوست است که می‌تواند به اندازه‌ای بزرگ شود که شنوایی فرد را با مشکل مواجه کند. همچنین در صورت عدم مراجعه به مطب پزشک و درمان نکردن این بیماری احتمال ابتلا به بیماری‌های جدی‌تر افزایش می‌یابد.

در صورت درمان زودهنگام می‌توانید به کاهش علائم و همچنین جلوگیری از بروز عوارض این بیماری کمک کنید. به‌طورکلی احتمال بروز این بیماری در کودکان و بزرگسالان وجود دارد که معمولا به علت بروز عفونت‌های مکرر در گوش و پارگی در پرده گوش ایجاد می‌شود.

علل ابتلا به کلستئاتوم گوش را بهتر بشناسید

در قسمت قبل سعی کردیم سوال کیست میانی به چه معناست؟ را پاسخ دهیم. به‌طورکلی علاوه بر دلایلی مانند عفونت مکرر، این بیماری ممکن است در اثر عملکرد ضعیف شیپور استاش (لوله‌ای در پشت بینی بوده که به وسط گوش میانی منتهی می‌شود) ایجاد شود. درواقع شیپور استاش اجازه عبور هوا از داخل گوش را می‌دهد و فشار آن را یکسان می‌کند. به‌طورکلی به دلایل مختلفی ممکن است این لوله وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت‌های سینوسی
• سرماخوردگی
• آلرژی
• عفونت مزمن گوش

درصورتی‌که شیپور استاش به خوبی کار خود را انجام ندهد، احتمال بروز خلا جزئی در گوش میانی وجود خواهد داشت. در این صورت قسمتی از پرده گوش به گوش میانی کشیده شده و کیست ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به ایجاد کلستئاتوم یا توده خوش خیم گوش می‌شود. با پر شدن گوش میانی از سلول‌های قدیمی پوست، مایعات و مواد زائد دیگر باعث بزرگتر شدن این کیست می‌شود.

بیماری کلستئاتوم در گوش کودکان

در موارد بسیار نادر، احتمال دارد که نوزاد با این بیماری متولد شود که در این صورت آن را نقص مادرزادی می‌نامند. این مشکل مادرزادی در قسمت گوش میانی یا سایر بخش‌های دیگر گوش ممکن است ایجاد شود. همچنین در مواردی که در سنین پایین به‌صورت مکرر گوش کودک دچار عفونت شود، احتمال ابتلا به این بیماری در سنین پایین افزایش خواهد یافت.

علائم کلستئاتوم را بهتر بشناسید

معمولا علائم ابتلا به این بیماری خفیف است و با بزرگتر شدن کیست ایجادشده در گوش، مشکلات و علائم آن شدیدتر می‌شود. به‌طورکلی از علائم ابتلا به این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در ابتدای ابتلا به این بیماری، احتمال ترشح مایعی بد بو از گوش وجود دارد.
• با رشد کیست در گوش شما احساس فشار، درد و در نهایت ناراحتی ایجاد می‌شود.
• احتمال ایجاد درد بسیاری در داخل یا پشت گوش شما نیز وجود دارد.
• با رشد کیست و ایجاد فشار در داخل گوش، احتمال کاهش شنوایی افزایش می‌یابد.
• همچنین در اثر رشد کیست علائم دائمی مانند سرگیجه و فلج عضلات صورت را تجربه خواهید کرد.

در صورت داشتن هر یک از علائم ذکر شده در این قسمت باید سریعا به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

عوارض کلستئاتوم گوش چیست؟

اگر این بیماری درمان نشود و تحت درمان قرار نگیرد، عوارض بسیاری از خفیف تا شدید را تجربه خواهید کرد. با ازدیاد سلول‌های مرده پوست در داخل گوش میانی، محیطی مناسب برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد می‌شود. به‌عبارت‌دیگر کیست می‌تواند عفونی و در نهایت باعث ایجاد التهاب در گوش ‌شود.

با گذشت زمان و عدم درمان این بیماری، کیست داخل گوش می‌تواند باعث از بین رفتن استخوان‌های اطراف آن شود که در نهایت باعث آسیب‌ رساندن به پرده گوش، اعصاب صورت، استخوان‌های نزدیک مغز و استخوان‌های داخل گوش می‌شود. درواقع شکسته شدن استخوان‌های داخل گوش باعث کاهش شنوایی و ایجاد مشکل در آن می‌شود. لازم به ذکر است که با رشد کیست، در صورت احساس ضعف خواهید داشت. از دیگر عوارض ابتلا به این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد عفونت مزمن در گوش
• احساس تورم در گوش داخلی
• فلج شدن عضلات صورت
• تجمع چرک در مغز یا آبسه مغزی
• ایجاد مننژیت که عفونت مغزی تهدیدکننده زندگی است.

در صورت داشتن هریک از این علائم باید در اسرع وقت به متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مراجعه کنید تا تحت درمان قرار گیرید.

آشنایی با چگونگی تشخیص کلستئاتوم گوش

برای تشخیص این بیماری باید ابتدا پزشک داخل گوش شما را با استفاده از اتوسکوپ معاینه کند. این دستگاه به پزشک نشان می‌دهد که آیا کیست داخل گوش یا کیست گوش خارجی وجود دارد یا خیر؟ به‌عبارت‌دیگر دکتر جراحی گوش به دنبال مشاهده رسوباتی قابل مشاهده از سلول‌های پوست و یا توده‌های بزرگ از رگ‌های خونی در گوش است. در صورت عدم مشاهده علائم واضح از بیماری کلستئاتوم در گوش، پزشک انجام سی تی اسکن را تجویز می‌‍‌کند.

همچنین در صورت داشتن علائم واضحی مانند احساس فلج عضلات صورت، سرگیجه و… پزشک همچنان انجام سی تی اسکن را برای تشخیص دقیق‌تر و تصمیم‌گیری برای درمان را تجویز می‌کند. سی تی اسکن نوعی تصویربرداری بدون درد است که به پزشک این امکان را می‌دهد که درون مغز و قسمت داخلی گوش را مشاهده کند. انجام این کار، این امکان را به جراح می‌دهد تا کیست را بهتر تصور کرده و یا سایر علائم احتمالی را رد کنند.

انواع راه‌های درمان کلستئاتوم چگونه است؟

بهترین روش برای درمان این بیماری، برداشتن کیست با انجام جراحی است. با برداشتن کیست ایجادشده می‌توانید از عوارضی که در اثر بزرگ شدن آن بروز می‌کند، جلوگیری کنید. درواقع کلستئاتوم به صورت طبیعی از بین نمی‌رود و با گذشت زمان نیز همچنان رشد می‌کند که درنهایت باعث ایجاد مشکلات دیگری نیز می‌شود.

بعد از تشخیص این بیماری توسط پزشک، معمولا برای درمان این کیست عفونی، تخلیه گوش و کاهش التهاب متخصص گوش و حلق و بینی داروهای آنتی‌بیوتیک و قطره گوش را برای تمیز کردن آن تجویز می‌کند. بعد از درمان عفونت جراح می‌تواند برای چگونگی برداشتن کیست با انجام جراحی، بهتر برنامه‌ریزی کند. لازم به ذکر است که در اکثر موارد این جراحی به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.

به‌طورکلی بعد از انجام جراحی نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست مگر درصورتی‌که که کیست بسیار بزرگ بوده و یا عفونت جدی داشته باشید. در این جراحی بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و جراح قسمت‌های آسیب‌دیده داخلی گوش را ترمیم می‌کند. سپس به کنترل برداشته شدن کامل کیست از داخل گوش می‌پردازد. بعد از انجام این جراحی با توجه به تشخیص پزشک باید برای انجام معاینات به مطب وی مراجعه کنید.

درصورت پاره شدن کیست در داخل گوش میانی، برای ترمیم گوش به انجام جراحی دوم نیاز خواهید داشت. بعد از انجام این جراحی ممکن است دچار اختلالات چشایی یا سرگیجه موقت شوید. این عوارض معمولا پس از گذشت چند روز رفع خواهند داشت.

پیشگیری از کلستئاتوم در گوش چگونه است؟

این بیماری اگر به‌صورت مادرزادی ایجاد شود، قابل پیشگیری نیست. اما درصورتی‌که والدین اطلاعات کافی را در مورد آن داشته باشند، درصورت بروز هرگونه علائمی برای درمان آن حتما به مطب پزشک مراجعه می‌کنند. به‌طورکلی با درمان به موقع بیماری و جلوگیری از ایجاد عفونت مکرر در گوش می‌توانید از ایجاد کلستئاتوم جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که احتمال بروز کیست وجود دارد، اما در صورت داشتن هرگونه سوالی می‌توانید سوالات خود را از متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین بپرسید.

سخن پایانی

به رشد غیرسرطانی و غیرطبیعی پوست در قسمت گوش میانی کلستئاتوم گفته می‌شود. این بیماری ممکن است مادرزادی باشد یا به علت‌های دیگری مانند کندشدن عملکرد شیپور استاش ایجاد شود. در صورت ابتلا به این بیماری احتمال بروز علائمی مانند سرگیجه، کاهش شنوایی، فلج عضلات صورت و… وجود دارد. درصورت بروز هریک از علائم باید سریعا به مطب پزشک مراجعه کرده و برای درمان اقدام کنید.

سوالات متداول

مراقبت‌های بعد از جراحی کلستئاتوم گوش چیست؟

بعد از انجام این جراحی برای مدت طولانی به نظارت و مراقبت متخصص گوش، حلق و بینی نیاز خواهید داشت. این مراقبت‌ها شامل معاینه گوش، آزمایش شنوایی و شستشوی گوش توسط پزشک می‌شود. انجام این کار مانع از عود مجدد کیست می‌شود.

چه زمانی باید به مطب پزشک مراجعه کنید؟

درصورت خروج ترشحات بدبو از گوش به مدت ۲ هفته باید برای بررسی وضعیت به مطب پزشک مراجعه کنید.

بعد از بهبودی زندگی روزمره چگونه خواهد بود؟

معمولا اکثر افراد بعد از بهبودی می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند، اما باید قبل از انجام فعالیت‌ها حتما با پزشک خود مشورت کنید و با توجه به تشخیص وی عمل کنید.