داروی کوتریموکسازول

نام تجاری

Bactrim, Bactrim DS, Septra, Septra DS, Sulfatrim

کاربرد

درمان و جلوگیری از برخی عفونت‌های خاص

اشکال دارویی

قرص، قرص کودکان، سوسپانسیون، محلول تزریق وریدی

اطلاعات دارویی کوتریموکسازول

داروی کوتریموکسازول ترکیبی از دو آنتی‌بیوتیک از دستۀ سولفونامیدها، به نام تری‌متوپریم و سولفامتوکسازول است و عفونت‌های مختلفی را که از باکتری‌ها ناشی می‌شوند را درمان می‌کند. از جمله کاربرد این دارو در درمان عفونت دستگاه ادراری، عفونت گوش میانی، التهاب پروستات، ذات‌الریه و برخی مشکلات تنفسی، عفونت‌های دستگاه گوارش، اسهال هنگام مسافرت و شیگلوزیس استفاده می‌شود.

با وجود اینکه در گذشته در موارد بسیار متنوعی از عفونت‌ها تجویز می‌شد، اما عوارض مختلف بسیاری در اثر مصرف این دارو مشاهده شده به همین دلیل آنتی‌بیوتیک‌های دیگر به مرور زمان جایگزین کوتریموکسازول در درمان عفونت‌های ساده‌تر شدند و این دارو به عنوان انتخابی برای عفونت‌های جدی و در صورت لزوم شناخته شد.

این دارو خصوصاً برای عفونت‌های ناشی از ضعف سیستم ایمنی در افراد، مورد استفاده قرار می‌گیرد و با از بین بردن باکتری‌ها مانع از گسترش عفونت می‌شود و علائم ناشی از عفونت رفته رفته بهبود می‌یابد.

توجه: کوتریموکسازول همانند سایر آنتی‌بیوتیک‌ها، تأثیری بر بیماری‌های ویروسی از قبیل آنفولانزا یا سرماخوردگی ندارند.

برای کسب اطلاعات لازم در مورد این دارو می‌توانید به صورت آنلاین، با استفاده از اپلیکیشن و سایت پذیرش ۲۴، با متخصصان آنلاین عفونی مشورت کنید.

مقدار و روش مصرف داروی کوتریموکسازول

• قبل از شروع درمان با داروی کوتریموکسازول (Co-trimoxazole) ، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
• دوز، مقدار و فرم داروی کوتریموکسازول، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
• در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید.
• جهت ایجاد یک سطح پایدار از دارو در بدن، باید دارو را به صورت منظم و در ساعتی مشخص مصرف نمایید.
• آنتی‌بیوتیک‌ها را دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دورۀ درمان را حتی اگر احساس بهبودی می‌کنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید. زیرا ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشه‌کن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت میکروبی را افزایش می‌دهد.
• در صورتی که چند روز پس از شروع درمان با کوتریموکسازول علائم شما بهتر نشد و یا بدتر شد به پزشک مراجعه نمایید.
• بهتر است دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
• داروی کوتریموکسازول را همراه با یک لیوان آب مصرف نمایید و در طول درمان با این دارو، آب و مایعات فراوان بنوشید.
• قبل از مصرف فرم سوسپانسیون خوراکی این دارو، آن را به خوبی تکان دهید و برای مصرف مقدار صحیح آن از پیمانه همراه دارو استفاده کنید.

موارد منع مصرف داروی کوتریموکسازول

• به تاریخ انقضای داروی کوتریموکسازول (Co-trimoxazole) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
• هرگز داروی کوتریموکسازول را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.

قبل از تجویز دارو، اگر دچار مشکلات دیگری هستید به پزشک اطلاع دهید، به ویژه اگر شرایط یا بیماری‌های زیر را دارید:

• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• بارداری
• شیردهی
• مشکلات کبدی
• مشکلات کلیوی
• آسم
• اچ آی وی یا ایدز
• مشکلات خونی یا کم خونی ناشی از کمبود اسیدفولیک
• پورفیری
• انسداد دستگاه ادراری
• اختلال تیروئیدی
• دیابت
• فاویسم (کمبود آنزیم گلوکز ۶-فسفات دهیدروژناز یا G6PD)
• نوزادان کمتر از ۲ ماه
• سوء تغذیه

 موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی کوتریموکسازول

• در صورت تجویز طولانی مدت این دارو، لازم است بسته به تشخیص پزشک معالج، در فواصل منظم، تست شمارش سلول‌های خون بیمار انجام شود.
• این دارو می‌تواند بر روی بعضی از آزمایشات پزشکی، تأثیر بگذارد. مصرف آن را به پزشک و مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.
• در صورتی که قصد جراحی یا درمان دندانپزشکی دارید، پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع سازید.
• مصرف داروی کوتریموکسازول در افراد مسن باید با احتیاط بیشتری صورت گیرد.
• در طول درمان با این دارو بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید.
• در حین درمان با این دارو احتمال بروز واکنش‌های حساسیت به نور وجود دارد. بنابراین از قرار گرفتن غیرضروری در برابر نور خورشید پرهیز کرده، و هنگام قرار گرفتن در معرض آن، لباس مناسب بپوشید و از کرم‌های ضدآفتاب و عینک آفتابی استفاده نمایید.
• این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود لذا در حین درمان در رانندگی و کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، احتیاط کنید.
• از اضافه نمودن سایر داروها به محلول تزریقی این دارو خودداری نمایید.

تداخلات دارویی

 تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.

برخی از داروهایی که با کوتریموکسازول تداخل دارند، عبارتند از:

• متوتروکسات
• فنی توئین
• سیکلوسپورین
• داروهای پایین آورنده قندخون
• داروهای ضد انعقاد خوراکی
• پیریمتامین

عوارض جانبی داروی کوتریموکسازول

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف کوتریموکسازول حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.

سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، افسردگی، تشنج، توهم

گوارشی: بی‌اشتهایی، استفراغ، اسهال، کرامپ‌های شکمی

خونی: آگرانولوسیتوز، آنمی آپلاستیک، آنمی مگالوبلاستیک، آنمی‌های همولیتیک، لوکوپنی، ترومبوسیتوز

تناسلی، ادراری: نفروزتوکسیک، کریستالوری، هماتوری

پوستی: راش، سندرم استیون- جانسون، بثورات پوستی، درماتیت اکسفولیاتیو، حساسیت به نور، کهیر، خارش

دیگر عوارض: یرقان، آنافیلاکسی، افزایش حساسیت

همچنین در صورت بروز علائم حساسیت دارویی از جمله ضایعات قرمز و خارش پوستی، تنگی نفس، ورم صورت یا لبها، مصرف دارو را قطع کرده و به اورژانس مراجعه نمایید.

توجه: در صورتی که در طول مصرف این دارو، دچار اسهال آبکی ادامه‌دار یا خونی شدید به پزشک خود مراجعه نمایید.

شرایط نگهداری داروی کوتریموکسازول

• دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.

باتوجه به وضعیت کنونی پاندمی ویروس کرونا، در صورت عدم تمایل به مراجعه حضوری می‌توانید با مراجعه به وب سایت و یا اپلیکیشن پذیرش ۲۴، به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین، از طریق مشاوره تلفنی و متنی با مجرب‌ترین متخصصان آنلاین عفونی، تلفنی و متنی مشاوره بگیرید.