داروی متیل فنیدات (ریتالین) | کاربرد ، مقدار و روش مصرف ، عوارض جانبی و میزان مصرف | methylphenidate

نام تجاری داروی متیل فنیدات (ریتالین)

Ritalin, Concerta, Equasym, Medikinet, Tranquilyn

کاربرد داروی متیل فنیدات (ریتالین)

اختلال کمبود توجه (ADD)، اختلال بیش فعالی همراه با کمبود توجه (ADHD)، درمان علائم نارکولپسی، درمان اختلالات افسردگی در برخی افراد

اشکال دارویی متیل فنیدات (ریتالین)  

قرص، کپسول، سوسپانسیون

اطلاعات دارویی متیل فنیدات (ریتالین)

داروی متیل فنیدات که در ایران با نام تجاری ریتالین شناخته شده است، برای درمان اختلال کمبود توجه (ADD)، اختلال بیش فعالی همراه با کمبود توجه (ADHD) به کار می‌رود. این دارو با افزایش سطح ماده‌ای شیمیایی به نام دوپامین که به صورت طبیعی در بدن انسان تولید می‌شود، منجر به تحریک بخشی از مغز که مسئول تمرکز و کنترل رفتار می‌باشد، می‌شود و عملکرد این بخش را بهبود می‌بخشد.

داروی متیل فنیدات (ریتالین) همچنین در درمان علائم نارکولپسی، درمان اختلالات افسردگی در بیمارانی که بیماری‌های جسمی آنان اجازه مصرف ضد افسردگی‌های متداول را نمی‌دهد، استفاده می‌شود.

قرص روبیفن، قرص پیوسته رهش ماتوراید از جمله برندهای داروی متیل فنیدات می‌باشند. 

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دارو می‌توانید به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین با پزشک آنلاین کودکان یا روانپزشک آنلاین مشورت نمایید.

همچنین جهت کسب اطلاعات لازم در مورد مصرف این دارو در بیماری نارکولپسی می‌توانید با پزشک آنلاین مغز و اعصاب مشورت نمایید.

مقدار و روش مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین)

• قبل از شروع درمان با داروی متیل فنیدات (Methylphenidate) بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
• دوز و مقدار داروی متیل فنیدات (ریتالین) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لذا دارو را دقیقاً همانطور که پزشک تجویز کرده است، استفاده نموده و از کم یا زیاد کردن خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب نمایید.
• داروی متیل فنیدات (ریتالین) را به طور منظم و در ساعات مشخصی از روز مصرف نمایید.
• در صورت فراموشی یک نوبت مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین)، به محض یادآوری نوبت فراموش شده را مصرف کنید مگر اینکه زمان کمی تا نوبت بعدی مانده باشد (کمتر از ۲ تا ۳ ساعت). در این صورت نوبت فراموش شده را مصرف ننموده و نوبت بعدی را طبق روال سابق مصرف نمایید. از دو برابر نمودن مقدار مصرف دارو در یک نوبت اکیداً خودداری نمایید.
• مصرف داروی ریتالین باید تا زمانی که پزشک توصیه می‌کند ادامه یابد. قطع ناگهانی دارو بدون نظارت پزشک می‌تواند عوارض جدی در پی داشته باشد و تنها پزشک قادر است به صورت تدریجی دارو را کم و قطع نماید.
• در مورد مصرف فرم‌های مختلف داروی متیل فنیدات، مطابق با دستور پزشک یا داروساز عمل نمایید.
• فرم پیوسته رهش متیل فنیدات را طبق تجویز پزشک و توصیه‌های ارائه شده در بروشور دارو مصرف نمایید و از خرد کردن یا جویدن آنها بپرهیزید.
• داروی متیل فنیدات با نام‌های تجاری متعددی به صورت آهسته رهش موجود می‌باشد اما این محصولات اثرگذاری مشابهی ندارند. لذا توصیه می‌شود از یک برند ثابت استفاده نمایید و در صورتی که مجبور به تغییر برند تجاری دارو شدید، حتماً با پزشک مشورت نمایید.

مشاوره آنلاین اطفال، کودکان و نوزادان

موارد منع مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین)  

• به تاریخ انقضای داروی متیل فنیدات (Methylphenidate) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
• هرگز داروی متیل فنیدات (ریتالین) را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.

چنانچه قرار است این دارو برای کودک یا نوجوان شما یا خودتان تجویز شود، قبل از تجویز این دارو، پزشک را در صورت وجود هر نوع بیماری، به ویژه شرایط زیر مطلع سازید:

• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• بارداری
• شیردهی
• هرگونه اختلال رفتاری
• اضطراب شدید
• فشار عصبی
• عصبانیت همراه با بی قراری
• اختلالات افسردگی قابل درمان با ضد افسردگی‌های رایج
• هرگونه حرکت غیر ارادی یا غیرقابل کنترل مانند تیک‌های عصبی
• سندرم تورت یا سابقه خانوادگی آن
• صرع یا هرنوع اختلال حمله‌ای
• مشکلات قلبی-عروقی
• فشار خون بالا
• پرکاری غده تیروئید
• سابقه تومور در غده فوق کلیوی
• گلوکوم
• اختلال گوارشی
• اختلال تغذیه‌ای
• فنیل کتونوری
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل

موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین)

• اکثر مهار کننده‌های MAO نباید تا ۲ هفته قبل از شروع استفاده از داروی متیل فنیدات (ریتالین) مصرف شوند.
• در مدت درمان با داروی متیل فنیدات، فرد بیمار (از جمله کودک یا نوجوان) باید تحت نظر پزشک متخصص باشد و آزمایشات تجویزی توسط پزشک را انجام دهد.
• برنامه روان درمانی در کنار دارو درمانی ممکن است باعث بهتر شدن شرایط در فرد بیمار شود.
• چنانچه این دارو برای کودکتان تجویز شده است، در مورد رژیم غذایی مناسب فرزندتان با پزشک مشورت نمایید.
• چنانچه داروی ریتالین برای کودک تجویز شده است، میزان رشد او باید به طور مرتب کنترل شود. در این باره دستورالعمل‌های لازم را از پزشک بپرسید.
• در صورتی که خودتان داروی ریتالین مصرف می‌کنید یا این دارو برای کودکتان تجویز شده است، قبل از هرگونه عمل جراحی پزشک را از مصرف این دارو مطلع سازید.
• داروی ریتالین ممکن است باعث تغییر در نتایج برخی آزمایشات و معاینات پزشکی (مانند اسکن مغزی برای بیماری پارکینسون) شود لذا پزشک معالج را از مصرف این دارو مطلع سازید.
• مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین) همراه با فرآورده‌های حاوی الکل و الگریزها می‌تواند خطرناک باشد.
• بیماران مبتلا به فشار خون باید به طور منظم فشار خون خود را اندازه گیری کنند.

تداخلات دارویی متیل فنیدات (ریتالین)  

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.

از جمله داروهایی که ممکن است با داروی متیل فنیدات (ریتالین) تداخل داشته باشند، عبارتند از:

• مهارکننده‌های MAO (مانند ایزوکربوکسازید، لینزولید)
• داروهای حاوی دکس متیل فنیدات

جهت کسب اطلاعات لازم در مورد داروی متیل فنیدات (ریتالین) مانند فرمهای دارویی، نحوه مصرف هرکدام از فرمها، تداخلات دارویی و … با داروساز آنلاین مشورت نمایید.

عوارض جانبی داروی متیل فنیدات (ریتالین)  

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف داروی متیل فنیدات (ریتالین) با روانپزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض داروی متیل فنیدات (ریتالین) عبارتند از:

• تغییرات خلق و خو
• خواب آلودگی
• گیجی
• سرگیجه
• سردرد
• خستگی
• اختلال در خواب (مانند بی خوابی)
• تب
• حرکات غیر ارادی مانند تیک‌های عصبی
• درد عضلانی
• لکه‌های قرمز و خارش
• نازک شدن تار موها
• ریزش مو
• خشکی دهان
• سوء هاضمه
• کاهش اشتها
• کاهش وزن
• درد شکمی
• تهوع
• اسهال
• سرفه
• علائم سرماخوردگی

در صورت بروز علائم زیر فوراً با پزشک تماس بگیرید:

• تغییرات ذهنی، خلقی، رفتاری (مانند تحریک، پرخاشگری، نوسانات خلقی، افکار غیرعادی، افکار خودکشی)
• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• ضربان قلب نامنظم
• مشکل تنفسی
• حرکات کنترل نشده عضلانی
• تغییرات در بینایی
• علائم مشکلات جریان خون در انگشتان دست و پا (مانند سردی، بی حسی، درد، تغییر رنگ پوست)
• زخم‌های بدون دلیل
• نعوظ دردناک یا طولانی (بیش از ۴ ساعت طول بکشد)

در صورت بروز علائم زیر، فوراً با اورژانس تماس بگیرید:

• تشنج
• غش
• علائم سکته مغزی (مانند ضعف در یک طرف بدن، اختلال در گفتار، تغییرات ناگهانی بینایی، گیجی)
• علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه، فک، بازوی چپ، تنگی نفس، تعریق غیرمعمول)

در صورت بروز علائم واکنش‌های آلرژیک مانند سرگیجه، تنگی نفس، بثورات پوستی، تورم (به ویژه صورت، زبان یا گلو) فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

• نکته مهم: مصرف داروی ریتالین ممکن است موجب تغییر افکار و رفتار (مانند افسردگی، پرخاشگری، رفتار خصمانه یا افکار خودکشی) در فرد مصرف کننده ریتالین (از جمله کودک یا نوجوان) گردد. این علائم باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.

شرایط نگهداری داروی متیل فنیدات (ریتالین)

• دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.

باتوجه به وضعیت کنونی پاندمی ویروس کرونا، در صورت عدم تمایل به مراجعه حضوری می‌توانید با مراجعه به وب سایت و یا اپلیکیشن پذیرش ۲۴، به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین، از طریق مشاوره تلفنی و متنی با مجرب‌ترین پزشک آنلاین کودکان، تلفنی و متنی مشاوره بگیرید.

مشاوره آنلاین روانپزشکی