همه چیز درباره‌ی ورم معده یا گاستریت (Gastritis)

ورم معده یکی از انواع بیماری‌های معده است که مسائل زیادی می‌تواند باعث بروز آن شود و داروها، تغییرات رژیم غذایی و سایر درمان‌ها می‌توانند به شما در بهبود آن کمک کنند. در ادامه به بررسی تعریف، علائم ، علل و روش‌های درمان و جلوگیری ورم معده خواهیم پرداخت.

ورم معده (Gastritis) چیست؟

ورم معده به‌طور کلی عبارت است از التهاب، تحریک یا فرسایش پوشش داخلی معده (مخاط یا غشای معده) که در اثر افزایش اسید معده ایجاد شده و شامل زخم سطحی معده نیز می‌شود.

ورم معده ممکن است  در برخی موارد منجر به زخم و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود. با این حال برای اکثر افراد ورم معده به آن صورت جدی نیست و با درمان سریع بهبود می‌یابد؛ این در حالی است که بدون درمان آن، با گذشت زمان منجر به بروز عوارض خاصی برای شما می‌شود.

انواع ورم معده

ورم معده ممکن است به‌طور ناگهانی رخ دهد و برطرف شود که به آن “ورم معده حاد” گفته می‌شود، یا با گذشت زمان به آهستگی ظاهر شود که “ورم معده مزمن” نامیده می‌شود.

ورم معده همچنین می‌تواند فرسایشی یا غیرفرسایشی باشد؛ ورم معده فرسایشی شدید است و باعث ساییده شدن پوشش معده می‌شود. ممکن است به طور ناگهانی بروز کند یا با گذشت زمان ایجاد شود. اما ورم معده غیر فرسایشی به جای تجزیه‌ی تدریجی معده، فقط باعث ایجاد تغییراتی در پوشش معده می‌شود.

ورم معده مزمن یک مشکل رایج است و بیش از ۵۰٪ از مردم جهان دارای این بیماری هستند و این موضوع بسیار نگران کننده است زیرا این بیماری با عوارضی از جمله بیماری زخم معده و سرطان معده نیز در ارتباط است.

علائم ورم معده

علائم ورم معده در افراد متفاوت است؛ در بسیاری از افراد هیچ علامتی وجود ندارد و در برخی دیگر علائم شدیدی وجود دارد. علائم معمول ورم معده، احساس درد شدید یا سوزش در قسمت فوقانی و بالا سمت چپ شکم می‌باشد که این درد اغلب به سمت کمر منشعب می‌شود. رایج ترین عوامل ورم معده شامل موارد زیر است و توصیه میشود در صورت مشاهده آن‌ها به دکتر متخصص ورم معده مراجعه کنید.

• حالت تهوع یا ناراحتی مکرر معده
• نفخ معده
• استفراغ خون
• استفراغ شدید زرد و سبز رنگ
• سوء هاضمه
• احساس سوزش معده بین وعده‌های غذایی یا شب‌ها
• سکسکه
• درد قفسه سینه
• از دست دادن اشتها
• مدفوع سیاه رنگ یا همراه خون
• حرکات روده‌ای
• درد شکم همراه با تب
• سرگیجه و غش کردن
• ضربان قلب سریع
• عرق کردن بیش از حد
• تنگی نفس

علت ورم معده

باکتری هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) شایع‌ترین علت ورم معده در سراسر جهان است. در موارد دیگر، ورم معده ناشی از تحریکاتی مانند استفاده از الکل یا داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایپوبروفن و برخی داروهای مسکن دیگر نیز می‌تواند باشد.

برخی علل دیگر بروز ورم معده به شرح زیر است:

• اختلالات خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا دیابت نوع ۱
• ضربه فیزیکی یا آسیب به پوشش داخلی معده مانند ریفلاکس صفرا که بعد از جراحی معده رخ می‌دهد.
• آلرژی‌های غذایی
• سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر
• بیماری سلیاک
• برخی از عفونت‌های قارچی، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی

عوامل خطر

برخی از افراد از جمله افراد مسن و افرادی که عملکرد ایمنی بدنشان به خطر افتاده است، بیشتر به ورم معده مبتلا می‌شوند. سایر عواملی که خطر ابتلا به ورم معده را افزایش می‌دهند یا می‌توانند علت بروز این بیماری باشند عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• استرس شدید
• استفاده بیش از حد از الکل یا کوکائین
• بلعیدن اشیاء خارجی
• سابقه استفراغ مزمن
• کمبود ویتامین B12
• استفاده‌ی منظم از NSAID ها
• استفاده منظم از استروئیدها و مکمل‌های دارای پتاسیم یا آهن
• قرار گرفتن در معرض اشعه‌ها مانند شیمی درمانی
• HIV
• بیماری کرون
• سایر عفونت‌هایی که می‌توانند خطر ورم معده را افزایش دهند مانند سل و سفلیس

نحوه جلوگیری از ورم معده

نحوه انتشار هلیکوباکتر پیلوری مشخص نیست اما شواهدی مبنی بر انتقال آن از فردی به فرد دیگر یا از طریق آب و غذای آلوده، وجود دارد. به هر حال با شستن مداوم دستان خود با آب و صابون و خوردن غذاهایی کاملاً پخته شده می‌توانید اقداماتی برای محافظت از خود در برابر عفونت‌ها و بروز ورم معده، انجام دهید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر به مدت یک هفته یا بیشتر دارای علائم ورم معده باشید، باید به پزشک گوارش و معده مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های مختلف از جمله آزمایش خون، مدفوع و آندوسکوپی به تشخیص بیماری‌تان بپردازد. همچنین اگر استفراغ خون یا مدفوع سیاه رنگ یا خونی دارید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. با توجه به وضعیت کنونی پاندمی ویروس کرونا، در صورت عدم تمایل به مراجعه حضوری می‌توانید با مراجعه به وب ‌سایت و یا اپلیکیشن پذیرش۲۴، به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین؛ از مشاوره تلفنی و متنی با مجرب‌ترین پزشکان متخصص آنلاین معده  آن بهره‌مند شوید.