با رژیم بیماری‌های مختلف بیشتر آشنا شوید

رژیم بیماری به معنای رعایت یک برنامه غذایی سالم و مغذی است که علاوه بر کاهش خطر شدت گرفتن انواع امراض زمینه‌ای به افزایش توان بدنی برای مقابله با این امراض کمک می‌کند. هر بیماری به واسطه خطرات و محدودیت‌هایی که برای بدن ایجاد می‌کند، نیازمند رسیدگی منحصر به فرد و رعایت برنامه غذایی خاصی است. در این جا تلاش خواهیم کرد شما را با رژیم‌های غذایی متناسب با انواع بیماری‌ها آشنا کنیم.

رژیم غذایی بیماران کرونایی

رژیم غذایی بیماران کرونایی بر تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و مزمن تمرکز دارد. بنابراین، توصیه می‌شود این افراد از خوردن خوراکی‌های فرآوری شده، قند، نمک و چربی اضافی پرهیز کنند. در عوض، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر خوراکی و پروتئین را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهند. از اصلی‌ترین توصیه‌های غذایی به بیماران کرونایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف روزانه مقادیر قابل توجه میوه، سبزیجات، حبوبات، آجیل و پروتئین‌های حیوانی
• نوشیدن روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب
• مصرف متعادل چربی‌ها
• به حداقل رساندن مصرف قند و نمک
• اجتناب از مصرف مواد غذایی فرآوری شده

شایان ذکر است، بیماران کرونایی حداقل به مدت دو هفته باید خود را قرنطینه کرده و از حضور در اماکن عمومی اجتناب کنند. برای اطمینان بیش‌تر، لازم است این افراد با پزشک معالج یا کارشناسان تغذیه مشورت کرده و بهترین برنامه غذایی متناسب با شرایط جسمانی خویش را دریافت کنند.

رژیم غذایی بیماران سرطانی

رژیم غذایی بیماران سرطانی علاوه بر بهبود سبک زندگی، می‌تواند در کاهش احتمال پیشروی بیماری و بهبود شرایط کلی بدن موثر باشد. با توجه به اطلاعات به دست آمده از مشاهدات بالینی، مصرف برخی خوراکی‌ها می‌تواند برای بیماران سرطانی زیان‌آور باشد.

مواد غذایی مضر برای بیماران سرطانی

• مواد قندی و کربوهیدرات‌های تصفیه شده
• خوراکی‌های فرآوری شده
• غذاهای سرخ شده
• کباب‌ها
• الکل
• نمک

مواد غذایی مفید برای بیماران سرطانی

سوء تغذیه و از دست دادن عضلات از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض ناشی از ابتلا به سرطان به شمار می‌روند. تغذیه مناسب و مصرف غذاهای سرشار از پروتئین، چربی‌های سالم، غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها در تکمیل فرآیندهای درمانی موثر بوده و به بهبود شرایط کلی بیمار کمک می‌کند. در اغلب موارد، به دلیل احتمال اختلال در روند شیمی درمانی، مصرف قرص‌های ویتامین برای بیماران سرطانی منع می‌شود. این امر، اهمیت تغذیه سالم و سرشار از مواد مغذی را دو چندان می‌کند. موارد زیر از بهترین گزینه‌های رژیم بیماری سرطان به حساب می‌آیند:

• سبزیجات
• میوه‌ها
• دانه کتان
• ادویه‌جات
• حبوبات
• آجیل
• روغن زیتون
• سیر
• ماهی
• تخم‌مرغ
• لبنیات
• گوشت بدون چربی
• مرغ

براساس مطالعات، رژیم کتوژنیک کم-کربوهیدرات و پر چرب از بهترین انواع رژیم بیماری سرطان به حساب می‌آید و تا حدود زیادی می‌تواند در کاهش رشد تومورهای سرطانی و پیشگیری و درمان این بیماری موثر باشد.

رژیم غذایی بیماران شیمی درمانی

رژیم غذایی بیماران شیمی درمانی به مقابله با عوارض جانبی این روش درمانی و بهبود عملکرد بدن کمک می‌کند. شیمی درمانی یکی از رایج‌ترین شیوه‌های مداوای سرطان بوده و به طور معمول، برخی مشکلات را به دنبال دارد.

عوارض جانبی شیمی درمانی

از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خشکی دهان
• تغییر ذائقه
• حالت تهوع
• مشکلات گوارشی
• احساس خستگی شدید

مجموع عوامل یاد شده، دشواری فرآیند تغذیه را به دنبال دارند. بدیهی است که در چنین شرایطی، رعایت یک برنامه غذایی متعادل، سالم و مغذی الزامی است. به علاوه، این افراد باید خوراکی‌هایی را مصرف کنند که به سادگی هضم شده و دارای طعم ملایمی باشند.

مواد غذایی مفید برای بیماران شیمی درمانی

موارد زیر از بهترین گزینه‌های خوراکی برای بیماران شیمی درمانی به حساب می‌آیند:

جو دوسر

جو دوسر به واسطه برخورداری از مواد مغذی فراوانی نظیر کربوهیدرات‌ها، پروتئین، آنتی‌اکسیدان و همچنین چربی‌های سالم از بهترین منابع غذایی این دوران محسوب می‌شود. به علاوه، بتاگلوکان (beta glucan) موجود در این ماده خوراکی به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. بتا گلوکان نوعی فیبر محلول است که باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کند. همچنین، مصرف جو دوسر در مقابله با تهوع، زخم و خشکی دهان موثر است.

آووکادو

آووکادو سرشار از چربی‌های اشباع نشده سالم است. خوردن این میوه علاوه بر کاهش کلسترول بد (LDL) به افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک می‌کند. فیبر موجود در آووکادو، باکتری‌های مفید روده را تغذیه کرده و احتمال بروز یبوست را کاهش می‌دهد.

تخم‌مرغ

احساس خستگی شدید از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی درمانی محسوب می‌شود. تخم‌مرغ منبع سرشار پروتئین و چربی‌های سالم است. مصرف این ماده غذایی علاوه بر بالا بردن سطح انرژی می‌تواند در ایجاد بافت عضلانی موثر باشد.

سوپ رقیق

انواع سوپ‌های رقیق منابع سرشار مواد مغذی بوده و تا حدود زیادی به تامین آب مورد نیاز بدن هم کمک می‌کنند.

آجیل

آجیل از بزرگ‌ترین منابع منگنز و مس بوده و یک میان وعده عالی به حساب می‌آید.

انواع سبزیجات

سبزیجات از غنی‌ترین منابع غذایی حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. از این جمله می‌توان به ویتامین C اشاره کرد که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. به علاوه، سولفورافان (sulforaphane) موجود در سبزیجات می‌تواند سلامت مغز و عملکرد آن را بهبود بخشیده و در کاهش التهابات و آسیب‌های ناشی از شیمی درمانی موثر باشد.

انواع اسموتی‌های خانگی

بروز زخم‌های ناحیه دهان، تغییر ذائقه و مشکلات بلع از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی درمانی محسوب می‌شوند. بافت نرم اسموتی‌های خانگی روند بلع را ساده‌تر کرده و در تامین منابع غذایی مورد نیاز بدن موثر خواهد بود.

نان و بیسکویت

خوردن نان و بیسکویت به برطرف کردن اسهال و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و تامین سدیم از دست رفته بدن کمک می‌کند.

ماهی

ماهی و سایر غذاهای دریایی از منابع غنی اسیدهای چرب امگا-۳ و ویتامین D به حساب می‌آیند. در طول دوران شیمی درمانی، بهتر است حداقل هفته‌ای دو وعده غذاهای دریایی نوش جان کنید.

رژیم غذایی بیماران دیابتی

رژیم غذایی بیماران دیابتی به کنترل سطح قند خون و مدیریت و پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک می‌کند.

مواد غذایی مضر برای بیماران دیابتی

• غلات تصفیه شده نظیر برنج و نان سفید
• انواع خوراکی‌های حاوی قند اضافی نظیر ماست‌های میوه‌ای، سس گوجه‌فرنگی، غلات بسته‌بندی شده صبحانه، انواع شیرینی‌جات و کلوچه‌های شیرین
• غذاهای سرخ شده
• غذاهای فرآوری شده
• لبنیات پر چرب
• فست‌فود
• کربوهیدرات بالا
• روغن‌های هیدروژنه گیاهی
• گوشت پر چرب

مواد غذایی مفید برای بیماران دیابتی

موارد زیر از بهترین گزینه‌های خوراکی رژیم بیماری دیابت نوع یک و دو به حساب می‌آیند:

ماهی‌های چرب

ماهی‌های چرب نظیر سالمون، ساردین، شاه‌ماهی، آنچوی و ماهی خال‌خالی از غنی‌ترین منابع اسیدهای چرب امگا-۳ محسوب می‌شوند. مصرف این ماهی‌ها به کاهش التهاب و سایر عوامل موثر در حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. همچنین، ماهی‌ها سرشار از پروتئین هستند. این ماده در تنظیم قند خون نقش بسیار موثری را برعهده دارد.

سبزیجات برگ سبز

سبزیجات برگ سبز حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای بدن هستند. مطالعات نشان داده‌اند، میزان ویتامین C بدن بیماران دیابتی به مراتب کم‌تر از افراد غیر دیابتی بوده و بیش از سایرین به دریافت این ویتامین نیاز دارند. همچنین، ویتامین C از خواص ضد التهابی برخوردار بوده و با تخریب سلولی ناشی از ابتلا به دیابت مقابله می‌کند. به علاوه، سبزیجات برگ سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین (Lutein) و زآگزانتین (Zeaxanthin) هستند. آنتی‌اکسیدان‌های یاد شده به حفاظت از سلامت چشم و جلوگیری از ابتلا به آب مروارید کمک می‌کنند. آب مروارید و دژنراسیون ماکولا (macular degeneration) از شایع‌ترین بیماری‌های چشم حاصل از دیابت به حساب می‌آیند.

آووکادو

یک آووکادو حاوی کم‌تر از یک گرم قند بوده و به واسطه برخورداری از ویتامین‌ها و مواد معدنی فوق‌العاده به بهبود کلی کیفیت رژیم بیماری دیابت کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند، مصرف این میوه در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر است.

تخم‌مرغ

مصرف تخم‌مرغ به کاهش التهاب، بهبود حساسیت به انسولین، افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) و کنترل کلسترول بد (LDL) کمک می‌کند. به علاوه، این ماده غذایی منبع غنی آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین (Lutein) و زآگزانتین (Zeaxanthin) است. همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، این آنتی‌اکسیدان‌ها در تامین سلامت چشم نقش به سزایی را ایفا می‌کنند.

دانه چیا

دانه چیا یکی از بهترین منابع غذایی رژیم بیماری دیابت به حساب می‌آید و به واسطه فیبر بالا به کنترل وزن و قند خون کمک می‌کند.

حبوبات

حبوبات از بهترین منابع غذایی رژیم بیماری دیابت به حساب می‌آیند. این مواد غذایی سرشار از ویتامین‌های گروه B، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فیبر بوده و شاخص گلیسمی آن‌ها بسیار پایین است. مجموعه این عوامل به تامین سلامت کلی بدن و کنترل قند خون کمک می‌کند.

ماست کم چرب

براساس مطالعات، ماست به واسطه برخورداری از خواص پروبیوتیکی به کنترل قند خون و کاهش عوامل به وجود آورنده بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

آجیل

انواع آجیل به واسطه برخورداری از فیبر بالا در کاهش قند خون و پایین آوردن کلسترول بد موثر بوده و یکی از بهترین گزینه‌ها برای رژیم بیماری دیابت به حساب می‌آیند.

روغن زیتون فوق بکر (تصفیه نشده)

روغن زیتون فوق بکر از اسید اولئیک برخوردار است. اسید اولئیک یکی از انواع چربی‌های اشباع نشده بوده و به بهبود سلامت قلب و کنترل قند خون کمک می‌کند. به علاوه، پلی‌فنل‌ها نیز از جمله آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون هستند که در کاهش التهاب، حفاظت از عروق، پایین آوردن سطح کلسترول بد و اثرات مخرب آن بر سلول‌ها و کاهش فشار خون نقش عمده‌ای را ایفا می‌کنند.

دانه کتان

دانه کتان سرشار از چربی‌های امگا-۳، فیبر و ترکیبات گیاهی و منحصر به فردی است که به کاهش مواردی نظیر التهاب، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و قند خون کمک کرده و بهبود حساسیت به انسولین را به دنبال دارد.

از دیگر مواد غذایی موثر در رژیم بیماری دیابت می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سرکه سیب
• توت فرنگی
• سیر
• کدوحلوایی

رژیم غذایی بیماران فنیل کتونوری

رژیم بیماری فنیل کتونوری عمدتا مبتنی بر دریافت مقادیر اندک پروتئین و اسیدهای آمینه است. بیماران فنیل کتونوری به واسطه عدم برخورداری از آنزیم لازم قادر به هضم فنیل آلانین یا بخشی از پروتئین نیستند. بنابراین، رژیم بیماری مذکور بیش از هر چیز بر کاهش مصرف خوراکی‌های دارای فنیل آلانین تمرکز دارد.

مواد غذایی مضر برای بیماران فنیل کتونوری

• گوشت قرمز، مرغ، ماهی
• تخم‌مرغ
• نان، پاستا و محصولات تولید شده از آرد گندم
• آجیل
• حبوبات
• لبنیات
• شکلات
• کلیه خوراکی‌های دارای برچسب «حاوی فنیل آلانین»

مواد غذایی مفید برای بیماران فنیل کتونوری

• میوه و سبزیجات تازه
• طعم دهنده‌های کم پروتئین نظیر ادویه‌جات، شیر نارگیل و برخی سس‌ها

بدیهی است که رعایت چنین رژیم سخت‌گیرانه‌ای می‌تواند با ایجاد اختلالات گسترده‌ای در بدن این افراد توام باشد. بنابراین، رژیم بیماری فنیل کتونوری حتما باید تحت نظر مشاور تغذیه و پزشک معالج تجویز شود.

رژیم غذایی بیماران قلبی

رژیم غذایی بیماران قلبی با کاهش موارد خطر آفرینی نظیر فشار خون، تری‌گلیسرید، کلسترول و التهاب می‌تواند در بهبود کلی سلامت قلب تاثیرگذار باشد.

مواد غذایی مضر برای بیماران قلبی

• شیرینی‌جات و مواد غذایی حاوی شکر افزوده
• کربوهیدرات‌های تصفیه شده
• چربی‌های اشباع شده و ترانس
• گوشت قرمز
• خوراکی‌های سرخ شده
• نمک

مواد غذایی مفید برای بیماران قلبی

بهترین گزینه‌های رژیم بیماری قلبی عبارتند از:

سبزیجات برگ سبز

سبزیجات برگ سبز منابع غنی ویتامین K بوده و به حفاظت از قلب و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند.

غلات کامل

براساس مطالعات، مصرف غلات کامل به کنترل کلسترول و فشار خون کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

ماهی‌های چرب و روغن ماهی

ماهی‌های چرب و روغن ماهی حاوی مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب امگا-۳ بوده و به کاهش فشار خون، کلسترول و تری‌گلیسیرید کمک می‌کنند.

گردو

گردو سرشار از منیزیم، مس، منگنز و فیبر است. مجموعه این مواد در بهبود کلی عملکرد قلب و عروق موثر هستند.

از دیگر مواد غذایی مفید برای تامین سلامت قلب می‌توان موارد زیر را برشمرد:

• حبوبات
• شکلات تلخ
• آووکادو
• انواع توت
• گوجه‌فرنگی
• بادام
• دانه چیا
• دانه کتان
• چای سبز
• روغن زیتون

رژیم غذایی بیماران کلیوی

رژیم غذایی بیماران کلیوی باید بر بهینه‌سازی عملکرد کلیه‌ها و کنترل قند و فشار خون تمرکز داشته باشد. دیابت، فشار خون، چاقی، مصرف دخانیات، مشکلات ژنتیکی و بالا رفتن سن از جمله عواملی هستند که  خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی را افزایش می‌دهند. عوامل یاد شده، تخریب رگ‌های خونی کلیه‌ها و ایجاد اختلال در عملکرد آن را به دنبال دارند. رژیم بیماری کلیوی با توجه به شدت و مرحله بیماری تعیین می‌شود. بنابراین، بدیهی است که برای دستیابی به برنامه غذایی متناسب با شرایط سلامتی خود باید با پزشک مشوره کنید.

مواد غذایی مضر برای بیماران کلیوی

• خوراکی‌های حاوی پروتئین بالا
• خوراکی‌های حاوی فسفر بالا
• نمک
• خوراکی‌های حاوی پتاسیم بالا
• مواد غذایی فرآوری شده

مواد غذایی مفید برای بیماران کلیوی

برخی از بهترین گزینه‌های خوراکی رژیم بیماری کلیوی عبارتند از:

گل کلم

گل کلم سرشار از ویتامین‌های B، C، K، اسید فولیک، فیبر و ترکیبات ضد التهابی است.

ماهی سی‌باس

ماهی سی‌باس یکی از انواع ماهی‌های چرب سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا-۳ است؛ با این تفاوت که میزان فسفر آن به مراتب از سایر ماهی‌های این گروه پایین‌تر بوده و در بهبود سلامت بیماران کلیوی نقش قابل توجهی را ایفا می‌کند.

انگور قرمز

انگور قرمز علاوه بر طعم خوشی که دارد سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که با دیابت و التهاب مقابله می‌کنند و برای سلامت قلب مفید هستند.

از دیگر مواد غذایی مفید برای بیماران کلیوی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سبزیجاتی نظیر کلم، شلغم، تربچه، فلفل دلمه‌ای، پیاز و سیر
• گوشت مرغ بدون پوست و چربی
• روغن زیتون
• گندم سیاه، بلغور
• ماکادمیا یا فندق استرالیایی

نکته

براساس مطالعات، رژیم دش (DASH) از بهترین برنامه‌های غذایی مفید برای بیماری‌های قلبی، سرطان و امراض کلیوی به حساب می‌آید. این رژیم بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات کم چرب، غلات کامل، ماهی، مرغ، لوبیا، دانه‌ها و آجیل تمرکز دارد. به علاوه، این برنامه غذایی، کاهش مصرف نمک و سدیم، قند افزودنی، گوشت قرمز پر چرب را توصیه می‌کند.

رژیم غذایی بیماران دیالیزی

رژیم غذایی بیماران دیالیزی مبتنی بر دریافت مایعات و نمک اندک است. کاهش مصرف مایعات و سدیم علاوه بر کنترل حجم مایعات بدن به مدیریت فشار خون نیز کمک می‌کند.

مواد غذایی مضر برای بیماران دیالیزی

• نمک و کلیه خوراکی‌های حاوی سدیم یا نمک افزوده
• خوراکی‌های دارای منشاء حیوانی با سدیم بالا مانند انواع گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ
• سبزیجات سرشار از سدیم نظیر کلم، ریواس، هویج، چغندر
• سبزیجات سرشار از پتاسیم نظیر سیب‌زمینی، کدوحلوایی، قارچ، بامیه
• میوه‌های سرشار از پتاسیم نظیر موز، آووکادو، خرما، انجیر، گلابی
• مواد غذایی دارای فسفر بالا نظیر لبنیات، حبوبات و دانه‌های روغنی

مواد غذایی مفید برای بیماران دیالیزی

• مصرف متعادل میوه‌‌ها و سبزیجات با سدیم و پتاسیم بالا
• مواد غذایی سرشار از ویتامین C نظیر مرکبات، توت‌فرنگی و فلفل سبز
• مواد غذایی سرشار از ویتامین A نظیر جگر، زرده تخم‌مرغ، روغن ماهی، جعفری
• مواد غذایی سرشار از دیتامین E نظیر روغن زیتون، ذرت و آجیل خام
• مواد غذایی حاوی بتاکاروتن نظیر سبزیجات برگ سبز و میوه‌های زرد و نارنجی
• ویتامین‌هایی نظیر B6 و اسید فولیک

با توجه به نقش حیاتی انواع رژیم بیماری در تامین سلامت و بهبود شرایط کلی افراد لازم است بیماران دیالیزی با پزشک معالج یا کارشناس تغذیه مشاوره کرده و برنامه غذایی جامعی دریافت کنند.

رژیم غذایی بیماران کلیوی دفع پروتئین

رژیم غذایی بیماران کلیوی دفع پروتئین تا حدود زیادی مشابه رژیم بیماری کلیوی است که پیش از این به آن پرداختیم؛ با این تفاوت که در چنین شرایطی لازم است پروتئین دریافتی از طریق مواد خوراکی به ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یابد. به این ترتیب، ممکن است بتوانید آسیب‌های وارده به کلیه‌های خود را جبران کنید. چنان که پیش‌تر هم گفته شد، ابتلا به دیابت یکی از عمده‌ترین دلایل بروز مشکلات کلیوی است. بنابراین، رعایت رژیم بیماری دیابت، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات، چربی‌های سالم و فیبر از اصلی‌ترین راه‌کارهای مقابله با دفع پروتئین و تامین سلامت کلیه به حساب می‌آید. کارشناسان تغذیه برای بیماران کلیوی دفع پروتئین، مصرف روزانه ۵۵ گرم فیبر خوراکی را توصیه می‌کنند. رعایت موارد فوق، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را در این دسته از افراد کاهش می‌دهد.

با توجه به موارد یاد شده، بیماران کلیوی دفع پروتئین باید مصرف مواد پروتئینی را به حداقل کاهش داده و بیش‌تر بر استفاده از میوه‌ها، سبزیجات، غلات و چربی‌های سالم تمرکز داشته باشند. برخورداری از یک برنامه غذایی کامل که بتواند نیازهای شما را با در نظر گرفتن شرایط منحصر به فرد سلامت بدن شما تامین کند، مستلزم مشورت با پزشک متخصص است.

رژیم غذایی بیماران هموکروماتوز

رژیم غذایی بیماران هموکروماتوز باید مبتنی بر کاهش میزان آهن دریافتی باشد. بیماری هموکروماتوز با جذب بیش از اندازه آهن و تجمع آهن در اندام‌های حیاتی نظیر کبد، قلب و پانکراس همراه است. این امر در طولانی مدت می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را برای بدن ایجاد کند.

عوامل تاثیرگذار در رژیم بیماری هموکروماتوز

همان طور که گفته شد، خوراکی‌های کم آهن از بهترین گزینه‌های رژیم بیماری هموکروماتوز به حساب می‌آیند. با این حال، مواد مختلفی وجود دارند که جذب آهن را تسریع و تسهیل کرده و لازم است دریافت آن‌ها به حداقل کاهش یابد. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ویتامین C
• کلسیم
• فیتات و پلی‌فنل‌ها

مواد غذایی مضر برای بیماران هموکروماتوز

• مصرف بی‌رویه گوشت قرمز
• خوراکی‌های سرشار از ویتامین A و C
• مواد غذایی غنی شده
• الکل
• مکمل‌ها و قرص‌های ویتامین

مواد غذایی مفید برای بیماران هموکروماتوز

• میوه‌ها و سبزیجات
• غلات و حبوبات
• تخم‌مرغ
• چای و قهوه
• مواد پروتئینی کم چرب

سخن آخر

شما می‌توانید از هر کجای کشور عزیزمان ایران و هر نقطه دیگر از جهان، در هر ساعت از شبانه روز با متخصص تغذیه ارتباط برقرار کنید و با گرفتن مشاوره‌های  آنلاین تخصصی در زمینه انواع رژیم بیماری نگرانی‌های خود را برطرف کنید.