از ابتلا تا درمان بیماری‌های دهان
دهان
فهرست مطالب
درباره بیماری‌های دهان بیشتر بدانید
حفظ سلامتی دهانی و دندانی یکی از فاکتورهای مهم برای حفظ سلامت بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های دهان است. بهداشت دهانی ضعیف می‌تواند باعث حفره‌های دندانی و بیماری‌های لثه شود.
حفظ سلامت دهان و لثه‌ها امری ضروری و مفید است. هرچه در سنین پایین‌تر روش‌های درست حفظ بهداشت دهانی را بیاموزید، در آینده هزینه کمتری برای درمان دندان‌ها خود پرداخت خواهید کرد. پس از امروز آموزش بهداشت دهانی به کودکان خود را در الویت قرار دهید.
بیماری دهان و علت آن
پیشگیری و رسیدگی به دهان و دندان دلیل کافی برای مبتلا نشدن به بیماری‌های دهان نیست. پس توجه داشته باشید که این امر به تنهایی کافی نیست. شرایط زندگی افراد و امکاناتی که در دسترس دارند بر ایجاد و پیشرفت این نوع بیماری‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
انواع مختلفی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها به صورت روزانه وارد حفره دهانی شما می‌شوند. بعضی از آنها لازم است که در دهان باقی بمانند و فلور دهان شما را تامین می‌کنند و تا زمانی که تعداد آنها کم باشد آسیبی به شما نمی‌زنند.
مصرف غذایی که میزان شکر بالایی دارد باعث میشود تعداد باکتریهای تولید‌کننده اسید در دهان افزایش یابد. اسید تولید شده توسط این باکتری‌ها، مینای دندان را در خود حل می‌کند و باعث ایجاد حفره روی دندان میشود.
باکتریهای نزدیک لثه شما در یک ماده‌ای چسبناک به نام پلاک رشد می کنند. اگر دندان‌ها را به طور مرتب مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، این پلاک‌ها جمع و سفت شده و سطح دندان را می‌پوشاند. پلاک‌ها می‌توانند باعث ایجاد التهاب لثه شوند. التهاب لثه باعث میشود لثه از دندان جدا شود. در نتیجه این اتفاق باعث میشود جرم در فضای بین دندان و لثه جمع شده و باعث ایجاد بیماری پریودنتیت شود.
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا در مورد انواع بیماری‌های دهان اطلاعات لازم را کسب کنید.
انواع بیماری‌های دهان
زخم دهان
زخم‌های دهانی که به آنها زخم‌های آفتی هم گفته میشود، ضایعات کوچک و کم عمقی هستند که در بافت نرم دهان و یا لثه‌ها ایجاد می‌شوند. برخلاف تبخال، این زخم‌ها روی لب‌های شما پدیدار نمی‌شوند و واگیردار هم نیستند. این زخم‌ها ممکن است درد داشته باشند و عمل خوردن و نوشیدن را برای شما سخت کنند.
زخم‌های دهانی معمولا بعد از یک الی دو هفته خود به خود خوب می‌شوند. در صورتی که اندازه زخم بزرگ است و بعد از دو هفته زخم بهبود نیافت، پیشنهاد می‌کنیم به دندانپزشک مراجعه کنید.
نشانه‌های زخم‌های دهانی
اکثر زخم‌های دهانی دایره‌ای یا بیضی شکل هستند و مرکز آنها زرد یا سفید است و اطراف قرمز رنگی دارند. زخم‌های دهانی در حفره دهانی شما (زیر زبان، در قسمت داخلی لپ‌ها و لب‌ها، روی لثه‌ها یا سقف دهان) ایجاد می‌شوند. یک یا دو روز قبل از پدیدار شدن زخم، احساس سوزش خواهید کرد.
آیا زخم‌ها و بیماری‌های دهانی خطرناک هستند؟
هرکسی در هر سنی می‌تواند مبتلا به این بیماری شود ولی بیشتر در نوجوانان و جوانان و بیشتر در زنان دیده میشود.
معمولا کسانی که دچار این بیماری می‌شوند، سابقه ابتلا به آن در خانواده‌هایشان وجود دارد. این می‌تواند به دلیل وجود یک ویژگی مشترک در محیط زندگی باشد.
زخم‌های دهانی معمولا خطرناک نیستند و بعد از یک الی دو هفته به خودی خود خوب خواهند شد. در صورتی که بعد از این مدت خوب نشدند، پیشنهاد می‌کنیم به صورت مشاوره آنلاین برای درمان بیماری‌های دهان از بهترین متخصصان دهان مشورت بگیرید.
انواع زخم دهان
زخم دهانی سه نوع مختلف دارد که نشانه‌های آنها با هم متفاوت است.
- زخم دهان مینور اندازه‌ای بین ۳ تا ۱۰ میلیمتر دارند و بیشتر از دو نوع دیگر شایع است. این نوع زخم دهان طی ۱۰ تا ۱۴ روز درمان میشود و جای زخم باقی نمی‌ماند.
- زخم دهان ماژور از زخم‌های مینور بزرگ‌تر و عمیق‌تر است. قطر این زخم‌ها بیشتر از ۱۰ میلیمتر است. خوب شدن این نوع زخم دهان ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد و جای زخم آن باقی می‌ماند.
- زخم‌های هرپتی‌فرم از زخم‌های کوچک متعدد در کنار هم تشکیل می‌شوند. قطر زخم‌ها بین ۲ تا ۳ میلیمتر است ولی ممکن است همزمان ۱۰۰ زخم به وجود بیایند. این نوع زخم دهان از خود اثری به جا نمی‌گذارد.
آفت دهان (زخم دهان) در کودکان و نوزادان
دلیل دقیق ابتلای کودکان به آفت دهان یا همان زخم دهان مشخص نیست اما موارد زیر می‌تواند نقش مهمی در ابتلا به زخم دهان در کودکان و بیماری‌های دهانی ایفا کند.
- سیستم ایمنی ضعیف
- حساسیت به موادغذایی چون قهوه، شکلات، پنیر، آجیل و مرکبات
- استرس
- ویروس‌ها و باکتری‌ها
- آسیب به دهان
- تغذیه نامناسب
- برخی از داروها
- زخم‌های ایجاد شده توسط ارتودنسی
آفت دهان معمولا برای اولین بار در افراد ۳ تا ۱۹ سال دیده میشود. این بیماری واگیردار نیست. آفت‌های دهانی که مدام بازگشت دارند ممکن است به دلیل بیماری سلیاک، بیماری‌های التهابی و یا عفونت‌های ناشی از ویروس HIV باشند.
نشانه‌های ابتلا به آفت دهان در کودکان
نشانه‌های آفت دهان برای کودکان متفاوت است. در ادامه به توضیح معمول‌ترین نشانه‌های ابتلا به آفت دهان می‌پردازیم.
- زخم‌های دردناک در دهان، داخل لب‌ها، روی گونه‌ها یا روی زبان
- زخم‌های سفید یا خاکستری با مرز قرمز
- سختی در صحبت و غذا خوردن به دلیل وجود زخم‌ها
- تب نداشتن (در اکثر مواقع)
آفت دهان در کودکان چگونه درمان میشود؟
آفت دهانی معمولا طی ۱۰ تا ۱۴ روز درمان میشود. درمان با توجه به نشانه‌ها، سن و وضعیت کلی سلامت کودک متفاوت است.
همچنین درمان به میزان شدت بیماری هم بستگی دارد. درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش مصرف مایعات
- مصرف استامینوفن برای هرگونه تب یا درد
- بهداشت دهان
- استفاده از برخی داروها روی پوست برای کاهش درد
- استفاده از دهانشویه برای کمک به درد
سرطان دهان
سرطان دهان شامل سرطان‌های لب، بخش‌های داخلی دهان و حلق میشود. سرطان دهان از بیماری‌های دهانی خطرناک است ولی اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان به درستی انجام پذیرد، احتمال مرگ در اثر این بیماری کاهش می‌یابد.
از مهم‌ترین عوامل ایجاد این بیماری، مصرف دخانیات، الکل و ابتلا به HPV است. تخمین زده میشود که از ۱۰۰۰۰۰ نفر، ۴ نفر به سرطان‌های دهانی دچار می‌شوند. ولی میزان ابتلا به سرطان دهانی در نقاط مختلف جهان متفاوت است. سرطان دهان بیشتر در مردان و بزرگسالان اتفاق می‌افتد و با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند.
نشانه‌های سرطان دهان
معمول‌ترین نشانه‌های سرطان دهانی به شرح زیر هستند:
- ورم کردن لب، ایجاد برجستگی روی لب، ایجاد لکه روی لب، پوسته پوسته شدن لب و ایجاد نواحی فرسایش یافته روی لب، لثه‌ها و نواحی دیگر حفره دهانی
- ایجاد لکه‌های سفید یا قرمز در دهان
- خونریزی دهانی بی‌دلیل
- سر شدن یا احساس درد در هر بخشی از صورت، دهان یا گردن
- ایجاد زخم‌های مداوم صورت، گردن یا دهان که به راحتی خونریزی می‌کنند و در عرض ۲ هفته بهبود نمی‌یابند
- درد در ته حلق و حس کردن اینکه چیزی در آن گیر کرده است
- سختی در جویدن، قورت دادن، صحبت کردن یا حرکت دادن فک و زبان
- خشکی گلو، درد گلوی مستمر و یا تغییر در صدا
- گوش درد
- تغییر در جای دندان‌ها
- کاهش شدید وزن
در صورتی که هر یک از نشانه‌های بالا را در خود یا اطرافیان خود دیدید هرچه سریعتر از پزشک بیماری‌های دهان راهنمایی بگیرید.
درمان سرطان دهان
سرطان دهان مانند اکثر سرطان‌های دیگر درمان میشود. ابتدا غده سرطانی با جراحی برداشته میشود سپس به تشخیص پزشک پرتودرمانی یا شیمی درمانی صورت می‌گیرد تا سلول‌های سرطانی باقی مانده از بین بروند.
روش‌های جلوگیری از ابتلا به سرطان دهان
- میزان استعمال دخانیات به هر شکل را کاهش دهید و از نوشیدن نوشیدنی‌ها الکلی خودداری کنید.
- از یک رژیم‌غذایی متعادل استفاده کنید.
- سعی کنید کمتر در مقابل نور آفتاب قرار بگیرید، نور آفتاب احتمال ابتلا به سرطان لب را افزایش می‌دهد. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با کیفیت را فراموش نکنید.
برفک دهان در کودکان و نوزادان
برفک دهان یک بیماری قارچی است که در داخل و اطراف دهان کودکان و نوزادان ایجاد میشود. تمامی نوزادان در سال اول زندگیشان دچار این نوع بیماری‌های دهانی می‌شوند پس لازم نیست خیلی نگران باشید.
دلایل ایجاد برفک دهان
برفک می‌تواند در گلو، زبان کودک شما ایجاد شود.
برفک دهانی توسط مخمر Candida albicans ایجاد میشود. همه ما این مخمر را در بدن خود داریم و به طور معمول با موجودات زنده دیگر که در بدن ما وجود دارند، در تعادل زندگی می‌کند.
وقتی این تعادل بهم می‌ریزد، این مخمر شروع به تولید مثل می‌کند و باعث ایجاد عفونت میشود.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، مک زدن اشیایی که از قبل دچار برفک بودند و هنگام به دنیا آمدن نیز می‌توانند از دلایل ابتلا به برفک دهان باشند.
در صورتی که نوزاد یا کودک سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد احتمال ابتلا به برفک دهان هم افزایش می‌یابد ولی اگر فرزند شما به برفک دهانی مبتلا شد الزاما به این معنی نیست که سیستم ایمنی کودک شما ضعیف است.
نشانه‌های ابتلا به برفک دهان در کودکان
در صورتی که کودک به برفک دهان مبتلا شود، لکه‌های سفید روی بخش‌های داخلی گونه، زبان و لب‌های او پدید می‌آید. اگر سعی کنید آنها را از بین ببرید، تبدیل به لکه‌های قرمز و ملتهب می‌شوند.
درمان برفک دهان در کودکان
پزشک احتمالا قطره‌های ضد قارچ و ژل شست‌وشوی دهان تجویز می‌کند تا بعد از هر وعده غذایی و برای ۱۰ روز استفاده شود تا بیماری‌های دهانی کودک بهبود یابد.
گاهی اوقات برفک دهانی همراه با برفک در ناحیه پوشک اتفاق می‌افتد که به درمان همزمان نیاز دارد.
در زمانی که کودک شما به برفک دهانی مبتلا است، همچنان می‌توانید به او شیر بدهید ولی قبل از آن بهتر است سینه‌های خود را با ژل‌های ضد قارچ پاکسازی کنید. یادتان باشد که ژل را باید قبل از شیر دادن به نوزاد با دستمال پاک کنید. برای آگاهی بیشتر از تشخیص و درمان برفک دهان از بهترین متخصصان دهان مشاوره آنلاین بگیرید.
پیشگیری از ابتلا به برفک در کودکان
بعد از هر بار استفاده از پستونک‌ها و بطری‌ها آنها را استریل کنید تا احتمال ابتلا به برفک در فرزند خود را کاهش دهید. همچنین عروسک‌ها و حلقه‌های دندان درآوردن او را مرتباً استریل کنید.
تبخال دهان
تبخال‌ها نوعی عفونت بسیار شایع هستند. آنها تاول‌های ریز و پر از مایع روی لب و اطراف آن هستند و معمولا چندین تاول کنار هم قرار می‌گیرند و بیماری‌های دهانی را به وجود می‌آورند.
بعد از ترکیدن تاول‌ها، پوسته ایجاد میشود که تا چند روز باقی می‌ماند. جای زخم تبخال معمولاً طی دو تا سه هفته بدون اینکه جای زخم باقی بماند، بهبود می‌یابند.
نشانه‌های ابتلا به تبخال
نشانه‌های تبخال بسته به این که چندمین بار است که دچار تبخال می‌شوید متفاوت است. اگر اولین بار است که دچار تبخال می‌شوید، نشانه تا ۲۰ روز بعد از در معرض ویروس قرار گرفتن، ظاهر نمی‌شوند. تاول ها ۲ تا ۳ هفته زمان لازم دارند تا کاملا بهبود یابند.
در اولین بار ابتلا به تبخال، نشانه‌های زیر نمایان می‌شوند:
تبخال در کودکان زیر ۵ سال معمولا با زخم دهان اشتباه گرفته میشود.
چگونه از ابتلا به تبخال پیشگیری کنیم؟
تبخال یک بیماری به شدت واگیردار است. برای این که از گسترش تبخال در قسمت‌های دیگر بدن و انتقال آن به دیگران، کارهای زیر را انجام دهید:
- از بوسیدن صورت و لمس پوست فرد مبتلا به تبخال خودداری کنید
- وسایلی که با پوست در تماس هستند را با فرد مبتلا به تبخال به اشتراک نگذارید
- دستان خود را به صورت مرتب بشویید
بیماری‌های لثه
التهاب لثه یک نوع غیرمخرب از بیماری پریودنتال است که اگر به موقع به آن رسیدگی نشود می‌تواند پریودنتیت پیشرفت کند و در نهایت منجر به از دست دادن دندان شود.
علائم ابتلا به بیماری‌های لثه
در صورتی که این بیماری شدید نباشد، نشانه‌های آزاردهنده‌ای نخواهید داشت. نشانه‌های بیماری لثه و بیماری‌های دهانی می‌تواند یک یا چند مورد زیر باشد:
- لثه‌هایی به رنگ قرمز روشن یا بنفش
- لثه‌های حساس که به لمس‌شدن حساس شده‌اند
- خون آمدن لثه هنگام مسواک‌زدن یا نخ دندان کشیدن
- بوی بد دهان
- التهاب یا تورم لثه
- عقب رفتن لثه‌ها
- لثه‌های نرم
درمان بیماری‌های لثه
اگر تشخیص به موقع انجام شود و درمان این بیماری سریع انجام شود، التهاب لثه می‌تواند درمان شود.
درمان شامل مراقبت توسط یک متخصص دندانپزشکی و انجام اقدامات توصیه شده توسط بیمار در خانه است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
از آنجا که سلامت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که باید به آن توجه کنید، در صورتی که بعضی از نشانه‌های گفته شده از بیماری‌های دهانی را در خود یا اطرافیان خود مشاهده می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم با متخصصین مرکز مشاوره پذیرش ۲۴ به صورت مشاوره آنلاین پزشکی در ارتباط باشید و با آنها در خصوص مشکلات دهانی و دندانی صحبت کنید تا بتوانید با توجه به شرایط خود، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
سخن پایانی
در این مطلب شما را به طور کامل با انواع بیماری‌های دهانی و درمان آن آشنا کردیم. اگر خود یا اطرافیانتان دچار بیماری‌های دهانی شدید حتما به متخصص دهان، فک و صورت مراجعه کنید و از درمان‌های خودسرانه و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری نمایید.
لطفا اگر این مقاله برای شما کاربردی بود، برای دوستان خود ارسال کنید. تا با کمک یکدیگر جامعه ای سالم تر داشته باشیم.
سلام چه چیزهای مصرف کندبرای زخم دهان
سلام تروخدا من یه سوال دارم یکی هست جواب بده
سلام وقت بخیر چند ماهی یک بار کنار زبانم آفت سفید میزنه و روی زبانم سفید میشود که غذا خوردن وبرام سخته هر چه استفاده کنم خوب نمیشه خیلی اذیت میشوم لطفاً راهنمایی کنید