عفونت دندان | علائم و درمان خانگی و دارویی

عفونت دندان

هنگامی که دندان پوسیده و آسیب دیده بدون اقدام‌های درمانی رها شود، دندان انسان دچار عفونت می‌گردد. عفونی شدن ریشه دندان در حد فاصل بین خط لثه تا استخوان فک را عفونت دندان می‌نامند. عفونت دندان درمان نشده می‌‌تواند به تمام نقاط بدن سرایت کرده و سبب عارضه‌های جدی شود.

عفونت دندان با درد دندان آغاز می گردد. در صورتی که پوسیدگی دندان ها بسیار زیاد باشد، به مرور زمان عصب مرکزی دندان انسان درگیر شده و اگر بیمار تحت درمان های مناسب از جمله عصب کشی قرار نگیرد، دندان وی عفونی شده است.

• بوی بد دهان
• احساس طعم ناخوشایند در دهان
• و در برخی موارد تب نیز از نشانه های وجود عفونت در دندان می باشند.

هنگامی که عفونت دندان درمان نشده و شدید شود و بتواند به دیگر نقاط بدن سرایت کند، ممکن است علائم آن تغییر کرده و فرد با علائم جدیدی مواجه شود.

عفونت دندان چیست؟

هنگامی که دندان پوسیده و آسیب دیده بدون اقدام‌های درمانی رها شود، دندان انسان دچار عفونت می‌گردد. عفونی شدن ریشه دندان در حد فاصل بین خط لثه تا استخوان فک را عفونت دندان می‌نامند. عفونت دندان درمان نشده می‌‌تواند به تمام نقاط بدن سرایت کرده و سبب عارضه‌های جدی شود.

 این عارضه دردناک اغلب اوقات ناگهانی بروز نمی‌کند و هنگامی با آن مواجه می‌شویم که رسیدگی به پوسیدگی‌های دندان و بیماری‌‌های لثه عقب افتاده باشند. در کل می‌توان گفت عفونت دندان طی یک دوره نسبتا طولانی پدید می‌آید.

عفونت دندان با درد دندان آغاز می‌گردد. در صورتی که پوسیدگی دندان‌ها بسیار زیاد باشد، به مرور زمان عصب مرکزی دندان انسان درگیر شده و اگر بیمار تحت درمان‌های مناسب از جمله عصب کشی قرار نگیرد، دندان وی عفونی شده است. در این حالت ناحیه ریشه دندان در استخوان فک دچار کیست می‌شود. در برخی موارد کیست (Cyct) ایجاد شده به داخل دهان نیز سر باز می‌کند و عفونت ایجاد شده از دندان به حفره داخلی خارج می‌گردد.

در این حالت بیمار باید با آبسه دندانی و عفونت و درد دندان به مطب دندانپزشکی به سرعت مراجعه نماید. درمان این عارضه در صورتی که کیست کوچک باشد راحت تر صورت می‌گیرد و دندان عصب کشی (root canal therapy) می‌شود. در صورتی که کیست بزرگ باشد باید در مطب دندانپزشکی جراحی کوچکی انجام گیرد و کیست ناحیه انتهای ریشه برداشته شود.

جراحی به این صورت انجام می‌گیرد که لثه بیمار به وسیله برشی با تیغ بیستوری باز شده و انتهای ریشه در دسترس پزشک قرار می‌گیرد. به وسیله جراحی باز کل ناحیه عفونی خارج شده و سپس ناحیه مورد نظر با سرم فیزیولوژی شسته می‌شود. انتهای ریشه نیز با مواد مخصوص پر کردن دندان پر می‌شود. در مرحله آخر پزشک دوباره لثه را بر روی استخوان فرد بخیه می‌زند.

عفونت دندان شامل چیست؟

اگر بخواهیم اجزای تشکیل دهنده عفونت را شرح دهیم، باید گفت که عفونت مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها، سلول‌‌های سفید مرده خون و بافت‌های باقی مانده می‌باشد. منبع این عفونت‌ها با عفونت لثه متفاوت می‌باشد. عفونت و آبسه دندان و همچنین عفونت پری اپیکال از کانال مرکزی دندان و یا می‌توان گفت از پالپ دندان سرچشمه می‌گیرد و در انتهای ریشه دندان تشکیل می‌گردد.

اما برخلاف عفونت دندان آبسه، عفونت لثه و یا پریودنتال با تشکیل یک کیسه عفونی که خارج از دندان قرار دارد و در کنار ریشه دندان ایجاد می‌گردد، شروع می‌شود. نوع درمان در مورد عفونت های دندان و یا عفونت لثه بستگی به منشاء ایجاد عفونت در دهان دارد.

علائم عفونت دندان

هنگامی که عفونت دندان رخ می دهد، دندانی که دچار عفونت شده، ممکن است برخی علائم را از خود بروز دهد. از جمله علائم اصلی عفونت دندان، احساس درد دندانی که دچار عفونت شده است، می‌باشد. همچنین در موارد شدیدتر احساس درد در ناحیه :

• فک
• گردن
• و یا گوش که معمولاً در همان سمت درد دندان قرار دارند نیز است.

 درد دندانی که هنگام خوابیدن پیش رونده می باشد از نشانه‌های وجود عفونت در دندان است. همچنین حساسیت به فشار در دهان، حساسیت به غذاها و نوشیدنی های سرد و گرمی نیز از علائم عفونت دندان هستند. از دیگر علائم عفونت دندان می توان به

• تورم غده‌های لنفاوی، لوزه و گردن
• و یا حتی تورم گونه نیز اشاره کرد.

بوی بد دهان، احساس طعم ناخوشایند در دهان و در برخی موارد تب نیز از نشانه‌های وجود عفونت در دندان می‌باشند. هنگامی که عفونت دندان درمان نشده و شدید شود و بتواند به دیگر نقاط بدن سرایت کند، ممکن است علائم آن تغییر کرده و فرد با علائم جدیدی مواجه شود. از جمله این علائم می‌‌توان به :

• سردرد
• خستگی مفرط
• و احساس ناخوش بودن اشاره کرد.

همچنین بروز تب و لرز با سرخ شدن پوست و یا تعریق نیز از علائم عفونت شدید دندان می‌باشد. ورم صورت به صورتی که فرد نتواند دهان خود را به طور کامل باز کند و یا در تنفس و قورت دادن آب دچار مشکل شود نیز از علائم جدی عفونت دندان می‌باشد.

هنگامی که پالس‌‌های قلب افزایش یابند، ضربان قلب بالا می‌رود و سردرد نیز اتفاق می‌‌افتد. این حالت‌ها نیز می‌ توانند از علائم عفونت‌های جدی دندان باشند. همچنین ممکن است تعداد تنفس در این وضعیت از ۲۵ بار در دقیقه نیز بیشتر شود و در برخی موارد تهوع و اسهال نیز بروز یابد.

یکی از علائم عفونت دندان، درد ضربانی است که به طور مداوم در دندان فرد تکرار می‌گردد. بیمار در با این درد در طول شب بیدار می‌ماند و در این موقعیت بیشترین احتمال این است که دندان فرد دچار آبسه و عفونت شده باشد.

عفونت دندان می‌ تواند در نواحی اطراف ریشه و یا نواحی انتهای ریشه دندان پخش شود. عفونت دندان از درگیری‌های اعصاب مرکزی و پالپ دندان سرچشمه می‌گیرد. به طور کلی می‌‌توان گفت در مرکز دندان یک کانال وجود دارد که داخل این کانال رگ‌های خونی و اعصاب دندان وجود دارد که به مجموعه این‌ها پالپ گفته می‌‌شود.

هنگامی که پوسیدگی در دندان پیشرفت کرده و به پالپ دندان نزدیک شود، انواع میکروب‌ها و باکتری‌ها به پالپ دندان حمل می کنند و در آن بخش تکثیر می یابند.

1. پس از پخش شدن و تکثیر میکروارگانیسم‌ها با تکثیر در پالپ دندان، سبب پخش شدن عفونت در داخل این حفره می گردند
2. و در این حالت عفونت در انتهای ریشه دندان نیز  انتشار می‌یابد.
3. می‌توان گفت در این هنگام عفونت به بافت‌های مجاور ریشه و یا استخوان فک فرد نیز نفوذ خواهد کرد.

روند عفونی شدن دندان چیست؟

هنگامی که دندان دچار شکاف، ترک و یا هرگونه پوسیدگی باشد، باکتری‌ها به راحتی می‌توانند وارد دندان شده و سبب ایجاد عفونت در دندان شوند. ریسک فاکتورهای بروز عفونت دندان موارد مختلفی هستند که از آن‌‌ها می‌توان به مواردی اشاره کرد.  یکی از این فاکتورها رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان می‌باشد.

• مسواک نزدن دو بار در روز
• و عدم استفاده از نخ دندان توسط فرد

سبب بهداشت دندان و دهان ضعیف می‌شود که در نتیجه رشد راحت‌ تر باکتری‌ها در دندان صورت می‌گیرد.

همچنین افرادی که دارای رژیم غذایی با قند بالا هستند و مصرف بالای :

• شکلات
• نوشابه‌های گازدار
• و انواع شیرینی‌ها را دارند.

نیز به طور جدی در معرض عفونت دندان قرار می‌گیرند. همچنین داشتن دهان خشک که معمولاً بر اثر:

• بالا رفتن سن
• تنفس دهانی
• و یا انواع بیماری‌‌های مختلف ایجاد می‌گردد، نیز ریسک ابتلا به عفونت دندان را بالا می‌برد.

پیشگیری از عفونت دندان

اگر فرد بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت نکند، در معرض ابتلا به عفونت دندان قرار می‌گیرد. بنابراین در این بخش توصیه هایی ذکر می‌شود که می توان با توجه به این  توصیه‌ها از بروز عفونت دندان جلوگیری کرد.

• با حداقل ۲ بار مسواک زدن در روز با خمیردندان های حاوی فلوراید می توان از بروز انواع عفونت‌‌ها تا حدود بسیار زیادی جلوگیری کرد.
• همچنین حداقل یک بار استفاده از نخ دندان در هر روز نیز برای بهداشت دهان بسیار ضروری می‌باشد.
• با کاهش مصرف مواد قندی
• داشتن رژیم غذایی مناسب که شامل مقادیر بالای سبزی و میوجات باشد نیز می‌توان از عفونت دندان پیشگیری کرد.
• تنباکو و مشتقات آن سبب سرعت‌دهی به بروز عفونت دندان می‌شوند.

بنابراین با اجتناب از استفاده تنباکو و مشتقات آن و همچنین نوشیدن آب حاوی فلوراید و مراجعات منظم به دندانپزشکی می‌توان از شر عفونت‌ دندان در امان ماند.

عوارض عفونت دندان

پوسیدگی دندان سبب از بین رفتن مینای دندان و سپس ایجاد آسیب به لایه های نرم بافت زیر دندان که عاج دندان نامیده می شوند، می شود. این پوسیدگی ها می توانند وارد مرکز دندان که شامل پالپ دندان است، شده و در اصطلاح در این حالت گفته می‌ شود که پالپ دندان دچار التهاب شده است.

هنگامی که پالپ دندان دچار التهاب شود، پالپ دندان می میرد و عفونت گسترش پیدا می‌ کند. میکروارگانیسم‌هایی که سبب ایجاد عفونت در پالپ می‌شوند، تا حد امکان به ایجاد عفونت ادامه می‌دهند، تا عفونت به بافت‌‌های مجاور دندان و همچنین استخوان‌هایی که دندان را احاطه کرده‌‌اند نیز برسد‌. به این ترتیب عفونت‌های جدی در دندان ایجاد می‌گردد.

عفونت دندان و یا آبسه بدون درمان و به خودی خود برطرف نخواهد شد. اگر آبسه دندان ایجاد شده باشد که کیسه ای حاوی چرک است، می‌ تواند در صورت درمان نشدن پاره شود و ممکن است در این حالت درد ناشی از آن تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا کند. اما لازم به ذکر است که در این حالت نیز درمان باید صورت بگیرد.

اگر آبسه دندان تخلیه نشود، عفونت به آرواره ها و سایر نقاط سر و گردن به راحتی گسترش پیدا کرده و سبب ایجاد سپسیس و یا عفونت‌ های خونی می‌ شوند که یک نوع عفونت گسترده و تهدید کننده جدی در بدن انسان به شمار می روند.

اگر فرد دارای سیستم ایمنی بدنی ضعیفی باشد و دندان آبسه شده و درمان نشده باشد، خطر گسترش عفونت به سایر نقاط بدن وی بسیار بیشتر از افرادی است که دارای سیستم ایمنی سالم و قوی می باشند. در این موارد فرد باید حتماً دندان درد خود را جدی بگیرد.

همان گونه که در بالا اشاره شد قسمت پالپ دندان قسمتی با بافت نرم در داخل ریشه دندان است. هنگامی که این بخش مورد حمله باکتری‌ها قرار می‌گیرد دندان دچار عفونت می‌شود. پالپ دندان در حالت‌های عادی توسط عاج و سمنتوم در بخش زیرین خط لثه و به وسیله مینای دندان در بالای خط لثه محافظت می‌گردد.

هنگامی که عفونت به داخل کانال ریشه یا همان پالپ نفوذ کند، گفته می‌شود که عفونت در پالپ یا پالپیت دندان رخ داده است.

عواملی که سبب ایجاد پالپیت در دندان می شود چیست؟

هر عاملی که سبب شود راه باکتری به سمت مغز دندان که در ریشه وجود دارد، باز شود می‌‌تواند سبب ایجاد عفونت در پالپ گردد. از این عوامل می‌‌توان به مهم‌ترین آن‌ها یعنی پوسیدگی شدید دندان اشاره کرد.

همچنین از عوامل ایجاد کننده عفونت در پالپ دندان می توان به :

• وارد شدن ضربه و یا تروما به دندان
• شکستگی دندان
• آبسه درمان نشده و همچنین دندان قروچه نیز اشاره کرد.

علاوه بر این یکی از علل اصلی ایجاد عفونت در دندان آسیب به مینای دندان می‌باشد. مینای دندانی که آسیب پذیر و شکننده شده باشد، راه بسیار خوبی برای ورود باکتری‌ها به حفره‌های داخلی دندان می‌شود که سبب پوسیدگی جدی در دندان می‌گردد.

عفونت ایجاد شده در دندان سبب ایجاد یک لاتکس یا بافت مرده که شامل سلول‌های زنده، مرده و حتی سلول‌های سفید خون هستند، بر روی دندان شده و تورم بافت‌ها را سبب می‌شود. این پدیده باعث ایجاد درد دندان گردیده و اگر دندان‌ ها تخریب شده باشند، ممکن است دیگر آسیب نبینند، اما عفونت هنوز فعال باشد و به گسترش و نابود کردن بافت ها ادامه دهد.

درمان عفونت دندان

چگونه عفونت دندان را خارج کنیم؟

مهم ترین امر در درمان عفونت دندان مراجعه فوری به دندانپزشک می باشد. توصیه می‌ شود که فرد بیمار قبل از مراجعه به مطب دندانپزشکی دهان خود را به دفعات زیاد با استفاده از محلول آب و نمک شستشو دهد. همچنین افراد می‌توانند تا زمان مراجعه به پزشک برای رها شدن از درد شدید دندان، شب‌ها از یک عدد مسکن استفاده کنند.

هنگام مراجعه به دندانپزشک، پزشک متخصص محل عفونت دندان را به درستی و با دقت بررسی می‌کند و در این مرحله نوع عفونت مشخص می‌‌شود. همچنین در برخی از موارد گرفتن عکس از دندان برای تشخیص محل دقیق عفونت دندان نیز توصیه می‌گردد.

سپس در مرحله بعد، پس از تشخیص دقیق محل عفونت، پزشک تخلیه و درناژ عفونت را انجام می دهد. دندانپزشک معالج در آخرین مرحله کار برای فرد یک آنتی بیوتیک مناسب تجویز می‌کند.

اغلب موارد یک درمان ثانویه مانند درمان ریشه نیز برای درمان کامل عفونت دندان الزامی می‌باشد. برای جلوگیری از عود کردن عفونت دندان توصیه می‌شود که با بروز هرگونه پوسیدگی و یا شکستگی در دندان، فرد به سرعت به پزشک مراجعه کند. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که روند درمان عفونت دندان باید به طور کامل طی گردد، تا فرد دچار عود عفونت نشود.

در موارد شدید می‌توان مشاهده کرد که ریشه دندان، بر اثر عفونت مزمن کاملاً از دست رفته و ترمیم و نگه داشتن دندان برای پزشک غیر ممکن می‌شود. در این حالت دندانپزشک دندان را به صورت کامل با ریشه می‌کشد و عملیات تخلیه عفونت دندان را به اتمام می‌رساند. بنابراین با توجه به مطالب بالا، بهترین راهکار برای مواجهه با عفونت دندان مراجعه به موقع به پزشک متخصص می‌باشد.

درمان عفونت در پالپ را می‌‌توان به دو بخش :

1. برگشت پذیر
2. و برگشت ناپذیر تقسیم‌ بندی کرد.

اگر عفونت در بخش پالپ دندان تازه آغاز شده باشد، می‌توان آن را به روش های خانگی مختلف موقتا درمان کرد و مانع از گسترش این عارضه در دندان شد.

با درمان اولیه علائم هایی از جمله درد و تورم درد دندان کم‌ کم از بین خواهند رفت. اما اگر آسیب وارده به دندان کاملاً جدی باشد، به عنوان مثال پوسیدگی و یا شکستگی ایجاد شده باشد، لازم است دندان توسط پزشک ترمیم گردد تا از پالپ دندان محافظت شود.

در عفونت ریشه دندان برگشت‌ ناپذیر می‌‌توان گفت آسیبی که به عصب دندان وارد شده است، آنقدر شدید می‌باشد که دیگر قابل بازگشت نیست. در چنین مواردی دندانپزشک دندان را عصب کشی کرده و تمام عفونت و بافت‌‌های مرده را از ریشه دندان خارج می‌کند. همان طور که اشاره شد در مواردی که عفونت بسیار زیاد باشد و عصب کشی نیز انجام نگرفته باشد دندان باید کشیده شود.

گفت و گو آنلاین با متخصص دهان و دندان

درمان خانگی عفونت دندان

آویشن برای عفونت دندان

در برخی موارد شرایط خاصی وجود دارد که فرد نمی‌ تواند به سرعت به دندانپزشکی مراجعه کند. برای این مواقع چندین درمان خانگی وجود دارد که شما می توانید با استفاده از این راه‌کارها تا چند روزی درمان خود را موقتا درمان کنید.

شستوشوی دهان با محلول آب و نمک

اولین و بهترین راه برای درمان خانگی عفونت دندان، آبکشی با آب و نمک می‌باشد. شستشوی دهان با محلول آب و نمک از گزینه‌‌های آسان، مقرون به صرفه و همچنین بسیار موثر برای تسکین موقتی درد دندان در هنگام آبسه و عفونت دندان می‌باشد.

 آب نمک می‌تواند به بهبود زخم، درد و همچنین به سلامت لثه کمک کند. فقط کافیست فرد بیمار یک دوم قاشق چای خوری نمک را با یک دوم فنجان آب گرم مخلوط کرده و دهان خود را با این محلول آب نمک شستشو دهد. همچنین فرد باید سعی کنند که حداقل دو دقیقه این محلول را در دهان خود قرقره کرده و سپس آب نمک را بیرون بریزد. با سه بار استفاده از محلول آب نمک می توان به مقدار زیادی درد دندان، ناشی از عفونت را بهبود بخشید.

جوش شیرین

از موادی که در اکثر خانه‌ها یافت می‌شود، جوش شیرین است که یکی از گزینه‌های مقرون به صرفه برای درمان دندانی که دچار عفونت شده است می‌باشد. جوش شیرین یک ماده ضد باکتری قوی می‌باشد.

کمپرس سرد

کمپرس سرد نیز می‌‌تواند به کاهش درد و ورم در هنگام عفونت دندان کمک کند. می‌توان برای این روش قطعاتی از یخ را در یک حوله خشک و یا کیسه قرار داد، سپس کمپرس را در بخشی که درد دندان احساس می‌شود برای مدت کوتاهی گذاشت.

روغن میخک

روغن میخک نیز یکی از درمان‌های طبیعی دندان درد از زمان های بسیار قدیم تا امروز می‌باشد. روغن میخک که دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی قوی است، در بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی و فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد. می‌توان مقداری از روغن رقیق شده میخک را روی ناحیه  آسیب دیده مالید و یا دهانشویه روغن میخک را ۳ بار در روز استفاده کرد.

اسانس آویشن

اسانس آویشن که یکی از اسانس‌های قدرتمند در برابر عفونت‌ها می‌باشد، دارای خواص ضد انگلی و ضد باکتریایی می‌باشد که سبب کاهش ورم نیز می‌گردد. می توان  اسانس آویشن را از فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کرد. استفاده از اسانس آویشن نیز مانند روغن میخک می‌باشد که یا می‌توان آن را بر روی منطقه آسیب دیده مالش داد و یا از آن دهانشویه تهیه کرد.

سیر نیز یکی از داروهای ضد باکتریایی طبیعی است که از دیرباز تا به امروز برای جلوگیری از انواع عفونت‌ها استفاده می‌گردد. می‌توان یک حبه سیر تازه را خرد کرد و با آن خمیر کوچکی درست کرد که این خمیر را می‌توان روی قسمت عفونت گذاشت. با تکرار این کار چند بار در روز عفونت کم‌کم از بین می رود.

یکی دیگر از درمان های خانگی می‌تواند استفاده نکردن از نخ دندان در هنگام بروز عفونت دندان باشد. هیچ گاه هنگامی که دندان دارای عفونت و درد می‌باشد اطراف آن ناحیه را نباید نخ دندان کشید. در صورتی که خود دندان آسیب ندیده باشد نیز می‌توان با مصرف آنتی بیوتیک عفونت را حذف کرد. افراد در صورتی که دارای نشانه‌های مانند تب، ورم، قرمزی در لثه‌ها، مشکلات بلعیدن و درد در دندان ایجاد شده باشند، باید به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در موقع مواجهه با عفونت دندان اولین و بهترین راهکار مراجعه به پزشک می باشد. هنگامی که فرد در لثه خود دچار التهاب قرمزی و احساس درد در دندان خود می شود، حتماً باید به پزشک مراجعه کند.

همچنین به محض اینکه فرد متوجه  وجود پوسیدگی و یا شکستگی در دندان می شود نیز باید به به سرعت به پزشک مراجعه کند. افراد می‌ توانند به وسیله تماس با مشاوران پزشکی پذیرش ۲۴، با توجه به علائم  خود مشاوره مورد نظر را دریافت کنند.

همچنین افراد می‌توانند همه روزه به صورت آنلاین از پزشک مورد نظر خود نوبت دریافت کنند‌. مراجعه به پزشک در زمان مناسب می‌ تواند از بروز بسیاری خطرات جدی در اثر عفونت دندان مانند گسترش آن به سایر نقاط بدن جلوگیری کند. با دریافت نوبت آنلاین با پزشکان آنلاین متخصص دهان و دندان از سایت پذیرش ۲۴، برای درمان عفونت دندان اقدام نمایید.

مشاوره آنلاین با متخصص دهان و دندان