خون دماغ و راه های درمان آن

آشنایی با خون دماغ

زمانی که رگ خونی در بینی شما پاره شود، دچار خون دماغ یا Nosebleeds می‌شوید که این بیماری در میان مردم جهان بسیار شایع است. حدود ۶۰ درصد از آمریکایی‌ها در طول زندگی خود دچار خون دماغ می‌شوند که تقریباً ۶ درصد از آن‌ها نیاز به مراقبت پزشک دارند. خون دماغ و سردرد می‌تواند نشانه‌هایی از بیماری‌های دیگر باشد که در این صورت شما باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.

علائم خون دماغ

خون دماغ بیماری است که علائم آن قابل مشاهده است. در واقع شما به چشم سرازیر شدن خون را از بینی خود می‌بینید.

علل ابتلا به خون دماغ

اگرچه دلایل زیادی برای خونریزی بینی شما می‌تواند وجود داشته باشد، اما دو دلیل عمده‌ی آن آسیب یا ضربه مستقیم و دما و رطوبت محیط است.

ضربه

شکستگی بینی یا قاعده جمجمه می‌تواند منجربه خونریزی بینی شود. اگر از ناحیه سر دچار آسیب‌دیدگی شدید و به دنبال آن خونریزی بینی داشتید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

هوای خشک

یک محیط خشک خارجی یا هوای گرم فضای بسته می‌تواند غشای بینی شما یا کودکتان را تحریک کرده و موجب خشک شدن آن ‌شود که خارش و خونریزی را به همراه دارد. همچنین در زمستان نیز اگر مبتلا به سرماخوردگی شوید، با آبریزش مکرر بینی و قرار گرفتن در معرض هوای خشک و سرد زمینه را برای خون دماغ و سردرد خود فراهم می‌کنید.

خون دماغ می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

چه عواملی موجب خونریزی مکرر بینی می‌شود؟

گرفتن بینی

اگر آلرژی دارید که باعث خارش بینی شما می‌شود، این خارش و به دنبال آن گرفتن بینی خود می‌تواند به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه موجب خون دماغ شدن شما شود.

فین کردن

اگر به صورت مکرر و با سختی بینی خود را تخلیه کنید، این فشار وارده می‌تواند به رگ‌های خونی داخلی بینی آسیب وارده کرده و موجب پارگی آن‌ها شود.

اختلال در لخته شدن

برخی افراد که به صورت وراثتی دارای بیماری‌های مانند هموفیلی و تلانژکتازی هستند، ممکن است دچار خونریزی بینی شوند. خون این افراد در لخته شدن مشکل داشته و در صورت خونریزی این عمل ادامه‌دار خواهد بود.

انواع داروها

اگر از داروهایی که رقیق کننده‌ی خون هستند مانند آسپرین، کلوپیدوگرل یا وارفارین استفاده می‌کنید در صورت خونریزی بینی، قطع آن برایتان مشکل خواهد بود و ممکن است با کوچک‌ترین ضربه‌ای دچار خون دماغ و سردرد شوید. مصرف داروهای آنتی‌هیستامین و دیگر داروهای آلرژی، سرماخوردگی و داروهایی که برای مشکلات سینوسی است نیز با خشک کردن غشا بینی می‌توانند باعث خونریزی شوند.

داروهای موضعی بینی

اگر اغلب از اسپری‌های بینی استفاده می‌کنید، نوک اسپری با تحریک بینی شما می‌تواند باعث خونریزی شود.

مکمل‌های غذایی

برخی مکمل‌های غذایی می‌توانند خون شما را رقیق کرده و متوقف کردن خونریزی بینی شما را دشوار کنند. این مکمل‌های غذایی شامل موارد زیر می‌باشد:

• زنجبیل
• گل مینا
• سیر
• جینسینگ
• ویتامین E

سایر دلایل شایعی که موجب خون دماغ می‌شوند عبارتند از:

• گیر کردن جسم خارجی در بینی
• محرک‌های شیمیایی
• واکنش آلرژیک
• آسیب به بینی
• عطسه‌ی مکرر
• عفونت تنفسی
• جراحی‌های زیبایی
• تومور
• استفاده از مواد مخدر

انواع خون دماغ و سردرد کدام است؟

به طور کلی دو نوع خونریزی بینی داریم که در ادامه به توضیح آن‌ها برای آگاهی بیشتر شما پرداخته‌ایم.

خونریزی قدامی (جلویی)

دیواره بینی شما دارای رگ‌های خونی متعددی است که می‌تواند در اثر ضربه یا حتی خراش ناخن دچار آسیب شده و منجربه خون دماغ و سردرد شود. این نوع خونریزی‌ها نزدیک سوراخ بینی شما اتفاق می‌افتند.

خون دماغ خلفی

این نوع از خونریزی نادرتر بوده و در قسمت عقبی بینی شما رخ می‌دهد. خون دماغ خلفی بیشتر در افراد مسن، کسانی که دارای فشارخون هستند و اشخاصی که از ناحیه صورت آسیب‌دیده‌اند دیده می‌شود.

تشخیص اینکه خونریزی بینی شما از کدام نوع است گاهی ممکن است دشوار باشد و اگر شما به پشت خوابیده باشید در هر دو نوع خون می‌تواند به سمت حلق شما حرکت کرده و تشخیص را دچار مشکل کند. اکنون سؤال این است که کدام خون دماغ خطرناک است؟ در پاسخ به این سؤال باید بگویم که خونریزی خلفی جدی‌تر و خطرناک‌تر است و شما در صورت بروز این نوع خون دماغ نیاز به کمک‌های اضطراری دارید و بهتر است که برای درمان سریع خون دماغ خود به پزشک مراجعه کنید. برای تشخیص نوع خونریزی بینی خود از طریق حتما از طریق پزشک بررسی کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درحالی که اکثر خونریزی‌های بینی جای نگرانی ندارند و می‌توان حتی در منزل نیز درمان سریع خون دماغ را انجام داد، اما برای برخی از آن‌ها باید به پزشک مراجعه کرد. اما کدام خون دماغ نیاز به پزشک دارد؟

• خون دماغ و سردرد شما بعد از ۲۰ دقیقه متوقف نشود
• به دلیل آسیب‌دیدگی در ناحیه سر دچار خون دماغ شوید.
• بینی شما شکل نامناسبی داشته یا دچار شکستگی شده است.

در صورت مشاهده خونریزی مکرر از بینی خود که ناشی از تحریک یا آسیب‌دیدگی جزئی نیست، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. شما می‌توانید از طریق پذیرش ۲۴ نیز مشاوره آنلاین دریافت کرده و در صورت نیاز حتی از پزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید. خونریزی بینی که طولانی مدت بوده و در هفته بیش از یک ‌بار اتفاق افتاده باشد می‌تواند نشانه‌ مشکل یا بیماری باشد که باید توسط یک پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

خون دماغ در خواب

خونریزی بینی در خواب می‌تواند عوامل بسیاری داشته باشد که در اینجا تعدادی از شایع‌ترین‌های آن را برایتان آورده‌ایم.

• آب‌وهوای خشک محیط خانه: همان‌طور که اشاره کردیم هوای خشک می‌تواند موجب آسیب و خراش پوست لطیف داخل بینی شده و باعث خونریزی آن شود که با تغییر فصول و سازگار نشدن با شرایط بیشتر اتفاق می‌افتند.
• سرماخوردگی و آلرژی: سرماخوردگی و سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی می‌تواند منجربه افزایش مخاط، آبریزش بینی و عطسه مکرر شود و به دنبال آن دچار خون دماغ در خواب شوید.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: یکی دیگر از عواملی که موجب خون دماغ و سردرد می‌شود، سروکار داشتن با آلودگی‌های مواد شیمیایی است. البته دود سیگار نیز می‌تواند همین تأثیر را داشته باشد.
• مصرف زیاد الکل: نوشیدن زیاد الکل از دو طریق در خون دماغ شبانه نقش دارد. اول اینکه الکل در فعالیت سلول‌های منعقد کننده‌ی خون اختلال ایجاد می‌کند و دوم بزرگ شدن رگ‌های خونی سطحی در حفره بینی که در اثر مصرف الکل به وجود می‌آید.

هنگام خونریزی بینی، سوراخ‌های آن را بگیرید و از دهان نفس بکشید.

آیا خون دماغ شدن از علائم کرونا است؟

تنها خون دماغ شدن نمی‌تواند از علائم ابتلا به کرونا باشد. اما با توجه به آبریزش بینی و مصرف برخی داروها برای کنترل این ویروس در فرد مبتلا ممکن است خونریزی بینی یکی از عوارض آن باشد.

پیشگیری از خون دماغ شدن

شما با انجام یکسری اقدامات ساده می‌توانید دفعات خونریزی را کاهش داده و از آن‌ها جلوگیری کنید. این اقدامات شامل:

• از گرفتن بینی خود خودداری کنید و آن را به آرامی و با لطافت تخلیه کنید.
• اگر سیگاری هستید در اولین فرصت آن را ترک کرده و از فضاهایی که دود سیگار وجود دارد دوری کنید.
• داخل بینی خود را با اسپری بدون نمک مرطوب نگه دارید.
• در فصل زمستان از مرطوب کننده‌ها استفاده کنید.
• قبل از خواب از پمادهای باسیتراسین، پماد A و D، یوسرین، پلی اسپورین یا وازلین در هر سوراخ بینی استفاده کنید.
• کمربند ایمنی خود را ببندید تا در صورت تصادف از آسیب‌دیدگی صورتتان محافظت کرده و موجب خون دماغ و سردرد خود نشوید.
• اگر ورزش‌های خشن مانند کاراته و هاکی انجام می‌دهید، حتماً از محافظ سر استفاده کنید.
• از تنفس در فضاهایی که مواد شیمیایی تحریک کننده در آن‌ها وجود دارد، خودداری کنید.

فراموش نکنید که گاهی خونریزی بینی می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های خطرناک باشد. بنابراین به تعداد دفعات، شدت و نوع آن دقت کافی داشته باشید.

درمان خون دماغ

درمان خون دماغ بسته به علت آن متفاوت است که تعدادی از آن‌ها را در ادامه مطلب برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم.

خونریزی قدامی

اگر شما دچار خونریزی قدامی شده باشید از قسمت جلویی بینی خود خونریزی دارید که می‌توانید آن را در خانه نیز درمان کنید. برای این منظور در حالی که نشسته‌اید، قسمت نرم بینی خود را فشار دهید و مطمئن شوید که سوراخ‌های بینی شما کاملاً بسته شده باشد. سوراخ‌های بینی خود را به مدت ۱۰ دقیقه بسته نگه دارید، کمی به سمت جلو خم شوید و از طریق دهان نفس بکشید. هنگامی که برای جلوگیری و متوقف کردن خون دماغ و سردرد خود تلاش می‌کنید، به هیچ‌ عنوان دراز نکشید. دراز کشیدن می‌تواند منجربه بلعیدن خون شده و معده‌ی شما را تحریک کند.

بعد از ۱۰ دقیقه سوراخ‌های بینی خود را رها کنید و بررسی کنید که خونریزی متوقف شده است یا خیر؟ در صورتی که خون دماغ شما ادامه داشت تمامی مراحل را دوباره تکرار کنید. همچنین شما می‌توانید از کمپرس سرد روی پل بینی خود نیز استفاده کنید و یا از اسپری‌های بینی برای بستن رگ‌های خونی کوچک کمک بگیرید. چنانچه بعد از انجام مراحل گفته شده همچنان خونریزی شما ادامه دارد حتماً به پزشک مراجعه کنید و در صورتی که دسترسی به پزشک ندارید از طریق پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین دریافت کرده و خونریزی بینی خود را با کمک این مشاورین و متخصصین متوقف کنید.

خون دماغ خلفی

اگر دچار خون دماغ خلفی شوید، خون از پشت بینی شما جریان دارد و همچنان از پشت بینی به گلو شما راه می‌یابد. خون دماغ خلفی نباید در خانه درمان شود و اگر دچار این نوع خون دماغ و سردرد شدید سریعاً به پزشک مراجعه کنید یا از  مشاوره آنلاین با پزشک عمومی استفاده کنید.

روش درمان سوزاندن

یک روش پزشکی به نام سوزاندن یا Cauterization وجود دارد که در این روش پزشک متخصص برای جلوگیری از خونریزی‌های مکرر و مداوم، رگ‌های خونی بینی شما را می‌سوزاند. این روش با وسیله‌ای گرم کننده یا با نیترات نقره که در از بین بردن بافت‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، انجام می‌شود.

درمان خون دماغ با رژیم غذایی

• پتاسیم برای تنظیم رطوبت بدن یک ماده‌ی مهم به حساب می‌آید. بنابراین غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، آووکادو و گوجه‌فرنگی را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
• ویتامین C برای تقویت عروق خونی خصوصاً آن‌هایی که داخل بینی هستند حائز اهمیت می‌باشد. غذاهای حاوی این ویتامین مانند سبزیجات برگ سبز، فلفل، کلم بروکلی، انواع توت‌ها و مرکبات را به برنامه‌ی هفتگی خود اضافه کنید.
• کمبود ویتامین K می‌تواند موجب خونریزی بیش‌ازحد شود. سبزیجات دارای برگ تیره، پیاز و خیار سرشار از ویتامین K هستند.
• یک رژیم غذایی متعادل از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند گندم سیاه، پروتئین‌های مفید مانند اسفناج، کرفس، سویا، عسل و تخمه آفتاب‎‌گردان را نیز مصرف کنید.
• از نوشیدنی‌های کافئین‌دار، غذاهای روغنی و ادویه‌دار نیز اجتناب کنید.

دیگر درمان‌های خانگی

• آرام باشید و ریلکس کنید.
• از طریق دهان نفس بکشید.
• از پارچه مرطوب استفاده کنید.
• هنگام متوقف شدن خون دماغ و سردرد خود، سعی در تمیز کردن بینی نداشته باشید.

درمان گیاهی و سنتی خون دماغ

• آب نمک: چند قطره از محلول آب نمک را در سوراخ بینی خود بریزید و غشا داخلی را با آن مرطوب کنید.
• آب پیاز: پنبه را به آب پیاز آغشته کرده و به مدت ۳-۴ دقیقه در سوراخ بینی خود قرار دهید.
• کیسه آب سرد: یکی از مؤثرترین روش‌ها قرار دادن کیسه آب سرد روی بینی و همچنین نوشیدن آب سرد است.
• گشنیز: داخل بینی را با آب گشنیز تازه، مرطوب کنید.
• دارچین: دارچین را به مدت یک شب در آب خیس کنید و پنبه را به محلول آن آغشته کرده و در سوراخ بینی خود قرار دهید.

کدام پماد برای خون دماغ کودکان مناسب است؟

خون دماغ در کودکان بسیار شایع است که به ندرت خطرناک هستند. کرم یا پمادهای آنتی‌بیوتیکی برای آن‌ها می‌تواند کمک کننده باشد. علاوه بر این از پمادهای که پیش‌تر عنوان شد نیز می‌توانید استفاده کنید.

همان‌طور که اشاره شد اغلب خونریزی‌های بینی جدی نبوده و آن‌ها را می‌توان در منزل درمان کرد. اما در صورتی که مکرراً دچار خون دماغ می‌شوید بهتر است آن را نادیده نگرفته و به پزشک مراجعه کنید. اغلب پزشک‌های عمومی می‌توانند این مشکل شما برطرف کنند. البته با توجه به شرایط کرونایی حاکم بر کشور پیشنهاد می‌کنم از تردد در سطح شهر تا حد امکان خودداری کنید که بهترین راه‌ برای مواقع ضروری برقراری ارتباط با مشاورین و دریافت مشاوره آنلاین گوش و حلق و بینی است که در کمترین زمان به شما برای رفع مشکلتان کمک خواهد کرد.

مشاوره آنلاین پزشک عمومی