ویار در بارداری چیست؟ و انواع راه های درمان ویار بارداری

ویار در بارداری

بارداری یکی از جالب‌ترین و پیچیده‌ترین تحولات بدنی است که یک خانم در طول زندگی خود تجربه می‌کند چراکه روند طبیعی هر قسمت از بدن به طریقی تغییر پیدا خواهد کرد. معمولاً قبل از وقوع همه این اتفاقات، شاید حتی قبل از انجام تست مثبت بارداری، متوجه خواهید شد که اشتهای شما به طرز چشمگیری زیاد یا کم شده است.

به‌عنوان‌مثال، غذاهای خاصی وجود دارد که شما قبلاً آن‌ها را دوست داشتید اما هنگام بارداری کاملاً از آن‌ها بیزار می‌شوید یا غذاهایی نیز وجود دارد که قبلاً هرگز دوست نداشته‌اید و با شروع بارداری میل شما به آن‌ها زیاد می‌شود. نگران نباشید، این‌ها همه علائم ویار در بارداری است که باعث می‌شود ناگهان اول صبح هوس خوردن مواد غذایی ترش، شیرین، شکلات یا بستنی را کنید.

هنوز به طور قطعی مشخص نیست که چرا پدیده ویار در بارداری در بعضی از خانم‌ها اتفاق می‌افتد اما طبق مطالعات انجام شده احتمال وقوع آن در ۵۰ تا ۷۰ درصد خانم‌های باردار معمول است. زمانی این مسئله نگران‌کننده است که یک خانم به غذاها و مواد غذایی ناسالم و خطرناک مثل سوسیس و کالباس، غذاهای دریایی خام و غیره تمایل شدید پیدا کند که در این صورت باید تحت‌نظر پزشک وضعیت خود را تعدیل کند.

علائم ویار بارداری چیست؟

اصولاً ویار در بارداری در میانه سه‌ماهه اول حاملگی شروع می‌شود، در سه‌ماهه دوم به اوج خود می‌رسد و در سه‌ماهه سوم فروکش می‌کند. پس از زایمان و با شروع شیردهی معمولاً تمایل زن به خوردن افزایش می‌یابد که نباید آن را با ویار اشتباه گرفت چراکه در طی شیردهی بدن به کالری بیشتری نیاز دارد.

طبق مطالعات صورت‌گرفته، علائم ویار در بارداری در زنان جهان با فرهنگ‌های مختلف متفاوت است. در واقع تفاوت اصلی در نوع مواد غذایی است که آن‌ها در لحظه هوس می‌کنند، از میوه و سبزیجات گرفته تا ترکیبات غذایی عجیب‌وغریب (به‌دلیل تغییر حس بویایی و جوانه‌های چشایی خانم‌های باردار).

مثلاً تجربه نشان داده است که خانم‌های باردار آمریکایی بیشتر تمایل به خوردن شکلات دارند، درحالی‌که زنان در ژاپن تمایل به خوردن برنج دارند. در همگی آن‌ها عامل اصلی، تغییرات هورمونی و میل روانی ناشی از آن است و می‌تواند آن‌قدر قوی باشد که باعث شود بدن زن باردار به خوردن مواد غذایی خاصی نیاز جسمی پیدا کند.

خوشبختانه بیشتر مواد غذایی که خانم‌های باردار به آن‌ها ویار پیدا می‌کنند، بی‌ضرر و حتی گاهی خنده‌دار هستند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• شیرینی، مانند بستنی، آبمیوه، شکلات و آب‌نبات
• لبنیات، مانند پنیر و خامه ترش
• کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای و پرکالری مانند چیپس
• پروتئین‌های حیوانی
• مواد غذایی ترش
• قهوه
• الکل
• میوه‌ها
• سبزیجات

طبق یک نظرسنجی، فست‌فود (غذاهای چینی (سوشی) یا پیتزا)، شکلات، میوه و یخ از مهم‌ترین مواد غذایی مورد علاقه خانم‌های باردار برای ویار هستند. البته در مورد مصرف انواع فست‌فود، چیپس، پروتئین‌های حیوانی پخته نشده، مواد لبنی غیر استریل، شیرینی زیاد، قهوه و الکل باید تجدیدنظر کنید چراکه خطراتی برای مادر و جنین دارد.

برخی از زنان باردار ویار به خوردن موادی مانند گچ، خاک رس، کاغذ، پودر لباسشویی یا صابون دارند که جز مواد غذایی محسوب نمی‌شوند. این وضعیت که پیکا نام دارد معمولاً در اثر کمبود مواد معدنی یا کم‌خونی شدید رخ می‌دهد. به‌همین‌دلیل کمتر در جوامع پیشرفته که خانم‌های باردار تغذیه بهتری دارند دیده می‌شود. در صورت داشتن ویار در بارداری به این مواد غیرخوراکی با پزشک، ماما یا پرستار خود صحبت کنید تا سلامت جنین به خطر نیافتد.

علل ویار در بارداری چیست ؟

 چرا بعضی از خانم‌های باردار به آن دچار می‌شوند؟

از نظر مردم عادی، دلیل منطقی آن کمبود غذایی یا افزایش نیاز به برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی است اما هنوز هیچ شواهد علمی در مورد ارتباط بین ویار در بارداری و کمبود مواد مغذی وجود ندارد. از طرفی در طی بارداری فقط مسئله ویار نیست و برعکس بسیاری از خانم‌های باردار نسبت به برخی از غذاها بیزار و به محض مواجه با طعم و مزه آن‌‎ها دچار تهوع بارداری می‌شوند.

بنابراین به احتمال زیاد این هوس‌ها و انزجارهای ناگهانی به انواع غذا یک عامل اساسی‌تری مانند تغییرات هورمونی بدن دارد که می‌تواند روی حس چشایی و بویایی اثر گذاشته و باعث تغییر طبع غذایی خانم باردار شود. به‌طورکلی چند نظریه در مورد علل ویار در بارداری وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• تغییرات هورمونی: اصولاً بارداری (به‌خصوص سه‌ماهه اول بارداری) زمان تغییرات اساسی هورمون‌های بدن است، شرایطی شبیه به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) اما با شدتی چندبرابر. هورمون‌های بارداری ممکن است نوع ولع به غذاهای مختلف را با اعمال تغییراتی در حس بویایی و روحیه شما تغییر دهند. همه این‌ها تعیین می‌کنند که چه نوع غذاهایی را بیشتر بخورید یا از چه نوع غذایی‌هایی دوری کنید.
  جالب است بدانید که بسیاری از خانم‌ها گفته‌اند که در دوران بارداری قدرت این را داشتند که از فاصله دور بوهای مختلف را حس کنند و همین مسئله بر تمایل آ‌ن‌ها به انتخاب غذاهای مختلف اثر می‌گذاشت.
• تغییر نیازهای تغذیه‌ای: اصولاً نیاز خانم‌های باردار به مواد مغذی مانند کلسیم و آهن بیشتر است. به‌همین‌دلیل ممکن است احساس ولع خوردن به غذاهایی کنند که سرشار از این مواد مغذی هستند. مشکل اصلی اینجاست که بدن شما ممکن است نیاز خود را به دریافت کلسیم اعلام کند و شما به‌جای خوردن غذاهای سالم و ایمن به سراغ انواع لبنیات پاستوریزه نشده، یک بستنی وانیلی پرکالری یا حتی گچ و خاک رس بروید. درحالی‌که می‌توانید این نیاز خود را به کمک سبزیجات دارای برگ تیره، بادام و ماهی کاملاً پخته شده نیز تأمین کنید. اگر قبل از بارداری گیاهخوار بوده‌اید و با شروع آن تمایل شما به خوردن گوشت زیاد شده است، مطمئن باشید علت آن همین تغییر نیازهای تغذیه‌ای است که می‌تواند نشانه‌ای از کم‌خونی و کمبود آهن بدن شما نیز باشد.
• تغییر باور ذهنی برای حفظ سلامت جنین: بعضی از ویارها و انزجارهای ما مربوط به تمایل به محافظت از خود و جنین درحال‌رشد در برابر آسیب‌های غذایی است. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از خانم‌های باردار بعد از اینکه با لیست غذاهای ناسالم در دوران بارداری (مانند استیک نیمه‌‌پخته، قهوه و الکل) مواجه می‌شوند،
  با این تفکر که مصرف گوشت نیمه‌پخته می‌تواند احتمال آلودگی باکتریایی جنین را افزایش دهد، از نظر ذهنی نسبت به آن منزجر می‌شوند. در مورد غذاهای سالم و ویار در بارداری نیز ممکن است برعکس این مورد رخ دهد یعنی مادر از نظر ذهنی تمایل بیشتری به خوردن غذاهای سالم پیدا کند. بااین‌حال، این تجربیات در مورد هر خانم بارداری صحت ندارد!

انواع ویار در بارداری

اصولاً انواع ویار در بارداری به زمان شروع آن در ماه‌های مختلف بارداری، مدت‌زمان طول کشیدن آن و نوع غذاهایی که خانم هوس به خوردن آن‌ها می‌کند بستگی دارد. در بعضی از خانم‌ها از هفته پنجم علائم ویار در بارداری ظاهر می‌شود، درحالی‌که در بعضی دیگر از پایان ماه سوم شروع می‌شود.

بعضی از خانم‌ها با به پایان رسیدن ماه ششم بارداری علائم آن‌ها رفع می‌شوند، درحالی‌که در بعضی دیگر بعد از بارداری و زایمان نیز علائم اندکی باقی می‌مانند. در مورد مواد غذایی رایج که اکثر خانم‌های باردار هوس می‌کنند نیز قبلاً صحبت شد.

آیا امکان پیشگیری از ویار در بارداری وجود دارد؟

باتوجه‌به اینکه تغییرات هورمونی در دوران بارداری اجتناب‌ناپذیر است، بخشی از ویار در بارداری که مربوط به این مسئله است قابل پیشگیری نیست اما در مورد ویار در بارداری به علت تغییر نیازهای تغذیه‌ای امکان پیشگیری با برخورداری از یک برنامه غذایی منظم وجود دارد.

به‌همین‌دلیل در ادامه قصد داریم شما را با نکات لازم در زمینه حفظ یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری آشنا کنیم تا در صورت بروز انواع ویار سخت در بارداری و خطرناک، پیش از بروز هرگونه آسیب به جنین از آن جلوگیری کنید.

قطعاً دوران بارداری زمان گرفتن انواع رژیم نیست، بلکه زمان آن است که تا جای ممکن روی انتخاب‌های سالم تمرکز کنید زیرا خوردن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل هم شما و هم جنین را سالم نگه می‌دارد و قدرت بدنی شما برای زایمان و بعد از آن را زیاد می‌کند.

در دوران بارداری میزان کالری دریافتی روزانه شما تا ۵۰۰ کالری افزایش می‌یابد. چند ماده مغذی وجود دارد که برای کمک به رشد و تقویت بدن خود و جنین به میزان بیشتری از آن‌ها نیاز دارید:

• کلسیم  در دوران بارداری روزانه به حدود ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم نیاز خواهید داشت. کلسیم را می‌توانید از محصولات لبنی، سبزیجات تیره و برگ‌دار، ماهی، غلات، آجیل و دانه کنجد دریافت کنید.
• اسید فولیک  اسید فولیک برای افزایش خون‌رسانی در دوران بارداری و محافظت از جنین در برابر بروز اختلالات نقص عصبی موردنیاز است. مصرف قرص‌های ویتامین راه خوبی برای دریافت اسید فولیک کافی است اما می‌توانید آن را از طریق خوردن غذاهایی مانند سبزیجات دارای برگ سبز، آجیل، لوبیا، عدس و مرکبات نیز دریافت کنید.
• آهن در دوران بارداری شما تقریباً به ۲۷ میلی‌گرم آهن در روز نیاز خواهید داشت. مهم است که از غذاهای غنی از آهن مانند غلات سبوس‌دار، گوشت، سبزیجات دارای برگ تیره، لوبیا و آجیل استفاده کنید و اگر در بارداری دچار کم‌خونی شدید، مکمل آهن مصرف کنید.
• پروتئین میزان پروتئین موردنیاز شما نیز در دوران بارداری افزایش می‌یابد و به طور متوسط ​​در روز حدود ۷۵ گرم می‌شود. شما می‌توانید پروتئین خود را از منابع مختلفی از جمله گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، آجیل، نخودفرنگی، لوبیا و محصولات سویا دریافت کنید.

مطمئن باشید که شما با داشتن یک رژیم غذایی متنوع و تأمین مناسب هرکدام از این مواد مغذی، دچار ویار در بارداری به مواد غیرخوراکی نخواهید شد.

سعی کنید در صورت ویار به مواد غذایی مثل مواد پروتئینی و لبنی حتماً آ‌ن‌ها را به‌صورت پاستوریزه و کاملاً پخته‌شده مصرف کنید چراکه خطر آلودگی باکتریایی به باکتری‌های سالمونلا و اشریشیا کلی (Escherichia coli) وجود دارد و باعث بیماری‌های لیستریا یا توکسوپلاسموز می‌شوند.

فراموش نکنید که هر میزانی از الکل می‌تواند سلامت جنین را به خطر بیاندازد. به‌همین‌دلیل باید پیش از بارداری، در طی بارداری و پس از آن در طی دوران شیردهی، کاملاً از نوشیدن الکل پرهیز کنید.

انواع راه‌های درمان ویار در بارداری که باید بدانید

از نظر پزشکان، به‌استثنای برخی موارد و با درنظرگرفتن نیازهای تغذیه‌ای، تن‌دادن شما به ویار در بارداری ایرادی ندارد؛ بنابراین باتوجه‌به این نکته، نیازی به درمان ویار در بارداری نیست مگر اینکه منجر به شروع یک تغذیه ناسالم (مثل خوردن شیرینی زیاد که با خطر پوسیدگی دندان‌ها، دیابت بارداری و اضافه‌وزن همراه است) یا خوردن مواد غذایی غیرخوراکی مثل خاک یا صابون شود.

ویار به انواع فست‌فود، چیپس، پروتئین‌های حیوانی پخته نشده یا نیمه‌پخته، مواد لبنی غیر استریل، شیرینی زیاد، قهوه و الکل نه‌تنها برای جنین بلکه برای مادر نیز خطرناک است. به‌همین‌دلیل توصیه می‌کنیم برای شروع یک دوره درمان مناسب به نکات زیر توجه کنید:

• برای پیشگیری از احساس گرسنگی ناگهانی و ویار لحظه‌ای به غذاهای ناسالم، سعی کنید همیشه وعده‌های غذایی سالم خود را منظم مصرف کنید. کنترل کالری مصرفی روزانه بهترین راه برای کاهش ویار در بارداری است. سعی کنید برنامه غذایی خود را از سه وعده غذایی بزرگ در روز به شش وعده غذایی کوچک‌تر و سیرکننده تغییر دهید.
• هنگام گرسنگی برای خرید مواد غذایی اقدام نکنید چراکه ممکن است در این حین مواد غذایی ناسالم هوس کنید.
• همیشه غذاهای سالم و با شاخص گلیسمی (GI) پایین را انتخاب کنید که برای مدت بیشتری شما را سیر نگه می‌دارند و باعث اضافه‌وزن نمی‌شوند. غذاهایی مثل جو دوسر پخته، نان‌های سبوس‌دار، لوبیای پخته و میوه‌های تازه عالی هستند و جایگزین مناسبی برای قطع ویار بارداری به غذاهای ناسالم هستند.
• به اندازه کافی بخوابید زیرا تحقیقات نشان داده‌اند، افرادی که کم‌خواب هستند بیشتر از غذاهای سالم میل به غذاهای بدون ارزش غذایی مثل فست‌فود دارند.
• ذهن خودتان را گول بزنید. به‌عنوان‌مثال، اگر اشتیاق به خوردن یک چیزبرگر در رستوران دارید، سعی کنید با استفاده از گوشت بدون چربی و پنیر کم‌چرب خودتان آن را در خانه درست کنید. وقتی متوجه شدید که برای خوردن یک تخته شکلات کاکائویی در آشپزخانه سرگردان هستید، سریع آشپزخانه را ترک کنید و به سراغ دیدن به برنامه تلویزیونی جالب بروید.

درصورتی‌که با وجود نکات ذکر شده باز هم ویار شما به مواد غذایی ناسالم و غیرخوراکی کاهش پیدا نکرد، در نهایت این پزشک متخصص زنان و روان‌شناس است که با تجویز دارو یا روان‌درمانی می‌توانند به شما کمک کنند.

درمان ویار در بارداری با داروهای گیاهی

اگر درگیر ویار در بارداری به غذاهای ناسالم و خطرناک شده‌اید، می‌توانید از مصرف دمنوش‌های زیر به‌عنوان میان‌وعده بهره‌مند شوید:

• دمنوش به و سیب
• دمنوش زنجبیل
• دمنوش بادرنجبویه و نعنا
• دمنوش برگ تمشک قرمز
• دمنوش پونه
• دمنوش برگ و میوه توت‌فرنگی

تجربه نشان داده است که مصرف این‌ها با تعدیل اشتها و تأمین مواد مغذی لازم برای دوران بارداری همراه است.

درمان ویار در بارداری در طب سنتی

متخصصان طب سنتی ثابت کرده‌اند که انجام کارهای زیر، کمک زیادی به کنترل ویار در بارداری و عدم تمایل بدن به خوردن مواد غذایی ناسالم در اثر ولع ناگهانی می‌کند:

• مصرف آب و مایعات زیاد
• بوییدن یک‌تکه لیموترش
• مصرف سنجد و خرما به‌صورت ناشتا
• خوردن انار ملس به‌خصوص در ماه‌های اول بارداری
• مصرف ترشی‌های سالم مثل رب انار، لواشک خانگی و آلو خشک به‌خصوص برای خانم‌هایی که مزاج گرمی دارند
• مصرف روغن زیتون به میزان اندک
• خوردن انجیر تازه و خشک

در مورد ویار حاملگی و جنسیت جنین نیز طب سنتی دیدگاه جالبی دارد. درصورتی‌که ویار زن بیشتر به سمت غذاهای شیرین و مواد لبنی باشد احتمال دختر شدن نوزاد بیشتر است اما در مورد ویار در بارداری زن به گوشت، غذاهای ترش، شور و با ادویه‌های تند احتمال پسر شدن نوزاد بیشتر است. اگرچه هنوز هیچ شواهد علمی برای تأیید این مسئله (ویار بارداری دختر و پسر) وجود دارد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

برخی از موارد ویار در بارداری می‌توانند خطرناک باشند و در صورت مشاهده آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید. اگر در دوران بارداری تمایل زیادی به خوردن خاک، صابون یا سایر مواد غیرخوراکی حتی یخ را دارید، ممکن است دچار عارضه پیکا شده باشید که یک بیماری بالقوه محسوب می‌شود و خطر مسمومیت گوارشی دارد.

درحالی‌که فقط تعداد کمی از زنان در دوران بارداری میل به مصرف الکل یا مواد مخدر دارند اما باید به کمک پزشک برای پیشگیری از بروز نقایص احتمالی در جنین ترک شوند. درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری ندارید، از صدها پزشک آنلاین متخصص حوزه بارداری پذیرش ۲۴، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های ایشان استفاده کنید.

مشاوره آنلاین بارداری