علت درد بیضه در آقایان چیست؟ چگونه درمان می‌شود؟

درد بیضه

بیضه‌ها اندام‌هایی حساس در آقایان هستند که وظیفه تولید اسپرم و همچنین هورمون‌های جنسی را بر عهده دارند. مسلماً همه مردان در سنین مختلف برای یک‌بار هم که شده است، درد بیضه‌ها را برای طولانی‌مدت یا به‌صورت ناگهانی تجربه کرده‌اند. درد بیضه در زبان لاتین، اورکیالژی (orchialgia) نامیده می‌شود. می توانید با متخصص کلیه و مجاری ادرار گفت و گو نمایید .

البته بد نیست بدانید که بیضه‌ها از شبکه عصبی گسترده‌ای برخوردار هستند که با شبکه‌های عصبی کلیوی و لگنی ارتباط دارند. گاهی درد بیضه‌ها ممکن است شکم درد، درد کشاله ران و موارد مشابهی را به همراه داشته باشید.

درد بیضه دلایل متعددی دارد که بعضی طبیعی هستند و بعضی دیگر تا حدی نگران‌کننده خواهند بود. این درد مزمن تنها از طریق پیگیری، آزمایش و عکس‌برداری نزد پزشک اورولوژیست قابل درمان است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت هر مردی این درد را تجربه می‌کند، نباید آن را سرسری بشمرد و باید برای درمان هر چه سریع‌تر اقدام کند.

در این مطلب، تصمیم داریم تا بیشتر راجع به دلایل درد بیضه و راه‌های درمان آن اطلاعاتی ارائه دهیم. پس توصیه می‌کنیم در ادامه مطلب همراه ما باشید.

ویزیت آنلاین متخصص کلیه و مجاری ادرار

شایع‌ترین علل درد بیضه

در این بخش، شایع‌ترین علت درد بیضه سمت چپ و راست را از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین نوع آن معرفی می‌کنیم.

التهاب و عفونت

پروستات، بیضه‌ها و همچنین مجاری در مجاورت بیضه‌ها که وظیفه دارند تا اسپرم را انتقال دهند، گاهی دچار عفونت و التهاب می‌شوند که اکثراً درد بیضه، متورم شدن و قرمز شدن پوست روی آن را به همراه خواهند داشت.

علائمی از قبیل :

• سوزش ادرار
• خروج چرک از مجرای ادرار
• تب و لرز و مواردی از این قبیل را می‌توان نشانه‌هایی برای التهاب و عفونت بیضه دانست.

پیچ‌خوردگی

پیچ‌خوردگی بیضه‌ها یا TORSION که به پیچش بیضه یا تورشن بیضه معروف است، دلیل بعدی احساس درد در بیضه‌ها به شمار می‌رود. زمانی که عروق بیضه‌ها به‌صورت ناگهانی پیچ بخورد، درد بسیار زیادی در یک طرف ناحیه شکم و کشاله ران حس می‌شود.

دلیل این پیچ‌خوردگی را می‌توان کاهش جریان خون در عروق بیضه معرفی کرد که ممکن است به‌خاطر عوامل تحریک‌کننده، سرما، گرما، ضربه و موارد مشابه دیگر اتفاق بیافتد.

هیدروسل

یکی از ده‌ها علت درد بیضه سمت چپ و راست، بیماری هیدروسل (Hydrocele) است. در این بیماری، مایعی اطراف بیضه را احاطه می‌کند که همین مسئله تورم بیضه‌ها و احساس درد در آن‌ها را باعث خواهد شد.

شاید هیدروسل در حالت عادی چندان خطرناک نباشد اما اگر دوره آن طولانی شد و درد آن افزایش پیدا کرد، نیاز به بررسی و درمان خواهد داشت. چون آمارها نشان می‌دهند ۱۰ درصد بروز بیماری هیدروسل در سنین بالا، به‌خاطر بروز سرطان‌هایی از قبیل بیضه یا کلیه است.

باد فتق

باد فتق در واقع به دلیل قرارگرفتن قسمتی از روده در کیسه بیضه اتفاق می‌افتد. در این حالت، کشاله ران متورم می‌شود و فرد در بیضه‌ها احساس درد می‌کند. در صورتی که سرفه‌های شدید، بلندکردن وسیله‌های سنگین و کارهای مشابه به درد بیضه‌ها شدت دهد، می‌توان باد فتق را دلیلی محکم برای این درد دانست.

اسپرماتوسل

اسپرماتوسل (Spermatocele) یا کیست بیضه به دلیل تجمع ناگهانی اسپرم در اطراف بیضه اتفاق می‌افتد که درد، احساس سنگینی در پشت بیضه و مشکلات مشابه را به دنبال دارد.

واریکوسل

زمانی که در قسمت بالای و پشت بیضه‌ها رگ‌های خونی بزرگ شوند و تجمع غیرطبیعی داشته باشند، بیماری واریکوسل (Varicocele) رخ می‌دهد. متأسفانه این بیماری نه‌تنها در بیضه‌ها ایجاد درد و سنگینی می‌کند بلکه اگر شدت پیدا کند، روی باروری هم تأثیر منفی خواهد گذاشت. یعنی مقدار تولید اسپرم و کیفیت آن را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

اسپاسم عضلات لگن بعد از نزدیکی

علت درد بیضه ها بعد از تحریک شدن و نزدیکی را می‌توان اسپاسم و انقباض عضلات لگنی دانست. خوشبختانه این علت در میان جوان‌ها رایج است و اصولاً درد بیضه در این سنین به‌خاطر همین موضوع اتفاق می‌افتد.

البته زمانی می‌توان اسپاسم لگن را دلیلی بر درد بیضه دانست که یک اتفاق همیشگی نباشد. در غیر این صورت نیاز به بررسی و درمان خواهد داشت. اگر این مشکل را تجربه می‌کنید می‌توانید برای مشورت بیشتر با پذیرش ۲۴ تماس بگیرید.

تومور یا توده

متأسفانه یکی از دلایل درد بیضه سمت چپ یا راست، وجود توده یا تومور در این عضو بدنی است. البته بسته به این‌که میزان پیشرفت کانسر یا همان سرطان بیضه چقدر باشد، راه‌های درمان مختلفی وجود دارد.

وجود علل گوناگون باعث شده است تا روی بررسی و پیگیری درد بیضه تأکید جدی شود. چون اگر مشکلاتی از قبیل توده یا تومور وجود داشته باشد، نیاز به تشخیص سریع و شروع طول درمان خواهد داشت.

قانقاریای فورنیه

این بیماری که در زبان لاتین با عبارت Fournier’s Gangrene شناخته می‌شود، یک عفونت باکتریایی قوی محسوب می‌شود. شروع این بیماری از دیواره شکم اتفاق می‌افتد و پایان آن با پخش شدن باکتری در بیضه‌ها و همچنین آلت تناسلی همراه خواهد بود.

قانقاریا در واقع به بیماری مرگ بافت هم مشهور است و از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاول‌های پوستی در اطراف بیضه‌ها و آلت تناسلی
• پوسته شدن و خوردگی پوست بیضه‌ها
• احساس ترک خوردن پوست بیضه‌ها
• تب و لرز

شاید بیماری قانقاریا فورنیه در میان جوانان رایج نباشد اما یکی از اصلی‌ترین دلایل درد بیضه در افراد مسن است.

سنگ کلیه

دردهایی را که در بخش دیگر بدن باعث به‌وجودآمدن درد بیضه می‌شوند، دردهای ارجاعی می‌نامند. شاید در وهله اول سنگ کلیه و درد بیضه دو مقوله جدا از هم باشند اما چون درد ناشی از سنگ کلیه یک درد ارجاعی محسوب می‌شود، به هم مرتبط خواهند بود.

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، گستردگی سیستم عصبی بیضه‌ها و ارتباط آن با سیستم عصبی کلیوی باعث شده است تا بیماری‌هایی از قبیل سنگ کلیه، درد بیضه را به همراه داشته باشند.

پیشگیری از بروز درد بیضه

در بالا نیز گفتیم درد بیضه ممکن است علت‌های متعددی داشته باشد. دراین‌بین، بعضی از این دلایل قابل پیشگیری هستند و از بروز بعضی دیگر نمی‌توان جلوگیری کرد. اما در حالت کلی، یک سری اقدامات وجود دارد که اگر توسط آقایان انجام شود، احتمال بروز درد در بیضه‌ها کمتر خواهد شد. مانند:

رابطه جنسی بی‌خطر

زمانی که آقایان قصد دارند رابطه جنسی برقرار کنند، باید تمامی جوانب را در نظر بگیرند و برای مبتلا نشدن به بیماری‌هایی که نهایتاً درد بیضه را به همراه دارد، استفاده از کاندوم را نادیده نگیرند.

در واقع بخش عظیمی از دردهای بیضه به‌خاطر عفونت‌ها و التهاباتی است که آقایان طی روابط جنسی پرخطر به آن دچار می‌شوند.

تخلیه کامل مثانه

تخلیه ناقص مثانه باعث می‌شود تا ادرار در مجاری باقی بماند و عفونت را به وجود آورد؛ بنابراین آقایان بهتر است در تمامی اوقات، مثانه خود را کامل تخلیه کنند و برای رها شدن از شر عفونت و التهاب که در نهایت باعث درد بیضه خواهند شد، مجاری ادرار را به‌خوبی بشویند.

استفاده از محافظ مخصوص

بخشی از دردهای بیضه‌ای که آقایان تجربه می‌کنند، به‌خاطر ضربات محکمی است که در حین ورزش به بیضه‌ها وارد می‌شود. آن‌ها برای جلوگیری از این ضربات، بهتر است از محافظ‌های مخصوص ورزشکاران استفاده کنند.

معاینه ماهانه

برای پیشگیری و درمان درد بیضه سمت راست و چپ، معاینه ماهانه یکی از الزامات به شمار می‌آید. زمانی که فرد معاینه بیضه‌ها را یک بار در ماه انجام دهد، می‌تواند تغییرات در اندازه یا شکل آن‌ها را متوجه شود و سریع‌تر برای پیشگیری یا درمان درد بیضه اقدام کند.

در معاینه‌های ماهانه می‌توان به وجود توده، تومور و مشکلات مشابه پی برد و برای بهبود هر چه سریع‌تر آن به پزشک مربوطه مراجعه کرد.

انواع راه‌های درمان درد بیضه

گاهی ممکن است با وجود پیشگیری‌ها، آقایان دچار درد بیضه شوند که در این حالت به درمان نیاز پیدا می‌کنند. بسته به منشأ درد بیضه، روش‌های درمان مختلفی وجود خواهد داشت که در زیر به‌صورت مختصر و مفید به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

درمان خانگی درد بیضه

درمان خانگی درد بیضه سمت چپ و راست در صورتی کارساز خواهد بود که درد، اذیت‌کننده و مزمن نباشد. در غیر این صورت باید به سراغ روش‌های درمان طب سنتی و دارویی بروید. روش‌های درمان خانگی عبارت است از:

• استراحت کردن: حمل وسایل سنگین و ورزش‌های شدید باعث تشدید درد بیضه می‌شوند. پس سعی کنید اول از هر چیزی به بدن خود استراحت بدهید و از بلندکردن اجسام، ورزش‌های سنگین و کارهای مشابه اجتناب کنید.
• گرم کردن: زمانی که در وان یا تشت آب گرم بنشینید و از پد و کیسه‌های آبگرم استفاده کنید، باعث افزایش جریان خون در بیضه می‌شوید و می‌توانید بعد از چند بار انجام‌دادن، درد بیضه را تا حدی آرام کنید.
• سرد کردن: گاهی بعد از گرم کردن بیضه‌ها، سرد کردن آن‌ها با کمپرس‌های مخصوص یخ می‌تواند به کاهش درد کمک زیادی کند. کیسه‌ها و کمپرس‌های یخ می‌توانند علاوه بر بهبود درد، منجر به کاهش تورم کیسه بیضه شوند.
• انجام‌دادن حرکات کششی: یک سری از دردهای بیضه به‌خاطر اسپاسم و گرفتگی عضلات لگن اتفاق می‌افتد که با انجام حرکات کششی و تمرینات خانگی مربوط به لگن و کشاله ران تا حدی درمان‌شدنی خواهد بود. پس انجام این ورزش‌ها را برای کاهش درد خود در اولویت قرار دهید.

درمان دارویی درد بیضه

یکی دیگر از راه‌های درمان، مصرف قرص برای درد بیضه است. البته مصرف این قرص‌ها به‌عنوان درمان قطعی شناخته نمی‌شود. گاهی ممکن است این قرص‌ها بتوانند درد را تسکین دهند و گاهی تأثیر چندانی بر شدت درد نداشته باشند.

بنابراین بهتر است آقایان در آغاز درد بیضه این داروها را یا با تجویز پزشک یا بدون نسخه مورد استفاده قرار دهند و اگر تفاوتی در میزان درد احساس نکردند، به سراغ بررسی و ریشه‌یابی تخصصی آن بروند. قرص‌هایی که عموما برای رفع درد بیضه مصرف می‌شوند عبارت‌اند از:

• استامینوفن
• ایبوپروفن
• آنتی ‌بیوتیک‌ها
• داروهای ضدالتهاب

درمان درد بیضه در طب سنتی

درمان درد بیضه سمت راست در طب سنتی، با داروهای گیاهی انجام می‌شود. داشتن مزاج بلغم، دلیل ایجاد درد در بیضه و مسائل گوناگون دیگر، همگی در انتخاب نسخه بسیار مؤثر هستند. اما در حالت کلی، یک سری روش‌های درمانی سنتی برای رفع درد بیضه‌ها وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است.

بعضی از درمان‌ها با خوردن داروهای گیاهی میسر می‌شود و بعضی دیگر با ضماد کردن ترکیبی از چند داروی گیاهی ممکن خواهد بود.

داروهای خوراکی

• ترکیب ۵۰ گرم مویز بدون هسته، ۵۰ گرم زیره و نیم لیتر آب انگور را به‌صورت روزانه یک فنجان در سه وعده مصرف کنید.
• مصرف ترکیب ۵۰ گرم پونه دشتی آسیاب شده همراه ۱۰۰ گرم قائوت، روزانه در سه نوبت و هر بار به اندازه یک قاشق چای‌خوری توصیه می‌شود.
• مصرف سه نوبت در روز به اندازه یک قاشق مرباخوری از ترکیب ۵۰ گرم صمغ صنوبر پودرشده، ۵۰ گرم موم و ۱۰۰ گرم روغن زیتون بکر می‌تواند به کاهش درد بیضه کمک کند.
• ۵۰ گرم کلم خشک، ۵ عدد انجیر با مقدار مشخصی آب ترکیب کنید و آن را سه بار در روز هر بار به اندازه یک قاشق غذاخوری استفاده کنید.
• ۵۰ گرم شنبلیله را با ۵۰ گرم بذر کتان آسیاب کنید و این ترکیب را به مخلوط ۱۰۰ گرم عسل و ۳۰۰ میلی‌لیتر آب اضافه کنید. با خوردن سه نوبت در روز از این ماده و هر بار یک قاشق مرباخوری، می‌توانید از شر درد بیضه خلاص شوید.
• ترکیب ۵۰ گرم هسته خرما، ۵۰ گرم بذر ختمی همراه ۲۰۰ گرم سرکه را سه بار در روز به اندازه یک قاشق غذاخوری میل کنید.
• آرد هسته خرما به اندازه ۵۰ گرم را ۵۰ گرم ختمی در ۱۰۰ گرم سرکه مخلوط کنید و آن را سه نوبت در روز به اندازه یک قاشق مرباخوری بخورید.
• ترکیب ۵۰ گرم از آسیاب برگ تمشک، ۵۰ گرم موم همراه ۵۰ گرم روغن گل محمدی و مصرف آن سه نوبت در روز به اندازه یک قاشق مرباخوری می‌تواند تسکین‌بخش درد بیضه باشد.

داروهای استعمال خارجی

• مزاج‌های دموی می‌توانند ترکیب بابونه، تخم کتان، برگ کلم خشک، مغز ناخنک و آویشن شیرازی یا ترکیب آرد باقلا، آرد جو، عدس، تخم گشنیز، برگ کاسنی، اسپرزه، تخم خرفه و برگ تاجریزی را روی محل درد یعنی بیضه‌ها ضماد کنند.
• مزاج‌های سوداوی باید با ترکیباتی از قبیل تخم شنبلیله، بابونه، برگ کلم، مقل ارزق، پیه مرغ اشق، مغز ساق گاو و اکلیل یا ترکیب سبوس گندم، سکنجبین و اشق ضمادی تهیه کنند و روی محل درد قرار دهند. همچنین پختن آرد نخود، آرد باقلا، مویز و آرد جو در روغن و استفاده از آن به عنوان ضماد، می‌تواند بخش عظیمی از درد را تسکین دهد. این نوع مزاج حتی با پاک‌سازی سودا هم می‌توانند تا حدی بر درد بیضه غلبه کنند.
• مزاج‌های بلغمی لازم است تا ۱۰ گرم از تمامی موادی مانند مقل، موم، تخم کتان، بابونه و مغز ناخنک را با هم بکوبند و در روغن، آب گل شب‌بو یا ترکیب سفیده تخم مرغ و آرد باقلا بپزند یا با پختن ۱۰ گرم بابونه، ختمی و مغز ناخنک در روغن بابونه، ضمادی تهیه کنند. البته برای این مزاج‌ها شستن بیضه‌ها با جوشانده آب نعناع و مرزنجوش می‌تواند بخشی از درد را تسکین ببخشد.

عمل جراحی بیضه‌ها

یکی دیگر از راه‌های درمان که آخرین مرحله محسوب می‌شود، جراحی است. البته در موارد حاد، پزشک جراحی را پیشنهاد می‌دهد. پیش از جراحی توصیه می‌کنیم با مشاوره آنلاین کلیه و مجاری ادراری در پذیرش ۲۴ مشورت کنید تا از عمل خود مطمئن شوید. رایج‌ترین جراحی‌هایی که برای رفع درد بیضه انجام می‌شود عبارت است از:

• جراحی پیچیدگی بیضه که در آن پزشک معالج، چرخش عروق یا خود بیضه را برطرف می‌کند و به درد بیضه‌ها پایان می‌دهد.
• جراحی خروج مایع اطراف بیضه که بیشتر در هنگام بروز مشکلاتی از قبیل هیدروسل و اسپرماتوسل انجام می‌شود. در طول این جراحی، مایع و اسپرم در اطراف بیضه تخلیه می‌شود و از تجمع آن جلوگیری خواهد شد.
• جراحی بیضه‌های نزول نکرده در سنین بالا بسیار نادر است اما غیرممکن نیست. در طول این جراحی، مشکل بیضه‌ سمت راست، چپ یا هر دو که وارد کیسه بیضه نشده‌اند، حل خواهد شد و دردی که ریشه در آن دارد، به پایان خواهد رسید.
• جراحی تکه‌برداری که اغلب در هنگام بروز قانقاریا انجام می‌شود. در این جراحی پزشک معالج، قسمتی از بافت مرده یا در حال مرگ بیضه را خارج می‌کند و با ادامه درمان از طریق پرتو یا شیمی درمانی، از پیشرفت این بیماری جلوگیری خواهد کرد.

زمان مراجعه به پزشک

شاید خیلی از آقایان بروز درد بیضه را یک امری طبیعی بدانند. اما از یک زمان به بعد که درمان‌های خانگی، طب سنتی، مصرف قرص و راهکارهای مختلف پاسخگو نبود، به ویزیت پزشک نیاز پیدا خواهند کرد. به عبارت دیگر زمان مراجعه به پزشک هنگامی است که:

• درد بیضه به صورت ناگهانی شروع شود و شدت پیدا کند.
• تب، حالت تهوع و استفراغ همراه درد بیضه باشد.
• کیسه بیضه ملتهب، قرمز و حساس به لمس شده باشد.
• توده در کیسه بیضه وجود داشته باشد.
• فرد در کیسه بیضه احساس سنگینی کند.
• یک ساعت بعد از آسیب دردناک، بیضه دچار تورم شده باشد.

در خیلی از موارد ممکن است آقایان مراجعه به دکتر برای بررسی دلیل و اقدام برای درمان درد بیضه چپ و زیر شکم را کاری خجالت‌آور بدانند و آن را انجام ندهند. در چنین حالتی، سایت و اپلیکیشن پذیرش ۲۴ می‌تواند بهترین انتخاب برای آن‌ها باشد. در این سایت چندین متخصص آنلاین کلیه و مجاری ادراری برای ارائه مشاوره آنلاین مشکلات کلیه و مجاری ادراری حاضر هستند. وب‌سایت و اپلیکیشن پذیرش ۲۴ توانسته است به‌صورت ۲۴ ساعته و آنلاین؛ امکان مشاوره آنلاین، تلفنی، متنی، صوتی و ویزیت غیرحضوری متخصصان کلیه و مجاری ادراری را فراهم کند.

مشاوره آنلاین اورولوژی