تنگی کانال مچ دست چیست؟ علائم، راه های درمان و تشخیص
درمان قطعی تنگی کانال مچ دست، مچ بند برای تنگی کانال مچ دست
فهرست مطالب
تنگی کانال مچ دست
تنگی کانال مچ دست یا همان سندرم تونل کارپال (CTS) در اثر فشار بر روی عصب مدیان ایجاد میشود. تونل کارپال یک گذرگاه باریک است که توسط استخوانها و رباطها در کف دست احاطه شده است. هنگامیکه عصب میانی آن به دلایلی مثل التهاب تاندونها یا تورم خود تونل فشرده میشود، علائمی مثل :
- بیحسی
- گزگز و ضعف در دست
- انگشتان به خصوص انگشت شست یا بازو بی حس میشود.
نوع آناتومی مچ دست، مشکلات سلامتی و انجام حرکات تکراری دست میتواند به بروز این مشکل کمک کند. انستیتوی ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، سندرم تونل کارپال را به عنوان شایعترین و شناخته شده ترین نوروپاتی که در آن اعصاب محیطی بدن فشرده یا آسیب میبینند، توصیف میکند.
به طور معمول مشکل تنگی کانال مچ دست در سنین ۴۵ تا ۶۴ سالگی ایجاد میشود و شیوع آن با افزایش سن افزایش مییابد. میتواند در یک یا هر دو مچ دست ظاهر شود و در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد.
سندرم تونل کارپال از نوع پیشرونده است و عدم درمان به موقع آن میتواند منجر به از کار افتادن کامل دست شود و بر کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارد. گاهی آسیب عصب مدیان به حدی است که ممکن است بیحسی دائمی در انگشتان و ضعف دائمی در عضلات به وجود آید.
خبر خوب این است که یک روند درمانی مناسب میتواند علائم گزگز و بی حسی را برطرف کرده و عملکرد طبیعی مچ دست را بازیابی کند. بنابراین به محض مشاهده علائم ذکر شده حتما به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
گفتگوی آنلاین با متخصص ارتوپدی
در مورد علائم تنگی کانال مچ دست بیشتر بدانید
اصولا علائم تنگی کانال مچ دست به تدریج ظاهر میشوند و شامل موارد زیر هستند:
- سوزن سوزن شدن یا بیحسی. ممکن است احساس سوزنسوزن شدن و بیحسی در انگشتان یا دست خود داشته باشید. معمولاً بیشتر انگشت شست و انگشت اشاره تحت تأثیر قرار میگیرند. احساس بیحسی یا گزگز ممکن است از مچ دست به سمت بازو حرکت کند. این علائم غالباً هنگام نگهداشتن فرمان، تلفن یا روزنامه بروز میکنند یا ممکن است شما را از خواب شبانه بیدار کنند.
- ضعف. ممکن است در دست خود احساس ضعف داشته باشید و در اثر آن اشیا را به طور ناگهانی رها کنید. این مسئله ممکن است به دلیل بیحسی در دست یا ضعف عضلات انگشت شست باشد که توسط عصب مدیان کنترل میشوند.
برای یک فرد مبتلا به تنگی کانال مچ دست باز کردن درب یک بطری نوشابه، دست زدن به دکمه ها یا تایپ کردن روی صفحه کلید میتواند یک چالش باشد. در صورت عدم درمان، عضلات قاعده انگشت شست ممکن است تحلیل روند و فرد دیگر نتواند گرما و سرما را با انگشت شست خود تشخیص دهد. علائم این سندرم معمولا پس از استفاده از دست آسیب دیده بدتر میشوند.
علت تنگی کانال مچ دست چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل میشوند؟
همانطورکه ذکر شد، تونل کارپال یک مجرای باریک و سفت از میان استخوانها و رباطها در قاعده دست است و عصب و تاندونهای میانی نیز درون آن قرار دارند. گاهی این مجرا باریکتر میشود زیرا تاندونها تحریک شده و ملتهب میشوند یا اینکه تورم دیگری باعث فشار بر عصب مدیان آن میشود.
کف دست، انگشت شست و سه انگشت دیگر توسط عصب مدیان کنترل میشوند. به همین دلیل است که بیحسی و گزگز در ۴ انگشت حس میشود و در انگشت کوچک علائمی دیده نخواهد شد. این عصب میانی همچنین عضلهای را کنترل میکند که انگشت شست را از طریق کف دست حرکت میدهد تا انگشت کوچک را لمس کند.
فشار بر روی این عصب میتواند منجر به درد، بیحسی و ضعف در مچ دست شود و این مسئله ممکن است باعث حرکت درد به سمت بازو و حتی شانه شود. تنگی کانال مچ دست میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. با اینحال، اگر شخص مرتباً از مچ دست یا انگشتان خود استفاده کند، به عنوان مثال هنگام تایپ کردن، احتمال بروز آن بیشتر است. گاهی اوقات، هیچ دلیل مشخصی برای آن وجود ندارد.
تصور میشود شایعترین دلایل بروز این سندرم عبارتند از:
- انجام مستمر کارهای تکراری با دست
- استفاده مکرر از ابزار دستی
- ارتعاش و لرزش مداوم دست
- استرس و فشار کاری
- بارداری، مثلا به دلیل اِدم یا احتباس مایعات
- آرتریت روماتوئید التهابی
- کمکاری تیروئید
- ضربه، مانند دررفتگی یا شکستگی مچ دست
- مشکلات ساختاری یا ضایعات در مفصل مچ دست
- بروز کیست یا تومور در تونل کارپال
- غده هیپوفیز بیش فعال
- هر نوع تورم یا التهاب در اطراف تاندونهای کف دست
با انواع تنگی کانال مچ دست آشنا شوید
همانطورکه ذکر شد تنگی کانال مچ دست یا سندرم تونل کارپال علل مختلفی دارد و هرکدام باعث بروز علائم و درد با شدت خفیف تا شدید میشوند. اولین علامت اغلب در طول شب یا هنگام بیدار شدن از خواب ظاهر میشود. بیمار ممکن است نیاز داشته باشد هنگام بیدار شدن از خواب دستهای خود را تکان دهد.
بنابراین امکان تشخیص انواع تنگی کانال مچ دست از روی شدت درد و نوع علائم بیمار نیز وجود دارد که پزشک متخصص ارتوپد در این مورد تجربه دارد.
فاکتورهای خطر بروز تنگی کانال مچ دست
اگر تنگی کانال دست درمان نشود چه می شود؟
تعدادی از فاکتورها اگرچه ممکن است به طور مستقیم باعث تنگی کانال مچ دست نشوند اما ممکن است خطر تحریک یا آسیب به عصب مدیان را افزایش دهند. فاکتورهای خطری مانند:
- فاکتورهای آناتومیک. شکستگی یا دررفتگی مچ دست یا آرتروز که باعث تغییر شکل استخوانهای کوچک مچ دست میشوند و میتوانند فضای داخل تونل کارپال را تغییر داده و به عصب مدیان فشار وارد کنند. افرادیکه بهصورت ژنتیکی مجرای کوچکتری دارند ممکن است زودتر به سندرم تونل کارپال مبتلا شوند.
- جنسیت. تنگی کانال مچ دست در زنان بیشتر دیده میشود. این مسئله ممکن است به این دلیل باشد که ناحیه تونل کارپال در زنان نسبت به مردان تا حدی کوچکتر است.
- آسیب به عصب. برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت، خطر آسیب عصبی از جمله آسیب به عصب مدیان را افزایش میدهند.
- شرایط التهابی. آرتریت روماتوئید و سایر شرایطی که منجر به التهاب سیستم اسکلتی عضلانی میشوند، میتوانند بر روی لایه اطراف تاندونهای مچ دست شما تأثیر بگذارند و به عصب مدیان فشار وارد کنند.
- داروها. برخی مطالعات ارتباطی بین تنگی کانال مچ دست و استفاده از آناستروزول، دارویی که برای درمان سرطان پستان استفاده میشود را نشان دادهاند.
- چاقی. چاقی در افزایش خطر ابتلا به این سندرم موثر است.
- احتباس مایعات. این مسئله ممکن است فشار داخل تونل کارپال را افزایش دهد و عصب مدیان را تحریک کند که در دوران بارداری و یائسگی شایع است.
- سایر شرایط پزشکی. برخی شرایط مانند یائسگی، اختلالات تیروئید، نارسایی کلیه و ورم لنفاوی، ممکن است احتمال تنگی کانال مچ دست را افزایش دهند.
چندین مطالعه ارزیابی کردهاند که آیا ارتباطی بین استفاده از رایانه و سندرم تونل کارپال وجود دارد یا خیر. برخی شواهد نشان میدهند که این مسئله فقط مربوط به استفاده از ماوس است و نه صفحه کلید. بااینحال، مدارک کافی برای پشتیبانی از این شواهد وجود ندارد.
آیا امکان پیشگیری از تنگی کانال مچ دست وجود دارد؟
هنوز هیچ استراتژی اثبات شدهای برای پیشگیری از تنگی کانال مچ دست وجود ندارد اما شما میتوانید با استفاده از روشهای زیر فشار روی دست و مچ دست خود را به حداقل برسانید:
- به آرامی کار کنید. مثلا اگر همیشه با صفحه کلید سر و کار است، به آرامی کلیدها را بزنید.
- استراحتهای کوتاه و مکرر داشته باشید. هر نیم ساعت یکبار به آرامی دستها و مچهای خود را کشیده و خم کنید.
- از خم کردن مداوم مچ دست خود به سمت بالا یا پایین خودداری کنید. میتوانید صفحه کلید خود را در ارتفاع آرنج یا کمی پایین تر تنظیم کنید.
- وضعیت خود را بهبود ببخشید. یک وضعیت نادرست میتواند شانهها را به سمت جلو متمایل کند، باعث کوتاه شدن عضلات گردن و شانه و فشرده شدن اعصاب گردن شود. این مسئله بر روی مچ دستان، انگشتان و دستان شما تأثیر میگذارد و باعث درد گردن میشود.
- نوع ماوس کامپیوتر خود را تغییر دهید. اطمینان حاصل کنید که موس کامپیوتر شما راحت است و مچ دست شما را خسته نمیکند.
- دستان خود را گرم نگه دارید. اگر در محیطی سرد کار میکنید به احتمال زیاد دچار درد و سفتی عضلات دست خواهید شد. اگر نمیتوانید دما را در محل کار کنترل کنید، دستکشهای بدون انگشت که دست و مچ شما را گرم نگه میدارند، بپوشید.
نحوه صحیح تشخیص تنگی کانال مچ دست
پزشک برای تشخیص تنگی یا گرفتگی کانال مچ دست ممکن است علاوه بر معاینه از شما سوالاتی کند و یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند:
- تصویربرداری اشعه ایکس. بعضی از پزشکان برای رد سایر دلایل درد مچ دست مانند آرتروز یا شکستگی، انجام تصویربرداری اشعه ایکس مچ دست آسیبدیده را توصیه میکنند. بااینحال، تنها انجام این آزمایش برای تشخیص سندرم تونل کارپال کافی نیست.
- الکترومیوگرافی. این آزمایش تخلیههای الکتریکی ریز تولید شده در عضلات را اندازهگیری میکند. در طول این آزمایش، پزشک شما یک الکترود با سوزن نازک را در عضلات خاص قرار میدهد تا فعالیت الکتریکی را هنگام انقباض و استراحت عضلات ارزیابی کند. الکترومیوگرافی میتواند آسیب به عضلات کنترل شده توسط عصب مدیان را شناسایی کند و همچنین ممکن است سایر شرایط را رد کند.
- بررسی هدایت عصبی. در نوعی الکترومیوگرافی، دو الکترود روی پوست شما چسبانده میشوند. به کمک یکی از آنها یک شوک کوچک از طریق عصب مدیان عبور داده می شود تا ببینید آیا تکانههای الکتریکی در تونل کارپال کاهش یافته است یا خیر. این آزمایش ممکن است برای تشخیص وضعیت شما و رد سایر شرایط استفاده شود.
انواع راههای درمان تنگی کانال مچ دست که باید بدانید
توصیه میکنیم این سندرم را در اسرع وقت پس از شروع علائم آن درمان کنید. در مراحل اولیه، کارهای سادهای که میتوانید برای خود انجام دهید ممکن است مشکل شما را برطرف کنند. مواردی مانند:
- دادن استراحتهای مکرر به دست حین کار
- اجتناب از انجام فعالیتهایی که باعث بدتر شدن علائم میشوند
- استفاده از کیسه یخ برای کاهش تورم مچ دست
انجام نوعی ورزش تنگی کانال مچ دست میتواند به رفع ناراحتی این سندرم کمک کند. بدین شکل که:
- دست خود را مشت کنید، درحالیکه پشت دست رو به پایین است حال انگشتان را به سمت بالا بیاورید. این کار را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
- در مرحله بعدی دوباره دست خود را مشت کنید و این بار بعد از باز کردن آن، تاآنجاییکه ممکن است انگشتان خود را بکشید. این کار را نیز ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
سایر گزینه های درمانی شامل آتلبندی مچ دست، مصرف داروها و جراحی است. اگر فقط علائم خفیف تا متوسطی دارید که در کمتر از ۱۰ ماه مدام عود میکنند، آتل بستن و سایر درمانهای محافظه کارانه به شما کمک خواهند کرد. اما اگر احساس بیحسی دائم در دستان خود دارید، باید به دکتر ارتوپد مچ دست و پا مراجعه کنید.
اگر این سندرم به موقع تشخیص داده شود، روشهای غیر جراحی زیر ممکن است به بهبود آن کمک کنند:
- آتلبندی مچ دست. آتل که مچ دست شما را در حالت بیحرکت نگه میدارد میتواند به رفع علائم گزگز و بیحسی در شب کمک کند.
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID). داروهایی مانند ایبوپروفن ممکن است در کوتاه مدت به تسکین درد کمک کنند. هنوز شواهدی وجود ندارد که این داروها میتوانند سندرم تونل کارپال را بهبود ببخشند.
- مصرف کورتیکواستروئیدها. پزشک شما ممکن است برای تسکین درد، نوعی از کورتیکواستروئیدها مانند کورتیزون را به دورن تونل کارپال تزریق کند. گاهی پزشک از سونوگرافی برای هدایت این تزریقات استفاده میکند. کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب و تورم میشوند. در نتیجه فشار بر روی عصب میانی مدیان را کاهش میدهند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی به اندازه انواع تزریقی برای درمان سندرم تونل کارپ موثر نیستند.
اگر تنگی کانال مچ دست به علت آرتریت روماتوئید یا آرتریت التهابی دیگری ایجاد شود، در این صورت درمان آرتروز میتواند علائم این سندرم را کاهش دهد.
اگر علائم شما شدید باشد یا به درمانهای دیگر پاسخ ندهد، ممکن است روش جراحی مناسب باشد. هدف از جراحی تونل کارپال کاهش فشار بر روی عصب مدیان به کمک قطع رباط است. جراحی آن ممکن است به دو روش مختلف زیر انجام شود:
- جراحی آندوسکوپی. جراح شما از دستگاه آندوسکوپ استفاده میکند که دوربین کوچکی به سر آن متصل است و امکان دیدن داخل تونل کارپال را فراهم میکند. جراح رباط را از طریق یک یا دو برش کوچک در دست یا مچ شما برش میدهد. برخی از جراحان ممکن است به جای آندوسکوپ از سونوگرافی برای هدایت ابزاری جهت قطع رباط استفاده کنند. جراحی آندوسکوپیک ممکن است درد کمتری نسبت به جراحی باز در چند روز یا هفتههای اول پس از جراحی داشته باشد.
- جراحی باز. جراح شما در مسیر تونل کارپال یک برش در کف دست ایجاد میکند و رباط را برش میدهد تا عصب آزاد شود.
قبل از جراحی درباره خطرات و مزایای هر روش با جراح خود صحبت کنید. خطرات هر دو روش جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزاد شدن ناقص رباط
- عفونت زخم
- تشکیل اسکار
- آسیب به اعصاب یا رگهای خونی
در طی روند بهبودی پس از جراحی، بافتهای رباط به تدریج دوباره رشد میکنند درحالیکه فضای بیشتری برای عصب فراهم میشود. این روند بهبودی به طور معمول چندین ماه طول میکشد اما پوست در عرض چند هفته بهبود مییابد.
پزشک پس از اطمینان از بهبودی رباط، شما را به استفاده تدریجی از دستها تشویق میکند. معمولا درد و ضعف شما در اثر تنگی کانال مچ دست پس از گذشت چند هفته تا چند ماه از جراحی برطرف میشود. دکتر فیزیوتراپ مچ دست و پا میتواند در مسیر بهبود با فیزیوتراپی به شما کمک کند.
درمان تنگی کانال مچ دست با داروهای گیاهی
گیاه آفریقایی پنجه شیطان و ریشه آن یکی از بهترین گزینهها برای فیزیوتراپی تنگی کانال مچ دست است. شما میتوانید عصاره آن را تهیه کنید و در قالب دمنوش هر روز به میزان کمی مصرف کنید. از دیگر گیاهان موثر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسفند
- زردچوبه
- رزماری
درمان تنگی کانال مچ دست در طب سنتی
متخصصان طب سنتی معتقد به ماساژ آرام مچ دست با روغن کرچک یا زیتون هستند زیرا میتواند التهاب نواحی مختلف آن را کم کند. خوردن محلول سرکه آب، انگبین و اسپند نیز به مدت ۴۰ شب بسیار موثر است. میتوانید کمی پودر زردچوبه را با شیر گرم مخلوط کنید و روزانه میل کنید. حجامت سرشانهها و ساعد به کاهش فشار عصب مدیان کمک زیادی میکند.
گفتگوی آنلاین با متخصص طب سنتی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم و نشانههای سندرم تونل کارپال که معمولا در فعالیتهای طبیعی و الگوی خواب شما تداخل ایجاد میکنند، به پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام سندرم تونل کارپال با استفاده از فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی میتواند منجر به بهبود قابل توجهی در طولانیمدت شود و علائم را از بین ببرد. در صورت عدم درمان باید احتمال آسیب دائمی به عصب و عضلات دست را بدهید.
درصورتیکه شرایط مراجعه حضوری ندارید، از صدها پزشک آنلاین متخصص استخوان و ارتوپد، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاورههای ایشان استفاده کنید.
مشورت با فیزیوتراپیست برای درمان
هیچکدوم از اینها درمان نیستند، روپوشی علایم هستند!!
من ۳۸ساله هستم دستم شب خواب میرفت میزدم زمین دیروز دکتر فوق رفتم عصب عضله نوشت جفت دستم گرفتگی داشت گفت چون سنت بالا نیست تزریق انجام میدم اگر باز نشه باید عمل بشی دارو هم داده گفته کار سنگین نباید دوهفته انجام بدی
سلام هزینه عمل عصب دست چقدر هست البته از دوجا گفتن باید عمل شود ازناحیه مچ و ارنج
سلام من مچ دستم رو با تیغ زدم و بیمارستان بخیه زدن ۳۶روز قبل کف دستم و کف انگشت شستم تقریبا حس ندارد آیا ممکن هست که عصب دستم رو زدم باشم
جواب بدید که ما هم مشکلمون همینه
بقیه را جوایب ندادن من چی بپرسم احه
سلام من ۴۰ سال دارم سه سالی بود که انگشتان دست راستم گاهی موقع کارکردن وخواب سر میشد وگزگز میکرد ولی الان چند ماهه که هرشب در خواب سر میشه ویا وقتی گوشی یا چیزی دست میگیرم دستم سریع سر میشه مچ دستم هم وقتی تکان میدم یا کاری انجام میدم درد میگیره
سلام یکی از روشهای طب سنتی ماساژ هست ، خیلی ساده ۴ مرحله داره ۱_ روی کانال به سمت ماهیچه انگشت شست با سه انگشت ماساژ میدیم که درمانگر احساس داغی کند ۲_ رگ یا ربانی که متصل به انگشتان هست پیدا میکنیم و فشار میدیم که احساس برق گرفتگی بده ۳_ کف دست رو با انگشت شست فشار میدیم و به درمانجو میگیم تمام بندهای انگشتان را با انگشت شست لمس کنه ۴_ انگشت شست و دو انگشت کنارش رو محکم نگه میداره مثل گرفتن خودکار که درمانگر به سمت بیرون بکشه با فاصله سه بار در روز تکرار کنه بمدت …. حجامت ساعد ، مصرف سرکه سیب برای بعضی سازگار هست و زردچوبه و شیر داغ
سلام و عرض ادب مسکن قوی و اثر بخش برای درد سندرم تونل کارپال معرفی بفرمایید.درد مزمن بهمراه سوزش شدید و بی حسی انگشتان .سپاس فراوان
سلام ما پول نداریم که ویزیت دکتر بدیم ، مامانم سندروم تونل کارپال داره روش های خانگی رو انجام دادیم براش ، چ راه حلی پیشنهاد میکنید که دستش خوب بشه روش کم هزینه ای باشه چون پدرم حاضر نیست هیچگونه هزینه ای رو برا سلامتی مادرم بده خودمم دانشجو هستم هیچگونه درآمدی ندارم ممنون میشم روش ساده و موثری رو برا بهبود مادرم پیشنهاد بدید
الان منم همچین مشکلی پیش اومده چیکارکنیم کانال دستم گرفتگی داره
سلام ؛ وقت بخیر
دخترم ۱۳ سالشه ، حدود پنج شش ماهی بود که درد دست چپ داشت بعد یه سری معاینات و نوار عضله ظاهراً تشخیص گرفتگی کانال دست بود ، متاسفانه بدجور نگرانم کرده
ممنون میشم راهنمایی کنین
میخواستم ببینم ایا علت بی حسی پوست روی دستم از همین تنگی کانال عصب دستمه؟؟
برای یکدست ۲۵ میلیون گرفت؟
سلام من خانمی ۵۵ ساله هستم دست راستم چند ساله که گزگز میکنه یبار با فیزیوتراپی بهتر شدم ولی اخیرا دوباره مثل قبل بی حس میشه نوار عصب گرفتم دکتر میگه عمل داره ایا غیر از جراحی درمانی داره؟ در ضمن الان سه روزه که پوست روی دستم بی حس شده و حسه لامسه نداره ممنون میشم سوال منا پاسخ دهید
سریع عمل کن من عمل کردم
سلام بانو،،من هردو دستم این مشکل رو داشتن..ولی نتونستم هردو رو همزمان جراحی کنم چون باید دو ماه سرکار نمیرفتم،مجبورشدم دست چپم رو جراحی نم که خوشبختانه خخوب شد ولی چند ماهه دست راستم امانم رو بریده و شب تا صبح خواب ندارم از درد شدید،،بهترین گزینه عمل کردنه و خیلی هم عمل ساده ای هست
عزیزم میشه اسم پزشکتون وآدرس بگید
سلام من خانمی ۴۴ ساله هستم و مدت یک ماه هست که انگشتان دستم ،خصوصا انگشت کوچک و دومی آن بی حس هستن ، دارویی هست که این مشکل را برطرف کند
سلام من خانم ۶۹هستم یکسال قبل کروناگرفتم،بعد ازمدتی دستم خصوصا انگشتانم بیحس وعضله شستم ازبین رفته مقدرت ندارد
سلام
مادر من ۸۰ سال دارن و تقریبا دو سه ماهه که دستشون بی حس شده درد ، گرما و سرما رو حس نمی کنه و دستشون قدرت نداره ، وسایل از دستشون می افته ، به پزشک هم مراجعه کرده و پزشک به هر دست آمپول زده ولی اصلا فرق نکرده و خوب نشده ، درمانش چیه؟
سلام دیگر تلاش نکن آخر عمرش است
سلام خوبی
سلام،میخوام در بعث شرکت کنم