علت التهاب چشم کودکان چیست؟ معرفی انواع راه های درمان آن

آیا التهاب چشم کودکان نشانه خطرناکی است؟

التهاب قسمت‌های داخلی چشم ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. گاهی تنها در نتیجه یک آسیب، التهاب، عفونت یا مشکلات خودایمنی و در برخی از مواقع هم به دلایل ایدیوپاتیک یا ناشناخته ممکن است شاهد التهاب چشم کودکان و نوجوانان باشید. دقت داشته باشید که در مواردی این التهاب درمان نشده می‌توانند به نابینایی منجر شوند.

برای این که با علت التهاب چشم کودکان آشنا شوید بهتر است در ابتدا با ساختار و عملکرد چشمان آشنا گردید.

ساختمان و عملکرد چشم

عملکرد چشم همانند عملکرد درون یک دوربین است. در مقابل چشم پرتوهای نوری از طریق قرنیه و مردمک دریافت می‌شود. مردمک در وسط عنبیه یا بخش رنگدانه‌ای چشم قرار دارد و میزان نور ورودی به چشم را تعیین می‌کند. سپس عدسی‌های واقع شده در آن نور ورودی را از یک مایع شفاف به نام زجاجیه عبور داده و بر روی شبکیه متمرکز می‌کنند. زجاجیه در بخش جلویی چشم یا حفره قدامی قرار دارد. شبکیه یک لایه نازک از بافت است که پوشش داخلی پشت چشم را تشکیل می‌دهد.

شبکیه همانند فیلمی در دوربین عمل کرده و نور را به تصویر تبدیل می‌کند. بدین صورت که پرتوهای نوریی را به تکانه‌هایی تبدیل می‌کند که در امتداد عصب بینایی به سمت مغز حرکت می‌کنند. مغز تصاویر ارسالی از هر دو چشم را ادغام کرده و آنها را به عنوان یک تصویر منفرد و سه بعدی تفسیر می‌کند. این فرآیند به ما امکان می‌دهد تا عمق و فاصله را درک کنیم. چنانچه هر یک از قسمت‌های چشم آسیب ببیند، تغییراتی در بینایی ایجاد خواهد شد.

التهاب چشم چیست؟

التهاب قسمت‌های داخلی چشم، یووئیت (Uveitis) نامیده می‌شود. قسمت‌های رنگی چشم شامل بخش زیر می‌گردد:

• عنبیه (بخش رنگی چشم)
• جسم مویی (که مایع داخل چشم را تولید کرده و حرکت عدسی را کنترل می‌کنند)
• مشیمیه (که کره چشم را از عنبیه تا اطراف چشم می‌پوشاند)

بسته به اینکه کدام قسمت از چشم تحت تأثیر التهاب قرار گرفته باشد، یووئیت ممکن است به عنوان ایریتیس (iritis) یا ایریدوسیکلیت (iridocyclitis) نیز شناخته شود.

علت التهاب چشم کودکان

التهاب پلک بالای چشم و یووئیت می‌تواند در اثر عفونت، آسیب یا یک بیماری خودایمنی یا التهابی ایجاد شود. با این حال، بسیاری از اوقات نمی‌توان علت دقیق بروز این اتفاق را شناسایی کرد. در چنین شرایطی یووئیت از نوع ایدیوپاتیک و غیر عفونی شناخته می‌شود. برای پی بردن به علت دقیق التهاب چشم فرزندتان بهتر است به سرنخ‌های زیر توجه کنید. این موارد تا حدود زیادی می‌توانند راهنمای شما در تشخیص علت آن باشند.

• ورم یک چشم اغلب به دلیل نیش حشره رخ می‌دهد. نیش پشه یک علت شایع آن است. این حالت همچنین می‌تواند در اثر انتقال یک ماده محرک مانند غذا توسط دست به چشم صورت گیرد. در صورت وجود جای نیش در سایر نقاط بدن بایستی به نیش پشه مشکوک شوید. نیش حشرات در نقاط بالای صورت می‌تواند باعث تورم پلک شود. این شرایط می‌تواند تا چند روز ادامه‌دار باشد. به دنبال نیش حشرات، ورم می‌تواند به رنگ صورتی و همچنین با اندازه بزرگ ایجاد شود. بروز این ورم بزرگ در سنین ۱ تا ۵ سالگی شایع است.
• ورم هر دو چشم معمولاً به دلیل گرده‌های موجود در هوا رخ می‌دهد. این مواد شامل گرده درخت، چمن یا علف‌های هرز می‌شود. این گرده‌ها در هوا شناور بوده و قابلیت جابجایی صدها مایل را دارند. خارش نیز تورم را تشدید می‌کند.
• ورم صورت معمولاً به دلیل واکنش‌های آلرژیک به مواد بلعیده شده رخ می‌دهد. به عنوان مثال این مواد آلرژیک در غذاها یا داروها یافت می‌شوند. حتی این امکان وجود دارد که بخشی از یک واکنش شدید آلرژیکی باشد.
• واکنش‌های آلرژیک به قطره‌های چشمی آنتی بیوتیکی می‌تواند باعث ورم شدید هر دو چشم شود.
• خارش و التهاب دور چشم با پلک‌های متورم ناشی از نیش حشرات، گرده‌ها یا سایر مواد آلرژی‌زا هستند.
• پلک‌های متورم ناشی از عفونت پلک، در هنگام لمس کردن دردناک و حساس خواهند بود.

علت ورم یک چشم

• مالش چشم. هر نوع مالشی می‌تواند به پف‌کردگی پلک‌ها منجر شود. این شرایط اغلب، با ایجاد یک محرک در چشم شروع می‌شود. کودکان خردسال اغلب با دست‌های کثیف چشمان خود را لمس می‌کنند، به همین ترتیب ممکن است ترکیبات غذایی نیز وارد چشم شوند.
• نیش پشه در نزدیکی چشم. بافت‌های شل‌شده چشم در اثر نیش حشره به راحتی متورم می‌شوند.
• درماتیت تماسی نزدیک چشم. یک نمونه از این موارد پیچک سمی است.
• آسیب نزدیک چشم. این وضعیت قادر است باعث کبودی و تورم شود.
• گل مژه. این وضعیت نوعی عفونت جزئی در مژه است.
• داکریوسیستیت. این وضعیت به عفونت کیسه اشکی در گوشه چشم اطلاق می‌شود.
• عفونت سینوسی اتموئید. این وضعیت جدی باعث تورم و قرمزی چشم می‌گردد. سینوس اتموئید در پشت چشم واقع شده است.
• سلولیت پری اوربیتال. این وضعیت جدی نوعی عفونت باکتریایی پلک بوده و ناشی از انتشار عوامل باکتریایی از زخم عفونی مجاور یا نیش حشره می‌باشد. در این شرایط پلک چشم بسیار قرمز شده و در هنگام لمس کردن بسیار دردناک خواهد بود.

علت ورم هر دو چشم

• ورم ملتحمه آلرژیک. خارش چشمان صورتی به دلیل گرده یا شوره سر حیوانات خانگی اتفاق می‌افتد.
• کنژونکتیویت ویروسی. علامت اصلی این شرایط، چشمانی قرمز همراه با سرماخوردگی است.
• کنژونکتیویت باکتریایی. علامت اصلی این وضعیت چرک زرد رنگ در یک یا هر دو چشم است و پلک‌ها ممکن است بسته دیده شوند.
• ادم. ادم وضعیت جدی تلقی می‌شود که در آن مایعات در بافت‌های بدن محبوس می‌گردند. در اثر نیروی جاذبه این مایعات به صورت ورم در پاها ظاهر می‌شود و سپس در هنگام دراز کشیدن این مایع در اطراف هر دو چشم جمع می‌شوند. این شرایط ناشی از نارسایی کلیه، قلب یا کبد است.
• آنافیلاکسی. آنافیلاکسی یک وضعیت بسیار جدی به حساب می‌آید چرا که از نوع یک واکنش آلرژیک بسیار شدید و تهدید کننده حیات تلقی می‌شود. این تحریکات ممکن است توسط غذاها، داروها و نیش زنبور ایجاد شود. به دنبال این شرایط علائم جدی مانند مشکل در تنفس یا بلع ظاهر می‌گردد و کهیر تقریبا در تمامی موارد وجود دارد.

علائم التهاب چشم کودکان

گاهی اوقات علائم یووئیت ممکن است چندان آشکار نباشد. در برخی موارد کودکان ممکن است از نور آزاردهنده چشم یا تاری دید شکایت کنند. چشمان کودک شما ممکن است قرمز یا کدر به نظر برسند. با این وجود، این علائم معمولاً به اندازه‌ای آهسته پیشرفت می‌کنند که آسیب دائمی چشم ممکن است قبل از مشاهده هرگونه مشکل بینایی رخ دهد. اما به طور کلی برخی از علائمی که ممکن است در فرزندتان مشاهده کنید عبارت‌اند از:

• ورم پلک‌ها یا ناحیه اطراف چشم‌ها
• ورم بدون قرمزی ناحیه سفیدی چشم یا صلبیه
• بدون ترشحات چرکی زرد یا سبز

مقیاس ورم چشم

خفیف: پف‌کردگی پلک مشاهده می‌شود، اما امکان باز کردن عادی چشم‌ها نیز وجود دارد.

متوسط: کمی بیشتر از حالت پف‌کردگی مشاهده می‌شود، اما چشم‌ها هنوز کمی باز هستند.

شدید: ورم پلک باعث بسته یا نیمه بسته شدن چشم‌ها شده باشد.

به منظور تشخیص مشکلات چشمی و جلوگیری از ایجاد آسیب دائمی، کودک شما نیاز به معاینه چشمی مکرر با چشم پزشک دارد. بدین منظور شما می‌توانید از خدمات دکتر اطفال آنلاین پذیرش ۲۴ استفاده نمایید.

چشم پزشک چه کاری انجام می‌دهد؟

متخصص چشم، پزشکی است که در حوزه تشخیص و درمان بیماری‌های چشمی فعالیت می‌کند. بهتر است به این موضوع دقت کنید که چشم پزشک حوزه کاری متفاوت از اپتومتریست یا بینایی سنج‌ها دارد. بینایی سنج‌ها درمان‌های مورد نظر را به شما تجویز نخواهند کرد.

معاینه چشم که توسط چشم پزشک صورت می‌گیرد بدون درد بوده و بیشتر از چند دقیقه به طول نمی‌انجامد. حتماً داروهای مصرفی کودک‌تان را با چشم پزشک در میان بگذارید. در صورتی که کودک شما تحت نظر روماتولوژیست است، می‌توانید نام داروها، دوزها و دلیل تجویز آنها را از پزشک جویا شوید.

چشم پزشک قبل از شروع به معاینه چشم، قطره‌هایی را به درون چشمان کودک شما می‌ریزد که ممکن است با کمی سوزش همراه باشد تا مردمک‌ها بزرگ‌تر شوند. گشاد کردن مردمک چشم‌های کودک به پزشک کمک می‌کند تا داخل چشمان او را به وضوح ببیند. یک معاینه میدان بینایی نیز ممکن است برای تشخیص تغییرات بینایی صورت گیرد.

برای تشخیص التهاب چشم کودک، چشم پزشک از میکروسکوپ خاصی به نام لامپ شکاف استفاده می‌کند. این دستگاه پرتو نازکی از نور را به یک چشم می‌تاباند تا پزشک بتواند با وضوح بیشتری داخل چشم‌ها را مشاهده کند. شما می‌توانید در راستای درمان عیوب چشمی از خدمات مشاوره آنلاین چشم پزشک پذیرش ۲۴ استفاده نمایید.

نقش روماتولوژیست در درمان التهاب چشم کودکان

روماتولوژیست‌ها در مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری‌های چشمی، زمانی که کنترل بیماری چشمی دشوار باشد، مشارکت می‌کنند. روماتولوژیست‌ها قادر به تشخیص بیماری‌های خود ایمنی و التهابی هستند. متخصصین روماتولوژی قادرند بیماران را از نظر شرایط سیستمیک که می‌تواند با التهاب چشم همراه باشد، ارزیابی کنند.

پزشکان روماتولوژی همچنین قادرند اطلاعات زیادی در مورد داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که ممکن است برای درمان بیماری استفاده شوند را در اختیار شما قرار دهند. از طرفی متخصصین روماتولوژی می‌توانند عوارض جانبی بالقوه داروهای مصرفی را نیز کنترل کنند. نقش روماتولوژیست در مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری التهابی چشم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده، بنابراین پیگیری منظم در این باره ضروری خواهد بود.

درمان التهاب چشم کودکان

در صورتی که مشکلات و التهاب چشمی رخ داده باشد، روماتولوژیست و چشم ‌پزشک برای جلوگیری از آسیب دائمی چشم راه‌های درمانی مختلف را مورد بحث قرار خواهند داد.

اگر یووئیت و التهاب چشم کودکان تشخیص داده شود، ممکن است انواع مختلفی از قطره‌های چشمی به منظور درمان و کنترل این شرایط تجویز شوند. این احتمال وجود دارد که به منظور باز نگه داشتن مردمک‌ها و کمک به جلوگیری از ایجاد اسکار، قطره‌های چشمی تجویز شوند. قطره‌های استروئیدی ممکن است برای کاهش ورم و التهاب چشم کودکان تجویز شوند. با این حال، استفاده طولانی مدت از قطره‌های چشمی استروئیدی می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی مانند گلوکوم و آب مروارید به همراه داشته باشد.

اگر قطره‌های چشمی در کاهش التهاب موثر نباشند، ممکن است داروهای استروئیدی خوراکی تجویز شوند. متوترکسات خوراکی یا تزریقی در حال حاضر اغلب برای درمان التهاب قابل توجه چشم استفاده می‌شود، بنابراین می‌توان از عوارض جانبی طولانی مدت استروئیدها پیشگیری کرد. در موارد التهاب شدید چشمی، ممکن است داروهای بیولوژیک جدید مانند اینفلیکسیماب یا آدالیموماب مورد استفاده قرار گیرند. نظر متخصص چشم اطفال و در این موارد شدیدتر نظر متخصص و فوق تخصص انحراف چشم کودکان کمک‌کننده است.

عوارض التهاب چشمی در کودکان

اگر التهاب به موقع تشخیص داده نشده و تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است زخم و مشکلات بینایی ایجاد شود. گلوکوم، آب مروارید و آسیب دائمی بینایی از جمله نابینایی همگی عوارضی هستند که می‌توانند در اثر یووئیت شدید رخ دهند.

مشاروه آنلاین متخصص کودک برای درمان التهاب چشم

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• ورم شدیدی که باعث بسته شدن نیمه و یا کامل هر دو چشم شود.
• ورم شدیدی که باعث شدن نیمه و یا کامل یک چشم همراه با تب شود.
• ورم پلک بالای چشم کودک به صورت بسیار قرمز، متورم و همراه با تب باشد.
• از دست دادن بینایی یا دو‌بینی اتفاق بیفتد.
• فرزند شما بسیار بیمار به نظر می‌رسد و یا این گونه رفتار می‌کند.
• تصور شما بر این است فرزندتان دچار مشکل جدی شده است.

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در کمتر از ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• ورم شدیدی که باعث بسته شدن کامل یا نیمه یک چشم بدون تب شده باشد.
• التهاب پلک بالای چشم به صورت بسیار قرمز، متورم و بدون تب باشد.
• پلک دردناک یا بسیار حساس شده باشد.
• مچ پا یا خود پا متورم شده باشد.
• درد یا فشار سینوسی در نزدیکی استخوان گونه یا چشم احساس شود.
• ورم متوسط با چشم کمی باز مشاهده شود اما استثنایی که در این میان وجود دارد نیش پشه است.
• تصور شما بر این است که فرزند شما نیاز به بررسی دارد.

اما در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر می‌توانید با دکتر اطفال آنلاین پذیرش ۲۴ برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر در ارتباط باشید:

• ورم خفیف یا پف‌کردگی یک یا هر دو چشم که بیشتر از ۳ روز به طول بینجامد.
• ورم مزمن پلک که بدون هیچ دلیل قابل توجیهی رخ دهد.
• شما سوالات یا نگرانی‌های بیشتری در رابطه با علت خارش و التهاب دور چشم فرزندتان دارید