علل حرکت زیاد جنین چیست؟ تکان خوردن زیاد جنین چه نشانه ای دارد؟

علت زیاد شدن حرکات جنین چیست؟ آیا خطرناک است؟

معمولا مادرانی که برای اولین بار باردار می‌شوند، در مورد اینکه چه چیزی در طول بارداری طبیعی است و چه چیزی طبیعی نیست، سؤالاتی دارند. یکی از رایج‌ترین سوالات در مورد میزان و نحوه حرکات جنین در رحم است. اغلب مادران می‌توانند از ۷ هفتگی، حرکات آرام جنین را احساس کنند. با شروع هفته ۲۰ ام شدت حرکات بیشتر می‌شود. اما حرکات زیاد جنین نشانه چیست؟ علت حرکات زیاد جنین در هفته‌های آخر چه چیزی است؟ آیا این مسئله جای نگرانی دارد؟

اصولا منظور از حرکات جنین، حرکات عضلانی جنین در حال رشد در داخل رحم مادر است. این حرکات ممکن است در ابتدا نوعی انعکاس در پاسخ به نویز یا لمس باشند. جالب است بدانید که همه حرکات جنین شبیه به هم نیستند.

در ابتدا مادر ممکن است حرکات بال بال زدن را احساس کند که بعداً به لگدهای قوی‌تری تبدیل می‌شود و سپس متوجه می‌شود که کودک در حال چرخیدن، غلت زدن یا تکان خوردن است.

از نظر پزشکان بیشتر از حرکت زیاد جنین، کاهش حرکت جنین جای نگرانی دارد. در ادامه به دلایل احتمالی حرکت زیاد جنین اشاره خواهیم کرد.

نحوه تکامل حرکات طبیعی جنین در طول بارداری

اصولا شما باید از الگوی حرکات جنین خود آگاه باشید تا در صورت بروز هرگونه تغییر به پزشک یا ماما اطلاع دهید. از انواع حرکات طبیعی نوزاد در ماه‌های مختلف بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معمولا قبل از هفته ۹ ام تمام اندام‌ها با هم حرکت می‌کنند، زیرا اعصاب هنوز در حال تکامل هستند. در این شرایط، جنین سر و پشت خود را قوس می‌دهد.
• در هفته ۹ ام خمیازه کشیدن و کشش بدن در سونوگرافی قابل مشاهده است.
• در هفته ۱۰ ام پس از لقاح، ممکن است اندام‌ها به طور جداگانه حرکت کنند.
• در هفته ۱۱ ام کودک می‌تواند دهان خود را باز کند و انگشتان خود را بمکد.
• در ۱۲ هفتگی، می‌توان مشاهده کرد که نوزاد مایع آمنیوتیک را می‌بلعد.
• در ۱۳ هفتگی، کودک به شدت دست‌ها و پاها را با لگد و ضربات تکان می‌دهد و همچنین می‌تواند به لمس پوست شکم توسط مادر پاسخ دهد.
• در هفته ۱۴ تا ۲۰ ام دیگر مادر می تواند حرکات شدید جنین را در وجود خود احساس کند.
• از هفته ۲۰ ام تا ۳۶ ام، انواع حرکات ضعیف، قوی و چرخشی جنین احساس می‌شوند. زیرا کودک تمام مفاصل و ستون فقرات را حرکت می‌دهد. معمولا الگوی حرکت در طول روز تغییر می‌کند. حرکات ضعیف به‌تدریج در طول زمان کاهش می‌یابند، درحالی‌که حرکات قوی و چرخشی مدام تکرار می‌شوند.
• در هفته ۲۸ ام همه نوزادان در اثر احساس صدای بلند، حرکت ناگهانی یا احساس افتادن دچار وحشت می‌شوند و هر دو دست و پای خود را به سمت قفسه سینه می‌آورند.
• در سه ماهه سوم، کودک حرکاتی مشابه با دوچرخه‌سواری از خود نشان می‌دهد که برای وارونه شدن به‌منظور زایمان طبیعی لازم است. در این زمان به‌دلیل فضای اندک و بزرگ‌تر شدن کودک، حرکات اندکی محدود می‌شوند.

به طور کلی، الگوی حرکات جنین در طول بارداری ثابت نیست. از هفته بیستم تا هفته سی و ششم یا سی و هفتم در ابتدا عمدتا حرکات ضعیفی وجود دارند. این‌ها به‌تدریج کاهش می‌یابند و حرکات قوی و چرخشی افزایش می‌یابند. از هفته سی و ششم یا سی و هفتم تا زایمان، این حرکات قوی و چرخشی دوباره کاهش می‌یابد، درحالی‌که حرکات ضعیف افزایش می‌یابند.

حرکات زیاد جنین نشانه چیست و آیا جای نگرانی وجود دارد؟

به گفته متخصصان، حتی جنین در حال رشد نیز نیاز به ورزش کردن دارد. ممکن است مادران انتظار داشته باشند که فرزندشان فقط گهگاهی حرکت کند، اما گاهی حرکت زیاد جنین نشانه روند طبیعی رشد سیستم اسکلتی-عضلانی او است.

تحقیقات نشان داده‌اند که حرکت مکرر جنین در رحم به استخوان‌ها، مفاصل و عضلات کودک اجازه می‌دهد تا به‌درستی رشد کنند. به طور متوسط نوزادان در زمان‌های بیداری ۱۰ بار در ساعت لگد می‌زنند. یعنی به طور کلی، چیزی حدود ۱۰۰ بار انواع حرکت در روز می‌شود. با این حال، برخی از نوزادان فعال‌تر از بقیه هستند.

پزشکان اغلب به مادران باردار توصیه می‌کنند که اگر متوجه حرکت زیاد جنین، ماه آخر بارداری می‌شوند، خیلی نگران نباشند. زیرا با بزرگتر شدن جنین فضا برای او محدود می‌شود. از دیگر دلایل رایج که ممکن است مادر متوجه حرکت زیاد جنین شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• همانطورکه کودک رشد می‌کند، شروع به فعال شدن می‌کند. خانم‌هایی که برای اولین بار است که مادر شده‌اند، ممکن است در این شرایط احساس کنند که کودک بیش‌ازحد معمول لگد می‌زند. به خاطر داشته باشید که تعیین یک روند طبیعی فعالیت برای جنین در رحم، کمی زمان می‌برد.
• نوزادان بعد از خوردن غذا بیشترین تحرک را دارند. معمولا مادر با شکم پر بیشتر حرکات کودک را احساس می‌کند، زیرا فضای کلی کمتری برای حرکت کودک وجود دارد.
• گاهی افزایش اضطراب روانی مادر منجر به افزایش درک فعالیت جنین می‌شود.
• در مورد حرکت زیاد جنین و جنسیت، باید بدانید که معمولا پسران بیشتر از دختران حرکت می‌کنند.

اگر حرکات زیاد جنین شما به دلایل ذکر شده باشد، جای نگرانی نیست و حتی نشانه سلامت جنین است.

علت حرکات زیاد جنین در شب چیست؟

اصولا حرکات جنین ریتم زمانی خاص خود را دارند. جنین اغلب بین ساعات ۹ صبح تا ۲ بعدازظهر و ۷ بعد از ظهر تا ۴ صبح بیشترین فعالیت را دارد. گاهی در ماه آخر بارداری، کودک در طی خواب سبک خود بیشترین میزان لگد زدن را دارد.

جنین در چرخه‌های خواب کمتر حرکت می‌کند. هر چرخه خواب به طور کلی ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد، اما ممکن است تا ۹۰ دقیقه نیز طول بکشد. معمولا چرخه‌های استراحت جنین با مادر هماهنگ نیست.

علت افزایش ناگهانی حرکات جنین

در واقع شما زمانی باید از حرکت زیاد جنین خود نگران باشید که همه چیز تا حداقل ماه ششم بارداری تحت نظر پزشک طبیعی بوده است و مثلا ناگهان با حرکات زیاد جنین در هفته ۲۵ ام یا حرکت زیاد جنین در هفته ۳۹ ام مواجه شده‌اید.

بنابراین، روی میزان و نوع حرکات جنین در ماه ششم بارداری و پس از آن دقت بیشتری کنید. بهترین کار برای تخمین تعداد حرکات جنین این است که بعد از صرف غذا یک ساعت به سمت پهلو چپ بخوابید. در مدت این یک ساعت باید حداقل ۵ بار حرکت جنین را احساس کنید. اگر به بیش از ده حرکت برسد باید به پزشک مراجعه کنید.

تجربه نشان داده است که تغییرات در حرکت جنین، با افزایش خطر مرده‌زایی بعد از هفته ۲۸ ام بارداری همراه است. اگرچه پدیده مرده‌زایی اغلب با توقف یا کاهش حرکت جنین خود را نشان می‌دهد، اما مطالعات اخیر ثابت کرده‌اند که ارتباطی بین حرکات بیش‌ازحد جنین و مرده‌زایی دیرهنگام وجود دارد.

زیرا در مواردی، افزایش ناگهانی حرکات جنین نشانه سازش جنین با اختلالات زمینه‌ای در محیط داخل رحمی است که در صورت تداوم می‌تواند منجر به مرگ جنین شود. از این اختلالات زمینه‌ای که باعث حرکت زیاد جنین می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشنج جنین ناشی از خفگی یا عفونت
• تلاش جنین برای رهایی از درهم‌تنیدگی بند ناف
• مواجهه جنین با یک محرک مضر مانند دارو یا سم
• وحشت و افزایش ناگهانی استرس بیش‌ازحد مادر که به جنین منتقل می‌شود

در این شرایط باید سریع به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد تا آزمایش‌های زیر انجام شوند:

• وجود خفگی پری‌ناتال را می‌توان با استفاده از امتیاز آپگار، ارزیابی اسیدمی جنین یا اندازه‌گیری عوامل مرتبط با استرس در خون بند ناف ارزیابی کرد.
• وجود تشنج جنینی یا درهم‌تنیدگی بند ناف را می‌توان با کاردیوتوکوگرافی و سونوگرافی جنین و بند ناف ارزیابی کرد.
• قرار گرفتن در معرض عفونت یا محرک‌های مضر را می‌توان با بررسی شرح حال مادر و آنالیز خون مادر برای یافتن نشانگرهای التهابی یا سموم ارزیابی کرد.
• میزان اضطراب مادر را می‌توان با گرفتن شرح حال و آزمون‌های روانشناختی ارزیابی کرد.

اخیرا مطالعات ثابت کرده‌اند که در کنار بررسی علل کاهش حرکات جنین، از ارزیابی دلایل ناگهانی حرکات زیاد جنین نیز می‌توان به عنوان ابزاری برای کاهش میزان مرگ‌ومیر پری‌ناتال استفاده کرد.

نتایج بعضی از تحقیقات نیز نشان داده‌اند که افزایش حرکت زیاد جنین ممکن است برای پیش‌بینی پیامدهای نامطلوب نوزادان LGA مفید باشد. این‌ها بچه‌هایی هستند که وزن تولدشان بیشتر از ۹۰ درصد وزن سایر نوزادان نرمال در آن سن باروری است.

آیا حرکت زیاد جنین نشانه بیش فعالی است؟

تجربه نشان داده است که اغلب کودکان بیش فعال در دوران جنینی خود تحرک زیادی داشته‌اند. امروزه نیز ثابت شده است که نوع و میزان حرکات جنین با ویژگی‌های شخصیتی او مرتبط است.

بنابراین، می‌توانید بخشی از حرکت زیاد جنین خود به‌خصوص در شب را به بیش فعالی او نسبت بدهید. البته تشخیص نهایی با پزشک است!

بنابراین در پاسخ به سوال تکان خوردن زیاد جنین نشانه چیست؟ می‌توان گفت که تعدادی دلایل طبیعی و غیر طبیعی دارد. در نهایت این پزشک است که می‌تواند با انجام سونوگرافی به‌موقع شما را از نگرانی خارج کنید. پس از هفته ۷ ام به بعد به الگوی حرکات جنین خود دقت کنید و در صورت افزایش مکرر حرکات به پزشک مراجعه کنید.

با توجه به اینکه در شرایط بارداری مراجعه حضوری برای شما دشوار است، پیشنهاد می‌کنیم از صدها پزشک آنلاین زنان و زایمان پذیرش ۲۴ مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های بهترین دکتر آنلاین زنان و زایمان برای درمان استفاده کنید. در این سامانه، امکان پرسش و پاسخ و مشاهده نظرات در مورد حرکت زیاد جنین وجود دارد.

گفتگوی آنلاین با متخصص زنان و زایمان