کاهش هوشیاری چیست؟ شایع ترین علت کاهش هوشیاری و درمان آن

حتماً با واژه کاهش هوشیاری آشنا هستید. این عارضه در اثر بیماری مهلک و یا ضربات شدید به سر ممکن است اتفاق بیفتد، اما کاهش سطح هوشیاری دقیقاً چیست؟ چه عواملی سبب ابتلا به آن می‌شود و آیا اصلا قابل پیشگیری است یا خیر؟ در این مطلب قصد داریم اطلاعات کافی در مورد کاهش هوشیاری را در اختیار شما قرار داده و به سوالات مطرح شده پاسخ دهیم.

کاهش هوشیاری به چه معناست؟

کاهش هوشیاری یا Decreased Consciousness به معنی هوشیاری، آگاهی و جهت‌گیری نسبت به زمان و مکان است. در واقع هوشیاری یعنی شما قادر باشید به افراد و سایر اتفاقات اطرافتان واکنش و پاسخ درستی بدهید.

آگاهی به زمان و مکان یعنی به این امر آگاه باشید که کی هستید، کجا حضور دارید، کجا سکونت دارید و ساعت چه زمانی را نشان می‌دهد. زمانی که هوشیاری افراد کاهش یابد قدرت آگاهی، جهت‌یابی و بیدار ماندن مختل می‌شود.

آگاهی و مغز

مسئولیت حفظ هوشیاری در بدن به عهده مغز است. برای اینکه مغز بتواند به‌درستی به این وظیفه عمل کند به اکسیژن و گلوکز نیازمند است. بسیاری از مواد غذایی و خوراکی که روزانه مصرف می‌شود می‌تواند بر شیمی مغز تأثیرگذار باشد. این مواد هم در جهت افزایش هوشیاری و هم کاهش آن می‌تواند مؤثر واقع شوند.

برای مثال کافئین یکی از خوراکی‌های محرک است، به طوری‌که می‌تواند فعالیت مغز شما را افزایش دهد و زمانی که به هوشیاری بیشتری نیاز دارید می‌توانید آن را مصرف کنید. کافئین در بسیاری از مواد خوراکی مانند شکلات، نوشابه، قهوه و غیره موجود است.

از سوی دیگر موادی هستند که هوشیاری را در شما کاهش می‌دهند مثل مسکن‌ها، زیرا این داروها سبب خواب‌آلودگی می‌شوند در نتیجه هوشیاری را کاهش می‌دهند. لازم به ذکر است بیماری‌هایی که سبب آسیب به سلول‌های مغز می‌شوند نیز باعث اختلال در هوشیاری افراد می‌شوند. شدیدترین سطح اختلال هوشیاری در کما قابل مشاهده است. در صورت مواجهه با چنین اختلالی از دکتر آنلاین مغز و اعصاب هم می‌توانید کمک بگیرید.

علت کاهش سطح هوشیاری در کودکان و بزرگسالان

شایع‌ترین علت‌هایی که برای این بیماری وجود دارد به‌ترتیب زیر است:

• استفاده از داروهای خاص
• قندخون پایین
• صرع
• مصرف مواد مخدر
• مصرف الکل
• کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز
• سکته
• بیماری‌های زوال عقل مثل آلزایمر
• خونریزی مغزی
• تومور مغزی
• بیماری کبد
• اورمی یا بیماری‌های کلیوی در مرحله آخر
• بیماری قلبی
• شوکه شدن
• گرمازدگی

علائم کاهش هوشیاری

این بیماری ممکن است علائمی به‌ترتیب زیر داشته باشد:

• از دست دادن عملکرد مثانه یا روده
• عدم تعادل
• تشنج
• غش کردن
• افتادن
• مشکل در راه رفتن
• تپش قلب نامنظم
• فشارخون پایین
• نبض سریع
• تب
• تعریق
• سبکی سر
• ضعف در پاها، بازوها و صورت

انواع کاهش سطح هوشیاری مغز

اختلال عملکرد هوشیاری دارای سطوح متفاوتی است که شامل موارد زیر می‌شود:

• گیجی
• سرگردانی
• بی‌حالی
• هذیان
• بی‌حوصلگی
• کما

کاهش هوشیاری در اثر کرونا ممکن است؟

کرونا یکی دیگر از بیماری‌هایی است که یکی از عوارض جانبی آن، کاهش سطح هوشیاری است. علت کاهش هوشیاری در کرونا در اثر تب و عفونت‌های موجود در بدن به وجود می‌آید. در واقع می‌توان گفت بین عفونت و کاهش هوشیاری ارتباط مستقیم وجود دارد و بیماری‌هایی که منجر به عفونت در بدن می‌شوند کم شدن هوشیاری را در پی دارند.

کاهش هوشیاری بعد از عمل تومور مغزی

تومور مغزی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هاست که مستقیماً بر عملکرد مغز اثر می‌گذارد. بیماران در طول درمان علائم مختلفی را تجربه می‌کنند، اما تا مدتی بعد از جراحی تومور مغزی عوارضی وجود دارد که سبب کاهش سطح هوشیاری می‌شود. در واقع کاهش سطح هوشیاری بعد از عمل امری طبیعی است.

سر درد، تشنج و سرگیجه از عوارض بعد از عمل تومور مغزی است که تا مدتی پس از جراحی همراه بیماران خواهد بود. به همین دلیل به این بیماران توسط پزشک توصیه می‌شود حداقل به‌مدت یک ماه و نیم بعد از عمل از رانندگی بپرهیزند، تنها از خانه خارج نشوند و به نقاط مرتفع نروند.

سطح هوشیاری ۴ چیست؟

سطوح هوشیاری در انسان‌ها درجه بندی‌های متفاوتی دارد. سطح هوشیاری ۴ در کما در ارتباط با باز شدن چشم‌ها به این معنی است که چشم‌های بیمار به‌صورت خود به خودی باز می‌شوند به طوریکه چشم‌ها باز هستند و فرد قادر است پلک بزند.

در ارتباط با گفتار می‌تواند صحبت کند، اما مکالمه گیج‌کننده است. در ارتباط با مهارت‌های حرکتی هوشیاری بیماران به این صورت است که از محرکات دردناک دوری می‌کند.

کاهش هوشیاری پس از سکته مغزی

سکته مغزی هم از دیگر بیماری‌هایی است که هوشیاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب کاهش سطح آن می‌شود. از آنجایی که در سکته مغزی خون و اکسیژن کافی به مغز می‌رسد کاهش سطح هوشیاری در آن امری طبیعی است.

پس از درمان هم به‌دلیل داروهایی که برای بیماران هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، کم بودن هوشیاری تا مدتی باقی می‌ماند و سپس بیمار به حالت عادی برمی‌گردد.

مراجعه به دکتر کاهش هوشیاری

زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید علاوه بر معاینه فیزیکی، شرح حال کاملی از شما بابت سوابق خانوادگی در بیماری‌های مختلف مانند صرع، دیابت و افسردگی گرفته می‌شود. همچنین در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید مانند داروهای ضد تشنج یا انسولین و غیره سؤال می‌کنند.

همینطور در مورد سابقه شما در مورد مصرف الکل، داروهای تجویزی و داروهای غیرقانونی پرسیده می‌شود. علاوه بر تمام موارد گفته شده آزمایشاتی نیز گرفته می‌شود تا دلیل بیماری به‌درستی مشخص شود که شامل موارد زیر است:

• شمارش کامل خون
• غربالگری سم‌شناسی
• پانل الکترولیت
• تست‌های عملکرد کبد
• الکتروانسفالوگرام
• الکتروکاردیوگرام
• سی تی اسکن سر
• اشعه ایکس قفسه سینه
• ام آر آی سر

درمان کاهش هوشیاری

درمان بیماری وابسته به این است که علت آن ناشی از چه موردی باشد. ممکن است در طول درمان داروها یا روش درمانی عوض شود یا به‌سادگی علائم درمان شود و علت زمینه‌ای از بین رود. مثلاً برای خونریزی مغزی نیاز به جراحی فوری است، اما برای آلزایمر درمانی وجود ندارد.

کاهش هوشیاری ممکن است ناشی از یک بیماری جدی باشد، بنابراین مراقبت‌های پزشکی لازم است در اولین فرصت صورت گیرد. شما می‌توانید بهترین دکتر مغز و اعصاب را به‌واسطه جستجو در اینترنت بیابید و برای درمان به آنها مراجعه کنید.

چگونه سطح هوشیاری بیمار را بالا ببریم؟

یکی از مهم‌ترین موضوعات پزشکی در مورد سطح هوشیاری بیماران، چگونگی بالا بردن سطح هوشیاری آنان است. مطالعات بسیار زیادی روی این موضوع صورت گرفته است. یکی از مواردی که می‌تواند تأثیر مثبتی در سطح هوشیاری بیماران داشته باشد ماساژ بازتابی پاها است.

این ماساژ می‌تواند با تحریک عوامل مربوط به هوشیاری سطح آن را برای بیمارانی که از کاهش هوشیاری رنج می‌برند افزایش دهد و تأثیر خوبی داشته باشد.

سؤالات متداول درباره کاهش هوشیاری

کاهش هوشیاری بر اثر چه عواملی اتفاق می‌افتد؟

عواملی مانند مصرف مواد مخدر، الکل و غیره، داروهای خاص، قندخون پایین، خونریزی مغزی، صرع، کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز، آلزایمر و سکته باعث کاهش هوشیاری می‌شوند.

کاهش سطح هوشیاری بعد از عمل چگونه است؟

بسته به اینکه چه عملی داشته باشید این سطح متفاوت خواهد بود، اما به‌طور کلی به‌دلیل داروهای بیهوشی و داروهای درمانی که به بیمار داده می‌شود کاهش هوشیاری نرمال است.

کاهش هوشیاری به چه معناست؟

کاهش هوشیاری به معنی عدم هوشیاری، آگاهی و جهت گیری نسبت زمان و مکان است. در واقع یعنی قادر نباشید به افراد و سایر موارد اطرافتان واکنش و پاسخ درستی بدهید.

نتیجه‌گیری

کاهش هوشیاری یکی از عوارض مهم بیماری‌های ساده تا خطرناک است که به‌واسطه علل مختلفی در انسان‌ها به وجود می‌آید. از این رو در این مطلب به بررسی تمام جوانب این بیماری، انواع آن، چگونگی درمان آن و تمام مسائل مربوط به آن صحبت کردیم.