اختلال پرشنوایی و عدم تحمل صدا (هایپراکوزیس) چیست؟

اختلال پرشنوایی گوش یا هایپراکوزیس (Hyperacusis) نوعی بیماری شنوایی است که باعث حساسیت شدید به صدا می‌شود. بیمار در نتیجه این بیماری، صدا‌های روزمره مانند آب جاری را بسیار بلند می‌شنود.

این اتفاق می‌تواند در انجام وظایف روزانه فرد در محیط‌های رایج، مانند کار‌های خانه یا مسئولیت‌های محل کار اختلال ایجاد کند. همچنین بیمار ممکن است سعی کند از موقعیت‌های اجتماعی که می‌توانند منجر به اضطراب و استرس شوند و از قرار گرفتن در معرض سر و صدا اجتناب کند.

حدود ۸ تا ۱۵ درصد از افراد بالغ دارای هایپراکوزیس هستند. این عارضه اغلب در افرادی که وزوز گوش یا صدای زنگ در گوش دارند، بروز پیدا می‌کند. ما در این مقاله به بررسی دقیق علت عدم تحمل صدا، علائم و راه‌های درمان این بیماری می‌پردازیم. پس تا انتها همراهمان بمانید.

اختلال پرشنوایی و عدم تحمل صدا (هایپراکوزیس) چیست؟

هایپراکوزیس بیماری است که با تحمل کم صدا در یک یا هر دو گوش توصیف می‌شود. این بیماری را همچنین به‌عنوان افزایش حساسیت به صدا نیز می‌شناسند.

هایپراکوزیس بر نحوه درک شما از بلندی صدا تاثیر می‌گذارد. به‌نحوی که صدا‌های معمولی مانند موتور خودروها را برایتان بسیار بلند می‌کند. حتی ممکن است گاهی صدای خودتان نیز خیلی بلند به ‌نظر برسد.

احساس بلندی بیش از حد صدا ممکن است باعث درد و سوزش در گوش شود و در نتیجه سطوح بالایی از استرس را به فرد تزریق کند. همچنین می‌تواند حضور فرد در محیط‌های عمومی مانند محل کار یا مدرسه را برای او دشوار کند. این بیماری می‌تواند عواقبی مانند موارد زیر را به همراه داشته باشد:

• انزوا
• کناره گیری اجتماعی
• ترس از صداهای بلند یا فونوفوبیا (Phonophobia)
• افسردگی

چه کسانی به هایپراکوزیس مبتلا می‌شوند؟

بیماری عدم تحمل صداهای بلند در درجه اول افرادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:

• وزوز گوش داشته باشند.
• جنسیت آن‌ها مرد باشد.
• بزرگسال باشند.

بزرگسالان بیشتر احتمال دارد به هایپراکوزیس مبتلا شوند، زیرا افزایش سن با این بیماری مرتبط است. با این‌حال، کودکان نیز ممکن است این بیماری را در بچگی تجربه کنند.

علائم عدم تحمل صدا یا هایپراکوزیس چیست؟

علائم هایپراکوزیس متفاوت هستند. بعضی از نشانه‌های آن را در فهرست زیر نام بردیم:

• صدا‌های معمولی خیلی بلند به ‌نظر می‌رسند.
• صدای خودتان خیلی بلند است.
• احساس ناراحتی در گوش
• سردرد
• مشکل در تمرکز کردن

علائم شدید این بیماری می‌تواند موارد زیر را در بر گیرد:

• درد هنگام شنیدن صدا‌های ناگهانی
• احساس ترکیدن چیزی در گوش هنگام شنیدن صدا‌های بلند
• اضطراب
• خواب بی‌کیفیت
• خستگی
• ترس از موقعیت‌های اجتماعی

عدم تحمل صدای زیاد همچنین در صورت ابتلا به بیماری‌های زیر ممکن است رخ دهد:

• وزوز گوش
• فلج بل
• فلج صورت
• سندرم ویلیامز
• اضطراب
• افسردگی و حساسیت به صدا
• روان گسیختگی (شیزوفرنی)

علت حساس شدن گوش به صداهای بلند چیست؟

به‌طور کلی افزایش سن یکی از مهم‌ترین دلایل عدم تحمل صدا یا هایپراکوزیس است. اما سایر دلایل بروز این بیماری عبارت هستند از:

• قرار گرفتن در معرض نویز بالا: صدای بلند یکی از دلایل اصلی هایپراکوزیس است. مثلا پخش موسیقی با صدای بلند برای چندین سال یا شنیدن صدای تیراندازی می‌تواند علت عدم تحمل صدا باشد.
• آسیب به سر: آسیب به سر که فک یا گوش را درگیر می‌کند، می‌تواند منجر به هایپراکوزیس شود.
• عفونت‌های ویروسی: عفونت‌های ویروسی که عصب صورت یا گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ممکن است منجر به هایپراکوزیس شوند.
• جراحی فک یا صورت: اگر گوش داخلی یا عصب صورت در حین جراحی آسیب دیده باشد، هایپراکوزیس ممکن است رخ دهد.
• بعضی دارو‌ها: تعدادی از داروها مانند انواع دارو‌های سرطان، می‌توانند باعث آسیب به گوش و بیماری عدم تحمل صدا شوند.
• اختلال‌های خود ایمنی: هایپراکوزیس می‌تواند در اثر بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (systemic lupus erythematosus) ایجاد شود.
• اختلال مفصل گیجگاهی-فکی: مفصل گیجگاهی-فکی، فک پایین شما را به جمجمه می‌چسباند. بروز چنین مشکلی در این مفصل ممکن است خطر ایجاد اختلال‌های شنوایی مانند هایپراکوزیس را افزایش دهد.
• اوتیسم: اوتیسم یا شرایط طیف اوتیسم می‌تواند باعث حساسیت‌های شنوایی، از جمله هایپراکوزیس شود. بر اساس تحقیقاتی که همین چند سال پیش انجام شد، حدود ۴۰ درصد از کودکان اوتیستیک به هایپراکوزیس نیز مبتلا هستند.
• استرس عاطفی: سطوح بالای استرس، از جمله اختلال استرس پس از حادثه (PTSD)، می‌تواند خطر ابتلا به هایپراکوزیس را افزایش دهد.

اگر مشکل صدابیزاری را فقط در یک گوش خود تجربه می‌کنید، باید از نظر نوروم آکوستیک (تومور) روی عصب تعادل (دهلیزی) تحت بررسی قرار بگیرید. اگر تومور زود تشخیص داده شود، برداشتن آن راحت‌تر می‌شود. با این‌حال، همه تومور‌ها نیاز به برداشته شدن ندارند. پس حتما در این مورد با دکتر گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن خود مشورت کنید و نگرانی‌های‌تان را با او در میان بگذارید.

تشخیص هایپراکوزیس چگونه انجام میشود؟

اگر صدا‌های عادی برایتان بلندتر از حالت معمول باشند، به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایش‌های زیر به تشخیص نهایی می‌رسد:

• معاینه فیزیکی: پزشک گوش و سر را برای مشاهده آسیب فیزیکی را معاینه می‌کند.
• تاریخچه پزشکی
• پرسشنامه: دکتر شنوایی با پرسیدن سوالاتی در مورد علائمتان، بیماری‌تان را بهتر تشخیص می‌دهد و درک می‌کند.
• شنوایی سنجی

درمان عدم تحمل صدا

درمان هایپراکوزیس به علت آن بستگی دارد. هدف اصلی مدیریت علائم و کاهش حساسیت شنوایی است. درمان‌ها معمولا برای کودکان و بزرگسالان به استثنای جراحی، یکسان هستند. چند مورد از راه‌های درمانی را در زیر آورده‌ایم.

درمان شناختی-رفتاری (CBT) اختلال عدم تحمل صدا

در این نوع درمان، یک متخصص در زمینه سلامت روان به شما آموزش می‌دهد که چگونه پاسخ‌های احساسی خود به صدا را مدیریت کنید. او همچنین می‌تواند به مدیریت استرس شما کمک کند.

درمان بازآموزی وزوز گوش (TRT) اختلال عدم تحمل صدا

TRT یک نوع درمان برای وزوز گوش است که ممکن است به درمان هایپراکوزیس نیز کمک کند. پزشک در این روش از دستگاهی مشابه سمعک استفاده می‌کند. این دستگاه صدایی با شدت کم را ایجاد می‌کند و به مغز شما اجازه می‌دهد تا صدا و وزوز گوش را بشنود. این کار به مغز شما کمک می‌کند تا تاکید بر وزوز گوش را کاهش دهد. این درمان همچنین برای هایپراکوزیس استفاده می‌شود، زیرا می‌تواند به کاهش حساسیت شنوایی کمک کند.

حساسیت زدایی صدا

در این نوع درمان، هر روز باید مدت زمان مشخصی به نویز استاتیک ملایمی گوش دهید. برای این درمان نیاز به کمک یک متخصص شنوایی دارید. این کار می‌تواند به‌تدریج تحمل شما را نسبت به صدا افزایش دهد. برای رسیدن به نتایج بهتر حدود ۶ ماه یا بیشتر باید این درمان را ادامه دهید.

درمان‌های جایگزین اختلال عدم تحمل صدا

پزشک همچنین ممکن است درمان‌های جایگزین را برای کنترل درد و استرس ناشی از هایپراکوزیس توصیه کند. این درمان‌های جایگزین عبارت هستند از:

• ورزش کردن
• یوگا
• ماساژ
• مدیتیشن
• طب سوزنی

در مورد هر کدام از این درمان‌ها می‌توانید از متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین سوال‌های خود را بپرسید.

جراحی هایپراکوزیس

اگر درمان‌های ذکر شده ناموفق بودند، ممکن است برای درمان هایپراکوزیس به جراحی نیاز باشد. تکنیک جراحی در درمان این بیماری «round and oval window reinforcement» نام دارد.

در حین جراحی، بافت پشت گوش در اطراف استخوان‌های شنوایی حرکت می‌کند. این بافت به استخوان‌ها کمک می‌کند و حساسیت به صدا را کاهش می‌دهد.

هایپراکوزیس چه تفاوتی با میسوفونیا (Misophonia) دارد؟

میسوفونیا زمانی اتفاق می‌افتد که صدا‌های خاصی شما را عصبانی می‌کنند و با هایپراکوزیس همراه است اما این دو شرایط با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.

میسوفونیا شامل پاسخ احساسی به صدا‌های خاصی است و یک اختلال شنوایی مانند هایپراکوزیس نیست. با وجود این هایپراکوزیس می‌تواند منجر به میسوفونیا شود، زیرا بلندی بیش از حد صدا می‌تواند شما را از بعضی از صداها بیزار کند.

پیشگیری از ابتلا به هایپراکوزیس

بهترین راه برای پیشگیری از هایپراکوزیس، مدیریت این بیماری است. اجتناب از محیط‌های پر سر و صدا یا پوشیدن گوش گیر توصیه نمی‌شود. چون این روش‌ها در واقع می‌توانند حساسیت شما را به صدا افزایش دهند. در مقابل قرار گرفتن در معرض صدا‌های روزمره برای عادی سازی شنوایی مهم است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از علائم ذکر شده در این مقاله را داشتید و صداهای روزمره بلندتر از حالت طبیعی به نظر می‌رسند به دکتر گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مراجعه کنید. پزشک با معاینه و بررسی و انجام آزمایشات لازم به تشخیص نهایی می‌رسد و برای درمان به شما مشاوره می‌دهد.

سوالات متداول در مورد هایپراکوزیس

در ادامه به سوال‌های رایج کاربران پاسخ می‌دهیم.

آیا هایپراکوزیس درمان می‌شود؟

اگرچه هیچ درمان سریعی برای این بیماری وجود ندارد. اما استفاده از بعضی روش‌های درمانی می‌تواند کیفیت زندگی افراد را با کاهش اضطراب آن‌ها نسبت به صدا‌ها و کمک به سازگاری با صداهای ناخوشایند افزایش دهد.

آیا هایپراکوزیس یک بیماری مغزی است؟

هایپراکوزیس یک اختلال شنوایی است که در آن شنیدن صدا‌های روزمره عذاب آور می‌شود.

بهترین درمان برای هایپراکوزیس چیست؟

صدا درمانی بهترین درمان برای این بیماری است. تا شما دوباره به شنیدن صداهای روزمره عادت کنید.

سخن نهایی

در بیماری صدابیزاری، صدا‌های روزانه مانند صدای آب، بسیار بلند به ‌نظر می‌رسند که باعث ناراحتی و حتی درد می‌شود. ما در این مقاله با پاسخ به سوال اختلال صدابیزاری چیست، به بررسی دقیق بیماری هایپواکوزیس و راه‌های درمان آن پرداختیم.

پذیرش۲۴ شرایطی را فراهم کرده است که اگر دسترسی به پزشک نداشتید، بتوانید با گرفتن نوبت با متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین مشورت کنید و سوال‌هایتان را با او در میان بگذارید.