درباره تومور بینی و سینوس بیشتر بدانید

تومورهای بینی و سینوس (Nasal and sinus tumors) تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم (سرطانی) هستند که در بینی یا سینوس‌ها ایجاد می‌شوند. خوشبختانه جز تومورهای نادر محسوب می‌شوند و تنها حدود سه درصد از تومورهای دستگاه تنفسی فوقانی را تشکیل می‌دهند. احتمال بروز آن‌ها در مردان دو برابر بیشتر از زنان است.

انواع مختلفی از تومور بینی و سینوس وجود دارد. طبق مطالعات انجام‌شده، ۶۰ تا ۷۰ درصد از این تومورها در سینوس فک بالا و در گونه رخ می‌دهند، درحالی‌که ۲۰ تا ۳۰ درصد در حفره بینی و ۱۰ تا ۱۵ درصد در سینوس‌های اتموئید در دو طرف بینی بروز می‌کنند.

بهتر است بدانید که در صورت عدم درمان به‌موقع، سرطان می‌تواند از پوشش فضای پشت بینی (حفره بینی) یا حفره‌های هوایی مجاور (سینوس‌های پارانازال) شروع شود و سپس به غدد لنفاوی گسترش یابد. در این شرایط، جراحی توسط جراح بینی ضرورت پیدا می‌کند.

در ادامه به جزئیات بیشتری از شایع‌ترین علامت تومور بینی و علائم تومور سینوس، انواع تومور بینی و سینوس، علل بروز تومور بینی و سینوس و نحوه درمان آن‌ها اشاره خواهیم کرد تا با دقت نظر بیشتری در برابر این بیماری پیش بروید.

علائم تومور بینی چیست؟

سوراخ‌های بینی شما به فضای پشت بینی (حفره بینی) راه پیدا می‌کنند. حفره بینی فضایی بالای سقف دهان است که به سمت پایین خم می‌شود تا به حفره دهان شما در پشت گلو متصل شود. در واقع، حفره بینی هوایی را که تنفس می‌کنیم گرم و مرطوب می‌کند و به فیلتر کردن ذرات کوچک و باکتری‌های مضر کمک می‌کند. هم‌چنین گیرنده‌های کوچکی دارد که مولکول‌های حامل بو را جذب می‌کند.

ناحیه‌ای که بینی و گلو به هم می‌رسند، نازوفارنکس نامیده می‌شود. اگر در این ناحیه سرطان رخ دهد، به آن سرطان نازوفارنکس می‌گویند که با سرطان بینی و سینوس متفاوت است.

حفره بینی نزدیک چشم شما و در مجاورت اعصاب جمجمه‌ای قرار دارد. به‌همین‌دلیل، بروز سرطان در این ناحیه می تواند بینایی و توانایی شما برای باز کردن دهان را تحت تاثیر قرار دهد و حتی باعث ایجاد درد مزمن شود. سرطان در حفره بینی می‌تواند بر حس بویایی شما نیز تأثیر بگذارد.

سینوس‌ها فضاها یا تونل‌های کوچکی هستند که در بالا و پشت بینی و پشت استخوان گونه قرار دارند. آن‌ها به صدای شما وضوح و لحن می‌دهند و وزن جمجمه شما را کاهش می‌دهند. چندین جفت سینوس وجود دارد و در هر یک از آن‌ها ممکن است تومور و سرطان ایجاد شود. مواردی چون:

• سینوس‌های فک بالا که در پشت گونه‌ها، زیر چشم‌ها و در دو طرف بینی قرار دارند.
• سینوس‌های فرونتال که در بالای بینی و در پیشانی نزدیک به ابروها قرار دارند.
• سینوس‌های اتموئید که بین بینی و چشم‌ها قرار دارند.
• سینوس‌های اسفنوئید که در پشت سینوس‌های اتموئید، بالای نازوفارنکس و پشت چشم‌ها قرار دارند.

معمولا در هنگام بروز عفونتی مانند سرماخوردگی، سینوس‌ها از مخاط پر و مسدود می‌شوند. این مساله باعث بروز فشار و درد در اطراف بینی و چشم می‌شود.

اگرچه بسیاری از سرطان‌های بینی و سینوس هیچ علامتی ندارند، اما بروز برخی علائم طولانی‌مدت ممکن است نشان‌دهنده سرطان باشد. از شایع‌ترین علائم تومور بینی و سینوس (به‌خصوص علائم تومور بدخیم بینی و سینوس) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احتقان مداوم بینی به‌خصوص در یک طرف
• درد در ناحیه پیشانی، گونه، بینی یا اطراف چشم یا گوش
• آبریزش بینی و تجمع ترشحات در پشت گلو
• خونریزی‌های مکرر و مداوم بینی
• دوبینی یا تاری دید
• از دست دادن حس بویایی یا چشایی
• درد یا بی‌حسی در صورت یا دندان‌ها
• افزایش حجم صورت، بینی، کام یا گردن
• آبریزش چشم
• مشکل در باز کردن دهان
• عفونت‌های مکرر گوش
• مشکل شنوایی

معمولا درد در ناحیه پیشانی، گونه، بینی یا اطراف چشم یا گوش جز شایع‎ترین علامت تومور بدخیم سینوس است. علائم تومور بینی در کودکان تفاوتی با بزرگسالان ندارند و باید فورا توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شوند. در ادامه می‌توانید عکس تومور بینی را مشاهده کنید.

علت بروز تومور بینی و سینوس

مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان بینی و سینوس هستند. شایع‌ترین رنج سنی برای تشخیص این بیماری ۵۰ تا ۶۰ سالگی است.

استعمال دخانیات و انواع مواد مخدر عامل خطر اصلی برای ابتلا به سرطان بینی و سینوس و هم‎چنین سایر سرطان‌های دستگاه تنفسی است. به نظر می‌رسد قرار گرفتن در معرض دود تنباکو، گردوغبار چوب، چرم یا منسوجات و هم‌چنین استنشاق بخارات چسب، فرمالدئید، حلال‌ها، نیکل، کروم، الکل و رادیوم خطر ابتلا به چنین سرطان‌هایی را افزایش می‌دهد.

بنابراین، یک دلیل قطعی برای ابتلا به تومور‌ سینوس و بینی وجود ندارد و عوامل خطر مختلفی می‌توانند زمینه بروز جهش ژنتیکی و تغییر سلول‌های سالم به سلول‌های سرطانی را فراهم کنند. در مطلبی با عنوان تومور سینوس نی نی سایت به این مساله اشاره شده است.

با انواع تومور بینی و سینوس بیشتر آشنا شوید

انواع مختلفی از سرطان مانند موارد زیر می‌توانند در حفره بینی یا سینوس‌ها بروز کنند:

• کارسینوم سلول سنگفرشی: حدود ۷۰ درصد از این نوع سرطان در دستگاه تنفسی رخ می‌دهد و شایع‌ترین تومور بدخیم بینی و سینوس محسوب می‌شود.
• آدنوکارسینوم: حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از این نوع سرطان در پوشش سینوس رخ می‌دهد.
• لنفوم: حدود ۵ درصد از این نوع سرطان توسط سلول‌های سیستم ایمنی یا لنفاوی اطراف بینی ایجاد می‌شود.
• ملانوم: حدود ۳ درصد از این نوع سرطان، سلول‌های پوششی سینوس که حاوی رنگدانه و بسیار تهاجمی هستند را درگیر می‌کند. از آن با عنوان سرطان پوست بینی نیز یاد می‌شود.
• استزیونوروبلاستوما: در اعصاب پایه جمجمه، جایی از حفره بینی که حس بویایی را ایجاد می‌کند، رخ می‌دهد.

انواع مختلفی از تومورهای غیرسرطانی (مانند تومور پولیپ بینی یا تومور استخوانی بینی) نیز وجود دارند که اگرچه گسترش نمی‌یابند، اما در صورت عدم درمان می‌توانند باعث بروز آسیب شوند. به عنوان مثال، اگرچه تومور استئوما معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند عملکرد سینوس‌های فرونتال، اتموئید یا ماگزیلاری را مختل کند. اگر استئوما باعث ایجاد انسداد شود، باید با جراحی برداشته شود.

عفونت‌های ویروسی می‌توانند باعث بروز پاپیلوم (ساختار زگیل‌مانند) در بینی یا سینوس‌ها شوند. اگرچه بیشتر آن‌ها خوش‌خیم هستند، اما حدود ۱۰ درصد از آن‌ها سرطانی هستند. در مقاله‌ای با عنوان تومور بینی نی نی سایت به نکات جالبی در این زمینه اشاره شده است.

عوارض تومور بینی و سینوس چیست؟

تومورهای خوش‌خیم اگر به‌موقع تشخیص داده و درمان شوند، جای نگرانی نیست و می‌توان به درمان کامل آن‌ها امیدوار بود. درحالی‌که تومورهای بدخیم با خطر متاستاز و درگیر شدن بافت‌ها و ارگان‌های دیگر بدن همراه هستند. این وضعیت خطرناک و تهدیدکننده زندگی است.

از نظر پزشکان، در صورت تشخیص این بیماری در سال اول، بیش از ۷۰% بیماران جان سالم به در خواهند برد. اما اگر این بیماری از سال دوم به بعد تشخیص داده شود، احتمالا فقط ۵۰% از بیماران زنده خواهند ماند.

آیا امکان پیشگیری از بروز تومور بدخیم بینی و سینوس وجود دارد؟

با توجه به عوامل خطر موثر در بروز انواع تومور بینی و سینوس، می‌توان گفت که تغییر در سبک زندگی با روش‌های زیر تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا دارد:

• ترک سیگار
• عدم مصرف مواد مخدر و الکل
• اجتناب از محیط‌های شغلی حاوی دود و مواد سمی
• مصرف یک رژیم غذایی سالم و متنوع
• ورزش منظم

نحوه تشخیص تومور بینی و سینوس

بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی سر و گردن، اولین قدم پزشک برای تشخیص بیماران مشکوک به سرطان یا تومور بینی و سینوس است. برای مشاهده داخل حفره بینی و سینوس‌ها، معمولا پزشک از یک دوربین مجهز به فیبر نوری کوچک استفاده می‌کند. اگر مشکوک به سرطان باشید، ممکن است از روش‌های تصویربرداری ام‌آر‌آی، سی‌تی اسکن یا PET اسکن برای تشخیص دقیق‌تر استفاده شود.

در نهایت می‌توان از آندوسکوپ برای بیوپسی توده مشکوک با استفاده از بیهوشی موضعی یا عمومی استفاده کرد. نمونه برداشته‌شده توسط پاتولوژیست آنالیز می‌شود تا سرطانی بودن آن مشخص شود.

روش‌های درمان تومور بینی و سینوس

اصولا نحوه درمان تومورهای بینی و سینوس بستگی به این مساله دارد که تومور در کجا قرار دارد و چه نوع سلولی درگیر است. از راهکارهای موجود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

جراحی تومور بینی

خوشبختانه اکثر تومورهای بینی و سینوس با جراحی درمان می‌شوند. گزینه‌های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی باز: جراح ممکن است برای دسترسی به حفره بینی یا سینوس نیاز به ایجاد برشی در نزدیکی بینی یا دهان داشته باشد. در نهایت نیز تومور و هر بافتی که تحت تأثیر قرار گرفته است، مانند استخوان‌های مجاور، برداشته می‎شوند.
• جراحی کم‌تهاجمی: در شرایط خاص، جراح ممکن است بتواند با استفاده از آندوسکوپی بینی و ابزارهای خاص به تومور دسترسی پیدا کند. لوله آندوسکوپی از طریق سوراخ بینی شما وارد می‌شود و دوربین کوچک آن به جراح اجازه می‌دهد تا جزئیات داخل حفره بینی را از طریق مانیتور مشاهده کند و عمل را انجام دهد.

با توجه به اینکه تومور بینی و سینوس در نزدیکی ساختارهای مهم سر مانند مغز، چشم و اعصاب قرار دارد، جراح باید دقت عمل ویژه‌ای داشته باشد.

پرتودرمانی

پرتودرمانی از انرژی پرقدرت امواجی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این روش را می‌توان به‌تنهایی یا بعد از جراحی تومورهای بینی و سینوس استفاده کرد.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. در افراد مبتلا به تومور بینی و سینوس، شیمی‌درمانی ممکن است قبل یا بعد از عمل استفاده شود. این روش ممکن است همراه با پرتودرمانی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

مراقبت تسکینی

مراقبت تسکینی یک نوع روش مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. مراقبت تسکینی توسط تیمی متشکل از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش‌دیده ارائه می‎شود. هدف آن بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان است. معمولا این شکل از مراقبت در کنار سایر درمان‎ها دریافت می‎شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم غیرمعمول ذکرشده، سریعا به پزشک مراجعه کنید. زیرا هرگونه تعلل می‌تواند روند درمان را دشوارتر کند.

درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی پذیرش۲۴ استفاده کنید. مشکلات خود را مطرح‌ کرده و از مشاوره آنلاین بهترین دکتر جراحی بینی برای درمان استفاده کنید.

پاسخ به سوالات متداول در زمینه تومور بینی و سینوس

در این بخش می‌توانید پاسخ تعدادی از ابهامات ذهنی خود در مورد این بیماری را بیابید.

۱. آیا تومور بینی و سینوس خطرناک است؟

ازآنجایی‌که در بیشتر موارد خوش‌خیم است، خیلی جای نگرانی نیست. البته اگر برای درمان سریع اقدام شود.

۲. تفاوت علائم تومور بینی با علائم کیست بینی چیست؟

کیست بینی یک کیسه پر از مایع است که معمولا در اثر عفونت شکل می‌گیرد، درحالی‎که تومور ساختار جامد و سفتی دارد. کیست به اندازه تومور قدرت رشد ندارد.

۳. تفاوت تومور بینی و سینوس با کیست بینی چیست؟

تومور در اثر رشد غیرقابل کنترل سلول‎های سرطانی ایجاد می‎شود. اما کیست ساختار سلولی ندارد و در اصل تجمعی از ترشحات و چرک است. به‎همین‎دلیل، برخلاف تومور ساختار منعطفی دارد.