۸ درمان خانگی برای گرفتگی بینی یا کیپ شدن بینی

گرفتگی بینی دلایل زیادی دارد: سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی. دلیل گرفتن بینی هرچه که باشد، شما شاهد علائم آن خواهید بود. هنگامی‌که سرماخوردگی یا آلرژی دارید، غشاهای پوشاننده مجرای بینی شما ملتهب و تحریک می‌شوند. آن‌ها شروع به تولید مخاط بیشتری می‌کنند تا هر چیزی که باعث تحریک می‌شود، مانند یک آلرژن، خارج شود. در ‌این حالت است که احساس می‌کنید بینی‌ شما گرفته و به سختی می‌توانید نفس بکشید؛ اما در واقع چه چیزی باعث‌این احساس شده است؟ چه قرصی برای گرفتگی بینی خوب است؟ گرفتگی بینی نشانه چیست؟ درمان خانگی گرفتگی بینی چیست؟ در ‌این مقاله می‌خواهیم به تمامی ‌این سؤالات پاسخ دهیم و رو‌ش‌های درمان مؤثر برای گرفتن بینی را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.

گرفتگی بینی چیست؟

گرفتگی بینی زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی باعث تحریک بافت‌های داخلی بینی شود. ‌این تحریک یک واکنش زنجیره‌ای التهاب، تورم و تولید مخاط را ‌ایجاد کرده و جذب هوا از طریق بینی را دشوار می‌کند. گرفتگی بینی معمولاً پس از چند روز برطرف می‌شود؛ اما اگر یک هفته یا بیشتر طول بکشد، ممکن است نشانه عفونت باشد. در صورت عدم درمان، گرفتگی بینی ممکن است باعث سینوزیت، پولیپ بینی یا عفونت گوش میانی شود.

گرفتگی بینی که احتقان بینی نیز نامیده می‌شود، اغلب نشانه یک مشکل سلامتی دیگر مانند عفونت سینوسی است. همچنین ممکن است ناشی از سرماخوردگی باشد.

احتقان بینی با علائم زیر مشخص می‌شود:

• گرفتگی یا آبریزش بینی
• درد سینوسی
• تجمع مخاط
• بافت بینی متورم

درمان خانگی گرفتگی بینی ممکن است به کاهش التهاب و احتقان کمک کند، به خصوص اگر ناشی از سرماخوردگی باشد. با‌ این حال، اگر احتقان طولانی مدت را تجربه کنید، ممکن است به دارو برای گرفتگی بینی نیاز داشته باشید.

گرفتگی بینی کودکان و نوزادان

گرفتگی بینی یک مشکل رایج در کودکان و نوزادان است. با ‌این حال، از آنجایی که نوزادان در چند ماه اول زندگی عمدتاً از طریق بینی خود تنفس می‌کنند و بلد نیستند از دهان خود نفس بکشند، کیپ شدن بینی نوزاد می‌تواند به طور بالقوه در تغذیه اختلال ‌ایجاد کند و باعث مشکلات تنفسی شود؛ اگرچه ‌این امر غیرمعمول است.

اگر بینی نوزاد و کودک شما گرفته باشد، ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

• در تنفس از طریق بینی مشکل داشته باشد.
• دچار آبریزش بینی شده باشد.
• سعی کند از طریق دهان خود نفس بکشد، زیرا نمی‌تواند از بینی تنفس کند.
• نوزادانی که گرفتگی بینی دارند، ممکن است در شیردهی یا خوردن شیشه شیر مشکل داشته باشند.

بنا بر این دلایل، اگر نوزاد شما گرفتگی بینی دارد، بهتر است فوراً به دکتر گوش حلق بینی مراجعه کنید. مراجعه به دکتر گوش حلق بینی به ویژه برای نوزادان زیر ۳ ماه و کودکانی که علائم دیگری مانند سرفه مداوم، تب یا مشکلات تنفسی دارند، بسیار مهم است.

گرفتگی بینی در بارداری

التهاب بینی در بارداری نسبتاً رایج بوده و نام پزشکی آن، رینیت بارداری است. گرفتگی بینی در بارداری ممکن است ناشی از چاقی، افزایش وزن بیش از حد در دوران بارداری، افزایش سطح هورمون یا ترکیبی از همه این عوامل باشد.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ روی ۱۰۰ زن باردار نشان داد که ۳۹ درصد آن‌ها، در مقطعی رینیت بارداری را تجربه کرده اند. ‌این مشکل در عرض ۳ هفته پس از زایمان برطرف می‌شود.

احتقان بینی می‌تواند علائم آپنه انسدادی خواب در دوران بارداری را تشدید کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که آپنه انسدادی خواب با فشار خون بالا، عارضه پره اکلامپسی و عوارض رشد جنین مرتبط است.

به طور کلی، هر خانمی که در دوران بارداری گرفتگی بینی دائمی ‌دارد،‌ بهتر است با دکتر گوش حلق بینی در ارتباط باشد. همچنین شما می‌توانید از متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین بهره ببرید.

علت گرفتگی بینی از چیست؟

احتقان زمانی رخ می‌دهد که بینی شما پر از مخاط شده و ملتهب می‌شود. بیماری‌های جزئی شایع‌ترین علت گرفتگی بینی هستند. به عنوان مثال، سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت‌های سینوسی همگی می‌توانند باعث گرفتگی بینی شوند.

احتقان ناشی از بیماری معمولاً در عرض یک الی هفته بهبود می‌یابد.

اگر علائم احتقان بینی بیش از ۱۰ الی ۱۴ روز طول بکشد، اغلب نشانه یک مشکل اساسی سلامتی است. برخی از مهم‌ترین علت گرفتگی بینی در طولانی مدت به شرح زیر است:

• آلرژی
• تب یونجه
• رشد غیرسرطانی به نام پولیپ بینی یا تومورهای خوش خیم در مجرای بینی
• تومورهای سینوسی (اگرچه نادر است)
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
• محرک‌های محیطی
• عفونت سینوسی طولانی مدت که به عنوان سینوزیت و گرفتگی بینی شناخته می‌شود
• انواع آناتومیک، مانند انحراف سپتوم، هیپرتروفی شاخک تحتانی یا کونکا بولوزا
• آدنوئیدهای بزرگ‌شده
• بیماری ریفلاکس معده به مری، به ویژه در نوزادان
• گرفتگی بینی و تنگی نفس به علت جراحی بینی که باید به دکتر جراحی بینی مراجعه کنید

گرفتگی بینی ممکن است در دوران بارداری، معمولاً در پایان سه ماهه اول، رخ دهد. نوسانات هورمونی و افزایش خونرسانی در دوران بارداری ممکن است باعث ‌این احتقان شود. این تغییرات ممکن است بر روی غشاهای بینی تأثیر بگذارد و باعث ملتهب، خشک‌شدن یا خونریزی آن‌ها شود.

پیشگیری از گرفتگی بینی

موارد زیادی ممکن است باعث گرفتگی بینی شود. به همین دلیل ممکن است نتوانید از ‌این عارضه پیشگیری کنید؛ اما می‌توانید تعداد دفعات بروز ‌این مشکل را کاهش دهید:

• اگر حساسیت فصلی باعث آبریزش و گرفتگی بینی می‌شود، از پزشک خود در مورد آلرژی‌های فصلی اطلاعاتی بخواهید. آن‌ها به شناسایی آلرژن‌های بالقوه، راه‌های جلوگیری از آلرژن‌ها و درمان علائم کمک می‌کنند.
• از خود در برابر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا محافظت کنید.
• دست‌ها را مکرر با آب و صابون بشویید.
• ملحفه‌های تخت را به طور مرتب با آب داغ و مواد شوینده بشویید.
• در فصول بهار و پاییز پنجره‌ها و درها را بسته نگه دارید.
• اجتناب از تماس نزدیک با افرادی که بیمار هستند.

گرفتگی بینی را چگونه درمان کنیم؟

اگر می‌خواهید بدانید چه چیزی برای گرفتگی بینی خوب است، در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا روش‌های دارویی و خانگی برای درمان سریع گرفتگی بینی را به شما معرفی کنیم. همچنین به یاد داشته باشید که اگر گرفتگی بینی شما به دلیل عمل جراحی زیبایی است، باید به جراح بینی خود مراجعه کنید.

چه دارویی برای گرفتگی بینی خوب است؟

این داروها نیازی به نسخه ندارند و می‌توانند به کاهش علائم شما کمک کنند:

ضداحتقان‌ها: ‌این داروها به کاهش تورم مجرای بینی و کاهش گرفتگی و فشار سینوسی کمک می‌کنند. آن‌ها به صورت اسپری بینی مانند نافازولین (پرایوین)، اکسی متازولین (افرین، درستان، نوستریلا، اسپری بینی سینوس ویکس) یا فنیل افرین (نئو سینفرین، سینکس، راینال) عرضه می‌شوند و برای علت گرفتگی یک طرفه بینی هم مؤثر هستند.

همچنین آن‌ها به عنوان قرص، مانند فنیل افرین (Sudafed PE) و pseudoephedrine (Sudafed) عرضه می‌شوند.

در استفاده از داروهای کیپ شدن بینی موارد زیر را رعایت کنید:

• حواستان باشد که دستورالعمل‌های استفاده از این داروها را دنبال کنید.
• بیش از یک هفته بدون مشورت با پزشک از داروهای ضداحتقان استفاده نکنید.
• شما نباید بیش از ۳ روز از اسپری بینی ضداحتقان استفاده کنید؛ در غیر ‌این صورت ممکن است احتقان شما را بدتر کند. همچنین، آن‌ها می‌توانند فشار خون شما را افزایش دهند، بنابراین در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی یا مصرف داروهای دیگر، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. هرگز داروهای ضداحتقان یا داروهای سرماخوردگی بدون نسخه را به کودکان زیر ۴ سال ندهید.
• اگر علت آبریزش و گرفتگی بینی شما آلرژی و حساسیت است، سیتریزین می‌تواند گزینه خوبی برایتان باشد. همچنین اسپری بینی استروئیدی‌ می‌تواند به بهبود احتقان ناشی از آلرژی کمک کند.
• شما می‌توانید از مسکن‌ها هم استفاده کنید. اگرچه آن‌ها احتقان را از بین نمی‌برند، اما مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ‌ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند درد ناشی از فشار سینوسی را کاهش دهند.

درمان خانگی گرفتگی بینی

درمان خانگی باید روی مرطوب نگه داشتن مجاری بینی و سینوس‌ها تمرکز کند تا از تحریک بیشتر جلوگیری شود و علت گرفتگی یکی از سوراخهای بینی را رفع کند. در این قسمت چند روش درمان خانگی گرفتگی بینی را به شما معرفی می‌کنیم:

۱. از دستگاه بخور استفاده کنید

استفاده از دستگاه بخور در خانه یا محل کار یک راه ساده و مؤثر برای کاهش گرفتگی بینی یا رفع کیپ شدن بینی است. تنفس در هوای مرطوب به تسکین بافت‌های تحریک‌شده بینی، کاهش التهاب سینوس و رقیق‌شدن مخاط کمک می‌کند.

دستگاه‌های بخور گرم و سرد برای افزایش سطح رطوبت و کاهش تراکم به یک اندازه مؤثر هستند. با ‌این حال، همیشه از دستگاه بخور سرد برای کودکان استفاده کنید. آب داغ یا بخار حاصل از یک دستگاه بخور گرم می‌تواند باعث سوختگی کودک شود؛ اگر کودک خیلی به دستگاه نزدیک شود یا اگر دستگاه ضربه بخورد و آب به بیرون بریزد.

هر نوع دستگاهی که انتخاب می‌کنید، حتماً آب آن را روزانه تعویض کنید و دستگاه را طبق دستورالعمل سازنده تمیز کنید تا از رشد باکتری‌ها و کپک‌ها جلوگیری کنید.

۲. شستشوی بینی را امتحان کنید

شستشوی مجرای بینی می‌تواند به شل‌شدن مخاط غلیظ و حذف محرک‌ها، آلرژن‌ها و میکروب‌ها کمک کند.

۳. برای بهبود کیپ بودن بینی دوش آب گرم بگیرید

آیا تا به حال در هنگام سرماخوردگی، دوش آب گرم را امتحان کرده‌اید؟ با دوش آب گرم در زمان سرماخوردگی احساس خواهید کرد که فرد جدیدی هستید و انگار بار سنگینی را از روی دوش خود برداشته‌اید. دلیل این سبکی و احساس خوب با دوش آب گرم ‌این است که استنشاق بخار، درد و فشار سینوسی را با کمک به تخلیه مخاط کاهش می‌دهد. ‌این امر می‌تواند به تنفس شما کمک کند که حداقل برای مدتی به حالت عادی بازگردد.

همچنین اگر نمی‌توانید دوش بگیرید، می‌توانید سینک روشویی را پر از آب گرم کنید، یک حوله را روی سر خود قرار دهید و سر خود را روی سینک بگیرید، مراقب باشید که خیلی نزدیک نشوید و پوست خود را نسوزانید. انجام ‌این کار چندین بار در روز بی خطر است.

۳. یک ضداحتقان طبیعی را امتحان کنید

آیا ویتامین C نیز می‌تواند به کاهش احتقان کمک کند؟ در برخی مطالعات نشان داده شده که ویتامین C مدت سرماخوردگی را کوتاه می‌کند و شدت علائم را کاهش می‌دهد؛ اما مستقیماً بر احتقان تأثیر نمی‌گذارد.

با ‌این حال، اگر با کیپ شدن بینی ناشی از سرماخوردگی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، مصرف مقداری ویتامین C اضافی ممکن است به شما کمک کند علائم خود را برطرف کنید و کمی‌سریع‌تر بهبود یابید.

۴. از زنجبیل استفاده کنید

مطالعه‌ای نشان داد که دوز روزانه ۵۰۰ میلی گرمی عصاره زنجبیل به اندازه لوراتادین (آنتی هیستامینی مانند کلاریتین) برای احتقان بینی ناشی از آلرژی (رینیت آلرژیک) مؤثر است. بنا بر باور محققان زنجبیل دارای مکانیسم‌های ضدحساسیت و ضدالتهابی است. شما می‌توانید از زنجبیل به صورت دمنوش برای گرفتگی بینی استفاده کنید.

در حالی که مطالعات بیشتری برای ارزیابی اثربخشی عصاره زنجبیل مورد نیاز است، می‌توانید روزانه یک فنجان چای زنجبیل را امتحان کنید تا گرفتگی بینی شما ناشی از آلرژی کاهش یابد.

۵. یک کمپرس گرم را امتحان کنید

اگر در اثر احتقان سردرد یا درد سینوسی دارید، سعی کنید یک کمپرس گرم را مستقیماً روی بینی و پیشانی خود قرار دهید. ‌این کار می‌تواند به کاهش التهاب و فشار بینی کمک کند.

شما می‌توانید یک کیسه آب گرم را خریداری کنید یا به سادگی یک پارچه شستشو یا حوله را با آب گرم خیس کنید، سپس آن را تا کنید و روی بینی، گونه‌ها و پیشانی خود قرار دهید. سعی کنید ‌این کار را به مدت ۲۰ دقیقه انجام دهید و هر چند وقت یک‌بار که لازم است، تکرار کنید.

۶. مصرف مایعات را افزایش دهید

در حالی که مصرف مایعات، راه درمان سریع گرفتگی بینی نیست؛ اما نوشیدن مقدار زیادی مایعات و هیدراته‌ماندن به رقیق‌شدن مخاط در مجرای بینی کمک کرده و تخلیه سینوس‌های احتقانی را آسان‌تر می‌کند.

طی مطالعه‌ای، محققان روی گروهی از افراد مبتلا به علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مطالعه کرده و آن‌ها را به دو دسته تقسیم کردند. به دسته اول یک نوشیدنی گرم و به دسته دوم نوشیدنی هم دما با اتاق دادند و هیچ تفاوت قابل ملاحظه‌ای در احتقان بینی پیدا نکردند.

جالب توجه است در گروهی که نوشیدنی گرم مصرف کردند، تسکین ذهنی بیشتری نسبت به علائم سرماخوردگی در مقایسه با گروه دیگر گزارش شد. محققان می‌گویند که ‌این می‌تواند به دلیل گرمای نوشیدنی باشد که می‌تواند طعم و تجربه مصرف یک نوشیدنی را افزایش دهد و احساس بهتری در شما ‌ایجاد کند.

۷. روال خواب شبانه خود را اصلاح کنید

همه افرادی که تا به حال حتی یک‌بار دچار احتقان بینی شده‌اند، تأیید می‌کنند که احتقان اغلب در شب بدتر می‌شود. دلیل بدتر شدن وضعیت گرفتگی بینی در شب، این است که وقتی به پشت دراز می‌کشید، جاذبه باعث می‌شود که مخاط به جای تخلیه، جمع شود یا به عقب برگردد.

برای مبارزه با ‌این مشکل و درمان گرفتگی بینی هنگام خواب، یک یا دو بالش اضافی زیر سر خود قرار دهید تا نیروی جاذبه به نفع شما عمل کند نه بر علیه شما! برای رقیق‌کردن مخاط بینی و تخلیه آن، یک دستگاه بخور سرد را در کنار تخت خود قرار دهید.

همچنین می‌توانید از نوار تنفس بینی استفاده کنید که دو طرف بینی را بلند می‌کند و ممکن است به باز شدن مجاری بینی، تسهیل تنفس در طول شب و درمان گرفتگی بینی هنگام خواب کمک کند.

۸. استفاده از روغن اکالیپتوس برای رفع گرفتگی بینی

روغن اکالیپتوس علائم احتقان سینوسی را تسکین می‌دهد. همچنین می‌تواند به کشتن میکروب‌های داخل و اطراف مجرای بینی کمک کند.

شما می‌توانید روغن اکالیپتوس را با مالیدن آن روی دستمال کاغذی و قرار دادن در کنار بینی خود یا با افزودن آن به آب داغ و استنشاق بخار امتحان کنید. با ‌این حال، حواستان باشد که مخلوط آب داغ و روغن اکالیپتوس را مستقیماً روی پوست خود نمالید، زیرا ممکن است باعث سوختگی شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

گاهی اوقات، درمان‌های خانگی برای از بین بردن احتقان کافی نیست، به خصوص اگر علائم شما ناشی از بیماری دیگری باشد.

در ‌این موارد، ممکن است به درمان پزشکی نیاز باشد، به خصوص اگر وضعیت به شکلی باشد که در فعالیت‌های روزمره شما اختلال ‌ایجاد کند.

اگر هریک از موارد زیر را تجربه کردید، فوراً به دکتر گوش حلق بینی مراجعه کنید:

• احتقان بیش از ۲ هفته طول بکشد؛
• احتقان همراه با تب بالا که بیش از ۳ روز طول بکشد؛
• ترشح سبز رنگ بینی همراه با درد سینوسی و تب باشد؛
• سیستم ‌ایمنی ضعیف باشد و دچار آسم یا آمفیزم باشید.

همچنین اگر اخیراً آسیبی به سرتان وارد شده و اکنون ترشحات خونی بینی یا جریان دائمی‌ ترشحات شفاف دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر به تازگی عمل جراحی بینی هم انجام داده‌اید و گرفتگی بینی دارید، بهتر است به جراح بینی خود مراجعه کنید.

پذیرش ۲۴ یک سامانه آنلاین نوبت‌دهی است که شما می‌توانید نوبت دکتر گوش حلق بینی را از این سامانه رزرو کنید. شما می‌توانید به صورت شبانه روزی، از پزشک مورد نظر خود، نوبت رزرو کنید. همچنین می‌توانید به صورت آنلاین به مشاوره پزشکی بپردازید یا از خدمات مشاوره تلفنی پزشکان بهره ببرید. با پذیرش ۲۴ دیگر نیازی نیست که به صورت حضوری به بیمارستان‌ها و مطب پزشکان مراجعه کنید و نوبت بگیرید و زمان زیادی را هدر بدهید. شما می‌توانید در چند ثانیه و از منزل یا محل کار خود، نوبت پزشک رزرو کنید.

سؤالات متداول

۱.‌ آیا گرفتگی بینی از علائم COVID-19 است؟

بر اساس تجزیه و تحلیل اخیر سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تنها ۵ درصد از افراد مبتلا به عفونت‌های جدید کروناویروس دچار گرفتگی بینی می‌شوند؛ اما باز هم ممکن است احتقان بینی ناشی از ابتلا به کروناویروس باشد.

۲. چه موقع گرفتگی بینی خطرناک است؟

اگر نوزاد و کودک شما دچار گرفتگی بینی شده، باید آن را جدی بگیرید و در صورت ادامه مشکل بیش از ۱۰ روز، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۳. چه قرصی برای گرفتگی بینی خوب است؟

قرص سیتریزین می‌تواند داروی مناسبی برای احتقان بینی باشد، زیرا ضدحساسیت است و از آبریزش بینی جلوگیری می‌کند.

سخن پایانی

گرفتگی بینی ممکن است از آلرژی، عفونت، ناهنجاری سینوس‌ها، عمل جراحی بینی یا یک مشکل سلامتی در قسمت دیگری از بدن ناشی شود. در بیشتر موارد، احتقان با درمان‌های خانگی و برخی داروهای بدون نسخه برطرف می‌شود. با ‌این حال، اگر احتقان شدید یا مداوم است، به ویژه در دوران بارداری بهتر است با پزشک تماس بگیرید. از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید، از شما متشکریم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید احتقان بینی خود را با راهکارهای ارائه‌شده تسکین دهید.