سنگ لوزه و بهترین درمان موثر آن چیست؟

گاهی اوقات با علائمی، مثل گلودرد یا بوی بد دهان مواجه می‌شویم و دقیقا نمی‌دانیم که علت آن چیست. سنگ لوزه یکی از عوارضی است که احتمالا باعث بروز این علائم می‌شود. سنگ لوزه برای چیست و علت بوجود آمدن سنگ لوزه چه چیزی است؟ این عارضه هم ممکن است در مواردی بسیار خطرناک شود، اما با استفاده از روش‌هایی هم قابل پیشگیری و هم قابل درمان است. در این مطلب قصد داریم به معرفی این عارضه، علت بوجود آمدن، علائم و روش‌های مختلف درمان آن بپردازیم. همراه ما باشید.

این سنگ‌ها که به تونسیلولیت هم معروف هستند، توده‌های بسیار کوچکی را در لوزه‌های شما ایجاد می‌کنند. این سنگ‌ها وقتی در لوزه ایجاد می‌شوند با بوی بد دهان همراه هستند. به همین دلیل بوی بد دهان یکی از علائم سنگ لوزه محسوب می‌شود. روش‌های زیادی برای درمان خانگی این عارضه وجود دارد. با این حال در شرایط حاد باید به پزشک مراجعه کنید.

این سنگ‌ها از مواد بسیار سختی تشکیل شده‌اند که به آنها لوزه هم گفته می‌شود. با وجود این که دردناک یا مضر نیستند، اما دردسرهایی ایجاد می‌کنند. معمولا این عارضه به‌راحتی در خانه هم درمان می‌شود. با این حال گاهی اوقات نیاز به برداشتن لوزه‌ها اجتناب‌ناپذیر می‌شود. علت سنگ لوزه هر چیزی که باشد به راحتی قابل درمان و حتی پیشگیری است. در برخی موارد مراجعه به دکتر لوزه ضروری خواهد بود.

سنگ لوزه چه شکلی است؟

این سنگ‌ها به صورت سنگریزه‌های بسیار کوچکی هستند که به رنگ سفید یا زرد در لوزه‌های شما درمی‌آیند. ممکن است شما یک یا چندین سنگ در لوزه خود داشته باشید. به طور معمول این سنگ‌ها کوچک هستند، اما گاهی برای برخی افراد بسیار بزرگ می‌شوند.

این عارضه به عنوان نوعی عفونت در لوزه شناخته می‌شود. با این حال تفاوت‌هایی هم با ورم لوزه دارد. ورم لوزه باعث قرمزی و ملتهب شدن لوزه می‌شود. همچنین با علائمی، مثل تب، گلودرد و سردرد همراه است. به طور کلی هم ورم و هم سنگ لوزه باعث بوی بدن دهان می‌شوند.

بررسی علت سنگ لوزه

عوامل زیادی در تشکیل این سنگ‌ها در لوزه موثر هستند. یکی از اصلی‌ترین آنها حین مصرف مواد غذایی اتفاق میفتد. وقتی غذا مصرف می‌کنید، موادی، مثل موکوس، سلول‌های مرده، باکتری و … ممکن است در حفره‌های گوشه و کنار لوزه باقی بمانند. این ذرات توسط سیستم ایمنی به عنوان مهاجم خارجی شناسایی می‌شوند. به همین دلیل گلبول‌های سفید را برای مبارزه با آنها می‌فرستد.

گلبول‌های سفید بعد از انجام ماموریت، کلسیفیکاسیون‌های بسیار کوچکی از خود برجای می‌گذارند. این سنگ‌های ریز اگر بلعیده نشوند در گوشه و کنار لوزه گیر می‌کنند و بزرگ‌تر می‌شوند. معمولا این سنگ‌ها ریز هستند و در مواقع بسیار نادر بزرگ می‌شوند. خارج کردن سنگ لوزه وقتی بزرگ می‌شود ضروری خواهد بود.

علائم سنگ لوزه چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

همانطور که اشاره شد، خارج کردن سنگ لوزه نیاز به جراحی دارد. با این حال می‌توان در موارد خفیف، این عارضه را به صورت خانگی درمان کرد. در ادامه با برخی علائم اصلی این عارضه آشنا خواهید شد.

بوی بد و نامطبوع دهان

یکی از رایج‌ترین علائم وجود این سنگ در لوزه، بدبو شدن دهان است. البته بوی بد دهان ممکن است دلایل دیگری هم داشته باشد، اما وقتی عفونت در لوزه رخ می‌دهد با بوی بد دهان خود را نمایان می‌کند. به همین دلیل اصلی‌ترین دلیل بوی بد دهان، وجود سنگ‌های لوزه تشخیص داده می‌شود.

داشتن مشکل در بلعیدن

این موضوع یکی از دردناک‌ترین علائم وجود سنگ‌های لوزه است. سنگ لوزه و تورم غدد لنفاوی ممکن است هنگام بلعیدن غذا باعث درد شدید در گلوی شما شود. این مشکل باعث سختی در خوردن، آشامیدن و حتی قورت دادن آب دهان می‌شود. همچنین اگر این عفونت به صورت باکتریایی باشد، درد آن می‌تواند بسیار بدتر شود. در این حالت بهتر است هرچه سریع‌تر به دکتر جراحی لوزه مراجعه کنید.

وجود التهاب در گره‌های لنفاوی

وظیفه اصلی گره‌های لنفاوی، تخریب جرم‌های موجود در گلو است. وقتی گلوی شما دچار التهاب می‌شود، گره‌های لنفاوی هم دردناک خواهند شد. برای بررسی این عارضه، نوک انگشتان خود را در پشت گوش به صورت دورانی حرکت دهید. کیسه‌های لنفاوی در صورت التهاب متورم می‌شوند؛ بنابراین اگر با انگشتان خود مورد متورمی احساس کردید، حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

درد شدید در ناحیه گوش

وقتی این عفونت شدیدتر شود، ممکن است با درد شدید در سر و گوش همراه شود. این درد به دلیل التهاب عصب همبند است. برخی افراد برای درمان اقدام به مصرف آنتی‌بیوتیک می‌کنند که هیچ کمکی به بهبود این عارضه نخواهد کرد. بهترین کار در این حالت مراجعه به پزشک متخصص است.

وجود دانه‌های ریز در لوزه

یکی دیگر از علائم اصلی تشکیل سنگ لوزه در لوزه، قرمزی و بزرگی بیش از حد لوزه‌هاست. به طور کلی التهاب، باعث ایجاد تورم در لوزه‌ها می‌شود. دانه‌های ریزی که در لوزه ایجاد می‌شوند، رنگ‌های سفید یا زرد دارند. البته وجود این سنگ‌های لوزه، ممکن است به دلیل ابتلا به آنفلوانزای فصلی و ویروسی باشد. اگر وجود سنگ لوزه به دلیل ابتلا به آنفلوانزا باشد، انتی بیوتیک برای درمان سنگ لوزه کارساز نخواهد بود. یکی از بهترین راه‌ها در این مورد، درمان سنگ لوزه با خاکشیر است.

چه کسانی در معرض ابتلا به سنگ لوزه هستند؟

این عارضه ممکن است برای هر فردی رخ دهد، اما ریسک ابتلای آن در برخی افراد بیشتر بقیه است. به طور کلی افرادی که دارای کریپت‌های لوزه بیشتری هستند، نسبت به سایرین بیشتر در معرض ابتلا به سنگ‌های لوزه هستند. همچنین افرادی که سابقه ابتلا به عفونت‌های مختلف لوزه را داشته‌اند، بیشتر به این عارضه دچار می‌شوند. به طور کلی می‌توان گفت که نوجوانان بیشتر در معرض ابتلا به سنگ لوزه هستند.

لوزه برخی افراد، دارای ترک‌خوردگی‌های عمیقی است. این ترک‌های عمیق باعث گیر انداختن مواد غذایی می‌شوند. مواد غذایی در این ترک‌خوردگی‌ها گیر کرده و باعث عفونت می‌شوند. از طرف دیگر افرادی که حساسیت‌ها وآلرژی‌های فصلی دارند، سنگ لوزه بیشتر را تجربه خواهند کرد. از دیگر افرادی که ریسک ابتلا به این عارضه در آنها بیشتر است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف برخی داروهای فشار خون که باعث خشک شدن گلوی بیمار می‌شود. این خشکی در گلو باعث ایجاد سنگ‌های لوزه می‌شوند.
• افرادی که بیش از اندازه مواد غذایی چرب یا رنگی غیرمجاز مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
• افرادی که دچار سرماخوردگی می‌شوند، لوزه‌های حساس‌تری برای تشکیل سنگ خواهند داشت.

درمان خانگی برای از بین بردن سنگ لوزه

اگر سنگ‌های لوزه بسیار کوچک باشند، می‌توان آنها را در خانه و با انجام روش‌های خانگی درمان کرد. برای درمان خانگی سنگ لوزه، روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه ۳ مورد از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

غرغره کردن آب نمک

یکی از روش‌های خانگی کارساز در درمان این عارضه، غرغره کردن آب نمک است. این کار مزایای زیادی دارد. غرغره کردن آب نمک باعث پاکسازی گلوی شما می‌شود تا حس بهتری داشته باشید. استفاده از این شیوه می‌تواند سنگ‌های موجود در لوزه را خارج کند. یکی دیگر از مزایای انجام این کار، رفع بوی بد دهان است. درواقع غرغره کردن از گیر افتادن مواد غذایی در لوزه‌ها و تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند.

سرفه کردن

گاهی اوقات چاره کار رفع سنگ لوزه در سرفه کردن است. اگر این احساس را دارید که با سرفه ممکن است سنگ‌ها شل و خارج شوند، حتما این کار را انجام دهید.

استفاده از یک شیء

در آخرین مرحله اگر غرغره و سرفه برای خارج کردن سنگ‌های لوزه کارساز نبودند از یک وسیله تمیز یا انگشت برای خارج کردن آنها استفاده کنید. برای مثال می‌توانید از یک مسواک برای از بین بردن سنگ لوزه بهره ببرید. البته باید توجه داشته باشید که این وسیله ضدعفونی شده باشد. وجود هرگونه آلودگی ممکن است باعث خراشیدگی لوزه‌ها شود. بهترین گزینه استفاده از چوب پنبه تمیز است.

درمان سنگ لوزه با دهانشویه

با استفاده از دهانشویه می‌توانید لوزه‌ها را ضدعفونی و سنگ‌ها را خارج کنید. البته توجه داشته باشید که این دهانشویه نباید الکلی باشد. در دهانشویه‌های معمولی ماده‌ای به نام ستیل پیریدینیوم وجود دارد که با از بین بردن سنگ‌های لوزه، باعث رفع بوی بد دهان می‌شود.

استفاده از سرکه سیب

سرکه خاصیتی دارد که باعث تجزیه ذرات سنگ می‌شود. با استفاده از سرکه و یک لیوان آب گرم، می‌توانید این محلول را غرغره کرده و سنگ‌های لوزه را ازبین ببرید.

کدام بیماری‌ها علائمی شبیه به سنگ لوزه دارند؟

یکی از مشکلاتی که در تشخیص این عارضه وجود دارد، شباهت علائم آن با برخی بیماری‌های دیگر است. تشخیص دقیق این علائم در ارائه راهکارهای مناسب درمانی ضروری است. یکی از این بیماری‌ها که علائم بسیار نزدیکی به سنگ لوزه دارد، استرپتوکوکی است که باعث گلو درد می‌شود. این بیماری با علائم دیگری ازجمله تب شدید همراه است.

در موارد بسیار شدید و نادر، سرطان لوزه هم وجود دارد که علائم آن شباهت زیادی به سنگ لوزه دارد. البته در این سرطان، خون در دهان ایجاد می‌شود و گلو درد بدون وقفه و طولانی مدت ادامه دارد. یکی دیگر از این بیماری‌ها عفونت‌های مربوط به لثه و دهان است که التهاب زیادی را در این ناحیه بوجود می‌آورد.

چگونه از بروز سنگ لوزه جلوگیری کنیم؟

این عارضه هم مثل سایر عارضه‌ها قابل پیشگیری است. این که چگونه سنگ لوزه را خارج کنیم را به طور مفصل بررسی کردیم. سنگ لوزه خطرناک است؛ بنابراین آیا می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد؟ روش‌های زیر برای پیشگیری از این عارضه توصیه می‌شوند:

• سعی کنید حدالامکان در طول روز زیاد آب بنوشید. نوشیدن آب زیاد کمک زیادی به پیشگیری از ابتلا به سنگ لوزه می‌کند.
• سیگار و دخانیات را از سبک زندگی خود کنار بگذارید.
• به طور مرتب و حداقل هر شب از دهانشویه استفاده کنید.
• کاهش مصرف برخی لبنیات که دارای درصد بالایی از مواد نگهدارنده هستند از ابتلا به این عارضه جلوگیری می‌کند.
• سعی کنید در طول روز و به طور مرتب مسواک بزنید.
• از مصرف نوشابه و آب میوه‌های گازدار خودداری کنید.

بررسی انواع راه‌های درمان سنگ لوزه

با وجود آن که می‌توانید از ویزیت آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی برای بررسی وضعیت لوزه خود استفاده کنید، بهتر است اطلاعاتی هم در مورد روش‌های درمان این عارضه داشته باشد. به طور کلی سنگ لوزه و بوی بد دهان به روش‌های زیر درمان می‌شوند:

• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها: داروها با وجود این که عوارض جانبی دارند، اما تا حدود زیادی در حذف سنگ‌های لوزه موثر هستند. با این حال درمان قطعی سنگ لوزه نیستند.
• عمل جراحی: عمل سنگ لوزه در بزرگسالان یکی از راه‌های قطعی درمان محسوب می‌شود. سنگ لوزه پشت حلق اگر بیش از حد بزرگ باشد، باید برای جراحی به متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مراجعه کنید.
• برداشتن لوزه: در این روش وقتی سنگ‌های لوزه بیش از حد باعث آسیب می‌شوند، باید کل لوزه‌ها را از بدن خارج کرد.
• کریپتولیز: در این روش از لیزر برای حذف سنگ‌های لوزه استفاده می‌شود. روش لیزری یکی از مدرن‌ترین روش‌های حذف سنگ‌های لوزه محسوب می‌شود.

کلام آخر

سنگ لوزه یکی از عارضه‌های رایج در ناحیه گلو است که گاهی بسیار دردناک می‌شود. این عارضه در بیشتر موارد به راحتی و با روش‌های خانگی قابل درمان است. با این وجود گاهی در موارد نادر، ممکن است کار به جراحی هم بکشد. این عارضه علل مختلفی دارد که رایج‌ترین آنها مصرف مواد غذایی مضر است. به هرحال با استفاده از روش‌های درمانی مختلف، این عارضه برطرف می‌شود. همچنین می‌توان با رعایت برخی نکات از بروز آن هم جلوگیری کرد.

سوالات متداول سنگ لوزه

آیا سنگ لوزه به راحتی درمان می‌شود؟

سنگ لوزه با استفاده از روش‌های خانگی، جراحی، دارویی و لیزری قابل درمان است و جای نگرانی وجود ندارد.

سنگ لوزه باعث بوی بد دهان می‌شود؟

این عارضه به دلیل ایجاد عفونت در گلو، باعث ایجاد بوی نامطبوع دهان می‌شود.

سنگ لوزه خطرناک است؟

سنگ لوزه در اکثر موارد خطری ندارد و به راحتی هم درمان می‌شود، اما در موارد نادر ممکن است خطرناک شده و نیاز به جراحی داشته باشد.